Τι λένε οι προβλέψεις του ΟΗΕ για το μέλλον. Ποιες χώρες «ευθύνονται» για την αύξηση του πληθυσμού. Τι λένε τα στοιχεία για τις ηλιακές διαφορές ανά ήπειρο και ποια χώρα θα… εκθρονίσει την Κίνα
Μέσα στις επόμενες μέρες ο πληθυσμός
στον πλανήτη μας θα έχει πλέον φτάσει τα οκτώ δισεκατομμύρια ανθρώπους. Συγκεκριμένα
τμήμα του ΟΗΕ που ασχολείται με το δημογραφικό και τον παγκόσμιο πληθυσμό
εκτιμά ότι η ανθρωπότητα θα φθάσει τα 8 δισ. ανθρώπους στις 15 Νοεμβρίου.
Πρόκειται για ένα υπερτριπλάσιος νούμερο από των παγκόσμιο πληθυσμό του 1950
που ήταν μόλις 2,5 δισ.
Από την άλλη όμως ο ρυθμός της αύξησης
του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μειωθεί δραστικά από την κορύφωση του μέσα στην
δεκαετία του 1960. Συγκεκριμένα από το 1962 έως το 1965 η αύξηση είχε φτάσει
στο 2.1%. Από το 2020 όμως το ποσοστό έχει πέσει στο 1% και υπάρχουν ενδείξεις
ότι μπορεί να υποχωρήσει περαιτέρω γύρω στο 0,5% το 2050.
Κορύφωση στα 10
δισεκατομμύρια
Δεδομένου του αριθμού των ανθρώπων που
βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, ο
πληθυσμός θα συνεχίζει παρόλα αυτά να αυξάνεται, με περίπου 8,5 δισ. το 2030,
9,7 δισ. το 2050, πριν από την «κορύφωση» στα 10,4 δισ. τη δεκαετία του 2080
και μια στασιμότητα έως τα τέλη του αιώνα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΗΕ.
Το αμερικάνικο ινστιτούτο δεν συμφωνεί με αυτά τα στοιχεία. Σε έκθεση του, η
οποία δημοσιεύθηκε το 2020, προέβλεψε κορύφωση πολύ νωρίτερα, το 2064, χωρίς να
φθάνει τελικά αριθμός τα 10 δισ. (9,7 δισ.), και στη συνέχεια μια μείωση έως τα
8,8 δισ. το 2100. «Είμαστε χαμηλότερα (από τον ΟΗΕ) διότι έχουμε ένα πολύ
διαφορετικό μοντέλο γονιμότητας», που προβλέπει συγκεκριμένα 1,66 παιδιά ανά
γυναίκα το 2100, εξήγησε ο Στάιν Εμίλ Βόλσετ, εκ των βασικών συντακτών της
έρευνας, που εκτιμά ότι η αύξηση θα σταματήσει «μεταξύ 9 και 10 δισ».
Αναφορικά με το μέσο ποσοστό γονιμότητας
το 2021 ήταν 2,3 παιδιά ανά γυναίκα, έναντι περίπου 5 το 1950. Ο ΟΗΕ προβλέπει
ότι αυτό θα πέσει στο 2.1 το 2050. «Πλέον η πλειονότητα των κατοίκων του κόσμου
ζουν σε μία χώρα όπου η γεννητικότητα είναι κάτω από το ποσοστό της αναπλήρωσης
του πληθυσμού», σχολίασε η Ρέιτσελ Σνόου, η οποία εργάζεται στον ΟΗΕ.
Ο πλανήτης
γερνάει
Ένας σημαντικός παράγοντας στην αύξηση
του πληθυσμού είναι το μέσο προσδόκιμο ζωής αυξάνεται: 72,8 έτη το 2019, δηλαδή
εννέα χρόνια περισσότερα απ’ ό,τι το 1990. Και ο ΟΗΕ προβλέπει ότι θα φτάσει τα
77,2 έτη το 2050. Αυτό σημαίνει πως ο πλανήτης θα γεράσει Το αυξημένο προσδόκιμο
και η μείωση της γεννητικότητας θα αυξήσει το ποσοστό των ατόμων άνω των 65
ετών. Από το 10% του παγκοσμίου πληθυσμού που είναι σήμερα θα φτάσει στο 16%
έως το 2050.
Η γήρανση αυτή θα έχει επιπτώσεις στην
αγορά εργασίας, στα συνταξιοδοτικά συστήματα, την πρόνοια για τους ηλικιωμένους.
«Ολοένα και περισσότερες χώρες μάς ζητούν να τις βοηθήσουμε να καταλάβουν πώς
θα μπορούσαν να αυξήσουν τον πληθυσμό τους», δήλωσε η Ρέιτσελ Σνόου καθώς πολλές
χώρες βλέπουν τον μ.ο. ηλικίας των πολιτών να ανεβαίνει μόνιμα.
Οκτώ χώρες «ευθύνονται» για την πληθυσμιακή αύξηση
Οι παγκόσμιοι αριθμοί «κρύβουν» μια
τεράστια δημογραφική ποικιλομορφία. Πάνω από το ήμισυ της αύξησης του πληθυσμού
έως το 2050 θα προέλθει από μόλις 8 χώρες, σύμφωνα με τον ΟΗΕ: τη Λαϊκή
Δημοκρατία του Κονγκό, την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, την Ινδία, τη Νιγηρία, το
Πακιστάν, τις Φιλιππίνες και την Τανζανία.
Νεανική Αφρική,
γηραιά Ευρώπη
Η μέση ηλικία επίσης εμφανίζει τέτοια
ποικιλομορφία, με 41,7 έτη στην Ευρώπη συγκριτικά με 17,6 έτη στην υποσαχάρια
Αφρική. Ασία και Νότια Αμερική έχουν 31, Ωκεανία 33 και Βόρεια Αμερική 35.
«Οι διαφορές δεν ήταν ποτέ τόσο
μεγάλες όσο είναι σήμερα, Αυτοί οι αριθμοί μπορούν να ομαλοποιηθούν αλλά αντίθετα
με το παρελθόν, όπου οι μέσοι όρων των χωρών ήταν νεανικοί, στο μέλλον θα κυριαρχήσουν
οι γηραιοί. Σε αυτή η στιγμή της ιστορίας όμως ο κόσμος είναι
εξαιρετικά μοιρασμένος», τονίζει η Σνόου. Αυτές οι διαφορές στους ηλικιακούς
μέσους όρους είναι πιθανό να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις γεωπολιτικές
σχέσεις, σημειώνουν ειδικοί.
Η Ινδία θα
ξεπεράσει την Κίνα
Κάτι άλλο που αποτυπώνει την αλλαγή
της τάσης είναι ότι οι δύο πολυπληθέστερες χώρες, η Κίνα και η Ινδία, θα
ανταλλάξουν θέσεις στο βάθρο από το 2023, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Ο πληθυσμός της
Κίνας και οι 1,42 δισ. κάτοικοί της το 2022 θα αρχίσουν να μειώνονται για να
φθάσουν το 1,3 δισ. το 2050. Και μόνο 800 εκατ. έως το τέλος του αιώνα. Ο
ινδικός πληθυσμός του 1,41 δισ. το 2022, παρά το γεγονός ότι υποχωρεί κάτω από
το ποσοστό αναπλήρωσης, θα συνεχίσει να αυξάνεται, και αναμένεται να φθάσει στο
1,66 δισ. το 2050. Το 2050, η Ινδία αναμένεται να είναι η πολυπληθέστερη χώρα,
μπροστά από την Κίνα. Στην τρίτη θέση, όπως πάντα οι ΗΠΑ αλλά μαζί με τη
Νιγηρία, με 375 εκατ. κατοίκους.