Εργοστάσιο παραγωγής... κουνουπιών και γιατί το χρειαζόμαστε!


Ο τρόπος για να αντιμετωπίσουμε το πιο θανατηφόρο ζώο στον πλανήτη ίσως είναι τελικα να δημιουργήσουμε περισσότερα από αυτό! Τι λέει ο Μπιλ Γκέιτς


Τα κουνούπια είναι από τα πιο μικρά έντομα στον πλανήτη ωστόσο είναι οι αδιαμφισβήτητοι βασιλιάδες σε ένα πράγμα: είναι ο πιο θανατηφόρος έμβιος οργανισμός σε όλη τη Γη. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν περίπου 725.000 άνθρωποι από ασθένειες που μεταδίδουν τα κουνούπια, όπως κατά κύριο λόγο η ελονοσία. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι το ζώο που βρίσκεται στη δεύτερη θέση βρίσκεται ευθύνεται για «μόλις» 425.000 θανάτους και αυτό βέβαια δεν είναι άλλο από τον άνθρωπο.

Γι’ αυτό το μεγάλο στοίχημα των επιστημόνων αυτή τη στιγμή είναι νικήσουμε το πιο θανατηφόρο πλάσμα παγκοσμίως -τα κουνούπια. Σε μια ανάρτησή του στο προσωπικό του μπλογκ, Gatesnotes, ο Μπιλ Γκέις αναρωτιέται πώς θα ήταν αυτό δυνατό και ίσως δίνει την απάντηση.

Όπως αναφέρει ο Γκέιτς, μέσα σε ένα διώροφο κτίριο από τούβλα στο Μεντεγίν της Κολομβίας, οι επιστήμονες εργάζονται πολλές ώρες σε αποπνικτικά εργαστήρια, εκτρέφοντας εκατομμύρια και εκατομμύρια κουνούπια. Φροντίζουν για κάθε ανάγκη των εντόμων καθώς αυτά αναπτύσσονται από προνύμφες σε νύμφες έως ενήλικες, διατηρώντας τη θερμοκρασία ακριβώς στη σωστή θέση και τα ταΐζουν γενναιόδωρα με ιχθυάλευρα, ζάχαρη και -φυσικά- αίμα.

Στη συνέχεια, τα απελευθερώνουν σε όλη τη χώρα για να αναπαραχθούν με άγρια κουνούπια που μπορεί να μεταφέρουν δάγκειο πυρετό και άλλους ιούς που απειλούν να αρρωστήσουν και να σκοτώσουν τον πληθυσμό της Κολομβίας.

Αυτό θα μπορούσε να ακούγεται σαν την αρχή της πλοκής μιας χολιγουντιανής ταινίας τρόμου. Αλλά δεν είναι. Αυτό το εργοστάσιο είναι πραγματικό και τα κουνούπια που απελευθερώνονται δεν τρομοκρατούν τον τοπικό πληθυσμό. Το αντίθετο μάλιστα. Στην πραγματικότητα βοηθούν να σωθούν και να βελτιωθούν εκατομμύρια ζωές.

Η διαδικασία και το άμεσο αποτέλεσμα

Να πώς το κάνουν: Τα κουνούπια που παράγονται σε αυτό το εργοστάσιο φέρουν ορισμένα βακτήρια τα οποία ονομάζονται Βολμπάχια και τα εμποδίζουν να μεταδώσουν στον άνθρωπο τον Δάγκειο πυρετό και άλλους ιούς, όπως ο Ζίκα, ο chikungunya και ο κίτρινος πυρετός.

Πρωταρχικές έρευνες έχουν δείξει ότι η εξάπλωση των βακτηρίων μέσω των κουνουπιών αυτών θα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την μείωση της μετάδοσης του ιού. Συγκεκριμένα, η δειγματοληπτική ελεγχόμενη δοκιμή που διεξήχθη στη Γιογκιακάρτα της Ινδονησίας, διαπίστωσε ότι τα κουνούπια που φέρουν Βολμπάχια μείωσαν τον αριθμό των κρουσμάτων δάγκειου πυρετού στην πόλη κατά 77% και τις νοσηλείες για δάγκειο πυρετό κατά 86%. Σε μια νέα μελέτη στο Μεντεγίν, τα κρούσματα δάγκειου πυρετού μειώθηκαν κατά 89% από τότε που άρχισαν να απελευθερώνονται κουνούπια Βολμπάχια το 2015.

Τα αποτελέσματα αυτά αποτελούν μια τεράστια ανακάλυψη, προσφέροντας την απόδειξη ότι αυτή η νέα τεχνολογία θα προστατεύσει ολόκληρες πόλεις και χώρες από την απειλή των ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια.

Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Κουνουπιών, το οποίο ηγείται της προσπάθειας με τα βακτήρια Βολμπάχια, απελευθερώνει τώρα αυτά τα κουνούπια σε 11 χώρες: Βραζιλία, Κολομβία, Μεξικό, Ινδονησία, Σρι Λάνκα, Βιετνάμ, Αυστραλία, Φίτζι, Κιριμπάτι, Νέα Καληδονία και Βανουάτου.

Το αξιοσημείωτο με τα κουνούπια Βολμπάχια είναι ότι μόλις απελευθερωθούν αρκετά από αυτά για να προσφέρουν προστασία από την ασθένεια, πρόκειται για μια λύση που είναι αυτοβιώσιμη. Με την πάροδο του χρόνου, οι οικογένειες θα γλιτώσουν από την τραγωδία της απώλειας αγαπημένων τους προσώπων και οι χώρες δεν θα χρειάζεται να ξοδεύουν χρήματα για την πρόληψη και τη θεραπεία αυτών των ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια, απελευθερώνοντας πόρους για άλλες προτεραιότητες στον τομέα της υγείας.

Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Κουνουπιών στοχεύει στη διάδοση των βακτηρίων Βολμπάχια μεταξύ των κουνουπιών Aedes aegypti (Κουνούπι τίγρης), ενός τροπικού κουνουπιού που είναι ξενιστής του δάγκειου πυρετού, του κίτρινου πυρετού και άλλων ιών. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η ελονοσία εξαπλώνεται μέσω ενός παράσιτου το οποίο βρίσκει ως ξενιστή το κουνούπι Anopheles, το οποίο δεν είναι αντικείμενο της προσπάθειας με τα Βολμπάχια.

Με την κλιματική αλλαγή, το έργο του Παγκόσμιου Προγράμματος για τα Κουνούπια είναι ακόμα πιο επείγον. Καθώς οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αυξάνονται, τα κουνούπια Aedes aegypti, βρίσκουν περισσότερες περιοχές του κόσμου κατάλληλες για να εξαπλωθούν αυξάνοντας παράλληλα την εξάπλωση αυτών των ασθενειών. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τον δάγκειο πυρετό, ο οποίος μολύνει περισσότερους από 400 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο και σκοτώνει 20.000.

Εκατομμύρια νέα κουνούπια την εβδομάδα

Η ζήτηση για αυτά τα σωτήρια κουνούπια συνεχίζει να αυξάνεται και αυτό σημαίνει ότι το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Κουνουπιών πρέπει να παράγει εκατοντάδες εκατομμύρια κουνούπια Βολμπάχια. Αυτό μας φέρνει πίσω στο εργοστάσιο στο Μεντεγίν, το οποίο είναι σήμερα η μεγαλύτερη εγκατάσταση αναπαραγωγής κουνουπιών στον κόσμο, παράγοντας περισσότερα από 30 εκατομμύρια κουνούπια την εβδομάδα. Άλλες εγκαταστάσεις του Παγκόσμιου Προγράμματος Κουνουπιών σε όλο τον κόσμο αναπαράγουν επίσης κουνούπια Βολμπάχια, αλλά αυτή της Κολομβίας είναι επί του παρόντος η μεγαλύτερη.

Μέχρι τώρα, η προτεραιότητα ήταν η θανάτωση ή η απώθηση των κουνουπιών με εντομοκτόνα, δίχτυα και παγίδες και όχι η μαζική παραγωγή τους. Όσο δύσκολο είναι να σκοτωθούν τα κουνούπια, άλλο τόσο δύσκολο μπορεί να είναι η εκτροφή εκατομμυρίων από αυτά. Τα κουνούπια πρέπει να εκτρέφονται, να τρέφονται και να στεγάζονται κάτω από ιδανικές συνθήκες για να αναπτυχθούν και να αναπαραχθούν. Το εργοστάσιο στο Μεντεγίν τελειοποιεί τη διαδικασία και βελτιώνει την αποτελεσματικότητά του, ώστε να μπορεί να εκτρέφει και να απελευθερώνει κουνούπια Βολμπάχια σε μεγάλη κλίμακα.

Η τρελή ιδέα που σώζει ζωές

Ο πυρήνας του εργοστασίου αυτού είναι μια αποικία κουνουπιών Βολμπάχια, τα οποία ονομάζονται γεννήτορες, από τα οποία γεννιούνται όλες οι μελλοντικές γενιές των κουνουπιών με αυτά τα βακτήρια. Οι απόγονοι των γεννητόρων εκτρέφονται για να γεννήσουν στην συνέχεια εκατομμύρια αυγά, τα οποία εκκολάπτονται όταν μπαίνουν στο νερό και γίνονται προνύμφες. Οι προνύμφες τρέφονται με ιχθυάλευρο, μεγαλώνουν και γίνονται νύμφες, οι οποίες στη συνέχεια γίνονται ενήλικες. Για να μεγαλώσουν, τα ενήλικα κουνούπια χρειάζονται ζάχαρη και αίμα, το οποίο η ομάδα των επιστημόνων παίρνει από νοσοκομεία και έχει λήξει καθιστώντας το ακατάλληλο για μετάγγιση.

Όταν το εργοστάσιο έχει παράγει εκατομμύρια αυγά και ενήλικα κουνούπια, είναι έτοιμα να τα απελευθερώσουν. Τα αυγά συσκευάζονται σε μικρές κάψουλες ζελατίνης, καθεμία από τις οποίες περιέχει 300 αυγά, και δίνονται στους κατοίκους των περιοχών ώστε να τα ρίξουν στο νερό για να εκκολαφθούν. Το θετικό στοιχείο από αυτού του είδους την απελευθέρωση των αυγών είναι ότι τα αυγά μπορούν να μεταφερθούν πολύ εύκολα σε μεγάλες αποστάσεις και να εκκολαφθούν όπως χρειάζεται. Το εργοστάσιο απελευθερώνει επίσης ενήλικα κουνούπια κατά χιλιάδες με τη βοήθεια μοτοσυκλετών που γυρίζουν την πόλη. Η ομάδα του Παγκόσμιου Προγράμματος Κουνουπιών επίσης πειραματίζεται με την απελευθέρωση μέσω drones. Τα ενήλικα κουνούπια με Βολμπάχια που απελευθερώνονται αλληλεπιδρούν αμέσως με τα άγρια κουνούπια της περιοχής κι έτσι μεταδίδουν άμεσα το βακτήριο που εμποδίζει τους ιούς.

Είναι συναρπαστικό να βλέπεις πόσο μακριά έχει φτάσει το πρόγραμμα. Πριν από χρόνια, η ιδέα της απελευθέρωσης κουνουπιών ως συμμάχου στη μάχη κατά των ασθενειών φαινόταν σε πολλούς ανθρώπους τρελή.

Όμως η υποστήριξη αυτής της καινοτόμου λύσης, έπιασε τόπο στις κοινότητες σε όλο τον κόσμο. Αυτά τα καταπληκτικά κουνούπια πετούν και σώζουν ζωές, καταλήγει ο ιδρυτής της Microsoft.