Η ιστορία μιας γυναίκας που απέβαλε και καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλακή για δολοφονία στο Ελ Σαλβαδόρ. Η υπόθεσή της δεν είναι η μόνη...
Η Έβελιν Μπεατρίζ Ερνάντεζ Κρους το 2015 σε ηλικία μόλις 18
ετών έπεσε θύμα βιασμού την πρώτη χρονιά που φοιτούσε στο πανεπιστήμιο. Λίγους
μήνες μετά, τον Απρίλιο του 2016, ένιωσε αφόρητους πόνους στην κοιλιά και
πηγαίνοντας στην τουαλέτα γέννησε ένα νεκρό μωρό, το οποίο δεν είχε καταλάβει
ποτέ ότι το κυοφορούσε.
Η μητέρα της την βρήκε αιμόφυρτη και χωρίς τις αισθήσεις της
στο πάτωμα του μπάνιου και χωρίς να καταλαβαίνει τι είχε συμβεί την μετέφερε
στο κοντινότερο νοσοκομείο. Όταν η Έβελιν συνήλθε, οι γιατροί την κατήγγειλαν,
δικάστηκε και καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλακή . Όπως έμαθε κατηγορούνταν για
την δολοφονία του αγέννητου παιδιού της, παρόλο που δεν ήξερε καν την ύπαρξή
του.
Η Έβελιν ζει στο Ελ Σαλβαδόρ.
Η αντίφαση στη χώρα
του Σωτήρα
Το Ελ Σαλβαδόρ (στα ισπανικά σημαίνει «Ο Σωτήρας») είναι η
πιο μικρή και πιο πυκνοκατοικημένη χώρα στην Κεντρική Αμερική με περίπου έξι
εκατομμύρια άνθρωποι να «στριμώχνονται» σε λίγο περισσότερα από 20.000 τ.χλμ.
Παράλληλα, η χώρα βρίσκεται μόνιμα στις πρώτες θέσεις των χωρών με την
μεγαλύτερη εγκληματικότητα στον κόσμο. Πάνω από 35.000 κάτοικοί της είναι
ενταγμένοι σε συμμορίες και οι δολοφονίες, οι απαγωγές και οι βιασμοί ανήκουν
στην καθημερινότητα.
Από την άλλη, οι κάτοικοι του Ελ Σαλβαδόρ είναι βαθιά
θρησκευόμενοι Καθολικοί Χριστιανοί. Η Εκκλησία έχει πάντα το πρώτο λόγο σε
αποφάσεις που άπτονται του «χριστιανικού αισθήματος» και ακόμα και το να πάρει
κάποιο ζευγάρι διαζύγιο είναι σχεδόν αδιανόητο. Το ίδιο ισχύει και για την
πιθανότητα μια γυναίκα να θέλει να κάνει έκτρωση.
Από το 1998 απαγορεύεται ρητά σε μια γυναίκα να κάνει
έκτρωση σε οποιαδήποτε περίπτωση ακόμα κι αν κινδυνεύει η ζωή της ή υπάρχει
κάποιο πρόβλημα υγείας στο έμβρυο καθώς αυτό θεωρείται άνθρωπος με όλα τα
δικαιώματά του από την στιγμή της σύλληψης.
Η ιστορία της Έβελιν δεν είναι η μοναδική στη χώρα, ειδικά
για γυναίκες που προέρχονται από πολύ φτωχές περιοχές. Υπολογίζεται μάλιστα ότι
τουλάχιστον 17 γυναίκες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη φυλακή για δεκαετίες
επειδή απέβαλλαν ή έκαναν παράνομη έκτρωση. Η «παράνοια» που επικρατεί γύρω από
το θέμα της προστασίας των αγέννητων μωρών φτάνει στο σημείο να καταδικάζονται
ως δολοφόνοι ακόμα και γυναίκες που απέβαλλαν καθώς κατηγορούνται ότι δεν
έκαναν ό, τι έπρεπε για να προστατέψουν το μωρό τους. Μάλιστα, τις περισσότερες
φορές οι ίδιοι οι γιατροί είναι αυτοί που καλούν την αστυνομία.
Η περίπτωση της
Έβελιν
Όταν η Έβελιν οδηγήθηκε στη φυλακή τρεις μέρες μετά την
αποβολή της και ύστερα από την καταγγελία των γιατρών, επέμενε από την πρώτη
στιγμή ότι δεν είχε καταλάβει ότι έμεινε έγκυος μετά τον βιασμό της. Μάλιστα,
όπως λέει κάποιες φορές είχε και κανονική περίοδο όλο αυτό το διάστημα. Παράλληλα,
ο ιατροδικαστής κατέληξε ότι το βρέφος είχε πεθάνει από πνευμονία εξαιτίας
εισρόφησης υγρού καθώς εντόπισε μηκώνιο στον πνεύμονα και το στομάχι του,
δηλαδή στοιχεία από τα πρώτα κόπρανα του νεογνού.
Παρόλα αυτά, η Έβελιν τον Ιούλιο του 2017 καταδικάστηκε σε
30 χρόνια κάθειρξη για δολοφονία πρώτου βαθμού. Έμεινε σε μια συνωστισμένη
φυλακή για 33 μήνες πριν ένας δικαστής αποφασίσει να επανεξετάσει την υπόθεση.
Τον Φεβρουάριο του 2019 η 21χρονη πια κοπέλα αφέθηκε ελεύθερη καθώς ο δικαστής
έκρινε ότι στην δίκη δεν παρουσιάστηκαν αρκετά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι
η Έβελιν έβλαψε ηθελημένα ή μη το έμβρυο.
Η χαρά της Έβελιν όμως δεν κράτησε για πολύ καθώς η υπόθεσή
της οδηγήθηκε και πάλι στο δικαστήριο για να επανεξεταστεί και είναι πολύ
πιθανό να κριθεί ξανά ένοχη και να οδηγηθεί πίσω στην φυλακή.
«Γιατί; Γιατί στο Ελ Σαλβαδόρ όλες οι γυναίκες θεωρούνται
πολίτες δεύτερης κατηγορίες και οι φτωχές, πιο ευάλωτες γυναίκες όπως η Έβελιν
θεωρούνται πολίτες τρίτης κατηγορίας. Έτσι, όλο το βάρος της δικαιοσύνης πέφτει
σε αυτές άσχετα από τα στοιχεία», λέει η Πάολ Αβίλα- Γκουιλέν, διευθύντρια του
Κέντρου για την Γυναικεία Ισότητα στην Λατινική Αμερική.
Οι γυναίκες του Ελ Σαλβαδόρ
Δεκάδες γυναίκες κάθε χρόνο δικάζονται με κατηγορίες
δολοφονίας ύστερα από αποβολές ή παράνομες εκτρώσεις στις οποίες αναγκάζονται
να υποβληθούν. Μια γυναίκα δολοφονείται κάθε 15 ώρες στην μικρή αυτή χώρα. Με
το ποσοστό των βιασμών γυναικών να είναι τεράστιο στη χώρα πολλές γυναίκες,
ακόμα και κορίτσια έως και 10 ετών, προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο να
υποβληθούν σε παράνομη έκτρωση με αποτέλεσμα είτε να συλλαμβάνονται είτε να
πεθαίνουν και οι ίδιες στην διαδικασία. Μάλιστα, το 2018 το 60% των υποθέσεων
σεξουαλικής βίας αφορούσε κορίτσια 12 έως 17 ετών.
Οι περισσότερες γυναίκες που κατηγορούνται προέρχονται από
πολύ φτωχές περιοχές του Ελ Σαλβαδόρ και συνήθως υποφέρουν από αποβολές ή
επιπλοκές της εγκυμοσύνης καθώς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να
υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις. Είναι ενδεικτικό ότι το κράτος διαθέτει
περίπου 27 δολάρια τον χρόνο για την υγειονομική περίθαλψη κάθε πολίτη του!
Ως εκ τούτου, υπολογίζεται ότι σημειώνονται 42,3 θάνατοι
γυναικών σε κάθε 100.000 γεννήσεις από τους οποίους το 19% αφορά νεαρά
κορίτσια. Ακόμα, υπολογίζεται ότι 20 παιδιά στα 1.000 θα πεθάνουν πριν φτάσουν
την ηλικία των 5 ετών, 17 παιδιά πριν γίνουν ενός έτους και 11 λίγο αφού γεννηθούν.
Η αλλαγή έρχεται (;)
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι τα τελευταία χρόνια υψώνουν
τις φωνές τους για να αλλάξει κάτι σχετικά με το νόμο των εκτρώσεων ζητώντας
μερικές εξαιρέσεις, όπως σε περιπτώσεις βιασμού ή θέματος υγείας. Το 2018, δυο
βουλευτές πρότειναν ένα νομοσχέδιο που θα χαλάρωνε λίγο το νόμο ωστόσο αυτό δεν
έφτασε ποτέ στην Βουλή, την πλειοψηφία της οποίας διαθέτει το ακροδεξιό συντηρητικό κόμμα Arena και οι
συνεργάτες του.
Μόνη ελπίδα είναι ο νέος πρόεδρος της χώρας, ο 38χρονος Ναγίμπ
Μπουκέλε του κεντροδεξιού κόμματος GANA, ο οποίος εξελέγη τον Ιούνιο. Ο Μπουκέλε έχει δηλώσει στο
παρελθόν ότι είναι κατά των εκτρώσεων, αλλά δεν συμφωνεί με την καταδίκη φτωχών
γυναικών που υποφέρουν από αποβολές.
«Αν μια φτωχή γυναίκα υποφέρει από αποβολή, αμέσως είναι
ύποπτη ότι επιχείρησε να κάνει έκτρωση. Αυτό είναι ζήτημα κοινωνικής ανισότητας»,
ανέφερε πριν από μερικούς μήνες ο Μπουκέλε.
Η επανεκδίκαση της υποθεσης της Έβελιν ξεκίνησε στις 15
Αυγούστου και είναι η πρώτη ανάλογη δίκη που γίνεται επί θητείας Μπουκέλε. Πολλοί
τη θεωρούν ένα «τεστ» για τις προθέσεις του νέου προέδρου και όλοι αναμένουν
την έκβασή της.
UPDATE: Την Τρίτη 20 Αυγούστου, η Έβελιν αθωώθηκε πλήρως μετά τη νέα της δίκη. Ίσως αυτή είναι η πρώτη νίκη σε μια σκληρή μάχη που συνεχίζεται στο Ελ Σαλβαδόρ.