To ΔΝΤ παραδέχεται ότι τα έκανε όλα λάθος!



Με ένα κείμενο-έκπληξη η επικεφαλής του Ταμείου, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα τονίζει πως πρέπει να καταπολεμηθεί η οικονομική ανισότητα και παραδέχεται ότι οι περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες είχαν άσχημα αποτελέσματα σε κάθε επίπεδο


Το ότι ζούμε σε πολύ περίεργους καιρούς είναι δεδομένο. Όταν όμως ακούς από τη διοίκηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ότι πλέον είναι ζωτικής σημασίας η αύξηση της φορολόγησης των πλουσίων και η καταπολέμηση των ανισοτήτων καταλαβαίνεις πως η κατάσταση έχει φτάσει στα άκρα.

Ιστορικά το Ταμείο παρουσιαζόταν ως υπέρμαχος της απόλυτης ελευθερίας της αγοράς, της χαμηλής φορολόγησης των εταιριών και των χαλαρών εργασιακών σχέσεων. Μέχρι και πριν λίγα χρόνια τόνιζε ότι οι δημόσιες δαπάνες αποτελούσαν τροχοπέδη για την ανάπτυξη και επέμενε σε περικοπές. Αυτή άλλωστε τη συνταγή επέβαλε και στη χώρα μας αναγνωρίζοντας τελικά, προσφάτως, ότι έκανε λάθος.

Πλέον με τον παγκόσμιο πλούτο να έχει συγκεντρωθεί στα χέρια του 0,1% του πληθυσμού και με τις προβλέψεις για ανάπτυξη να μην είναι αισιόδοξες, το ΔΝΤ υιοθετεί μια διαφορετική ρητορική, εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτή που παρουσίαζε ως θέσφατο τα περασμένα χρόνια.

"Αύξηση φορολόγησης στο ανώτατο επίπεδο εισοδημάτων"

Η επικεφαλής του Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα σε κείμενο της τονίζει πως είναι αναγκαίο να κλείσει το τεράστιο κενό μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Η διάδοχος της Κριστίν Λαγκάρντ αναφέρει πως είναι καιρός να αυξηθεί η φορολογία στο εισόδημα των ισχυρών του πλανήτη ώστε να μπει τέλος στη μονίμως αυξανόμενη ανισότητα. Σε ένα κείμενο που πριν κάποια χρόνια θα αποτελούσε βλασφημία για το Ταμείο, η διευθύντρια του αναφέρει ότι είναι καιρός να επανεξεταστούν οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν (ευλαβικά) έως σήμερα.

"Χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση ώστε να βάλουμε τέλος σε μια από τις πιο περίπλοκες και ανησυχητικές προκλήσεις για την παγκόσμια οικονομικά" γράφει η Γκεοργκίεβα αναφερόμενη στην οικονομική ανισότητα που έχει φέρει η συσσώρευση πλούτου στα ταμεία συγκεκριμένων ατόμων.

"Η ανισότητα στις ευκαιρίες. Η ανισότητα ανάμεσα στις γενιές, ανάμεσα στις γυναίκες και τους άντρες και φυσικά η ανισότητα μεταξύ εισοδημάτων και πλούτου είναι παρούσα στις κοινωνίες μας και δυστυχώς, σε πολλές χώρες, αυξάνεται", αναφέρει η ισχυρή κυρία του ΔΝΤ που φαίνεται ότι πλέον δεν ασπάζεται την άποψη (που κάποτε κήρυττε το Ταμείο) ότι μια χώρα δεν μπορεί να έχει μεγάλα νούμερα ανάπτυξης και χαμηλά ποσοστά ανισότητας.

Μια αναφορά που δημοσιεύθηκε πριν από λίγους μήνες ανέφερε ότι μια φορολόγηση 1% του παγκόσμιου πλούτου θα αρκούσε για να μορφώσεις κάθε παιδί που δεν πηγαίνει στο σχολείο και να παρέχει ιατρική περίθαλψη που θα απέτρεπε 3 εκατ. θανάτους. Η Γκεοργκίεβα τονίζει πως "παρά την πολιτική δυσκολία να εφαρμόσεις μεταρρυθμίσεις αξίζει τον κόπο λόγω των ωφελειών σε ανάπτυξη και παραγωγικότητα".

"Η έρευνα μάς έχει δείξει ότι η φορολόγηση στο ανώτατο επίπεδο εισοδημάτων μπορεί να αυξηθεί χωρίς να θυσιαστεί η οικονομική ανάπτυξη" τονίζει και προκαλεί τεράστια εντύπωση καθώς πριν από λίγα χρόνια ένας επικεφαλής του ΔΝΤ δεν θα έλεγε κάτι τέτοιο.


Παραδοχή που... σοκάρει

Η Γκεοργκίεβα πάει ένα βήμα πιο πέρα καθώς αγγίζει και το "ιερό" για το Ταμείο θέμα των δημοσίων δαπανών. Σε κάθε παρέμβαση του το ΔΝΤ, συμπεριλαμβανομένης και αυτής στην Ελλάδα, επέμενε πεισματικά σε μεγάλη μείωση των δημοσίων δαπανών και την έθετε ως προαπαιτούμενο για τα πακέτα διάσωσης που προσέφερε.

Τώρα η πρόεδρος του αποδέχεται ότι οι κοινωνικές δαπάνες έχουν μεγάλη σχέση με την καταπολέμηση της ανισότητας κάθε είδους. "Όταν γίνεται σωστά μπορεί να παίξει θεμελιώδη ρόλο στο να περιοριστούν οι ανισότητες" αναφέρει η Γκεοργκίεβα και ουσιαστικά ομολογεί αυτό που έλεγαν επί χρόνια οι πολέμιοι των πολιτικών του ταμείου: η λύση δεν είναι η αλόγιστη και οριζόντια περικοπή των κοινωνικών δαπανών, αλλά η σωστή κατανομή τους.

"Κάποιες χώρες θα πρέπει να αυξήσουν τις κοινωνικές τους δαπάνες ώστε να μειώσουν τις ανισότητες αν θέλουν να πετύχουν τον μέσο όρο ανάπτυξης που προβλέπεται για τα επόμενα χρόνια", αναφέρει η διευθύντρια του ΔΝΤ.

Τονίζει ότι οι κοινωνικές δαπάνες μπορούν να καταπολεμήσουν ακόμα και την ανισότητα που υπάρχει μεταξύ ανδρών και γυναικών. "Με τη σωστή ενίσχυση και φορολόγηση μπορούμε να βρούμε τρόπους ώστε η ισότητα των φύλων να προχωρήσει περισσότερο. Αυξάνοντας τη γυναικεία συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό ενισχύεις την ανάπτυξη και τη σταθερότητα" αναφέρει και προσθέτει: "H εκπαίδευση, για παράδειγμα, προετοιμάζει τους νέους ανθρώπους να γίνουν παραγωγικοί ενήλικοι που θα συνεισφέρουν στην κοινωνία. Η περίθαλψη σώζει ζωές και βελτιώνει την ποιότητα ζωής. Τα προγράμματα συνταξιοδότησης επιτρέπουν στους ηλικιωμένους να διατηρήσουν την αξιοπρέπεια τους σε μεγάλη ηλικία. Σε αυτούς τους τομείς-κλειδιά όπως η υγεία, η παιδεία και οι δομές υπολογίζουμε ότι θα χρειαστούν μεγαλύτερες δαπάνες κάθε χρόνο".

Λόγια του αέρα ή σήμα κινδύνου;

Κλείνοντας η Γκεοργκίεβα τονίζει πως η αλλαγή πλεύσης του ΔΝΤ δεν είναι αρκετή για να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις και χρειάζεται τη συνεργασία των διεθνών οργανισμών, των κυβερνήσεων και του ιδιωτικού τομέα.

Γνωρίζοντας τον τρόπο που λειτουργεί το Ταμείο όλα αυτά τα χρόνια και πως εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα τα όσα έγραψε η πρόεδρος του δημιουργούν δύο σκέψεις. Είτε πρόκειται για ένα κείμενο λαϊκής κατανάλωσης και στην πράξη οι πολιτικές του θα παραμείνουν ως είχαν, είτε η κατάσταση είναι πραγματικά ακραία και απειλεί ακόμα και το παγκόσμιο σύστημα το οποίο διαφυλάττει το ΔΝΤ. Το δεδομένο είναι ότι οι πολιτικές του Ταμείου τα προηγούμενα χρόνια άνοιξαν την ψαλίδα της ανισότητας και επηρέασαν εκατομμύρια ανθρώπους. Το "συγγνώμη λάθος" και οι συμβουλές της επικεφαλής του μάλλον εξοργίζουν παρά λυτρώνουν.