Ένα επεισόδιο της σειράς οδήγησε στην κατάρρευση των κατηγοριών και στην αποφυλάκιση τριών ανδρών που είχαν καταδικαστεί σε ισόβια χωρίς αναστολή.
Το 2007 ο Τζον Γκαλβάν βρισκόταν ήδη
21 χρόνια στη φυλακή. Εξέτιε ποινή ισόβιας κάθειρξης για ένα έγκλημα το οποίο
επέμενε ότι δεν διέπραξε. Παρακολουθούσε στο Discovery Channel
μια επανάληψη του επεισοδίου των MythBusters με τίτλο «Hollywood on
Trial» όταν ένα από τα πειράματα του αναπτέρωσε τις
ελπίδες ότι μπορεί τελικά να δικαιωθεί.
Στο συγκεκριμένο επεισόδιο, το οποίο
μεταδόθηκε για πρώτη φορά το 2005, οι παρουσιαστές Τζάιμι Χάινεμαν και Άνταμ Σάβατζ
επιχειρούσαν να αναπαράγουν διάσημες κινηματογραφικές σκηνές με σκοπό να
διαπιστώσουν αν έχουν επιστημονική βάση. Θα μπορούσε κάποιος να σπάσει μια
πόρτα με τέσσερις κλειδαριές, ένα πλοίο που βυθίζεται δημιουργεί δίνη, ένα
αναμμένο τσιγάρο προκαλεί ανάφλεξη στη βενζίνη; Το τελευταίο ερώτημα ήταν που ενδιέφερε
τον Γκαλβάν.
Η υπόθεση
Στις 21 Σεπτεμβρίου 1986 ξέσπασε φωτιά σε έναν μικρό διαμέρισμα στο νοτιοδυτικό Σικάγο. Ο 28χρονος Γουαδελούπε Μαρτίνες
και ο 19χρονος αδελφός του Χούλιο έχασαν τη ζωή τους ενώ ο πυροσβέστης Ροντέλ
Κασανόβα τραυματίστηκε κατά την προσπάθεια κατάσβεσης. Από το διαμέρισμα κατάφεραν
να ξεφύγουν ο 22χρονος Χόρχε Μαρτίνες και η 33χρονη Μπλάνκα.
Η δεύτερη κατέθεσε στην αστυνομία ότι
η πυρκαγιά ήταν αποτέλεσμα εμπρηστικής ενέργειας με στόχο τον αδελφό της Χόρχε
ο οποίος ήταν μέλος της συμμορίας Latin
Kings. Κατονόμασε ως υπεύθυνη την Λίσα Βέλες η
οποία είχε απειλήσει την οικογένεια. Η Βέλες θεωρούσε ότι ο Χόρχε Μαρτίνες
συμμετείχε στη δολοφονία του αδελφού της Μάριο. Κατά τη διάρκεια της ανάκρισης όμως
η γυναίκα (Βέλες) αρνήθηκε τα πάντα.
Μέσω μιας γειτόνισσας οι αρχές έφτασαν
στον Φρανκ Παρτίντα και τον φίλο του Χοσέ Μαρτίνες. Κατέθεσαν ότι είδαν έξω από
το σπίτι των θυμάτων τρεις νεαρούς. Υποστήριξαν ότι αναγνώρισαν τους δύο, ήταν
ο Μάικλ Αλμεντάρες και ο Τζον Γκαλβάν.
Ομολογία με βία
και εξαπάτηση
Η αστυνομία τους συνέλαβε και στη
συνέχεια προχώρησε στην σύλληψη και τον εξαδέλφου του Αλμεντάρες, Φρανσίσκο
Νάνες. Κατά την ανάκριση χρησιμοποίησε βία αλλά και τεχνική της εξαπάτησης. Τους
είπε ότι έχουν ατράνταχτα στοιχεία εναντίον τους και πώς αν ομολογήσουν θα κλείσει
το θέμα και θα επιστρέψουν σπίτι τους. Σε κάθε έναν έλεγαν ότι οι άλλοι έχουν
ήδη υπογράψει και πώς αν δεν το κάνει θα την πληρώσει αυτός. Είναι μια τεχνική
που έχει οδηγήσει σε εκατοντάδες ψεύτικες ομολογίες.
Ο 18χρονος τότε Γκαλβάν κατέθεσε ότι
την ώρα της πυρκαγιάς κοιμόταν στο σπίτι της γιαγιάς του και δεν είχε καμία
εμπλοκή όμως οι ντετέκτιβ επέμειναν. Θα υποστηρίξει ότι ο αστυνομικός Βίκτορ
Σούτσκι τον χτύπησε και τον απείλησε ότι αν δεν ομολογήσει θα καταλήξει με
θανατική ποινή. Κάτι παρόμοιο βίωσε τόσο ο Αλμεντάρες όσο και ο Νάνες. Τελικά οι
τρεις νεαροί υπέγραψαν μια ομολογία την οποία ουσιαστικά είχαν συντάξει οι αστυνομικοί
σύμφωνα με αυτό που πίστευαν ότι είχε συμβεί.
Το κείμενο ανέφερε ότι ο Τζον Γκαλβάν,
ο Μάικλ Αλμεντάρες και ο εξάδελφος του Φρανσίσκο Νάνες είχαν ρίξει στο μπαλκόνι
του διαμερίσματος ένα μπουκάλι με βενζίνη και στη συνέχεια πέταξαν ένα τσιγάρο
το οποίο προκάλεσε την ανάφλεξη. Κατηγορήθηκαν για φόνο πρώτο βαθμού και
εμπρησμό. Καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη χωρίς το δικαίωμα αναστολής. Θα
περνούσαν το υπόλοιπο της ζωής τους στη φυλακή.
Οι Mythbusters έδωσαν ελπίδα
Παρακολουθώντας όμως το επεισόδιο των Mythbusters ο
Γκαλβάν είδε τους παρουσιαστές να επιχειρούν επανειλημμένα να βάλουν φωτιά σε μια
«λιμνούλα» βενζίνης χρησιμοποιώντας αναμμένο τσιγάρο. Όλες οι προσπάθειες τους απέτυχαν.
Η ομάδα συμπέρανε ότι ήταν απίθανο να προκληθεί ανάφλεξη της βενζίνης πετώντας
ένα τσιγάρο.
«Όταν το είδα ανυπομονούσαν να το πω στη
δικηγόρο μου Τάρα Τόμπσον. Ένιωθα ότι επιτέλους μπορεί να αποκαλυφθεί η
αλήθεια. Θυμάμαι ότι ήμουν ενθουσιασμένος και ευτυχισμένος» θα πει ο Τζον
Γκαλβάν. Την ίδια περίοδο αποκαλύφθηκε ότι ο ντετέκτιβ Σούτσκι είχε κακοποιήσει
πολλούς ανακρινόμενους με σκοπό να αποσπάσει την ομολογία τους.
Η Τόμπσον θυμάται για τη στιγμή που ο Γκαλβάν
την ενημέρωσε για αυτό που είχε δει: «Ειλικρινά ήταν σοκαριστικό για εμένα. Όπως
όλοι μας είχα μεγαλώσει με τις ταινίες όπου πετάς το τσιγάρο στη βενζίνη και
παίρνει αμέσως φωτιά. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ αν αυτό είναι αληθινό ή όχι. Όταν
είδα το επεισόδιο των Mythbusters
κατάλαβα ως δικηγόρος ότι πρέπει να εξετάζω βαθύτερα τις καταστάσεις. Δεν
πρέπει να θεωρείς ότι καταλαβαίνεις την επιστήμη αν δεν το έχεις ερευνήσει».
Η Τόμπσον ζήτησε να γίνουν επισήμως
πειράματα για να αποσαφηνιστεί αν το αφήγημα του κατηγορητηριου στέκει επιστημονικά.
Το 2007 το ATF (Bureau of
Alcohol, Tobacco,
Firearms, and
Explosives) έκανε πάνω από 2.000 προσπάθειες να
προκαλέσει ανάφλεξη σε βενζίνη με αναμμένο τσιγάρο. Δοκίμασε διάφορα σενάρια
και όλα κατέληξαν σε ένα συμπέρασμα: Είναι αδύνατο.
«Παρά τα όσα έχουμε δει στις ταινίες
το να ρίξεις ένα τσιγάρο σε ένα… μονοπάτι βενζίνης δεν θα προκαλέσει ανάφλεξη. Με
κανονικά επίπεδα οξυγόνου και χωρίς κάποια ασυνήθιστη συνθήκη αυτό δεν γίνεται»
επιβεβαίωσε ο Ρίτσαρντ Τοντάρσκι, επικεφαλής του εργαστηρίου ερευνών του ATF.
Δικαστικός αγώνας
Τελικά έπρεπε να φτάσουμε στο 2017 για
να μπορέσει η νομική ομάδα του Γκαλβάν (φωτό) να καταθέσει όλα τα νέα στοιχεία αλλά
και τις αποκαλύψεις για τις μεθόδου ανάκρισης του Σούτσκι. Απέδειξαν ότι η
αστυνομία συνέλαβε τον Γκαλβάν με ψεύτικα στοιχεία και ένας ειδικός κατέθεσε
ότι η ομολογία του, σύμφωνα με την οποία έριξε ένα τσιγάρο και άναψε φωτιά, ήταν
επιστημονικά αδύνατη.
«Ο κατήγορος επέμενε παρά τα στοιχεία.
Προσπαθούσε να πείσει ότι υπήρχε πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο. Ουσιαστικά
το σύστημα δεν ήθελε να αποδεχθεί την επιστήμη» τονίζει η Τόμπσον.
Το 2019 το Εφετείο αναγνώρισε αρχικά
ότι η ομολογία του Γκαλβάν αποσπάστηκε με κακοποίηση και αποδέχθηκε πως την
ομολογία η Πολιτεία δεν έχει υπόθεση. Ενώ
είχε ανακοινωθεί πως ο Γκαλβάν αλλά και οι Αλμεντάρες και Νάνες θα δικαστούν εκ
νέου ένας δικαστής έκρινε ότι θα λάβουν μόνο μια ακρόαση όπου θα τους επιτραπεί
να ζητήσουν την απόσυρση των ομολογιών τους. Η ακρόαση έγινε και ο δικαστής απέρριψε το αίτημα.
Τελικά έπρεπε να φτάσουμε στο 2022 όπου μέσα από μια περίπλοκη νομική διαδικασία ο Γκαλβάν, ο Αλμεντάρες (οι δυο τους κέντρο της φωτό) και ο Νάνες κατάφεραν να καταπέσουν οι καταδίκες τους και να πάνε ξανά σε δίκη. Ο κατήγορος έκρινε ότι δεν διέθετε αρκετά στοιχεία και έκλεισε την υπόθεση. Στις 13 Ιουλίου 2022 οι τρείς άντρες απαλλάχθηκαν έχοντας περάσει συνολικά 105 χρόνια στη φυλακή. Αποφυλακίστηκαν λίγες μέρες μετά.
Ο Τζον Γκαλβάν πέρασε 35 χρόνια στο κελί.
Τώρα προσπαθεί να προσαρμοστεί σε έναν νέο κόσμο. «Είναι δύσκολο. Νιώθω ότι
είμαι από άλλη εποχή. Πρέπει να μάθω τόσο πολλά και δεν ξέρω πού πρέπει να
βρίσκομαι, δεν ξέρω τι να κάνω» δήλωσε. Πρώτος του στόχος είναι να βρει μια
μόνιμη κατοικία και να ξεκινήσει ξανά να ζωγραφίζει. Ίσως στείλει έναν από τους
πίνακες τους ως δώρο στους Mythbusters.