Φόβος, μάσκες και θερμόμετρα

Ένας Κινέζος γράφει για όλα όσα συμβαίνουν στην χώρα. Οι μύθοι και η πραγματικότητα

O Πίτερ Σου γεννήθηκε στην Κίνα και σε ηλικία επτά ετών μετακόμισε στον Καναδά. Πλέον ζει μόνιμα στο Σαν Φρανσίσκο και έχει ένα δημοφιλές ταξιδιωτικό blog. Στις 24 Ιανουαρίου ταξίδεψε στην Κίνα για να επισκεφθεί τους γονείς του και έμεινε εκεί για αρκετές μέρες.

Με κείμενο του στην αμερικάνικη έκδοση της Huffington Post παρουσίασε τα όσα βίωσε λόγω του ξεσπάσματος του κοροναϊού. Γράφει για το τι ακριβώς συμβαίνει στην Κίνα, πώς το αντιμετωπίζουν τα τοπικά ΜΜΕ αλλά και τα όσα αναφέρουν τα δυτικά Μέσα και δεν ισχύουν.

Το κείμενο του Πίτερ Ζου:

Εγώ και ο αδελφός μου, Χάρι, είχαμε κανονίσει το ταξίδι μας στην επαρχία Σενζέν για τις 24 Ιανουαρίου ώστε να επισκεφθούμε τους γονείς μας για την κινεζική πρωτοχρονιά. Συζητήσαμε με τους γονείς μας το ενδεχόμενο να αναβάλουμε το ταξίδι. Μας είπαν όμως ότι θα ήταν δύσκολο να βρουν χρόνο μέσα στους επόμενους μήνες και το ρίσκο στην επαρχία ήταν χαμηλό. Αποφασίσαμε λοιπόν να κάνουμε το ταξίδι ενώ συνεχίσαμε να παρακολουθούμε τις ειδήσεις για τις εξελίξεις με τον κοροναϊό.

Βρήκαμε μια Κίνα πολύ διαφορετική απ' αυτή που είχαμε συναντήσει στο παρελθόν με ένα εκπληκτικό μείγμα ψυχραιμίας και φόβου.

Όλα όσα μεταδίδουν τα ΜΜΕ ή η κυβέρνηση επικεντρώνονται στον ιό. Αρχικά η κυβέρνηση δέχθηκε κριτική για αργή αντίδραση στην ασθένεια όμως τώρα είναι δύσκολο να παρακολουθήσεις όλα τα μέτρα που παίρνει.

Τα δρομολόγια των λεωφορείων και των τρένων σε πάνω από τις μισές κινεζικές επαρχίες έχουν ακυρωθεί. Οι κινηματογράφοι, τα θέατρα και άλλοι δημόσιοι χώροι έχουν κλείσει μετά από εντολή της κυβέρνησης. Φυσικά η Ουχάν και άλλες πόλεις στην επαρχία Χουμπέι απαγορεύουν στους κατοίκους τους να φύγουν.

Το τελευταίο είναι απίστευτο αν σκεφτούμε ότι η Ουχάν είναι μια πόλη 11 εκατομμυρίων και μια από τις δέκα μεγαλύτερες πόλεις της Κίνας. Σκεφτείτε να σφραγίσετε το Λος Άντζελες από τον υπόλοιπο κόσμο. Το γεγονός ότι αυτό έγινε εφικτό τα λέει όλα για την ισχύ του κράτους, για το καλύτερο ή το χειρότερο.

Ακόμα μια πολύ ενδιαφέρουσα ένδειξη της δύναμης της κυβέρνησης είναι οι ειδήσεις. Μπορεί διεθνώς ο κοροναϊός να αποτελεί μεγάλη είδηση όμως στην Κίνα αυτή τη στιγμή είναι η μόνη είδηση. Για παράδειγμα στα κορυφαία Μέσα της χώρας βλέπουμε ειδήσεις για το πως ο Ζι Ζινπίνγκ δίνει τέσσερα "κλειδιά" για να κερδίσουμε τη μάχη απέναντι στον ιό. Τα κλειδιά είναι να πιστεύουμε και να έχουμε εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, να συνεργαζόμαστε, να χρησιμοποιούμε επιστημονικές μεθόδους και να ακολουθούμε πιστά τις στοχευμένες κυβερνητικές πολιτικές. Τονίζεται επίσης πως χάρη στον σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά ανεγέρθηκε ένα νοσοκομείο μέσα σε έξι μέρες και χιλιάδες γιατροί εστάλησαν στην Ουχάν.

Σε άλλο άρθρο διαβάζουμε ότι η πρόληψη και ο έλεγχος είναι οι προτεραιότητες της κυβέρνησης. Το κείμενο εξηγεί λεπτομερώς γιατί η κυβέρνηση παίρνει τα συγκεκριμένα μέτρα και ζητά απ' όλους να πλένουν τα χέρια τους, να φορούν μάσκες όταν βγαίνουν έξω, να αποφεύγουν τους κλειστούς δημόσιους χώρους, να αερίζουν τα δωμάτια και τα σπίτια και να διατηρούν υψηλά στάνταρ υγιεινής όταν μαγειρεύουν και τρώνε.

Τέλος, διαβάζουμε για το πώς κάποιος χωρίς συμπτώματα μπορεί να έχει μολυνθεί. Άρθρα αναφέρουν ότι τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο και τονίζουν ότι ο μόνος τρόπος για να είναι κάποιος σίγουρος είναι να κάνει εξετάσεις.

Πολλοί νιώθουν περίεργα με τον προπαγανδιστικό τόνο του πρώτου άρθρου όμως τα άλλα δύο είναι μετρημένα, βασισμένα σε γεγονότα, με καλές συμβουλές και τον σωστό βαθμό επαγρύπνησης. Θα ήθελα να δω τα δύο αυτά άρθρα στο διεθνή Τύπο που γράφει πράγματα ελάχιστα βασισμένα στην επιστήμη και χωρίς να αναφέρει πρακτικές συμβουλές.

Για να είμαι δίκαιος υπάρχουν παρόμοια άρθρα στον διεθνή Τύπο αλλά στην πλειονότητα τους εστιάζουν περισσότερο στη μεγαλοποίηση των αριθμών χωρίς να παρουσιάζουν τα πράγματα ως έχουν.

Όσον αφορά την κινεζική τηλεόραση στοχεύει στη σωστή ισορροπία ανάμεσα στην επαγρύπνηση και την ψυχραιμία. Ένα σημαντικό παράδειγμα είναι τα νυχτερινά δελτία ειδήσεων που αναφέρουν ότι ο αριθμός των ατόμων που μολύνονται αυξάνεται αλλά παρουσιάζουν και εκείνους που νόσησαν αλλά ξεπέρασαν τον ιό και βγήκαν από το νοσοκομείο.

Ενώ ο έλεγχος των ΜΜΕ στην Κίνα έχει πολλά αρνητικά φαίνεται ότι δουλεύει εξαιρετικά καλά ώστε να διατηρήσει μια επιδημία υπό έλεγχο.

Όλοι φοβούνται όσους ταξιδεύουν από την Χουμπέι

Σε ένα από τα ψηλότερο κτίρια της Σενζέν υπάρχει πλέον η επιγραφή "Ο Θεός να ευλογεί την Ουχάν", ενώ στα νέα βλέπουμε εργάτες να στέλνουν μηνύματα συμπαράστασης στην πόλη. Δυστυχώς όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική από αυτή που δείχνουν τα μηνύματα της αδιαμφισβήτητης στήριξης. Ένα βράδυ καθώς οδηγούσαμε σε μια από τις φυλασσόμενες περιοχές της πόλης κατεβάσαμε τα παράθυρα για την τακτική μέτρησης της θερμοκρασίας (θα σας εξηγήσω μετά τι σημαίνει αυτό). Ένας νυχτοφύλακας της περιοχής μας πλησίασε και ρώτησε: Δεν έρχεται κάποιος από εσάς από την Ουχάν ή την Χουμπέι, έτσι;. Τους απαντήσαμε ότι δεν ερχόμαστε από εκεί αλλά δεν είμαι σίγουρος τι θα συνέβαινε αν απαντούσαμε θετικά. Το πιο πιθανό είναι να μας έδιωχναν όπως έγινε στο Μακάου και το Χονγκ Κονγκ όπου έδιωξαν άτομα που ήρθαν από την Χουμπέι.

Οι γονείς μας μάς είπαν για έναν άλλο περιστατικό σε μια άλλη φυλασσόμενη γειτονιά. Κάποιοι ανέφεραν ότι είδαν ένα αυτοκίνητο με πινακίδες από την Χουμπέι και ακολούθησε πανικός στο διαδίκτυο. Οι φύλακες κινητοποιήθηκαν και υποσχέθηκαν ότι θα το ερευνήσουν.

Το θέμα είναι ότι μπορεί να έχεις πινακίδες από την Χουμπέι και να μην έχεις πάει εκεί για χρόνια. Όμως σε αυτή την ατμόσφαιρα φόβου αν πεις ότι είσαι από την Χουμπέι όλοι θα σε αποφύγουν και θα κρατηθούν μακριά σου. Είναι τραγικό το γεγονός ότι ο κόσμος από την Χουμπέι και την Ουχάν εκτός από τον ιό πρέπει να ζήσει και με το στίγμα που φέρνει πλέον η καταγωγή του.

Κάτι παρόμοιο βλέπουμε και στις ΗΠΑ με ανθρώπους που έρχονται από την Κίνα. Με τα σημερινά νούμερα υπάρχουν 0.001% πιθανότητες ένα άτομο από την Κίνα να έχει τον ιό. Φυσικά δεν είναι χαζό να είμαστε προσεκτικοί αλλά είναι χαζό να θεωρείς ότι ο κάθε Κινέζος ή ο κάθε άνθρωπος που επισκέφθηκε την Κίνα, μεταφέρει τον ιό.

Τα πάντα είναι ερημωμένα

Η Κίνα είναι μια χώρα 1,4 δισ. ανθρώπων, αν όμως την επισκεπτόσασταν αυτή την εβδομάδα δεν θα το καταλαβαίνατε.

Από τη στιγμή που φύγαμε από το Σαν Φρανσίσκο η διαφορά ήταν φανερή. Ποτέ το αεροπλάνο δεν ήταν τόσο άδειο, μόνο το 1/4 των θέσεων ήταν γεμάτο. Η αεροπορική εταιρία μας πρότεινε να αλλάξουμε την ημερομηνία της πτήσης μας χωρίς χρέωση. Δεν δεχθήκαμε την προσφορά αλλά πολλοί άλλοι το έκαναν. Τουλάχιστον ο Χάρι και εγώ είχαμε από μια ολόκληρη σειρά τεσσάρων θέσεων για να κοιμηθούμε.

Η Σενζέν ήταν περίπου το ίδιο, σχεδόν άδεια. Με το που φτάσαμε πήγαμε σε ένα τοπικό mall όπου βρίσκεται ένα αγαπημένο μας εστιατόριο. Το κτίριο έμοιαζε εγκαταλελειμμένο. Οι κυλιόμενες σκάλες δεν δούλευαν. τα μαγαζιά ήταν κλειστά και ο φωτισμός αμυδρός. Η Πρωτοχρονιά είναι η μεγαλύτερη δημόσια αργία στην Κίνα και συνήθως πολλοί βγαίνουν έξω με τις οικογένειες τους. Το εστιατόριο ήταν ανοιχτό αλλά σε έναν χώρο, που σε άλλη περίπτωση θα ήταν γεμάτος με εκατοντάδες άτομα, μόνο δέκα τραπέζια ήταν κατειλημμένα.

Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε το κεντρικό πάρκο της Σενζέν. Ο χώρος κανονικά θα ήταν ασφυκτικά γεμάτος με οικογένειες. Ήταν σχεδόν άδειος.

Οι δρόμοι δεν είχαν καθόλου κίνηση. Σταματήσαμε έξω από ένα εστιατόριο και για δέκα περίπου λεπτά δεν είδαμε να περνά ούτε ένα αυτοκίνητο.

Όλοι φορούν μάσκες

Δεν ταξιδέψαμε τον μισό πλανήτη για να μείνουμε μέσα όλη μέρα και έτσι πήγαμε σε πάρκα και μαγαζιά. Για να είμαι ξεκάθαρος δεν ήταν ένα σκηνικό στιλ "28 Μέρες Μετά". Απλά κυκλοφορούσαν πολύ λιγότεροι άνθρωποι απ' όσους θα περίμενες σε μια πόλη 10 εκατ. ανθρώπων.

Επιπλέον τόσο στο πάρκο όσο σε ένα μεγάλο εμπορικό απολύτως όλοι φορούσαν μάσκες. Ακόμα και αν βρίσκονταν μόνοι τους.

Και δεν ήταν μόνο ενός είδους μάσκα. Έβλεπες μια τεράστια γκάμα. Από μάσκες από μαύρα ύφασμα, τις κλασικές γαλάζιες και λευκές και τις κίτρινες με φίλτρο. Στην κεντρική πλατεία του πάρκου η αστυνομία είχε τοποθετήσει οθόνες στις οποίες έπαιζε συνέχεια η υπενθύμιση πως όλοι πρέπει να φορούν μάσκες και να φύγουν αμέσως με το παραμικρό σημάδι πυρετού.

Πήγαμε και σε ένα άλλο πάρκο και λίγο πριν την είσοδο ένας φύλακας μας φώναξε. Μας είπε να βάλουμε τις μάσκες μας και να περάσουμε και πάλι μπροστά από τις κάμερες ώστε οι ανώτεροι του να μην θεωρήσουν ότι είναι χαλαρός.

Πέραν της μάσκας το άλλο όπλο αντίστασης κατά του κοροναϊού είναι το θερμόμετρο με υπέρυθρες. Δεν έχετε ποτέ δει ένα τέτοιο; Μοιάζει με το σκάνερ για τα barcode και όταν το στρέφεις σε κάποιον βλέπεις αν έχει πυρετό ή όχι, αν είναι δηλαδή μολυσμένος ή ένας πολίτης χωρίς συμπτώματα.

Πέραν από την αστειότητα είναι αποτελεσματικό στο να δεις ποιος έχει πυρετό και ποιος όχι. Όμως οι τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι ο κοροναϊος μπορεί να υπάρχει χωρίς συμπτώματα κυρίως σε παιδιά και οι κινεζικές αρχές τονίζουν ότι μπορεί να εξαπλωθεί πριν φανούν τα πρώτα συμπτώματα.

Βλέπουμε όμως αυτά τα θερμόμετρα σε πύλες δημόσιων χώρων και εισόδους κτιρίων. Ακόμα και στα διόδια της πόλης. Μαζί με τις μάσκες είναι μια μορφή ενός "θεάτρου υγείας" με μικρή αποτελεσματικότητα. Δείχνουν στα αφεντικά της γραφειοκρατίας και τους πολίτες ότι "κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για να σταματήσουμε τον ιο".

Και όμως η ζωή συνεχίζεται

Παρά τους άδειους δρόμους, της μάσκες, τα θερμόμετρα και τα κλειστά μαγαζιά, η ζωή συνεχίζεται. Οι οικογένειες πέρασαν μαζί την Πρωτοχρονιά στα σπίτια τους και κάποιοι βγήκαν στο πάρκο να πετάξουν αετούς και να ψωνίσουν. Εγώ με τον αδελφό μου συζητήσαμε με τους γονείς μας και είδαμε την εξαιρετική ταινία Parasite.

Δεν το λέω για να μειώσω τις επιπτώσεις του κοροναϊού. Κυριολεκτικά είναι το μοναδικό θέμα στην Κίνα αυτή τη στιγμή. Η οικονομική επίπτωση είναι άμεση με την τουριστική περίοδο να κόβεται ξαφνικά. Η Ουχάν σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος με χιλιάδες περιπτώσεις μολυσμένων, πολλούς θανάτους και όλα όσα θα ακολουθήσουν.

Γενικότερα όμως επέστρεψα από την Κίνα νιώθοντας σίγουρος ότι έχουν την ασθένεια υπό έλεγχο. Παντού στη χώρα, εκτός από την Ουχάν νιώθω ότι είσαι τόσο ασφαλής όσο είσαι και στις ΗΠΑ. Ναι, σήμερα δεν θα πρότεινα να ταξιδέψετε στην Κίνα. Αν όμως είστε ήδη εκεί θα σας πρότεινα μεγάλη προσοχή. Να πλένετε τα χέρια σας, να φοράτε μάσκα και να αποφεύγετε τις περιοχές υψηλού κινδύνου. Να ξέρετε όμως ότι δεν βρίσκεστε σε μια περιοχή με ζόμπι όπως κάποιοι θέλουν να σας κάνουν να πιστέψετε και ότι βλέπετε μια Κίνα όπως δεν την έχουν ποτέ ξαναδεί.