Το πρωινό της 17ης Νοεμβρίου 1973 ο έφεδρος ανθυπολογαγός Ιωάννης Λυμπέρης εκτέλεσε εν ψυχρώ έναν 23χρονο ηλεκτρολόγο κι έναν 16χρονο μαθητή
Το βράδυ της
εισβολής στο Πολυτεχνείο ο 23χρονος ηλεκτρολόγος Μάρκος Καραμανής, μαζί με τον
αδελφό του Μανώλη, βρίσκονταν μέσα στο κτίριο. Κατάφεραν να ξεφύγουν αλλά το πρωινό
ο Μάρκος, μαζί με τον ξάδελφό του Χρήστο Μηλιαράκη, επέστρεψε στον χώρο για να
δει τι έχει συμβεί.
Το Ίδρυμα
είχε πλέον αποκλειστεί όμως από τον στρατό και την αστυνομία. Τους εντόπισαν
και τους κυνήγησαν για να τους συλλάβουν Τα δύο ξαδέλφια κατέφυγαν στην
πολυκατοικία στην συμβολή Πατησίων και Πλατείας Αιγύπτου. Ο Καραμανής είχε
δουλέψει στο συγκεκριμένο κτίριο και το γνώριζε πολύ καλά. Θέλοντας να δουν τι
συμβαίνει στην περιοχή, ανέβηκαν στην ταράτσα στον 6ο όροφο. Ήταν 10:30 π.μ.
Την ίδια
ώρα, παλιό κτίριο του ΟΤΕ επί της Πατησίων η Χούντα είχε τοποθετήσει 50 άνδρες
του 572ου Τάγματος Πεζικού (διοικητής ο Λοχαγός Αναστάσιος Αναστασίου). Μαζί με
αυτούς, εκτελούσε υπηρεσία ο έφεδρος ανθυπολογαγός (ΠΖ) Ιωάννης Λυμπέρης ο
οποίος στάλθηκε από τον 951 Λόχο της ΕΣΑ.
Ο Λυμπέρης
βρέθηκε στην ταράτσα του κτιρίου του ΟΤΕ μαζί με μερικούς στρατιώτες, την ώρα
που ο Καραμανής και ο Μηλιαράκης βγήκαν στην ταράτσα της πολυκατοικίας
απέναντι. Παρότι σε καμία περίπτωση οι δύο νεαροί δεν συνιστούσαν απειλή ο
Λυμπέρης πήρε ένα όπλο M1 από τα χέρια ενός φαντάρου κι άρχισε να ρίχνει.
Ο υπάλληλος
του ΟΤΕ, Νίκος Χατζηχριστοφής υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων.
Περιγράφοντας τα όσα είδε θα πει: «Είδα έναν αξιωματικό να προσπαθεί να πάρει
από το χέρι ενός φαντάρου που στεκόταν δίπλα του, το όπλο που κρατούσε. Αφού
του το άρπαξε, το έστησε στο στηθαίο, σκόπευσε προς την πολυκατοικία που
βρίσκεται στη γωνία Πατησίων και Αιγύπτου, και έριξε μια φορά. Στην ταράτσα
αυτής της πολυκατοικίας βρίσκονταν δύο παιδιά, που κοίταζαν προς την Πατησίων.
Η ταράτσα είχε κάγκελα από ύψος 30 περίπου εκατοστών, πράγμα που επέτρεπε να
βλέπουμε τα παιδιά εντελώς καθαρά. Η σφαίρα που έριξε ο αξιωματικός χτύπησε
στην πίσω μεριά της ταράτσας, όπως κατάλαβα από τη σκόνη που σήκωσε. Τα παιδιά
τρόμαξαν και τραβήχτηκαν χωρίς να ξέρουν από πού τους πυροβολούν. Ο αξιωματικός
τους έριξε και πάλι, δεν θυμάμαι αν τους έριξε συνολικά τέσσερις φορές ή τρεις.
Τα παιδιά έτρεξαν στη μεσοτοιχία και κοίταζαν προς τα εκεί, τα πυροβόλησε πάλι
και αυτά έπεσαν μπρούμυτα δίπλα στο πεζούλι, το οποίο λόγω μικρού ύψους (30
περίπου εκατοστά) τα έκρυβε, αλλά όχι εντελώς. Διέκρινα ότι ο ένας φορούσε
κόκκινη μπλούζα. Ακριβώς αυτός προσπάθησε να σηκωθεί και τότε ο αξιωματικός τον
πυροβόλησε και φάνηκε ότι τον πέτυχε».
Τον Λυμπέρη
κατονόμασαν ως δράστη της δολοφονίας και οι Παν. Δούκας, τότε έφεδρος επιλοχίας
και ο έφεδρος λοχίας Αλεξ. Φλώρος. Κατέθεσαν επίσης οι Μανώλης Μαρουφίδης, Παναγιώτης
Ασδεράκης και Αλέξανδρος Βερνάρδος (υπάλληλοι του ΟΤΕ) οι οποίοι επίσης είδαν
το περιστατικό.
Ο νεαρός με
την κόκκινη μπλούζα, που αναφέρεται στην κατάθεση του ο Νίκος Χατζηχριστοφής, ήταν
ο Μάρκος Καραμανής. Έπεσε νεκρός από τη σφαίρα του Λυμπέρη. Μαφέρθηκε στην
κλινική «Παντάνασσα» (πλατεία Βικτωρίας), όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του. Η σύζυγος
του Μάρκου Καραμανή ήταν έξι μηνών έγκυος. Γέννησε ένα αγοράκι στο οποίο έδωσε
το όνομα του δολοφονημένου πατέρα του.
Ο Χρήστος Μηλιαράκης
τραυματίστηκε στο κεφάλι, αλλά διασώθηκε τρέχοντας προς το κλιμακοστάσιο.
Η δολοφονία του 16χρονου μαθητή
Η
δολοφονική μανία του Λυμπέρη δεν τελείωσε εκεί. Σημάδεψε κι πυροβόλησε τον
16χρονο μαθητή Αλέξανδρο Σπαρτίδη (δεξιά στη φωτό, αριστερά ο Καραμανής) ο οποίος περπατούσε στην οδό Κότσικα. Περαστικοί
τράβηξαν τον 16χρονο στην είσοδο μιας πολυκατοικίας. Με διαμπερές τραύμα στη
κοιλία άφησε εκεί την τελευταία του πνοή από ακατάσχετη αιμορραγία. Το άψυχο
σώμα του μεταφέρθηκε στο ΚΑΤ όπου το βρήκε ο πατέρας του.
Στην
κατάθεσή του ο Νίκος Χατζηχριστοφής, περιγράφει και αυτό το γεγονός παρότι δεν
ήταν σίγουρος ποιον πέτυχε ο έφεδρος. «Ο αξιωματικός γύρισε προς την οδό
Κότσικα, σκόπευσε και πυροβόλησε ξανά. Δεν ξέρω αν πέτυχε κάποιον ή όχι. Είδα
όμως να σκοπεύει και να ρίχνει σε μια κοπέλα που βγήκε στην μπαλκονόπορτα. Δεν
την πέτυχε και εκείνη βιάστηκε να κλείσει το παράθυρο και να μπει μέσα. Κατόπιν
ο ίδιος αξιωματικός άρχισε να ρίχνει με το πιστόλι του προς τον δρόμο, χωρίς να
βλέπω ποιους χτυπάει», λέει.
Ο Μανώλης Μαρουφίδης,
υπάλληλος του ΟΤΕ και βρισκόταν στο σημείο, προκάλεσε ανατριχίλα με την
κατάθεση του. Χαρακτηριστικά τόνισε: «Στην αρχή με το πιστόλι και μετά με το Μ1
του φαντάρου. Ο αξιωματικός αυτός πυροβολούσε οποιονδήποτε τολμούσε να
εμφανιστεί στο οπτικό του πεδίο. Μετά κάθισε και άναψε τσιγάρο. Εκείνη τη
στιγμή μπόρεσα να διακρίνω τα διακριτικά του, ήταν δόκιμος αξιωματικός».
Η δίκη και η ποινή
Μετά την
πτώση της Χούντας, η υπόθεση της διπλής δολοφονίας του Μάρκου Καραμανή και του
Αλέξανδρου Σπαρτίδη από τον έφεδρο ανθυπολοχαγό Ιωάννη Λυμπέρη εκδικάστηκε στον
Πενταμελές Εφετείο Αθηνών. Στις 30 Δεκεμβρίου του 1975, το Εφετείο καταδίκασε
τον ανθυπολοχαγό σε 20 χρόνια για την δολοφονία του Μάρκου Καραμανή, 20 χρόνια
για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Σπαρτίδη και 12 χρόνια για την απόπειρα κατά
του Μηλιαράκη.
Αυτό ήταν
το σκεπτικό της απόφασής του:
«Κατά την
10ην πρωινήν ώραν διήρχοντο άρματα μάχης εκ της οδού Πατησίων και οι υπάλληλοι
του ΟΤΕ, οι οποίοι ειργάζοντο εις το νέον κτίριον, έσπευσαν εις τα παράθυρα να
ίδουν τα άρματα. Τότε είδον, όπως κατέθεσαν επ’ ακροατηρίου οι μάρτυρες Παν.
Ασδεράκης, Εμ. Μαρουφίδης, Ιωάννης Χατζηχριστοφής και Αλ. Βερνάρδος, ότι εις
την ταράτσαν του κτιρίου της οδού Πατησίων (του OΤΕ) είχον ακροβολισθή τρεις
έως τέσσερις στρατιώται και επί κεφαλής των ήτο ένας νεαρός αξιωματικός με
κράνος, υψηλός, και μελαχροινός με στολήν εκστρατείας, ο οποίος με το
περίστροφον εις το χέρι και επί του τοιχείου της ταράτσας επυροβόλει προς τα
κάτω. Τούτο συνέβη περί την 10ην πρωινήν του Σαββάτου, 17/11/1973. Κατά την
ώραν εκείνην ουδεμία διαδήλωσις εγένετο. Μετ’ ολίγον ενεφανίσθησαν εις την
ταράτσαν μιας πολυκατοικίας, επί της συμβολής των οδών Πατησίων και Αιγύπτου
δύο νεαρά άτομα, μόλις δε είδε ταύτα ο εν λόγω αξιωματικός ήρπασε το τυφέκιον
ενός στρατιώτου, ο οποίος ήτο παραπλεύρως του, εσκόπευσε και επυροβόλησε τρις
προς την ταράτσαν της πολυκατοικίας ένθα ήσαν τα νεαρά άτομα. Η πρώτη βολή
ηστόχησεν, η δεύτερη έπληξε τον έναν νεαρόν, ο οποίος έπεσε χαμαί, και η τρίτη
έπληξε τον άλλον νεαρόν, ο οποίος παραπάτησε ολίγον ως μεθυσμένος και
έφυγεν(...)
Εις το
πρόσωπον του κατηγορουμένου Ιωάννου Λυμπέρη ανεγνώρισαν άπαντες κατά την επ’
ακροατηρίου εξέτασίν των, τον πυροβολήσαντα αξιωματικόν. Περί του γεγονότος ότι
επυροβόλησεν ο κατηγορούμενος Λυμπέρης κατέθεσαν και ο Παν. Δούκας, τότε
έφεδρος επιλοχίας και υπηρετών υπό τας διαταγάς του λοχαγού Αναστασίου εις τον
ΟΤΕ, και ο έφεδρος λοχίας Αλέξ. Φλώρος, περί του οποίου εγένετο λόγος ανωτέρω.
Εκ των
ριφθέντων υπό του κατηγορουμένου τούτου βλημάτων προς την πολυκατοικίαν της
οδού Αιγύπτου εφονεύθη ο Μάρκος Καραμανής, πληγείς εις την κεφαλήν καιρίως και
ετραυματίσθη επίσης εις την κεφαλήν ο Χρ. Μηλιαράκης. Εκ των προς την οδόν
Κότσικα ριφθέντων πυροβολισμών επλήγη καιρίως ο διερχόμενος την στιγμήν εκείνην
νεαρός Αλέξανδρος Σπαρτίδης, όστις και απεβίωσε, συνεπεία του σοβαρού
τραύματος, το οποίον προεκάλεσε το βλήμα, εισελθόν εκ της ωμοπλάτης και εξελθόν
εκ της κοιλίας. Την σκηνήν της ανθρωποκτονίας του Σπαρτίδη αντελήφθη και ο
Αθαν. Παλιούρας, εις τον οποίον ο παθών, πριν εκπνεύση, ανεκοίνωσε το όνομά του
και το τηλέφωνον της οικίας του πατρός του και τον παρεκάλεσε να ειδοποιήσει
τους οικείους του.
Ο
κατηγορούμενος δεν ηρνήθη, κατά την απολογίαν του και εις την προδικασίαν και
εις το ακροατήριον, ότι επυροβόλησεν, ουχί με τυφέκιον αλλά με το περίστροφόν
του, ισχυρισθείς όμως ότι επυροβόλησεν εις τον αέρα και περαιτέρω, ότι
επυροβόλησεν διότι εδέχθη το τμήμα του πυροβολισμούς εκ του έναντι κτιρίου και
ότι τα εκείθεν προελθόντα βλήματα άφησαν ίχνη εις τον τοίχον του κτιρίου του
ΟΤΕ.
Αμφότεροι
οι ισχυρισμοί ούτοι διεψεύσθησαν υπό των εξετασθέντων μαρτύρων».
Επίλογος
Ο Ιωάννης
Λυμπέρης εξέτισε τελικά ποινή 20 ετών. Στο φυλακή είχε τον ρόλο του υπασπιστή
του Γιώργου Παπαδόπουλου. Όταν πλέον αποφυλακίστηκε επέμενε ότι δεν ήταν αυτός ο
δολοφόνος αλλά κάποιος μόνιμος υπαξιωματικός. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές
ενεπλάκη και στην πολιτική με ακροδεξιά κόμματα.