Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο μέτωπο, ποια είναι τα σενάρια, υπάρχει ελπίδα για εκεχειρία και τέλος των εχθροπραξιών; Ειδικοί και αναλυτές μιλούν για την επόμενη μέρα στον πόλεμο της Ουκρανίας με τη Ρωσία
Έναν χρόνο πριν η Ρωσία διέβη τον
Ρουβίκωνα της και εισέβαλε στην Ουκρανία ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο Ψυχρού
Πολέμου. Οι μάχες επέστρεψε στο ευρωπαϊκός έδαφος, οι παγκόσμιες ισορροπίες
διαταράχθηκαν και χιλιάδες ζωές χάθηκαν.
Όπως αποδείχθηκε ο Βλάντιμιρ Πούτιν
έκανε την επιλογή του βασισμένος σε ουτοπικές-μεσαιωνικές αντιλήψεις και τη
σιγουριά ότι η αντίδραση της Δύσης θα είναι ανάλογη με το 2014, ληθαργική και
ανίσχυρη. Είχε πειστεί πως η Ουκρανία δεν αποτελεί ξεχωριστό έθνος και ο λαός
της θα υποδεχθεί με λουλούδια της ρωσικές δυνάμεις. Ήταν σίγουρος πως η Δύση
δεν θα παρέμβει στρατιωτικά.
Λίγες μέρες μετά την 24η
Φεβρουαρίου 2022, Ρώσοι αξιωματούχοι προέβλεπαν μια εύκολη επικράτηση. Ακόμα και
στη Δύση αναλυτές τόνιζαν ότι είναι απίθανο η Ουκρανία να αντέξει στη ρωσική
επίθεση. Η Ουκρανία όμως όχι απλά άντεξε αλλά πέρασε στην αντεπίθεση. Το ρωσικό
αφήγημα άλλαξε σταδιακά. Από «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» κατά των Ναζί έγινε
«μαζικός πόλεμος για την πατρίδα» και πλέον «πόλεμος με τη Δύση για την
επιβίωση της χώρας».
Έναν χρόνο μετά η Ουκρανία συνεχίζει
να δίνει τη μάχη της και τίποτα δεν προμηνύει ανακωχή και συμβιβασμό. Επτά αναλυτές
απαντούν στο ερώτημα «τι μπορεί να ακολουθήσει στο πόλεμο της Ουκρανίας» και οι
προβλέψεις τους είναι δυσοίωνες τόσο για τη διάρκεια του πολέμου όσο και για το
ενδεχόμενο τερματισμού των εχθροπραξιών.
«Δεν μπορούν να
πετύχουν τους στόχους τους. Θα εξαντλήσουν τους πόρους τους»
Ο Νικολάι Μιτρόχιν είναι ιστορικός στο
Πανεπιστήμιο της Βρέμης τονίζει ότι οι δύο πλευρές κάποια στιγμή θα έχουν
έλλειψη πόρων και υλικού. «Το βασικό σενάριο είναι πως ούτε η Ρωσία αλλά ούτε
και η Ουκρανία μπορούν να πετύχουν τους στόχους τους στον πόλεμο. Η Ρωσία
δύσκολα θα μπορέσει να καταλάβει ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς, πόσο μάλλον
να καταστρέψει στην Ουκρανία ως έθνος.
Η Ουκρανία δεν θα μπορέσει να
επιστρέψει στα σύνορα του Ιανουαρίου του 2014 όταν είχε την Κριμαία και όλο το
Ντονμπάς. Ο πόλεμος θα τελειώσει στα τέλη του 2023 ή στις αρχές του 2024 γιατί
και οι δύο πλευρές θα έχουν εξαντλήσει τους πόρους τους. Ο βασικός λόγος είναι
ότι τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία δεν έχουν αρκετά όπλα, πυρομαχικά και
προσωπικά για να πετύχουν τους στόχους τους.
Βλέπω τρία επικρατέστερα σενάρια:
Το απαισιόδοξο είναι η Ρωσία να σπάσει
την ουκρανική άμυνα στα βόρεια του μετώπου των 1.000 χλμ που υπάρχει τώρα. Να
καταλάβει την πόλη του Λιμάν και μετά να σπάσει τα νότια του μετώπου και να
πολιορκήσει τη Ζαπορίζνια. Αν καταρρεύσει η άμυνα και στο κέντρο οι ρωσικές
δυνάμεις θα φτάσουν στο Κραματόρσκ και στο Σλοβιάνσκ. Αν τις καταλάβουν τότε
ίσως να προσφερθεί ανακωχή στην Ουκρανία.
Το πιο πιθανό σενάριο είναι, παρά τις
μαζικές μάχες στα νότια του μετώπου, η γραμμή να παραμείνει σταθερή. Οι Ρώσοι
φτάνουν στο Σλοβιάνσκ και το Κραματόρσκ αλλά δεν μπορούν να τα καταλάβουν. Στο
βορά όμως καταλαμβάνουν το Λιμάν.
Το αισιόδοξο σενάριο είναι οι
ουκρανικές δυνάμεις να επικρατήσουν στο νότιο μέτωπο και να πραγματοποιήσουν με
επιτυχημένη επιχείρηση με αλεξιπτωτιστές πέρα από το Δνείπερο. Έτσι θα απελευθερώσουν
μερικώς ή ολοκληρωτικά τη νότια Ουκρανία.
Στα βόρεια καταφέρνουν να πάρουν τη
Σβατόνε και να φτάσουν στα μετόπισθεν του Λισιχάνσκ-Σεβεροντονέτσκ. Μετά από
αυτό η Ρωσία αποσύρει τις δυνάμεις της περίπου στη γραμμή της αρχικής
σύγκρουσης στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Τότε προσφέρεται στη Δύση μια συμφωνία με
στόχο η Ρωσία να διατηρήσει την Κριμαία στον έλεγχο της.
Εκεί όμως μπορεί να έχουμε μια…
αποκαλυπτική εξέλιξη. Η Ουκρανία δεν συμφωνεί και καταστρέφει με πυραύλους την γέφυρα της Κριμαίας. Ο
έλεγχος της Κριμαίας γίνεται πλέον πολύ περίπλοκος και κοστοβόρος για τη Ρωσία.
Ως απάντηση ο Πούτιν ίσως να διατάξει τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων κατά
της Ουκρανίας ή να δείξει στη Δύση ότι είναι αποφασισμένος να το κάνει. Τότε η
ανακωχή θα έρθει με τους προηγούμενους όρους η με αυστηρότερους από τη ρωσική
πλευρά».
«Ο ουκρανικός
στρατός δεν είναι αυτός που ήταν το 2014»
Ο Ουκρανός υποστρατηγος Ιχόρ Ρομαρένκο
τόνιζει: «Οι ρωσικές δυνάμεις ξεκίνησαν να προελαύνουν στα τέλη Ιανουαρίου. Το μέτωπο
είναι τεράστιο, πάνω από 1.000χλμ.
Ο εχθρός έχει αναλάβει και πάλι την
πρωτοβουλία σε τακτικό επίπεδο και χρησιμοποιεί τις εφεδρείες του. Οι Ρώσοι
ετοιμάζουν τους στρατιώτες τους για επιχειρήσεις. Σε αυτές θα συμμετάσχουν οι
300.000 που έχουν επιστρατεύσει από τον Σεπτέμβριο.
Είχαν στρατολογήσει μέσω της Wagner και
κρατούμενους αλλά οι περισσότεροι σκοτώθηκαν. Η Wagner αιμορραγεί
όμως η Μόσχα εκπαιδεύει 150-200.000 άντρα στη Ρωσία και τη Λευκορωσία και
ετοιμάζει τον εξοπλισμό τους. Οι ουκρανικές δυνάμεις αμύνονται στην ανατολή,
κυρίως στο Ντονέτσκ και το Λουχάνσκι και ετοιμάζουν τις δικές τους ρεζέρβες με
τη βοήθεια των συμμάχων τους. Οι προετοιμασίες σε επίπεδο υλικού έγιναν κυρίως
εκτός Ουκρανίας.
Το κύριο ερώτημα για εμάς ήταν η
συνιστώσα της αεροπορίας, ένα νέο βήμα στη στρατιωτική βοήθεια. Μέχρι στιγμής
δεν έχει λυθεί πολιτικά, αλλά μπορεί να ξεκαθαριστεί. Νομίζω ότι θα δοθεί
περισσότερη βοήθεια μετά την επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στην
Πολωνία.
Το 2022, ο ουκρανικός στρατός δεν ήταν
ο στρατός του 2014 και του 2015, όταν υπέστη μεγάλες απώλειες στο Ντονμπάς]. Διανύσαμε
μεγάλο δρόμο μετασχηματισμού, ανάπτυξης σύμφωνα με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ και
σύμφωνα με την εμπειρία που αποκτήσαμε στον πόλεμο μεταξύ 2014 και 2015. Αν
στην αρχή του πολέμου, οι δυνατότητες της στρατιωτικής ομάδας του εχθρού
ξεπέρασαν τις δικές μας στο τριπλάσιο, μέχρι τώρα η διαφορά είναι σημαντικά
μικρότερη. Αλλά υπάρχει ακόμα.
Το αποτέλεσμα και η νίκη του πολέμου
θα πρέπει να αφορούν την αποδυνάμωση της Ρωσίας ως επιθετικού ιμπεριαλιστικού
κράτους, έτσι ώστε να μην είναι σε θέση να διεξάγει πολέμους όπως αυτός,
τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα».
«Η θέση του
Πούτιν είναι σταθερή. Ο πόλεμος θα διαρκέσει πολύ»
Η Γκουλάζ Σαραγουντινόβα, καθηγήτρια
ρωσικής πολιτικής στο Λονδίνο αναφέρει:
«Η θέση του Πούτιν είναι ακόμα σταθερή
παρά τις στρατιωτικές αναποδιές και την αποτυχία να πετύχει τους στόχους που
είχε θέσει στην αρχή της εισβολής.
«Οι διαφορετικές ομάδες της ελιτ
φαίνεται να έχουν εδραιωθεί πίσω από τον Πούτιν, με τον στρατό και άλλες
κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας να ισχυροποιούνται σε επιρροή και δραστηριότητα.
Ενώ πολλοί στην ελίτ είναι πιθανό να
επικρίνουν τον πόλεμο, η επικρατούσαν αντίληψη για τελική νίκη της Ρωσίας και ο
φόβος ανταπόδοσης για πιθανή απιστία καθοδηγούν τις ενέργειές τους και τη
στρατηγική τους να προσκολληθούν στον Πούτιν.
Η έλλειψη πρόσβασης στην τεχνολογία,
λόγω των κυρώσεων, αναμφίβολα ακρωτηριάζει την ικανότητα της ρωσικής
στρατιωτικής παραγωγής. Ενώ ορισμένα εξαρτήματα αναζητούνται σε χώρες εκτός
Δύσης, δεν μπορούν να αντικατασταθούν πλήρως.
Όσον αφορά την οικονομία, ακόμα κι αν
οι ρωσικές επιχειρήσεις και η κυβέρνηση έχουν δείξει υψηλή προσαρμοστική
ικανότητα, αυτή η προσαρμοστικότητα δεν είναι καθολική και ορισμένοι
βιομηχανικοί τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία για παράδειγμα, έχουν συρρικνωθεί
κατά 60 τοις εκατό ή περισσότερο. Οι κυρώσεις όντως πιέζουν την οικονομία της
Ρωσίας, ειδικά με τη συμπίεση των κερδών από το εμπόριο ενέργειας.
Περιμένω ότι ο πόλεμος θα διαρκέσει
πολύ. Ωστόσο, ανυπομονώ για την αντεπίθεση της Ουκρανίας και τα αποτελέσματά
της που ενδέχεται να αλλάξουν τις αντιλήψεις της Ρωσίας. Οι ουκρανικές δυνάμεις
έχουν ήδη αποδείξει την ικανότητά να
ανακαταλάβουν τα εδάφη τους, οπότε υπάρχει ελπίδα».
«Οι στόχοι της Ρωσίας δεν έχουν αλλάξει»
Ο Πάβελ Λούζιν είναι αναλυτής και ζει
στην Ουάσινγκτον. Αναφερόμενος στον πόλεμο τονίζει:
«Το βασικό σενάριο είναι το ίδιο, μια
κλιμάκωση. Η Ρωσία έκανε την πρώτη σοβαρή της προσπάθεια το Φθινόπωρο και κάνει
τη δεύτερη τώρα. Ο στόχος είναι να αναγκάσει το Κίέβο να της δώσει χρόνο υπό
αποδεκτούς όρους ώστε να γλύψει τις πληγές της και να περιμένει για μια
καλύτερη, από πολιτική άποψη, στιγμή για νέα επίθεση. Οι πολεμικοί στόχοι της
Ρωσίας δεν έχουν αλλάξει, θέλει να καταστρέψει την Ουκρανία».
«Κανείς δεν
πρέπει να παραβλέψει την ικανότητα της Ρωσίας να αναδημιουργήσει τον στρατό
της»
Ο Μαράτ Γκαμπιντούλιν είναι πρώην
μισθοφόρος της Wagner. Για το τι θα ακολουθήσει στην
Ουκρανία αναφέρει: «Και οι δύο πλευρές έχουν έλλειψη πόρων και της ικανότητας
να ξεκινήσουν μια αποφασιστική επίθεση που θα στρέψει την κατάσταση υπέρ τους.
Ο ρωσικός στρατός δεν είναι έτοιμος για πόλεμο. Έκαναν αλλαγές, διόρθωσαν
κάποια πράγματα αλλά όχι κάτι τόσο σημαντικό. Ακόμα και πριν τον πόλεμο
θεωρούσα ότι ο ουκρανικός στρατός ήταν ικανός να αντικρούσει μια ένοπλη
επίθεση. Ο ουκρανικός στρατός δεν είναι στην ίδια κατάσταση με αυτή που ήταν το
2014. Κέρδισε σε δύναμη, σε εμπειρία και εκμοντερνίστηκε. Έχουν δείξει αντοχή
και αποφασιστικότητα να συνεχίζουν να υπερασπίζονται την Ουκρανία, να συνεχίσουν
τον πόλεμο. Δεν τα καταφέρνουν σε όλα, έχουν τα μειονεκτήματα τους.
Υπάρχει ο κίνδυνος ο πόλεμος να
μετατραπεί σε μάχη θέσεων, αλλά πολλά εξαρτώνται από τον βαθμό στον οποίο η
Δύση θα προμηθεύσει τον ουκρανικό στρατό με εξοπλισμό και όπλα και πώς ο ουκρανικός
στρατός μπορεί να μάθει να χρησιμοποιεί αυτά τα όπλα και να τα ενσωματώνει.
Τα σύγχρονα όπλα χρειάζονται πολύ
χρόνο για να μάθεις να τα χρησιμοποιείς. Εάν τελικά αυτά τα όπλα ενσωματωθούν
σε ολόκληρο το σύστημα οργάνωσης και διεξαγωγής του πολέμου, τότε είναι πολύ
πιθανό οι Ουκρανοί να ξεκινήσουν μια αποφασιστική αντεπίθεση και να ωθήσουν τις
ρωσικές δυνάμεις έξω από το έδαφος τους.
Τα πλεονεκτήματα των δυτικών όπλων είναι
προφανή, κανείς δεν τα αμφισβητεί. Η
Ουκρανία έχει ακόμα ανθρώπινο δυναμικό, είναι σε θέση να πραγματοποιήσει μια
πρόσθετη κινητοποίηση, να αναπληρώσει τις απώλειές της, να σχηματίσει τον
απαραίτητο αριθμό [στρατιωτικών] μονάδων, να τις εκπαιδεύσει σωστά.
Αλλά είναι δύσκολο να προβλέψουμε την
εξέλιξη των πραγμάτων γιατί η Ρωσία επίσης έχει δυνάμεις. Έχουν ορισμένα
αποθέματα, πόρους, και προσωπικό. Το στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα τους
λειτουργεί, όλο το δυναμικό το υποστηρίζει. Αυτό σημαίνει ότι δεν αναπτύσσονται
άλλοι κλάδοι της οικονομίας.
Συνεχίζουν να παράγουν σχετικά σύγχρονα
όπλα, ίσως όχι τα πιο τέλεια, αλλά αρκετά σύγχρονα. Εξοπλισμό, άρματα μάχης, οχήματα,
πυρομαχικά. Δεν πρέπει να αγνοήσει κανείς την ικανότητα της Ρωσίας να τα αναδημιουργήσει
όλα εκ νέου».
«Δεν υπάρχει
κάποιος που μπορεί να σπάσει την εξουσία του Πούτιν. Πόλεμος σίγουρα για έναν
ακόμα χρόνο»
Η Ρωσίδα δημοσιογράφος Φαρίντα
Ρουσταμόβα τονίζει: «Η θέση του Πούτιν είναι τόσο σταθερή όσο ποτέ. Ο
μηχανισμός ασφαλείας του, τον οποίο χρησιμοποιεί για να διατηρήσει την εξουσία
του στη Ρωσία, δεν έχει αλλάξει καθόλου. Τους ταΐζει καλά, τους ανεβάζει τους
μισθούς και τους δίνει κάθε λογής προνόμια. Αυτό φαίνεται με τον προϋπολογισμό
ρεκόρ για την ασφάλεια για τα επόμενα χρόνια. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει στη
Ρωσία καμία σοβαρή αντιπολίτευση που θα μπορούσε να σπάσει την εξουσία του Πούτιν.
Ο πόλεμος είχε μεγάλο αντίκτυπο στη
ρωσική κοινωνία. Όπως υποδεικνύεται από κοινωνιολογικές έρευνες, μπορούμε να
παρατηρήσουμε κάποιες τάσεις. Είναι προφανές ότι η κοινωνία κλονίστηκε, πρώτον
όταν άρχισε ο πόλεμος και δεύτερον όταν ανακοινώθηκε η επιστράτευση. Αυτοί ήταν
οι δύο μεγαλύτεροι σεισμοί του περασμένου έτους. Αυτό οδήγησε μόνο σε
απογοήτευση, η οποία δεν εκδηλώθηκε σε μαζικές διαμαρτυρίες επειδή ο
κατασταλτικός μηχανισμός είναι πολύ ισχυρός και όσοι αντιτίθενται σε αυτό που
συμβαίνει δεν έχουν τρόπο να ακουστούν.
Νομίζω ότι, αν κρίνουμε από το πώς
πάνε τα πράγματα, σίγουρα θα ζήσουμε έναν ακόμη χρόνο πολέμου. Τις προάλλες, ο
ηγέτης της Τσετσενίας, Ραμζάν Καντίροφ είπε ότι η ειδική επιχείρηση θα
τελειώσει μόνο μετά από ένα χρόνο περίπου. Μια ενδιαφέρουσα δήλωση, δεν είμαι
σίγουρη σε τι βασίζεται, αλλά αξίζει να τη λάβουμε υπ’ όψει μας.
Αλλά προς το παρόν είναι προφανές, με
βάση όσα λένε οι πηγές μας, πως μια εκεχειρία είναι αδύνατη. Η Ρωσία
εξακολουθεί να προσπαθεί να προχωρήσει, η Ουκρανία δεν θέλει να παραδοθεί. Δεν
φαίνεται ότι τα πράγματα θα ηρεμήσουν ή θα κάνουν παύση»
«Δεν υπάρχει
απόλυτη νίκη για καμία από τις δύο πλευρές»
Ο ακτιβιστής Αλμούτ Ροτσοβάνσκι έχει
εργαστεί σε εμπόλεμες ζώνες. Για το τι περιμένει να συμβεί στην Ουκρανία
αναφέρει:
«Περιμένω ότι τα κατασταλτικά μέτρα
και η συγκεντρωτική προπαγάνδα θα συνεχιστούν και πιθανώς θα επεκταθούν όλο και
περισσότερο σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής, για παράδειγμα στο σχολικό
σύστημα. Αναμένω ότι κάθε πραγματική και αντιληπτή «ξένη επιρροή», ειδικά στην
κοινωνία, την τριτοβάθμια εκπαίδευση, τις τέχνες και τον πολιτισμό, θα
περιοριστεί περαιτέρω. Σταδιακά η οικονομία θα τεθεί σε πολεμική βάση,
περισσότερο από ό,τι μέχρι σήμερα. Ενδέχεται να δούμε νέες, πιο αυστηρές
πολιτικές για την επιστράτευση και πιθανώς την αποτροπή των νεαρών ανδρών από
το να ταξιδέψουν στο εξωτερικό.
Ο χώρος που υπήρχε για νέα πρόσωπα και
ιδέες στη χάραξη πολιτικής και τη διακυβέρνηση θα συρρικνωθεί. Αυτή είναι μια σημαντική
απώλεια, διότι σε αντίθεση με τα ευρέως διαδεδομένα στερεότυπα, η Ρωσία είχε
αρκετά έντονες δημόσιες συζητήσεις για ορισμένα πολιτικά ζητήματα,
δημιουργικούς πειραματισμούς με τις δημόσιες υπηρεσίες σε τοπικό και
περιφερειακό επίπεδο ενώ δεν έλειψαν ταλαντούχοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής.
Δεν βλέπω κανέναν αυξανόμενο
ενθουσιασμό για τον πόλεμο στους Ρώσους μόνο μια σιωπηλή απόρριψη, απογοήτευση
και απόγνωση. Κανείς τώρα δεν τους υπόσχεται ένα πιο φωτεινό, πιο ευτυχισμένο
μέλλον.
Οι εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσοι πολίτες
που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, είτε επειδή ήταν τόσο σοκαρισμένοι από την
εισβολή στην Ουκρανία, είτε επειδή φοβήθηκαν ότι θα επιστρατευτούν για να
πολεμήσουν (ή και τα δύο), είναι η, κάπως προνομιούχα, κορυφή του παγόβουνου.
Υπάρχουν πολλοί περισσότεροι που νιώθουν εξίσου αποξενωμένοι και φοβισμένοι
αλλά δεν μπορούν να φύγουν.
Ωστόσο για ένα πολύ μεγαλύτερο μέρος
των Ρώσων λίγο έχουν αλλάξει στην καθημερινή τους ζωή. Η οικονομική κατάσταση
είναι ζοφερή, αλλά όχι περισσότερο από ό,τι ήταν κατά τον πρώτο χρόνο της
πανδημίας. Η διάθεση στη χώρα είναι πράγματι κακή.
Συνειδητοποιώ ότι ορισμένοι κύκλοι
τρέφουν τη φαντασίωση του Πούτιν να ανατρέπεται μέσω μαζικών διαδηλώσεων. Γνωρίζουμε
όμως ότι τέτοιες εξεγέρσεις πετυχαίνουν μόνο όπου υπάρχουν σημαντικά
εναλλακτικά κέντρα εξουσίας ή καλά οργανωμένα κινήματα. Κανένα από τα οποία δεν
υπάρχει στη Ρωσία. Υποθέτουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό του λαού είναι έτοιμο για
μαζικές δημόσιες διαμαρτυρίες, κάτι που δεν ισχύει. Θεωρούν πως αν γίνει κάτι τέτοιο ο καλά λαδωμένος
μηχανισμός καταστολής δεν θα σταματήσει γρήγορα της αντιδράσεις. Είναι ξεκάθαρο
όμως ότι είναι σε θέση να το κάνει.
Δεν βλέπω να τελειώνει αυτή η
σύγκρουση σύντομα. Δεν υπάρχει δρόμος για την απόλυτη νίκη για καμία από τις
δύο πλευρές. Ούτε αναγνωρίζεται από τους αντιπάλους ότι θέλουν μια πολιτική
διαδικασία. Στη Δύση δεν υπάρχει η πεποίθηση μια τέτοια διαδικασία θα ήταν τώρα
προς το συμφέρον το δικό της ή της Ουκρανίας. Στη Ρωσία δεν υπάρχει μια σοβαρή ένδειξη
ότι είναι έτοιμη για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Ίσως το πιο σημαντικό πράγμα που
πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι η Ουκρανία και η Ρωσία συνομιλούν μεταξύ τους,
κυριολεκτικά κάθε μέρα. Υπάρχουν Ρώσοι και Ουκρανοί στρατιωτικοί και διπλωμάτες
οι οποίοι καθημερινά, συντονίζουν την εξαγωγή σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
Υπάρχουν συνεχείς, αρκετά υψηλού επιπέδου και συνήθως επιτυχημένες ανταλλαγές
κρατουμένων.
Αυτό δεν είναι κάτι στη σφαίρα της φαντασίας.
Σχεδόν όλες οι ειρηνευτικές διαδικασίες ξεκινούν με ανεπίσημες συνομιλίες
μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών, συχνά για ανθρωπιστικά ή άλλα κοινά συμφέροντα.
Έτσι λειτουργεί ο κόσμος από πάντα. Μόνο για κάποιο λόγο, βασικοί παγκόσμιοι
υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων, καθώς και επιφανείς ειδήμονες προσποιούνται ότι δεν
είναι έτσι ή ότι δεν ισχύει στην περίπτωση της Ουκρανίας».