Οι Αμαζόνες ίσως τελικά υπήρξαν πραγματικά: Τα ευρήματα που επιβεβαιώνουν τον μύθο

Μια σειρά από νέα ευρήματα δείχνουν ότι ο μύθος της φυλής των Αμαζόνων ίσως τελικά να μην ήταν τόσο φανταστικός

 

Σε μια εποχή που οι πολεμιστές θεωρούνταν σχεδόν αποκλειστικά οι άντρες, ενώ οι γυναίκες προορίζονταν για το σπίτι, η κοινωνία των Αμαζόνων διέγειρε την φαντασία της ελληνικού ανδροκρατούμενου κόσμου, ο οποίος έχτισε έναν μεγάλο μύθο γύρω από αυτές. Τελικά όμως κατά πόσο οι Αμαζόνες άνηκαν μόνο στη σφαίρα της φαντασίας των αρχαίων Ελλήνων; Τα αρχαιολογικά ευρήματα αρχίζουν πλέον να δείχνουν ότι οι Αμαζόνες ίσως τελικά πράγματι υπήρξαν.

Οι Αμαζόνες άνηκαν σε μια φυλετική ομάδα κυνηγών και πολεμιστών της Ευρασίας, η οποία είχε κατά βάση πολεμική κοινωνική οργάνωση και στην οποία οι γυναίκες απολάμβαναν μεγάλο βαθμό ελευθερίας και ισότητας. Οι αρχαίοι Έλληνες φαίνεται ότι εντυπωσιάστηκαν από αυτή την ελευθερία των γυναικών και δημιούργησαν τον μύθο των Αμαζόνων, ενός μυθικού λαού που αποτελούνταν από θρυλικές και τρομερές γυναίκες πολεμίστριες, οι οποίες ζούσαν χωρίς κανέναν άντρα στην άκρη του τότε γνωστού κόσμου. Υπήρχε μάλιστα η φήμη ότι οι γυναίκες αυτές έκοβαν το ένα τους στήθος ώστε να μπορούν να κουβαλούν ευκολότερα τα όπλα τους και να πολεμούν (κάτι που δεν επιβεβαιώνεται από καμία επίσημη πηγή ή εύρημα). Γι' αυτό και ο Έλληνας ιστορικός Ελλάνικος που έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ., υποστήριξε ότι ο όρος Αμαζών προέρχεται από το «α» στερητικό και το «μαζός», το οποίο σημαίνει στήθος. Φυσικά η ετυμολογία αυτή είναι αμφιβόλου πιστότητας, σύμφωνα με τους γλωσσολόγους.

Τις Αμαζόνες τις συναντάμε στους άθλους του Ηρακλή, ο οποίος στον ένατο άθλο του κατάφερε να αποκτήσει τη ζώνη της Αμαζόνας βασίλισσας Ιππολύτης, αλλά και όταν ο Αχιλλέας σκότωσε μια άλλη Αμαζόνα βασίλισσα, την Πενθεσίλεια, και την ερωτεύτηκε, καθώς το όμορφο πρόσωπό της ξεπρόβαλε από το κράνος της. Ο Όμηρος άλλωστε είναι ο πρώτος που αναφέρεται σε αυτές.

Αλλά και τον 1^ο αιώνα π.Χ, ο Διόδωρος ο Σικελιώτης έγραψε για μια φυλή από «τρομακτικές πολεμίστριες» που ζούσαν κάποτε «στα δυτικά μέρη της Λιβύης, στα όρια του κατοικημένου κόσμου». Ήταν μια κοινωνία έγραφε, αλλιώτικη από κάθε γνωστή κοινωνία μέχρι τότε.

Από τον μύθο στην πραγματικότητα

Η φυλή αυτών των ατρόμητων γυναικών που κυνηγούσαν και ίππευαν και πολεμούσαν με τόξα, όπως οι άντρες, έχουν από καιρό περιβληθεί από μύθους, αλλά οι αρχαιολόγοι ανακαλύπτουν όλο και περισσότερα στοιχεία που δείχνουν ότι πολύ πιθανό να υπήρξαν στην πραγματικότητα.

Ανασκαφές αρχαιολόγων που έγιναν σε τάφους μέσα σε μια νεκρόπολη της Εποχής του Χαλκού στο Ναχτσεβάν του Αζερμπαϊτζάν αποκάλυψαν ότι γυναίκες είχαν ταφεί με όπλα, όπως κοφτερά βέλη, ένα χάλκινο στιλέτο και ένα ρόπαλο, αλλά και με κοσμήματα.

Οι αρχαιολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτές οι νεκρές γυναίκες θα μπορούσαν να είναι οι Αμαζόνες που έζησαν πριν από 4.000 χρόνια. Αυτές οι φοβερές γυναίκες πολεμίστριες φημίζονταν για την κοινωνία τους χωρίς άντρες και την ανδρεία τους στο πεδίο της μάχης αλλά ιδιαίτερα για την επιδεξιότητά τους στον χειρισμό του τόξου και των βελών.

«Οι ανακαλύψεις αυτές δείχνουν ότι υπάρχει αλήθεια πίσω από τους μύθους και τους θρύλους της αρχαίας Ελλάδας», αναφέρει σχετικά με τα ευρήματα η ιστορικός Μπέτανι Χιουζ στη στήλη Observer του Guardian.

Όπως λέει, τα στοιχεία αυτά καθίστανται ακόμη πιο σημαντικά όταν συνδέονται με προηγούμενα ευρήματα. Το 2019, βρέθηκαν στη Ρωσία τα λείψανα τεσσάρων γυναικών πολεμιστριών θαμμένων με βέλη και δόρατα, ενώ το 2017 Αρμένιοι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως τα λείψανα μιας γυναίκας που φαινόταν να έχει πεθάνει από τραύματα μάχης, καθώς ένα βέλος είχε διαπεράσει το πόδι της. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, βρέθηκαν τα λείψανα μιας γυναίκας θαμμένης με στιλέτο κοντά στα σύνορα με το Καζακστάν.

Βέβαια, η Χιούζ ξεκαθαρίζει: «Ένας πολιτισμός δεν αποτελείται από έναν μόνο τάφο. Αν μιλάμε για έναν πολιτισμό που διασχίζει τον Καύκασο και τη ρωσική Στέπα, κάτι που υποστηρίζουν σχετικά με τις Αμαζόνες οι αρχαίοι μύθοι, προφανώς χρειάζεσαι και άλλα λείψανα».

Ορισμένοι από τους σκελετούς αποκαλύπτουν ότι οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν εκτενώς τόξα και βέλη, αναφέρει η Χιουζ: «Τα δάχτυλά τους είναι παραμορφωμένα επειδή χρησιμοποιούσαν πάρα πολύ τα βέλη. Οι αλλαγές στις αρθρώσεις των δακτύλων δεν θα συνέβαιναν μόνο από το κυνήγι. Πρόκειται για κάποια διαρκή, μεγάλη εξάσκηση. Αυτό που είναι πολύ συναρπαστικό είναι ότι πολλά από τα οστικά στοιχεία δείχνουν επίσης σαφείς ενδείξεις για παρατεταμένο χρόνο που περνούσαν οι γυναίκες ιππεύοντας. Οι λεκάνες αυτών των γυναικών είναι πολύ πιο ανοιχτές επειδή ιππεύουν άλογα. Τα οστά τους είχαν διαμορφωθεί από τον τρόπο ζωής τους».

Σημείωσε ότι τα κοσμήματα που εντοπίστηκαν μέσα στους τάφους περιλαμβάνουν περιδέραια από καρνεόλη: «Ο καρνεόλιθος είναι μια ημιπολύτιμη πέτρα και τον συναντάμε συχνά σε κοσμήματα γυναικών που ήταν ιέρειες ή θεωρούνταν θεές. Έτσι είναι ένα σημάδι γυναικών με κύρος – όπως και οι ράβδοι με μεταλλικές άκρες».

Τα ευρήματα θα αποκαλυφθούν σε μια νέα σειρά του Channel 4 τον Απρίλιο, με τίτλο «Οι θησαυροί του κόσμου της Μπέτανι Χιουζ (Bettany Hughes’ Treasures of the World). Ένα από τα επεισόδια, «Οι Δρόμοι του Μεταξιού και ο Καύκασος», επικεντρώνεται στο μέρος αυτό του κόσμου όπου οι πολιτισμοί έρρεαν και εναλλάσσονταν για αιώνες, όπου οι εμπορικοί δρόμοι ένωσαν τις ηπείρους της Ασίας και της Ευρώπης.

Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται στα ευρήματα για τις Αμαζόνες: «Σιγά-σιγά παίρνουμε αυτά τα λαμπρά στοιχεία που βγαίνουν από το έδαφος. Συνήθως αυτός είναι ο τρόπος, για να ανακαλύψεις τις πραγματικά καλύτερες ιστορίες», τονίζει η Χιούζ.

Η ιστορικός επισκέπτεται το ορεινό χωριό Κιναλίγκ (Khinalig) στον Μεγάλο Καύκασο, το οποίο αποτελεί το υψηλότερο κατοικημένο μέρος της Ευρώπης. Είναι τόσο απομακρυσμένο που «μοιάζει σαν να έχει χαθεί στο χρόνο», σύμφωνα με την Χιούζ, η οποία σημειώνει ότι η τοπική γλώσσα που ομιλείται στο συγκεκριμένο χωριό, δεν συναντάται πουθενά αλλού στον κόσμο.

Στο συγκεκριμένο σημείο, υπήρχε οικισμός από την Εποχή του Χαλκού και ορισμένοι από τους 2.000 κατοίκους του υποστηρίζουν ότι, στην αρχαιότητα, οι γυναίκες τους μεταμφιέζονταν σε άνδρες με μαντήλια με τις ιστορίες αυτές να μεταφέρονται από γενιά σε γενιά.

Η Χιουζ μαζί τους ανέδειξε αρχαίες ιστορίες για τις Αμαζόνες: «Είπαν ότι όλες οι γιαγιάδες τους πολεμούσαν. Οι άντρες έλειπαν όλοι με τα κοπάδια. Οι γυναίκες πάντα κάλυπταν το πρόσωπό τους για να πολεμήσουν, κάτι που ακριβώς έλεγαν οι αρχαίες πηγές, ώστε οι άνθρωποι να μην ξέρουν αν ήταν γυναίκες ή άνδρες».