Κι όμως αυτές οι ταινιες δεν έχουν πάρει Όσκαρ!

Μοιάζει απίστευτο αλλά ταινίες που έγραψαν ιστορία δεν τιμήθηκαν ποτέ με Όσκαρ

Είτε είσαι από αυτούς που λατρεύουν τα βραβεία των Όσκαρ είτε θεωρείς ότι είναι ένα «πανηγύρι» στο οποίο οι ισχυροί του Χόλιγουντ μοιράζονται τα βραβεία μεταξύ τους δεν μπορείς να παραβλέψεις το γεγονός ότι η βράβευση μιας ταινίας ή ενός ηθοποιού με χρυσό αγαλματίδιο αποτελεί την ύψιστη διάκριση στον κόσμο του κινηματογράφου.

Ωστόσο, κοιτώντας πίσω από την αρχή της διοργάνωσης, φαίνεται ότι η επιτροπή των κριτικών που κάθε χρόνο αποφασίζει ποιοι θα είναι οι «καλύτεροι» της χρονιάς δεν επιβεβαιώνεται πάντα από την ιστορία. Ταινίες που σήμερα θεωρούνται «τομή» στον κινηματογράφο,  όταν κυκλοφόρησαν σχεδόν αγνοήθηκαν από την Ακαδημία ή αρκέστηκαν σε κάποιο… δευτερεύον Όσκαρ, ενώ δημιουργοί που έχουν αλλάξει την ιστορία του σινεμά δεν αναγνωρίστηκαν σχεδόν ποτέ από την Ακαδημία στο βαθμό που τους άξιζε.

Οι σκηνοθέτες

Κεφάλαιο… Τσάρλι Τσάπλιν

Η Ακαδημία άρχισε τα… λάθη από την αρχή σχεδόν της διοργάνωσης. Τα πρώτα βραβεία Όσκαρ της ιστορίας απονεμήθηκαν το 1929. Δύο χρόνια μετά, το 1931 ο Τσάρλι Τσάπλιν δημιούργησε την ταινία «Τα φώτα της πόλης» που σήμερα θεωρείται μια από τις καλύτερες όλων των εποχών. Ωστόσο, στην απονομή του 1932 η ταινία αγνοήθηκε παντελώς και δεν προτάθηκε καν σε κάποια κατηγορία. Νικητής τότε ήταν η ταινία Grand Hotel του Έντμουντ Γκούλντινγκ με την Τζόαν Κρόφορντ, η οποία μάλιστα δεν είχε καμία άλλη υποψηφιότητα σε κάποια κατηγορία.

Εξάλλου, η Ακαδημία δεν θα ήταν η τελευταία φορά που θα αγνοούσε τον Τσάρλι Τσάπλιν «τιμωρώντας» τον για τις ιδεολογίες του και τον τρόπο ζωής του. Ο Τσάπλιν πριν παραλάβει τελικά το τιμητικό Όσκαρ το 1972 είχε κερδίσει μόνο στην πρώτη τελετή των Όσκαρ για το «Μεγάλο Τσίρκο», ενώ στη συνέχεια είχε προταθεί μόνο για Όσκαρ Σεναρίου και α’ ανδρικού ρόλου για το «Μεγάλος Δικτάτορας» και για Όσκαρ Σεναρίου για το «Μεσιέ Βερντού».

Όρσον Γουέλς

Η Ακαδημία φαίνεται ότι δεν κατάλαβε ποτέ τον «εκκεντρικό» Όρσον Γουέλς. Φρόντιζε να τον αγνοεί πάντα επιδεικτικά και τελικά αναγκάστηκε να του δώσει ένα συνολικό τιμητικό βραβείο Όσκαρ το 1971. Προηγουμένως του είχε χαρίσει μόνο το βραβείο σεναρίου για τον εμβληματικό «Πολίτη Κέιν» το 1941. Η ταινία είχε προταθεί επίσης για Όσκαρ Σκηνοθεσίας και Όσκαρ α’ αντρικού ρόλου για τον Γουέλς, ωστόσο τα βραβεία απέσπασαν ο Τζον Φορντ για το «How Green Was My Valley» (Η κοιλάδα της κατάρας) -με την ταινία να κερδίζει και το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας- και ο Γκάρι Κούπερ για το «Λοχίας Γιορκ» αντίστοιχα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Όρσον Γουέλς δεν προτάθηκε ποτέ ξανά ούτε καν για κάποιο βραβείο Α’ αντρικού ρόλου.

Άλφρεντ Χίτσκοκ

Άλλος ένας δημιουργός για τον οποίο η Ακαδημία αναγκάστηκε να επανορθώσει μέσω ενός τιμητικού Όσκαρ πολύ αργότερα είναι ο Άλφρεντ Χίτσοκ (ΦΩΤΟ). Ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της ιστορίας του σινεμά είχε αρκεστεί σε πέντε μόνο υποψηφιότητες για Όσκαρ και καμία απολύτως νίκη, ούτε καν για το εμβληματικό «Ψυχώ»!

Δεν προτάθηκε ποτέ για «Τα Πουλιά», το «Vertigo» ή το «Σκιά των Τεσσάρων Γιγάντων» και είχε λάβει υποψηφιότητες για Όσκαρ Σκηνοθεσίας μόνο για τα «Ρεμπέκα» (1941), «Στον ίσκιο του θανάτου» (Lifeboat - 1945), Νύχτες αγωνίας στο Σπέλμπουντ (Spellbound - 1946), Σιωπηλός Μάρτυς  (Rear Window -1956) Ψυχώ (1961). Είχε χάσει αντίστοιχα από τον Τζον Φορντ για τα «Σταφύλια της Οργής», τον Λέο ΜακΚάρεϊ για τον «Δρόμο της Αγάπης», τον Μπίλι Γουάιλντερ για το «Χαμένο Σαββατοκύριακο», τον Ελία Καζάν για το «Λιμάνι της Αγωνίας» και τον Μπίλι Γουάιλντερ για την ταινία «Η γκαρσονιέρα» (The Apartment).

Το «Ψυχώ» ειδικότερα είχε λάβει τέσσερις μόλις υποψηφιότητες συνολικά (Σκηνοθεσία, Β’ γυναικείου, Μοντάζ και Σκηνικών) και δεν κέρδισε ούτε ένα βραβείο!

Στάνλεϊ Κιούμπρικ

Ποιος μπορεί να αγνοήσει την συνεισφορά του Στάνλεϊ Κιούμπρικ στην εξέλιξη του κινηματογράφου; Κανείς, εκτός από την Ακαδημία! Ο Κιούμπρικ δεν κέρδισε ποτέ του Όσκαρ Σκηνοθεσίας ή Ταινίας παρόλο που είχε προταθεί για πέντε ταινίες του. Το μόνο Όσκαρ που κέρδισε ήταν αυτό των Ειδικών Εφέ για το «2001:Space Odyssey». Στην τελετή του 1969 το βραβείο Καλύτερης Ταινίας κέρδισε το «Oliver» του Κάρολ Ριντ, ο οποίος απέσπασε και το Όσκαρ Σκηνοθεσίας.

Το 1972, μια από τις πιο ιστορικές τους ταινίες, το Κουρδιστό Πορτοκάλι, αποσπά μόλις τρεις υποψηφιότητες (Σκηνοθεσία, Ταινία, Σενάριο) και καμία νίκη! Κρίθηκε Καλύτερη ταινία το French Connection (Ο άνθρωπος από τη Γαλλία) του Γουίλιαμ Φράιντκιν με τον Τζιν Χάκμαν.

Η Ακαδημία… ξεπερνά τον εαυτό της το 1980 όταν ο Κιούμπρικ δημιουργεί την «Λάμψη». Η ταινία αγνοείται πλήρως χωρίς να λάβει ούτε μια υποψηφιότητα. Η συγκλονιστική ερμηνεία του Τζακ Νίκολσον (ΦΩΤΟ) δεν θεωρήθηκε αρκετή για την πεντάδα των καλύτερων, ενώ σα να μην ήταν αυτό αρκετό η ταινία είχε δύο υποψηφιότητες στα… Χρυσά Βατόμουρα (τα Όσκαρ των χειρότερων) για τη Χειρότερη Σκηνοθεσία από τον Κιούμπρικ(!) και το Χειρότερο Ά γυναικείο ρόλο για την Ντιβάλ.

Τη χρονιά εκείνη (απονομή 1981)το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας απονέμεται στο «Οι Δρόμοι της Φωτιάς» του Χιου Χάντσον και το Όσκαρ Α’ Αντρικού Ρόλου παίρνει ο Χένρι Φόντα για την ταινία «Στη Χρυσή Λίμνη» του Μαρκ Ράιντελ. Το Όσκαρ Σκηνοθεσίας παίρνει ο Γουόρεν Μπίτι για το Reds.

Στα βραβεία του 1988 το Full Metal Jacket προτάθηκε μόνο για το Όσκαρ Σεναρίου και δεν κέρδισε ούτε αυτό! Το Όσκαρ Σκηνοθεσίας πήρε ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι για το «Τελευταίος Αυτοκράτορας», το οποίο απέσπασε και το «Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας».

Μάρτιν Σκορσέζε

Χρειάστηκαν πολλά χρόνια ώστε η Ακαδημία να σταματήσει να σνομπάρει τον Σκορσέζε. Ακόμα και αν δημιούργησε ταινίες όπως «Ο Ταξιτζής», «Τα καλά παιδιά», «Κακόφημοι δρόμοι», «Οργισμένο Είδωλο» (για να θυμηθούμε μόνο μερικές) χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια και να φτάσουμε τελικά στο 2007 και τον μάλλον υπερτιμημένο «Πληροφοριοδότη» (Departed) για να κερδίσει ένα Όσκαρ Σκηνοθεσίας.

Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι το 1977 ο Ταξιτζής αν και είχε αρκετές υποψηφιότητες τελικά δεν κέρδισε σε καμία κατηγορία ούτε μάλιστα το Ά Ανδρικού ρόλου, για τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο (ΦΩΤΟ), η ερμηνεία του οποίου είναι αναμφισβήτητα μια από τις καλύτερες του ίδιου αλλά και ολόκληρου του σινεμά, με το «You talking to me» να έχει μείνει στην ιστορία. Νικητής ήταν ο Πίτερ Φιντς για την ταινία Network, ενώ το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας απέσπασε ο «Rocky» του Σταλόνε.

Ο Σκορτσέζε επιστρέφει το 1989 στα Όσκαρ με τον «Τελευταίο Πειρασμό του Χριστού», μεταφορά του βιβλίου του Ν. Καζαντζάκη. Η ταινία με πρωταγωνιστή των Γουίλεμ Νταφόε, σίγουρα δεν υπήρξε συμβατική και προκάλεσε πολλές αντιδράσεις λόγω του τρόπου παρουσίασης του Χριστού. Ίσως γι' αυτό, η ταινία είχε μόνο μια υποψηφιότητα για το Όσκαρ Σκηνοθεσίας, το οποίο φυσικά και δεν το πήρε ο Σκορτσέζε αλλά ο Μπάρι Λέβινσον για το Rain Man.

Η ...κατάρα ακολουθεί τον Σκορτσέζε και το 1990, όταν τα Καλά Παιδιά του (Goodfellas), φεύγουν με 5 υποψηφιότητες και με ένα Όσκαρ για Β' Ανδρικό ρόλο για τον Τζό Πέσι. Νικητής της χρονιάς, το «Χορεύοντας με τους λύκους».

Φέτος, ο Σκορσέζε είναι ξανά υποψήφιος για τον «Ιρλανδό».

Οι ταινίες

Ο γορίλλας που δεν αγάπησε η Ακαδημία

Ο θρυλικός γορίλλας του σινεμά, ο Κινγκ Κονγκ, κυκλοφόρησε το 1933 με ειδικά εφέ και έναν γορίλλα που κινούνταν με stop motion παρουσιάζοντας ένα θέαμα που δεν είχε υπάρξει ξανά στον κινηματογράφο. Ωστόσο, η ταινία δεν προτάθηκε για κανένα Όσκαρ. Η διοργάνωση που μετρούσε μόλις πέντε χρόνια ζωής, σνόμπαρε εντελώς την ταινία που επρόκειτο να μείνει στην ιστορία και την χρονιά εκείνη (απονομή 1934) βράβευσε το «It Happened One Night» με τον Κλαρκ Γκέιμπλ.

Κεφάλαιο Γουέστερν

Το είδος των γουέστερν υποτιμήθηκε όσο λίγα από την Ακαδημία. Σίγουρα δημιουργήθηκαν ταινίες με το… κιλό στα στούντιο της Τσινετσιτά και οι περισσότερες δεν άξιζαν δεύτερη ματιά. Ωστόσο, υπήρξαν αριστουργήματα όπως τα «Ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος», «Και οι 7 ήταν υπέροχοι», «Η αιχμάλωτος της ερήμου» (The Searchers) που παραβλέφθηκαν επιδεικτικά μόνο και μόνο επειδή άνηκαν σε ένα είδος που η Ακαδημία θεωρούσε «κατώτερο». Τελικά, την ιστορία αποκατέστησε ο Κλιντ Ίστγουντ το 1992 με το «Οι Ασυγχώρητοι» (Unforgiven) που κέρδισε Όσκαρ Καλύτερης ταινίας, Σκηνοθεσίας, αλλά και Μοντάζ και β’ αντρικού για τον Τζιν Χάκμαν, ενώ είχε ακόμα πέντε υποψηφιότητες.

Καμία Αποκάλυψη

Ο Φράνσις Φορντ Κόπολα το 1979 δημιουργεί την «Αποκάλυψη Τώρα!» και αποσπά οχτώ υποψηφιότητες για Όσκαρ. Ωστόσο, όταν φτάνει η ώρα της απονομής η ταινία φεύγει μόνο με τα «δεύτερα» αγαλματάκια για τη μουσική και τη φωτογραφία. Μεγάλος νικητής της βραδιάς η... οικογένεια Κράμερ (Κράμερ εναντίον Κράμερ) που τα παίρνει… όλα: Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας,  Ά αντρικού για τον Ντάστιν Χόφμαν και Β΄γυναικείου για την Μέριλ Στριπ.

Το Seven με τη μια υποψηφιότητα

Ίσως μια από τις μεγαλύτερες αδικίες στην ιστορία των Όσκαρ συντελέστηκε το 1996. Την χρονιά αυτή το φιλμ Seven προτάθηκε μόνο στην κατηγορία του Μοντάζ και αυτό ανεπιτυχώς. Ένα ίσως από τα καλύτερα και πιο καλοφτιαγμένα θρίλερ με μοναδικές ερμηνείες από τον Μπραντ Πιτ, τον Μόργκαν Φρίμαν και τον Κέβιν Σπέισι πέρασε σχεδόν απαρατήρητο από την διοργάνωση. Η χρονιά αυτή άνηκε στον Μελ Γκίμπσον και το Braveheart που απέσπασε τα Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας. Το Όσκαρ Α’ αντρικού ρόλου απέσπασε ο Νίκολας Κέιτζ για το «Αφήνοντας το Λας Βέγκας», ενώ ο Κέβιν Σπέισι κατάφερε να πάρει το αγαλματάκι Β’ Αντρικού για το «Συνήθεις Ύποπτοι», μια ακόμα αξιόλογη ταινία που έφυγε επίσης και με το Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου.

Όταν ερωτεύεται ο Σαίξπηρ

Το 1999, ο μεγάλος νικητής ήταν ο «Ερωτευμένος Σαίξπηρ» με 7 Όσκαρ, σε σύνολο 13 υποψηφιοτήτων. Έτσι άφησε πίσω του ταινίες που πολλοί πόνταραν ότι θα έπαιρναν αυτές το αγαλματάκι. Στην Καλύτερη Ταινία κατάφερε να υπερνικήσει τόσο την «Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν» όσο και το «Η ζωή είναι ωραία» του Μπενίνι, ωστόσο ο Σπίλμπεργκ κατάφερε να πάρει το Όσκαρ Σκηνοθεσίας για τον Στρατιώτη του. Την ίδια χρονιά πάντως με μια μόνο υποψηφιότητα και χωρίς κανένα Όσκαρ έφυγε το «American History X», από το οποίο προτάθηκε μόνο ο Έντουαρτ Νόρτον για τον Α' Ανδρικό. Το Όσκαρ τελικά κέρδισε ο Ρομπέρτο Μπενίνι για το «Η ζωή είναι ωραία».

Πολύ το ξύλο για την Ακαδημία

Το 1999 ο Ντέιβιντ Φίντσερ δημιουργεί το «Fight Club» (ΦΩΤΟ) γράφοντας ιστορία. Η Ακαδημία ωστόσο που μάλλον δεν της αρέσει η βία της ταινιας κρίνει ότι αξίζει να προταθεί μόνο για το Όσκαρ των Εφέ, ένα βραβείο που χάνει – επάξια- από το Matrix.

Η χρονιά αυτή ήταν ίσως μια με τις περισσότερες αδικίες καθώς εκτός από το Fight Club, χωρίς κανένα αγαλματίδιο έφυγαν και οι εξαιρετικές ταινίες «Έκτη Αίσθηση» και «Πράσινο Μίλι», οι οποίες αν μη τι άλλο έγραψαν την δική τους ιστορία. Η πρώτη με 6 υποψηφιότητες και η δεύτερη με 4, αναγκάστηκαν τελικά να... υποκλιθούν στην «Αμερικάνικη Ομορφιά» (American Beauty) που κέρδισε τα 5 βασικότερα Όσκαρ της βραδιάς. Στα αζήτητα έμεινε επίσης και η ταινία του Λυκ Μπεσόν, Leon, που έχει μια από τις καλύτερες ερμηνείες του μοναδικού Ζαν Ρενό.

Ο απόλυτος Μονομάχος

Το 2001, το Gladiator αποδεικνύεται πραγματικά... μονομάχος καθώς κατακτά τα 5 βασικότερα από τα 12 Όσκαρ στα οποία ήταν υποψήφιος. Ο Ράσελ Κρόου παίρνει το Όσκαρ του Ά Ανδρικού αφήνοντας την μοναδική ερμηνεία του Τομ Χάνκς στον «Ναυαγό» χωρίς διάκριση. Την ίδια χρονιά η ταινία «Ρέκβιεμ για ένα όνειρο» που σόκαρε τους πάντες φεύγει μόνο με μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Β' γυναικείου για την Έλεν Μπέρστιν, ένα βραβείο που τελικά κερδίζει η Τζούλια Ρόμπερτς για την «Έριν Μπρόκοβιτς».

Άρχοντας με την… τρίτη

Αν και πλέον η αξία της τριλογίας του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» θεωρείται αξεπέραστη, η Ακαδημία χρειάστηκε και τις τρεις ταινίες για να το εμπεδώσει. Μόνο η τρίτη ταινία της σειράς βραβεύτηκε με το Όσκαρ Καλύτερης ταινίας. Οι δύο πρώτες είχαν χάσει από το Beautiful Mind και το Chicago αντίστοιχα...

Κανένας Άλλος

Το 2001 ο Αλεχάντρο Αμενάμπαρ δημιουργεί την ταινία του «Οι Άλλοι», ένα ψυχολογικό θρίλερ που δεν σε αφήνει να χαλαρώσεις ως το τέλος. Ωστόσο, η ταινία δεν προτάθηκε ποτέ για κανένα Όσκαρ. Αν και πρόκειται για ένα φιλμ με εξαιρετικές ερμηνείες και εκπληκτικό σενάριο που σε αφήνει με ανοιχτό το στόμα, αγνοήθηκε επιδεικτικά από την επιτροπή των Όσκαρ και κανείς δεν ξέρει το γιατί! Στην απονομή του 2002, κυριαρχεί το «Ένας Υπέροχος Άνθρωπος» σε όλες τις βασικές κατηγορίες. Τη χρονιά αυτή «αγνοείται» και το «I am Sam». Η μόνη υποψηφιότητα ήταν αυτή του Σον Πεν για Ά Ανδρικό ρόλο. Ωστόσο, το αγαλματίδιο κερδίζει τελικά ο Ντέινζελ Ουάσινγκτον για το Training Day. Σίγουρα πολύ καλή και η ερμηνεία του Ουάσινγκτον, αλλά σε τίποτα συγκρίσιμη εκείνη την χρονιά με αυτή του Πεν.

Βαβέλ

Η συγκλονιστική ταινία του Αλεχάντρο Ινιάριτου στην τελετή του 2007 λαμβάνει επτά υποψηφιότητες, ωστόσο κερδίζει μόνο το Όσκαρ Μουσικής για την μοναδική μουσική Γκουστάβο Σανταολάγια. Εκείνη την χρονιά η Ακαδημία έπρεπε να… επανορθώσει για τον Μάρτιν Σκορσέζε και του έδωσε το Όσκαρ για πρώτη φορά για το «Ο Πληροφοριοδότης»,  μια ταινία που σίγουρα δεν είναι η καλύτερή του.

Αυτοί που έφτασαν στην πηγή, αλλά…

Από την άλλη υπάρχουν και οι ταινίες, οι οποίες παρόλο που ήταν υποψήφιες σε πολλές κατηγορίες δεν πήραν ούτε ένα Όσκαρ, αλλά και οι ηθοποιοί που είδαν πολλές φορές το όνομά τους στη λίστα αλλά δεν πήραν ποτέ αγαλματάκι.

Υπάρχουν δύο ταινίες οι οποίες ενώ είχαν 11 υποψηφιότητες για Όσκαρ δεν κατάφεραν να κρατήσουν τελικά ούτε ένα αγαλματίδιο φεύγοντας! Πρόκειται για το «Η Κρίσιμη Καμπή» (Turning Point) του 1977 και «Το Πορφυρούν Χρώμα» (Color Purple) του 1985. Η πρώτη με την Σίρλεϊ Μακ Λέιν είχε συμμετοχή σε όλες τις βασικές κατηγορίες αλλά νικήθηκε τελικά από το Annie Hall του Γούντι Άλεν, το οποίο άφησε πίσω και το Star Wars. Το ίδιο συνέβη και με το Color Purple του Στίβεν Σπίλμπεργκ με την Γούπι Γκόλντμπεργκ, το οποίο έδωσε τη θέση του στο Out of Africa του Σίντνεϊ Πόλακ.

Αλλά και η ταινία «Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ» (The Shawshank Redemption) με τους Τιμ Ρόμπινς και Μόργκαν Φρίμαν που φιγουράρει πρώτη στη λίστα με τις 250 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών,  προτάθηκε για επτά Όσκαρ αλλά δεν κατάφερε να αποσπάσει κανένα!

Από την άλλη ο Πίτερ Ο’ Τουλ αν και ήταν υποψήφιος οχτώ φορές πήρε μόνο ένα τιμητικό Όσκαρ το 2002, ενώ η Γκλεν Γκλόουζ έχει προταθεί επτά φορές αλλά δεν έχει κερδίσει καμία.