Ποιος ήταν πραγματικά ο Αλ Μπαγκντάντι;

Ο Χαλίφης του Ισλαμικού Κράτους είναι πλέον νεκρός. Ποιος ήταν όμως πραγματικά ο Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι;

Ο Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι είναι πλέον νεκρός. Ο άνθρωπος που θεωρούνταν ο πιο επικίνδυνος τρομοκράτης μετά τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και ήταν ο δημιουργός  και χαλίφης του Ισλαμικού Κράτους συναντήθηκε σήμερα ξανά με τον θάνατο, αλλά αυτή τη φορά τον πήρε μαζί του.

Τα ξημερώματα της Κυριακής 27 Οκτωβρίου μια ειδική μονάδα του αμερικανικού στρατού εισέβαλε στο κτίριο όπου είχαν πληροφορηθεί ότι βρίσκεται ο αλ-Μπαγκντάντι. Ο πιο ισχυρός άντρας του Ισλαμικού Κράτους προσπάθησε να διαφύγει μέσα από ένα τούνελ έχοντας μαζί του τρία παιδιά του. Όταν κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να πάει πουθενά πυροδότησε το γιλέκο με τα εκρηκτικά που φορούσε σκοτώνοντας τον ίδιο και τα παιδιά του.

Έγινε κι αυτός μάρτυρας για το Χαλιφάτο του μόνο που το έκανε όταν αυτό είχε πια διαλυθεί και τρέχοντας για να ξεφύγει.

Ο Ντόναλντ Τραμπ λίγες ώρες μετά τις πρώτες αναφορές για τον θάνατό του το ανακοίνωσε κι επίσημα: «Ο Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι είναι νεκρός. Πέθανε σαν σκυλί και σαν δειλός κλαψουρίζοντας και ουρλιάζοντας», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Πώς έφτασε όμως ο Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι να γίνει ο πιο επικίνδυνος τρομοκράτης του κόσμου;

Τα πρώτα χρόνια

Ο αλ-Μπαγκντάντι θεωρείται ότι γεννήθηκε το 1971 στη Σαμάρρα του Ιράκ λαμβάνοντας το όνομα Ιμπραχίμ Αγουάντ Ιμπραχίμ Αλί αλ-Μπάντρι αλ Σαμαρράι, ο τρίτος από τους τέσσερις γιους μιας ευσεβούς οικογένειας της φυλής Αλ –Μπου Μπάντρι. Μάλιστα, η οικογένειά του υποστήριζε ότι ανήκει στο παρακλάδι της φυλής που προέρχεται απευθείας από τον προφήτη Μωάμεθ.

Ο αλ-Μπαγκντάντι από πολύ μικρός διάβαζε με πάθος το Κοράνι και πρόσεχε πάντα να τηρεί τον νόμο τόσο ο ίδιος όσο και οι γύρω του. Μάλιστα, η οικογένειά του τού είχε δώσει το προσωνύμιο «Ο Πιστός» επειδή συνεχώς έλεγχε τους συγγενείς του αν ακολουθούσαν τους νόμους.

Αν και στο σχολείο δεν ήταν καθόλου καλός μαθητής και μάλιστα χρειάστηκε να δώσει δύο φορές εξετάσεις για να πάρει το απολυτήριο του λυκείου, βρήκε την κλίση του ακολουθώντας τις Ισλαμικές Σπουδές στο πανεπιστήμιο της Βαγδάτης καταφέρνοντας μάλιστα να λάβει μάστερ και PhD. Πριν τον απορροφήσουν οι ισλαμικές σπουδές, είχε προσπαθήσει να μπει στον στρατό του Ιράκ, για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην πατρίδα, ωστόσο απορρίφθηκε εξαιτίας της μυωπίας του!

Ως το 2004 ζούσε με τις δύο γυναίκες του και τα έξι παιδιά του στην γειτονιά Τόμπτσι της Βαγδάτης, όπου δίδασκε το κοράνι σε παιδιά στο τοπικό τέμενος. Επίσης, ήταν και ο μεγάλος σταρ της ομάδας ποδοσφαίρου του Τόμπτσι, παρόλο που μερικά χρόνια μετά θα κήρυσσε παράνομο το ποδόσφαιρο σε όλη την επικράτεια του Ισλαμικού Κράτους.

Από την εποχή του σχολείου, ο αλ-Μπαγκντάντι είχε ενταχθεί στην Μουσουλμανική Αδερφότητα με την παρότρυνση ενός θείου του. Εκεί είχε έρθει σε επαφή με την ομάδα των υπερσυντηρητικών του Ισλαμ, τους Σαλαφιστές τζιχαντιστές, οι οποίοι αποτελούν το πιο ακραίο κομμάτι του Ισλάμ και υποστήριζαν ότι η μόνη λύση είναι ο πόλεμος και η βία, ώστε να αντισταθούν και να υποτάξουν τους απίστους.

Όταν το 2003, οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Ιράκ ο αλ-Μπαγκντάντι ήταν από τους ιδρυτές της επαναστατικής ομάδας Στρατός του Λαού της Σούνα και της Αλληλεγγύης. Τελικά, τον Φεβρουάριο του 2004, ο αλ-Μπαγκντάντι συνελήφθη από τον αμερικανικό στρατό και στάλθηκε αρχικά στο «κολαστήριο» του Αμπού Γκραϊμπ και στη συνέχεια στις φυλακές Μπούκα του Ιράκ. Εκεί, ήταν που ο αλ-Μπαγκάντι κατάφερε να βάλει τα θεμέλια γι’ αυτό που αργότερα έγινε γνωστό ως Ισλαμικό Κράτος, το οποίο θα τρομοκρατούσε όλον τον πλανήτη.

Φυλακές Μπούκα

Οι ΗΠΑ προσπαθούσαν να διαχειριστούν την κατακραυγή που είχε ξεσπάσει ύστερα από την αποκάλυψη των βασανιστηρίων που έκαναν στους κρατούμενους της φυλακής Άμπου Γκράιμπ στη Βαγδάτη. Ως αποτέλεσμα πολλοί κρατούμενοι μεταφέρθηκαν από το Άμπου Γκράιμπ στις φυλακές Μπούκα, όπου πλέον εφαρμόστηκε διαφορετική τακτική χωρίς βασανιστήρια και με σχετικές ελευθερίες. Αυτή ουσιαστικά ήταν η κίνηση που θα γυρνούσε στη συνέχεια μπούμερανγκ.

Στις φυλακές αυτές βρίσκονταν άνθρωποι που είχαν ήδη βιώσει πολυάριθμα βασανιστήρια από τους Αμερικανούς και είχαν εξαγριωθεί περισσότερο. Εκεί, ωστόσο είχαν τη δυνατότητα να μιλούν και να ανταλλάσσουν ιδέες για το πώς θα πρέπει να κινηθούν στο μέλλον και να συνεργαστούν. Δεν είναι τυχαίο ότι στις φυλακές Μπούκα εκτός από τον αλ-Μπαγκντάντι (ΦΩΤΟ πριν την σύλληψη) βρέθηκαν ταυτόχρονα και τουλάχιστον εννέα ακόμα ανώτερα στελέχη του μετέπειτα ISIS.

Σύμφωνα με αναφορές από συγκρατούμενούς του, ο αλ-Μπαγκντάντι ήταν λιγομίλητος, αλλά είχε το χάρισμα να κινείται μεταξύ και αντιμαχόμενων ομάδων όπως οι πιστοί στον Σαντάμ και οι τζιχαντιστές Σαλαφιστές. Σχημάτισε συμμαχίες με άτομα από όλες τις πλευρές τις οποιες κράτησε και αργότερα και όταν απελευθερώθηκε τον Δεκέμβριο του 2004 ήρθε σε επαφή με το ιρακινό σκέλος της Αλ Κάιντα (AQI) ή αλλιώς Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ (Islamic State of Iraq - ISI) που διοικούσε o Αμπού Μουσάμπ αλ-Ζαρκάουι.

Στο AQI εντυπωσιάστηκαν από τις θρησκευτικές του γνώσεις και την ικανότητά του να γεφυρώνει τις διαφορές αντιμαχόμενων ομάδων μέσα στο  Ισλάμ. Έτσι, σύντομα άρχισε να ανέρχεται στην ιεραρχία της οργάνωσης. Τελικά, ανέλαβε επικεφαλής της οργάνωσης το 2010 ύστερα από τον θάνατο του τότε ηγέτη Αμπού Ομάρ αλ-Μπαγκντάντι.

Το ISI γίνεται ISIS

Ο Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι έθεσε ως πρωταρχικό σκοπό την ανοικοδόμηση της οργάνωσης, που είχε αποδεκατιστεί από τις αμερικανικές δυνάμεις, οι οποίες σκότωναν τον ένα αρχηγό της μετά τον άλλο. Παράλληλα, διαβλέποντας τις προοπτικές που υπήρχαν στη Συρία το 2011, η οποία μόλις είχε οδηγηθεί σε πόλεμο, έδωσε εντολή να δημιουργηθεί στη χώρα ένα μυστικό παρακλάδι του ISI, το οποίο στη συνέχεια έγινε γνωστό ως «Αλ-Νούσρα».

Η Αλ-Νούσρα παρουσιάστηκε αρχικά ως μια απελευθερωτική οργάνωση ανταρτών που ήθελε να πολεμήσει τη «δικτατορία»  του Μπασάρ αλ Άσαντ. Μάλιστα, ακόμα και η Δύση θεώρησε την ομάδα ως ένα τρόπο για να ανατρέψουν το καθεστώς Άσαντ και να αποκτήσουν στη συνέχεια περισσότερες δυνατότητες δράσης στην περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες, ηγετικά στελέχη του ISIS μιλούσαν απευθείας με Αμερικάνους αξιωματούχους και έπαιρναν όπλα και εξοπλισμό. Τον γύρο του κόσμου είχε κάνει και η φωτογραφία του πρώην υποψηφίου προέδρου των ΗΠΑ, Τζον ΜακΚέιν, με ηγέτες των «απελευθερωτικών οργανώσεων». Ανάμεσα σε αυτούς θεωρείται ότι διακρίνεται και ο  Άμπου Μπακρ αλ Μπαγκνταντί δίπλα στο ΜακΚέιν χωρίς γένια ακόμα. Είχε ακολουθήσει η παθιασμένη ομιλία του ΜακΚέιν στο Κογκρέσο για την ανάγκη υλικής υποστήριξης των μαχητών της Συρίας και του μετώπου Αλ Νούσρα.

Στις 8 Απριλίου 2013, ο αλ-Μπαγκντάντι ανακοίνωσε την δημιουργία του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και της Συρίας – αυτό που έγινε γνωστό ως ISIS- και δήλωσε ότι η Αλ Νούσρα πρέπει πλέον να ενταχθεί στο ISIS. Ωστόσο, ο επικεφαλής της Αλ Νούσρα, Αμπού Μοχάμαντ Αλ-Τζουλάνι, αντιδρώντας κατέφυγε στον εμίρη της Αλ Κάιντα, Αιμάν αλ-Ζαουάχρι. Αυτός απέρριψε τις κινήσεις του αλ-Μπαγκντάντι ζητώντας του να περιορίσει τις ενέργειές του στο Ιράκ.

Φυσικά, ο αλ Μπαγκντάντι δεν μπορούσε πλέον να σταματήσει πουθενά. Απάντησε ότι ήδη το 80% των μαχητών της Αλ Νούσρα έχουν ενταχθεί στο ISIS και σύντομα το μεγάλο χαλιφάτο θα γινόταν πραγματικότητα. Κάπως έτσι η Αλ Κάιντα και το ISIS διαχωρίστηκαν με το πρώτο να αποκηρύσσει τον αλ Μπαγκντάντι. Αυτός ως απάντηση πήρε την κυριαρχία της Ράκα από την Αλ Νούσρα και ύστερα από πολλές μάχες μεταξύ των δύο ομάδων έφτασε η στιγμή το όνειρο των Ισλαμιστών να γίνει πραγματικότητα.

Το Χαλιφάτο γεννιέται

Το όνειρο όλων των ακραίων Ισλαμιστών ήταν ανέκαθεν η δημιουργία ενός Χαλιφάτου στα πρότυπα του πρώτου Χαλιφάτου που δημιουργήθηκε μετά τον θάνατο του Μωάμεθ. Το Χαλιφάτο είναι ένα θρησκευτικό κράτος με βασικό σκοπό την επιβολή του νόμου (σαρία), την άμυνα και την επέκταση της επικράτειας του Ισλάμ. Η Αλ Κάιντα υποστήριζε ανέκαθεν ότι ο ισλαμικός κόσμος δεν είναι ακόμα έτοιμος για την δημιουργία ενός χαλιφάτου και στεκόταν κυρίως στη θεωρία μεταθέτοντας αυτό που όλοι ήθελαν για κάποια αόριστη στιγμή στο μέλλον. Ωστόσο, ο Αμπού Μπαρκ αλ Μπαγκντάντι είχε τελείως διαφορετική άποψη. Έφυγε από τη θεωρία και πρόσφερε δράση, ενώ έθρεψε τα «αυτιά» του λαού με την υπόσχεση ενός χαλιφάτου. Κάπως έτσι κατάφερε να συσπειρώσει περισσότερους Ισλαμιστές απ’ όλο τον κόσμο απ’όσους είχε καταφέρει να προσελκύσει η Αλ Κάιντα.

Το 2014, το ISIS εισέβαλε στην Μοσούλη και την κατέλαβε. Εκεί, από τον άμβωνα ενός τεμένους έκανε την ανακοίνωση που όλοι οι ακόλουθοί του περίμεναν και όλοι οι υπόλοιποι έτρεμαν. Ο αλ-Μπαγκντάνι ανακοίνωσε τη δημιουργία του παγκόσμιου χαλιφάτου, το Ισλαμικό Κράτος, και ο ίδιος αυτοανακηρύχθηκε ως Χαλίφης. Τότε, στο βίντεο που κυκλοφόρησε από την ανακοίνωση όλος ο κόσμος είδε για πρώτη φορά ξεκάθαρα τον αλ Μπαγκντάντι και κατάλαβε ότι είχε μπροστά της ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτό που φανταζόταν.

Σε ένα ηχητικό του μήνυμα λίγους μήνες μετά, ο αλ Μπαγκντάντι ανέφερε ότι το ISIS θα φτάσει ως τη «Ρώμη» - υπονοώντας ολόκληρη τη Δύση- για να εγκαθιδρύσει ένα Ισλαμικό Κράτος που θα εκτείνεται από την Μέση Ανατολή ως την Ευρώπη. Κάλεσε μάλιστα τους μουσουλμάνους απ’ όλο τον κόσμο να δώσουν τους δικούς τους «ιερούς πολέμους» (τζιχάντ) κατά των απίστων σε όποιο σημείο του πλανήτη κι αν βρίσκονται. Αυτό το ηχητικό μήνυμα των 17 λεπτών ήταν αρκετό, για να οδηγήσει σε μια σειρά από δεκάδες επιθέσεις σε όλον τον κόσμο που προκάλεσαν τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων και έθεσε την Δύση υπό την απειλή μιας συνεχούς τρομοκρατίας.

Συνολικά, από το πρώτο βίντεο του 2014 είχαν δοθεί στη δημοσιότητα συνολικά οχτώ ηχητικά μηνύματα του αλ Μπαγκντάντι. Σε κάποια καλούσε τους μουσουλμάνους να μετακομίσουν στο Ισλαμικό Κράτος, σε άλλα εξαπέλυε απειλές κατά της Σαουδικής Αραβίας, του Ισραήλ και της Ευρώπης, ενώ όταν ξεκίνησαν οι ήττες των τζιχαντιστών προσπαθούσε να εμψυχώνει τους πολεμιστές του.

Στις 28 Απριλίου 2019 ήρθε στη δημοσιότητα ένα βίντεο με τον αλ Μπαγκντάντι (ΦΩΤΟ), το πρώτο μετά από εκείνο το 2014 στο οποίο ανακοίνωνε την δημιουργία του Χαλιφάτου. Λίγες μέρες πριν είχε καταληφθεί το τελευταίο προπύργιο του Ισλαμικού Κράτους, η πόλη της Μπαγκούζ. Το βίντεο αποτελούσε μια τελευταία προσπάθεια να δώσει ξανά ελπίδα σε όσους μαχητές του είχαν απομείνει και να στείλει το μήνυμα ότι το ISIS είναι ακόμα εδώ. Τελευταίο «σημείο ζωής» ήταν στις 16 Σεπτεμβρίου, όταν σε ένα ηχητικό απόσπασμα ζητούσε από τους τζιχαντιστές να απελευθερώσουν όσους συμπολεμιστές τους κρατούνται στα στρατόπεδα του Ιράκ και της Συρίας.

Λίγο νωρίτερα, τον Αύγουστο, σαν να είχε καταλάβει ότι το τέλος βρισκόταν κοντά, ο αλ Μπαγκντάντι είχε ανακηρύξει ως διάδοχό του τον Αμπντουλάχ Καρντάς, έναν Τουρκμένο μαχητή που ήταν παλιότερα μέλος της Αλ Κάιντα και είχε επίσης φυλακιστεί στη Μπούκα. Οι πληροφορίες ανέφεραν ότι ο αλ Μπαγκντάντι ήταν ήδη αρκετά καταβεβλημένος, ενώ είχε υποστεί παράλυση στα άκρα του από θραύσματα βομβών.

Η σημασία του θανάτου του αλ Μπαγκντάντι

Ο Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι εμφανιζόταν πολύ λίγες φορές, ενώ ποτέ δεν ανέλαβε στρατιωτική δράση ο ίδιος. Πολλοί μάλιστα τον κατηγορούσαν ότι ήταν ένας «απόντας Χαλίφης».

Ωστόσο, ο ρόλος του στην εδραίωση και τη διατήρηση του Ισλαμικού Κράτους ήταν κάτι περισσότερο από ζωτικός, γιατί έδωσε αυτό που δεν είχαν καταφέρει οι προκάτοχοί του και οι άλλες οργανώσεις: ελπίδα και ένα χαλιφάτο. Είχε εμπνεύσει εκατοντάδες μουσουλμάνους απ’ όλο τον κόσμο να φύγουν από τη ζεστασιά του σπιτιού τους στην Ευρώπη ή τις ΗΠΑ και να ταξιδέψουν ως το «Ισλαμικό Κράτος» για να πολεμήσουν γι’ αυτόν.

Το Ισλαμικό Κράτος έχει σταματήσει να υπάρχει εδώ και λίγους μήνες, ωστόσο σήμερα με τον θάνατο του αλ Μπαγκντάντι μοιάζει να γράφεται οριστικά η τελευταία σελίδα ενός αιματηρού κεφαλαίου της ιστορίας που όλοι θέλουν να τελειώσει όσο πιο γρήγορα γίνεται.