Η μάχη της Μίλαν του Αρίγκο Σάκι με τον Ερυθρό Αστέρα στο Βελιγράδι που σημαδεύτηκε από τον τρομακτικό τραυματισμό του Ρομπέρτο Ντοναντόνι. To πρώτο ματς στην ομίχλη και η εμπειρία του Ιταλού ποδοσφαιριστή στο νοσοκομείο
Στις 10 Νοεμβρίου 1988 η θρυλική Μίλαν του Αρίγκο Σάκι αντιμετώπισε τον Ερυθρό Αστέρα στο στάδιο Μαρακανά του Βελιγραδίου. Ήταν ο επαναληπτικός του 1-1 στο Μιλάνο για τον δεύτερο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, αυτό που σήμερα που γνωρίζουμε ως Champions League. Στη πραγματικότητα ήταν ο... επαναληπτικός του επαναληπτικού.
Οι δύο ομάδες είχαν αγωνιστεί και την προηγούμενη ημέρα. Ο Ερυθρός Αστέρας προηγήθηκε με 1-0 στο 50στό λεπτό με το μεγάλο του αστέρι Ντέγιαν Σαβίτσεβιτς αλλά στο 65' ο Δυτικογερμανός διαιτητής Ντίτερ Πάουλι διέκοψε την αναμέτρηση λόγω κακής ορατότητας από την πυκνή ομίχλη που σκέπαζε την πρωτεύουσα της Γιουγκοσλαβίας. Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία αποφάσισε το ματς να επαναληφθεί την επόμενη μέρα από την αρχή και να «σβηστούν» όσα συνέβησαν στα 65 λεπτά που πραγματοποιήθηκαν.
Οι δύο ομάδες μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο και αυτή τη φορά ομίχλη δημιουργούσαν μόνο τα καπνογόνα των οπαδών του Αστέρα οι οποίοι είχαν κατακλύσει το γήπεδο. Βασικός για τη σερβική ομάδα αγωνιζόταν ο Ρέφικ Σαμπανάτζοβιτς, γνωστός στον ελληνικό κοινό από τη θητεία του στην ΑΕΚ και μετέπειτα στον Ολυμπιακό.
Η Μίλαν έκανε το 1-0 στο 35' με τον μεγάλο Μάρκο Φαν Μπάστεν και οι Σέρβοι απάντησαν τέσσερα λεπτά μετά με τον Στόικοβιτς ισοφαρίζοντας το σκορ του αγώνα στην Ιταλία. Σε μια μάλλον ανύποπτη φάση ο Γκόραν Βασίλιεβιτς συγκρούστηκε στον αέρα με τον Ρομπέρτο Ντοναντόνι.
«Έμοιαζε νεκρός...»
Στο βιβλίο του με τίτλο «The Immortals» ο Αργίκο Σάκι περιγράφει το περιστατικό:
«Ο Βασίλιεβιτς πήγε με βία πάνω στον Ντοναντόνι, τον χτύπησε με το κεφάλι και τον αγκώνα την ίδια στιγμή. Ο Ρομπέρτο έπεσε στο χορτάρι, αναίσθητος. Ήταν στιγμές πραγματικού τρόμου. Έμοιαζε νεκρός. Οι παίκτες κουνούσαν τα χέρια τους και τα έβαζαν στο κεφάλι τους».
Ο Άντζελο Παγκάνι, μασέρ της Μίλαν, έφτασε πρώτος στον αναίσθητο Ντοναντόνι. Κατάφερε να του ανοίξει το στόμα που είχε σφραγίσει από το χτύπημα στο σαγόνι και να ελευθερώσει τη γλώσσα του που απειλούσε να τον πνίξει.
Ο γιατρός της Μίλαν, Τζίνκο Μόντι έφτασε δεύτερος και άρχισε να κάνει τεχνητή αναπνοή στον ποδοσφαιριστή. «Ο Ρομπέρτο δεν έδειχνε κανένα σημάδι ζωής αλλά ξαφνικά άρχισε να χτυπάει τα πόδια του στο χορτάρι που είναι κάτι το οποίο συνήθως συμβαίνει σε άτομα με κρανιακά τραύματα» γράφει ο Σάκι.
Οι συμπαίκτες του Ντοναντόνι παρακολουθούσαν με τρόμο. Ο θρυλικός
Πάολο Μαλνίντι θυμάται: «Είχε γίνει μπλε, τα μάτια του εντελώς ανοιχτά και
χτυπούσε τα πόδια του σαν ζώο στο σφαγείο».
Ο Μάρκο Φαν Μπάστεν, ο θρυλικός Ολλανδός επιθετικός, έτρεξε στον πάγκο της Μίλαν φωνάζοντας "έναν γιατρό-έναν γιατρό". Στη συνέχεια πήρε αγκαλιά τον γενικό διευθυντή του κλαμπ, Πάολο Ταβέγκια και ξέσπασε σε κλάματα. Ο Φαν Μπάστεν δεν ήθελε να συνεχίσει αλλά το τεχνικό τιμ τον έπεισε να γυρίσει στο χορτάρι. Ο Ντοναντόνι μεταφέρθηκε με φορείο εκτός γηπέδου και τον μετέφεραν σε νοσοκομείο.
«Γιουχάιζαν το γεγονός ότι ήταν καλά»
Μια σοκαρισμένη Μίλαν πήγε στα αποδυτήρια για το ημίχρονο. Εκεί άκουσαν μια ανακοίνωση από τα μεγάφωνα του γηπέδου και τον κόσμο για γιουχαΐζει μαζικά. Όταν η ίδια ανακοίνωση έγινε και στα ιταλικά οι άνθρωποι της Μίλαν κατάλαβαν.
«Ο εκφωνητής ήθελε να καθησυχάσει τους οπαδούς που είχαν δει τον Ντοναντόνι να κείτεται στο χορτάρι για τόση ώρα χωρίς να κουνιέται. Τους είπε ότι καλά νέα έρχονται από το νοσοκομείο. Ο Ρομπέρτο είχε ανακτήσει τις αισθήσεις του και εκτός από το σπασμένο σαγόνι του δεν φαινόταν να έχει κάποια άλλη σοβαρή ζημιά. Οι οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα γιουχάιζαν το γεγονός ότι ήταν καλά» εξηγεί ο Σάκι.
Οι παίκτες της Μίλαν επέστρεψαν εξοργισμένοι στον αγωνιστικό χώρο. Τη θέση του Ντοναντόνι πήρε ο Ρούουντ Γκούλιτ. Ο Ολλανδός δεν είχε ξεπεράσει απολύτως έναν μυικό τραυματισμό αλλά ήθελε να παίξει. «Ήταν το κουράγιο μας, ο στρατηγός μας στη μάχη» τονίζει στο βιβλίο του ο Σάκι.
Το δεύτερο ημίχρονο ήταν πραγματική μάχη αλλά το 1-1 δεν άλλαξε. Με συνολικό σκορ στα δύο ματς 2-2, η αναμέτρηση οδηγήθηκε στα πέναλτι.
Ο Στόικοβιτς χτύπησε το πρώτο και ευστόχησε, ο αρχηγός της Μίλαν, Φρανκο Μπαρέζι απάντησε και ο Ρόμπερτ Προσινέτσκι έκανε το 2-1 στη σειρά. Ήταν η σειρά του Μάρκο Φαν Μπάστεν. «Κινούνταν προς την μπάλα με την φινέτσα ενός κύκνου. Μόλις που άγγιξε την μπάλα αλλά αυτή πέταξε με δύναμη και χωρίς να μπορείς να τη σταματήσεις στο δεξί παραθυράκι. Τέλεια εκτέλεση. Είχα την αίσθηση ότι όλο το Μαρακανά πάγωσε από αυτή την επίδειξη αυτοπεποίθησης και τεχνικής» γράφει ο Ιταλός προπονητής στο βιβλίο του.
Μετά τον Φαν Μπάστεν ακολούθησε ο Ντέγιαν Σαβίτσεβιτς (ο οποίος το 1992 θα φορούσε τη φανέλα της Μίλαν. Ο γκολκίπερ των Ιταλών, Τζιοβάνι Γκάλι έδιωξε με τα πόδια και ο Εβάνι πέτυχε το 3-2.
Όταν και ο Μιτάρ Μρκέλα αστόχησε ο τρίτος των Ολλανδών, Φρανκ Ράικαρντ έστησε την μπάλα και είχε την ευκαιρία να στείλει την ομάδα του στην επόμενη φάση. «Γύρισα την πλάτη μου, δεν μπορούσα να βλέπω. Μέσα στην απόλυτη ησυχία που επικρατούσε στο Μαρακανά άκουσα τον βαρύ ήχο που κάνει η μπάλα όταν χτυπάει το δοκάρι. Το αίμα πάγωσε στις φλέβες μου. Αλλά αφού χτύπησε το δοκάρι η μπάλα κύλησε στα δίχτυα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον ήχο από εκείνο το δοκάρι, ήταν τελικά ένα ύμνος στην ευτυχία. Έτρεξα στον αγωνιστικό χώρο και αγκάλιασα όλους τους παίκτες μου στη σειρά. Είχαμε κερδίσει τον Ερυθρό Αστέρα και βιώσαμε αδικία, βία και προκλήσεις. Μας έφτυσαν στο πρόσωπο και ένας αστυνομικός απείλησε με τον σκύλο του τον Αλεσάντρο Κοστακούρτα. Παρ' όλα αυτά φανήκαμε πιο δυνατοί απ' όλους και απ' όλα» αναφέρει ο Σάκι.
«Μου έστιβε μανταρίνι
για να πιώ τον χυμό»
Την ίδια ώρα ο Ρομπέρτο Ντοναντόνι βρισκόταν στο νοσοκομείο. Σε συνέντευξη που παραχώρησε τόνισε: «Η πρώτη καθαρή εικόνα που έχω είναι να ξυπνάω σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου. Μαζί μου ήταν δύο ακόμα κύριοι. Ο ένας ήταν πολύ σοβαρός και με ρωτούσε συνέχεια πώς είμαι και ο άλλος είχε πέσει από τον τρίτο όροφο. Δεν είχε ούτε ένα κόκαλο στη θέση του και όμως μου καθάριζε μανταρίνι και το έστιβε πάνω από το στόμα μου ώστε να πιώ τον χυμό. Το σαγόνι μου είχε σπάσει και δεν μπορούσε να ανοίξω το στόμα.
Και οι δύο τους ήταν σε πολύ σοβαρότερη κατάσταση αλλά ανησυχούσαν για εμένα σαν να χρειαζόμουν τη μεγαλύτερη βοήθεια. Ήμουν πολύ τυχερός.
Όσο για το περιστατικό με τον τραυματισμό οι εικόνες που μου έμειναν ήταν οι αντιδράσεις των συμπαικτών μου. Ήταν φανερά τρομαγμένοι και ανήσυχοι. Κατάλαβαν αμέσως τη σοβαρότητα της κατάστασης. Μέσα από αυτές τις στιγμές νιώθεις αυτό το αίσθημα της φιλίας και του γεγονότος ότι ανήκεις σε μια ομάδα. Είναι αυτό που σε ενώνει με τους συμπαίκτες σου».
Λίγες ώρες μετά το ματς ο προπονητής του Αστέρα, Μπράνκο Στάνκοβιτς και ο Βασίλιεβιτς (ο παίκτης που τον τραυμάτισε) επισκέφθηκαν τον Ντοναντόνι. Όταν ο Ιταλός μεσοεπιθετικός πήρε εξιτήριο ο ιδιοκτήτης της Μίλαν, Σίλβιο Μπερλουσκόνι του έκανε δώρο έναν ακριβό πίνακα ζωγραφικής.
Ο Σάκι αναφερόμενος στον Ντοναντόνι τονίζει: «Ο Ρομπέρτο
πάντως έδινε το μέγιστο σε κάθε λεπτό προπόνησης και αγώνα. Ήταν η ενσάρκωση
της ιδέας που είχε για την σκληρή δουλειά και το αίσθημα καθήκοντος. Ήταν ένας ήρωας. Όχι
γιατί κατέληξε στο νοσοκομείο. Ήταν ήρωας με τον τρόπο που τον ορίζει ο Γάλλος
συγγραφέας Ρομέν Ρολάν, ο οποίος κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνείας το 1915: Ένας
ήρωας είναι κάποιος που κάνει αυτό που μπορεί. Συμφωνώ απολύτως με αυτή την
πρόταση και τη χρησιμοποιώ. Μπορώ να πω ότι προπόνησα μια ομάδα ηρώων που μετά
έγινε αθάνατη».
Μετά την πολύ δύσκολη επικράτηση επί του Αστέρα η Μίλαν ήταν σαρωτική. Έφτασε στον τελικό όπου διέλυσε με 3-0 τη Στεάουα. Την επόμενη χρονιά επανέλαβε το επίτευγμα και δημιούργησε τον μύθο της. Οι παίκτες του Σάκι έγιναν οι Αθάνατοι και για να τα καταφέρουν έπρεπε να ξεπεράσουν στιγμές όπως εκείνη στο Βελιγράδι όταν ο Ντοναντόνι έπεσε αναίσθητος στο χορτάρι.
*H φάση του τραυματισμού του Ρομπέρτο Ντοναντόνι στο 43:40 του βίντεο.