Μια χώρα, δύο συστήματα, μια ουτοπία


Τι πραγματικά συμβαίνει στο Χονγκ Κονγκ; Ο κόσμος παραμένει στους δρόμους και η Κίνα έχει πλέον θορυβηθεί καθώς οι φωνές για αυτονομία επιμένουν



Την 1η Ιουλίου 1997 μετά από περίπου 150 χρόνια βρετανικής κυριαρχίας, το Χονγκ Κονγκ πέρασε στα χέρια της Κίνας. Με το δόγμα "μια χώρα, δύο συστήματα" το κινεζικό καθεστώς επιχείρησε να ισορροπήσει την κατάσταση και να μην επηρεάσει τη ζωή των κατοίκων της περιοχής που ζούσαν κυρίως από το εμπόριο. Δεσμεύθηκε ότι θα διατηρήσει το καπιταλιστικό σύστημα και θα ελέγχει μόνο τα θέματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής. Χρόνο με τον χρόνο όμως η Κίνα διεύρυνε την επιρροή της σε κάθε εξουσία της περιοχής. Πλέον επηρεάζει την εκλογή κυβερνήτη, ελέγχει τη νομοθεσία και λογοκρίνει τον Τύπο. Οι συλλήψεις αντιφρονούντων είναι πλέον μόνιμο φαινόμενο όπως και οι εκτοπίσεις από σημαντικές κυβερνητικές θέσεις ατόμων που δεν ακολουθούν τη γραμμή του κινεζικού καθεστώτος.

Η αφορμή του ξεσπάσματος

Με την πίεση να αυξάνεται συνεχώς οι πολίτες του Χονγκ Κονγκ ασφυκτιούν καθώς διαπιστώνουν πως όχι μόνο τα όνειρα για αυτονομία εξανεμίζονται αλλά πλέον στήνεται το σκηνικό για να χάσει η περιοχή τα ξεχωριστά δικαιώματα της. Αποτέλεσμα αυτής της "ασφυξίας" είναι οι μαζικές διαδηλώσεις των τελευταίων μηνών. Αφορμή στο λαϊκό αυτό ξέσπασμα έδωσε ένα νομοσχέδιο που επιχείρησε να περάσει η τοπική κυβέρνηση βάσει του οποίου θα ήταν εφικτή η έκδοση υπόπτων από το Χονγκ Κονγκ στην Κίνα όπου το καθεστώς ελέγχει απόλυτα το δικαστικό σύστημα. Με αυτό τον τρόπο η Κίνα θα μπορούσε να εκδώσει όποιον θεωρούσε επικίνδυνο και ουσιαστικά να βάλει τέλος στην όποια πολιτική ελευθερία διατηρούσαν οι πολίτες του Χονγκ Κονγκ.

Ο κόσμος παραμένει στους δρόμους

H κυβερνήτης Κάρι Λαμ μίλησε για "εχθρούς της δημοκρατίας" και θεώρησε πως η άγρια καταστολή θα τρόμαζε τους διαδηλωτές. Τελικά η τεράστια συμμετοχή, ο παλμός και η επιμονή του κόσμου τον ανάγκασαν να παγώσει το εν λόγω νομοσχέδιο. Τα συλλαλητήρια όμως συνεχίζονται με την ίδια ένταση και νέα αιτήματα. Όπως αποδείχθηκε, ο λαός του Χονγκ Κονγκ και κυρίως η νεολαία έχει βγει στους δρόμους γιατί είναι πεπεισμένη πως η Κίνα έχει αποφασίσει να βάλει τέλος στο "μια χώρα, δύο συστήματα". Μπορεί να μην σκοπεύει να επιβάλει το δικό της οικονομικό μοντέλο αλλά επιζητά πλήρη έλεγχο στην περιοχή και κυρίως να μπορεί επίσημα να φιμώνει τις φωνές που μιλούν για αυξημένες ελευθερίες ή αυτονόμηση.

Η στάση της Κίνας

Το Πεκίνο παρακολουθεί την κατάσταση στην περιοχή και προς το παρόν τουλάχιστον, επεμβαίνει δια αντιπροσώπου. Κατηγορεί ξένες δυνάμεις ως υποκινήτριες των κινητοποιήσεων και ελπίζει πως η Κάρι Λαμ θα μπορέσει να ηρεμήσει την κατάσταση και προσφέροντας κάποια "τυράκια" θα αδειάσει τους δρόμους. Όσο όμως ο κόσμος συνεχίζει να διαδηλώνει και τα αιτήματα αυξάνονται, η κατάσταση αρχίζει να θορυβεί το καθεστώς. Η κινεζική τηλεόραση, που αρχικά δεν ανέφερε τίποτα για τις διαδηλώσεις, πλέον μιλάει για ταραχές που προκαλούν ακραίοι, κακοποιοί και τρομοκράτες ενώ κυκλοφορούν διάφορα πληρωμένα κείμενα που διαβάλουν της κινητοποιήσεις. Παράλληλα δορυφόροι εντόπισαν συγκέντρωση στρατιωτών οχημάτων και τεθωρακισμένα στα σύνορα της Κίνας με το Χονγκ Κονγκ. Πιθανότατα πρόκειται για μια κίνηση εκφοβισμού αλλά αν η κατάσταση στο Χονγκ Κονγκ δεν ομαλοποιηθεί όπως θέλει η Κίνα τότε τα πάντα είναι πιθανά.

Και τώρα τι;

Το δεδομένο είναι ότι ο κόσμος παραμένει στους δρόμους και διαμαρτύρεται. Παρότι φυλετικά οι κάτοικοι της περιοχής είναι δεδομένα κινεζικής καταγωγής δηλώνουν ότι δεν νιώθουν έτσι. Σε έρευνα που παρουσιάστηκε πρόσφατα το 71% τόνισε ότι δεν είναι περήφανο που έχει τον τίτλο του πολίτη της Κίνας και μόλις το 11% της περιοχής αυτοπροσδιορίζονται ως Κινέζοι. Ειδικότερα στις νεαρές ηλικίες τα ποσοστά είναι συντριπτικά και μαζικό το αίτημα για μεγαλύτερες πολιτικές ελευθερίες.

Και όλα αυτά ενώ σε 28 χρόνια λήγει ο λεγόμενος Βασικός Νόμος που ορίζει τις παραμέτρους στις "σχέσεις" Κίνας-Χονγκ Κονγκ. Κανείς δεν γνωρίζει τι θα γίνει τότε και ποια θα είναι η τύχη της άτυπης αυτονομίας της περιοχής. Μέχρι τότε ο λαός του Χονγκ Κονγκ θα συνεχίσει να αγωνίζεται και να ονειρεύεται πως μπορεί να αποκτήσει την αυτονομία του. Ένα όνειρο όμως που όπως έχει αποδείξει και το πρόσφατο παρελθόν είναι μάλλον ουτοπία. Μπορεί μέσω των διαμαρτυριών οι πολίτες του Χονγκ Κονγκ να κατακτούν κάποιες μικρές νίκες όμως πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η Κίνα δεν θα επιτρέψει ποτέ σε αυτή την τόσο σημαντική περιοχή να λειτουργεί αυτόνομα, χωρίς παρεμβάσεις από το καθεστώς.