«Η βόμβα στην Avianca ήταν ένα έργο τέχνης»


Όταν ο Εσκομπάρ ανατίναξε ένα αεροπλάνο με 107 επιβαίνοντες για να σκοτώσει έναν πολιτικό. Το έγκλημα του Πατρόν που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πτώση του. Ο ανύποπτος βομβιστής και η τύχη του μετέπειτα προέδρου της Κολομβίας

27 Νοεμβρίου 1989, διεθνές αεροδρόμιο Ελ Δοράδο, Μπογκοτά, ώρα 07:13:

Η πτήση 203 της Avianca απογειώνεται σύμφωνα με το πρόγραμμα, προορισμός το Κάλι. Επιβαίνουν συνολικά 107 άτομα. Τα έξι μέλη του πληρώματος  και 101 επιβάτες. Ο πιλότος Χοσέ  Ιγνάσιο Όσα Αριστιθάμπαλ ενημερώνει τον πύργο ελέγχου ότι η απογείωση ολοκληρώθηκε χωρίς απρόοπτα και οδεύει προς τον προορισμό του. Πέντε λεπτά αφότου το αεροπλάνο άφησε το έδαφος έχει ανέβει στα 13.000 πόδια και ταξιδεύει με ταχύτητα 794 χιλιομέτρων.

Μια έκρηξη συγκλονίζει το Boeing 727-21. Ακολουθεί και μια δεύτερη μεγαλύτερη. Το αεροπλάνο κόβεται στα δύο και τα φλεγόμενα κομμάτια του πέφτουν από τον ουρανό. Θα σκορπιστούν σε μια περιοχή έξω από την πόλη Σοάτσα σε μια διάμετρο πέντε χιλιομέτρων. Όλοι οι επιβαίνοντες είναι νεκροί ενώ τα συντρίμμια σκοτώνουν και τρία άτομα στο έδαφος.

110 ψυχές χάθηκαν με μια εντολή του Πάμπλο Εσκομπάρ. Τραγική ειρωνεία το γεγονός ότι ο άνθρωπος που ήθελε να σκοτώσει ο Ελ Πατρόν δεν είχε επιβιβαστεί τελικά στην πτήση 203. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα μεγαλύτερα εγκλήματα του Κολομβιανού αφεντικού των καρτέλ.

Ο στόχος

Τέσσερις μήνες πριν την βομβιστική επίθεση στο αεροπλάνο της Avianca οι εκτελεστές του Εσκομπάρ είχαν δολοφονήσει τον υποψήφιο πρόεδρο Λουίς Κάρλος Γκαλάν. Τον εκτέλεσαν ενώ ανέβαινε να εκφωνήσει λόγο σε προεκλογική συγκέντρωση στην Σοάτσα (η πόλη πάνω από την οποία εξερράγη η πτώση 203).

Τη θέση του Γκαλάν πήρε ο Σέζαρ Γκαβίρια. Ορκίστηκε πως θα αποδώσει δικαιοσύνη και μιλούσε ανοιχτά για την ανάγκη να μπει τέλος στη βασιλεία του τρόμου του Εσκομπάρ. Αυτό που όμως κυρίως τρόμαζε τον Πατρόν ήταν οι επαφές του με τις ΗΠΑ. Τα καρτέλ μπορούσαν να τρομοκρατήσουν και να χειραγωγήσουν το κολομβιάνικο κράτος όμως δεν μπορούσαν να τα βάλουν με τις αμερικανικές αρχές. Ειδικότερα η έκδοση βαρόνων στις ΗΠΑ αποτελούσε κόκκινη γραμμή για τον Εσκομπάρ. Έδωσε λοιπόν εντολή να δολοφονηθεί και ο Γκαβίρια. Αυτή τη φορά ήθελε να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα τρόμου προς όλη την χώρα. Κανείς δεν είναι ασφαλής στην Κολομβία όσο κυνηγούν τον Εσκομπάρ.

Συνεργάτες του καρτέλ του Μεντεγίν ενημέρωσαν πως ο Γκαβίρια θα επιβιβαζόταν στην πτήση 203. Ήταν η ευκαιρία που έψαχνε ο Πατρόν για να δολοφονήσει τον πολιτικό και να τρομοκρατήσει τη χώρα.


Η επιχείρηση

Για την βομβιστική επίθεση στον πτήση 203 έχει μιλήσει με λεπτομέρειες ο αρχιδολοφόνος του Εσκομπάρ, Τζον Χάιρο Βελάσκες (φωτό), γνωστός ως Ποπέγε (Ποπάυ).

«Υπεύθυνος για την βόμβα στο αεροπλάνο ήταν ο Κάρλος Ουρκίχο, ο Ελ Αρέτε. Δούλεψε μαζί με τον Κάρλος Καστάνιο Χιλ, ο οποίος μετά έγινε ισχυρός παραστρατιωτικός και μεγάλος εχθρός μας. Την βόμβα την έφτιαξε ο ειδικός του καρτέλ για τα εκρηκτικά, Κούκο Σαμπάλα. Την όπλισε και την έδωσε τον Ελ Αρέτε και αυτός με τη σειρά του στον Καστάνιο. 

Η βόμβα βρισκόταν μέσα σε μια βαλίτσα. Αυτή η βαλίτσα ήταν ένα έργο τέχνης. Ήταν πολύ περίπλοκη και μόνο ένας ειδικός σαν τον Κούκο μπορούσε να την συναρμολογήσει.

Ο Κάρλος Καστάνιο Χιλ εξαπάτησε έναν νεαρό άντρα. Του είπε ότι πρέπει να ανοίξει τη βαλίτσα όταν το αεροπλάνο βρίσκεται πλέον στον αέρα και έχει αρχίσει να ανεβαίνει. Του είπε επίσης ότι μέσα στη βαλίτσα υπήρχε ένα μαγνητόφωνο και μόλις την άνοιγε η συσκευή θα ενεργοποιούνταν και θα κατέγραφε τις συνομιλίες συγκεκριμένων επιβατών. Στην πτήση βρίσκονται κάποιοι Αμερικάνοι και ο Καστάνιο τόνισε στον νεαρό ότι ήθελαν να μάθουν για την υπόθεση της έκδοσης των αφεντικών των καρτέλ στις ΗΠΑ. Μάλιστα είχε μια παρόμοια βαλίτσα που πράγματι περιείχε μαγνητόφωνο και του την έδειξε. Ο νεαρός πείστηκε ότι πράγματι αυτό θα συμβεί. Όταν όμως την άνοιξε η βόμβα ενεργοποιήθηκε».

Ο Ποπέγε έχει δώσει λεπτομέρειες και για το πώς κατασκευάστηκε η βόμβα.

«Ο Κούκο Σαμπάλα είχε μάθει το κόλπο από ένα μέλος της ΕΤΑ (της βασκικής οργάνωσης. Δούλεψε λοιπόν μαζί με τον Καστάνιο και τον Κάρλος Ουρκίχο. Η βόμβα περιείχε περίπου πέντε κιλά ζελατίνη (δυναμίτιδα). Το ίδιο υλικό χρησιμοποιήσαμε και στην επίθεση στο κτίριο DAS στις 6 Δεκεμβρίου (1989).

Ο Κάρλος με έβαλε να αγοράσω το εισιτήριο για τον νεαρό, έπρεπε να τον βάλω στη σωστή θέση.

Ξέραμε ότι αν η βόμβα δεν εκραγεί στο σωστό σημείο τότε δεν θα αναφλεγούν τα καύσιμα και τότε ο πιλότος θα μπορούσε να σώσει το αεροπλάνο. Έτσι σχεδιάσαμε αυτό το ντόμινο με την έκρηξη και τα καύσιμα που βρίσκονταν στο ένα φτερό του αεροπλάνο. Ο δυναμίτης και η πίεση του αεροπλάνου ήταν ένας θανάσιμος συνδυασμός. Ο Εσκομπάρ έδωσε εντολή να μεταφερθεί με μεγάλη προσοχή η βόμβα στην Μπογκοτά όταν ήρθε η πληροφορία ότι ο Γκαβίρια θα πετάξει με εμπορική πτήση. Ο Καστάνιο χρησιμοποίησε κάποια από τα χρήματα που του έδωσε ο Εσκομπάρ για να δωροδοκήσει κόσμο στο αεροδρόμιο. Ένας μέλος της ομάδας ασφαλείας του αεροδρόμιου Ελ Δοράδο πέρασε την βαλίτσα και παραδόθηκε στον νεαρό που δεν είχε καταλάβει τι θα συνέβαινε.

Το αεροπλάνο καταστράφηκε ολοσχερώς αλλά ο υποψήφιος έζησε. Ίσως ο φύλακας άγγελος του τον έσωσε εκείνη τη μέρα».

Ο Γκαβίρια δεν είχε ανέβει στην πτήση 203. Ένας μέλος της προσωπικής του ασφάλειας τον συμβούλεψε να μην πετάξει καθώς υπήρχαν φήμες ότι θα επιχειρήσουν να τον δολοφονήσουν. Βρισκόταν στο αυτοκίνητο του, τρία χιλιόμετρα μακριά από το αεροδρόμιο όταν αποφάσισε να μην ανέβει στο αεροπλάνο της Avianca. Πληροφορίες που δεν έχουν επιβεβαιωθεί υποστηρίζουν ότι το μέλος της ασφάλειας του Γκαβίρια ενημερώθηκε από κάποιον εντός του καρτέλ.

Η έρευνα για την επίθεση έδειξε ότι δύο άντρες ντυμένοι με κοστούμια μπήκαν στο αεροπλάνο και κάθισαν στις θέσεις 18Α και 18Κ. Ο ένας ήταν ο νεαρός Αλμπέρτο Πριέτο. Στο καρτέλ τον αποκαλούσαν Ελ Σουίσο γιατί ήταν ο άνθρωπος που εν αγνοία του θα έκανε την βομβιστική επίθεση (suicide). Αφού ο συνοδός σιγουρεύτηκε ότι ο Πριέτο κάθισε στη σωστή θέση και ξέρει τι να κάνει, κατέβηκε από το αεροπλάνο.

Μετά την επίθεση

Η έκρηξη στην πτήση 203 προκάλεσε παγκόσμια οργή και έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην πτώση του Εσκομπάρ. Στις 27 Μαΐου 1990 ο Σέζαρ Γκαβίρια εξελέγη πρόεδρος με ποσοστό 48,18% και συνεργάστηκε στενά με τις ΗΠΑ που έστειλε στην Κολομβία πράκτορες της CIA και της DEA.

Στις 25 Σεπτεμβρίου 1991 συνελήφθη στη Νέα Υόρκη ο Νταντενί Μουνιός Μοσκέρα. Εκτελεστής του Εσκομπάρ γνωστός ως Λα Κίκα (το χοντρό κορίτσι). Ο Μουνιός καταδικάστηκε για την έκρηξη στο αεροπλάνο της Avianca αλλά η κατάθεση του Ποπάυ και η έλλειψη στοιχείων έπεισε τις αρχές της Κολομβίας ότι δεν είχε σχέση με τη συγκεκριμένη υπόθεση. Μάλιστα ο γενικός εισαγγελέας της χώρας της Νοτίου Αμερικής έστειλε επιστολή στις ΗΠΑ ενημερώνοντας για τα ευρήματα.

Ο Εσκομπάρ σκοτώθηκε από πυρά σε μια ταράτσα στο Μεντεγίν στις 2 Δεκεμβρίου 1993. O Ποπάυ αποφυλακίστηκε τον Αύγουστο του 2014, πέθανε στις 5 Φεβρουαρίου 2020 στον οισοφάγο.  Ο Λα Κίκα παραμένει φυλακισμένος στις ΗΠΑ.