Η φρικτή πρακτική του σιδερώματος του στήθος ανήλικων
κοριτσιών από τις ίδιες τους τις οικογένειες που θεωρούν ότι έτσι τις προστατεύουν
από τους άντρες
Για τα περισσότερα παιδιά η ημέρα των γενεθλίων τους είναι
μια στιγμή χαράς και γιορτή. Τα πράγματα όμως δεν ήταν έτσι για την Μιραμπέλ,
όταν έγινε δέκα ετών.
Για την Μιραμπέλ, ένα κορίτσι από το Καμερούν που μένει σε
καταυλισμό προσφύγων στη Νιγηρία, τα δέκα χρόνια σήμαιναν πως ξεκινά ένα φρικτό
καθημερινό βασανιστήριο. Ξεκινούσε το σιδέρωμα του στήθους της με καυτές
πέτρες.
Κάθε πρωί μια γειτόνισσα, από την κοινότητα των προσφύγων
στην Ογκόζα στη Νοτιοανατολική Νιγηρία, πήγαινε στο σπίτι της Μιραμπέλ. Την
κρατούσε από τα πόδια ώστε τη μητέρα της να τοποθετήσει καυτές πέτρες πάνω στο
στήθος της ώστε να παραμείνει επίπεδο.
Η διαδικασία επαναλαμβάνεται για μήνες ή ακόμα και χρόνια με
στόχο τα κορίτσια είτε να μην αναπτύξουν στήθος, είτε να κάνουν επίπεδο αυτό
που ήδη έχουν.
"Νιώθω σαν να βάζουν αληθινή φωτιά στο στήθος μου.
Πονούσαν τρομερά από την πρώτη στιγμή" λέει η Μιραμπέλ.
Η μητέρα της, Άντζελα λέει ότι ο πόνος της μικρής την
ανησυχεί λιγότερο από όσα ακούει για το πώς κακοποιούν σεξουαλικά και εκμεταλλεύονται
τα κορίτσια. Δηλώνει αποφασισμένη να κάνει την κόρη της λιγότερο ποθητή για
τους άντρες καθώς θεωρεί πως έτσι τη σώζει.
"Απλά δεν θέλω να γίνει στόχος για τα αγόρια που ζουν
εδώ. Ξέρω ότι πολλά αγόρια κυνηγούν τα μικρά κορίτσια" λέει η μητέρα της
Μιραμπέλ.
Η αλήθεια είναι πάντως πως αν και στον καταυλισμό της Ογκόζα
οι μητέρες δηλώνουν ότι σιδερώνουν τα στήθια των κοριτσιών για να τα γλιτώσουν
η πρακτική είναι πολύ διαδεδομένη στο Καμερούν και πάει πολλές γενιές πίσω.
Η προέλευση του "σιδερώματος" δεν είναι ξεκάθαρη αλλά
το 1/4 των γυναικών στο Καμερούν το έχουν υποστεί όπως φανερώνει έρευνα της οργάνωσης
Gender
Empowerment and Development
(GeED). Στο 60% μάλιστα
των περιπτώσεων το σιδέρωμα γίνεται από τις μητέρες των κοριτσιών. Ο ΟΗΕ έχει
χαρακτηρίσει το σιδέρωμα του στήθους ως το πλέον μη αναφερόμενο έγκλημα. Κανείς
δεν το καταγγέλλει και υπολογίζεται ότι περίπου 3,8εκατ. γυναίκες παγκοσμίως
έχουν πέσει θύματα της πρακτικής.
Όπως οι πλειοψηφία των προσφύγων έτσι και η Άντζελα με την
Μιραμπέλ άφησαν την χώρα τους όταν στην περιοχή που έμεναν ξέσπασαν μάχες μεταξύ
της κυβέρνησης και των αγγλόφωνων ανταρτών που πήραν τα όπλα τονίζοντας ότι
τους καταπιέζει η γαλλόφωνη πλειονότητα. Η σύγκρουση έχει οδηγήσει πάνω από
μισό εκατομμύριο ανθρώπους μακριά από τις εστίες τους και δημιούργησε μια
μεγάλη ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή. Ο ΟΗΕ αναφέρει ότι αυτή τη στιγμή
τουλάχιστον 50.000 πρόσφυγες από το Καμερούν βρίσκονται στη Νιγηρία.
«Κανένα κορίτσι δεν είναι
ασφαλές εδώ»
Η Άντζελα και η κόρη της έφτασαν στην Ογκότζα τον Φεβρουάριο του 2018. Οι πρόσφυγες έχουν δημιουργήσει τη δική τους κοινότητα όπου τα
προβλήματα είναι τεράστια. Ένα από αυτά είναι η εκτεταμένη σεξουαλική
κακοποίηση κοριτσιών τόσο από ντόπιους όσο και από άλλους πρόσφυγες.
"Πλέον δεν μπορείς να βγεις από το σπίτι χωρίς να
συναντήσεις έναν άντρα που είτε απαιτεί να κάνει σεξ μαζί σου, είτε σε πιέζει
να πας εκεί που μένει. Κανένα κορίτσι δεν είναι ασφαλές εδώ" λέει η
17χρονη Κουιν.
"Χρειαζόμουν χρήματα για να αγοράσω σερβιέτες και πήγα
σε έναν άντρα που γνώριζα για να ζητήσω τη βοήθεια του. Αυτός όμως άρχισε να με
αγγίζει με το που του μίλησα. Έφυγα τρέχοντας καθώς προσπαθούσε να με τραβήξει
στο δωμάτιο" τονίζει η 16χρονη Λίντια.
Η Έλεν και ο άντρας της ανησυχώντας για την ασφάλεια της
13χρονης κόρης τους πήραν την απόφαση να της σιδερώνουν το στήθος. Η μικρή
γύρισε στο σπίτι μια μέρα και είπε πως ο κύριος, του οποίου το σπίτι καθαρίζει,
την άγγιζε σε σημεία που δεν έπρεπε. "Η παρενόχληση που βίωσε μας έκανε να
αποφασίσουμε πιο εύκολα να της σιδερώσουμε το στήθος. Το κάνουμε για το δικό
της καλό" τονίζει η Έλεν.
Γιατροί και υπεύθυνοι οργανώσεων προσπαθούν να ενημερώσουν
τις οικογένειες πως η πρακτική αυτή θέτει σε κίνδυνο την υγεία των κοριτσιών.
"Υπάρχει ο κίνδυνος ασθενειών και σοβαρών επιπλοκών. Οι οικογένειες αντί
να σιδερώνουν τα στήθη των κοριτσιών πρέπει να εστιάσουν τις προσπάθειες τους
στο πως θα τις ενημερώσουν για τα σεξουαλικά θέματα" αναφέρει η ειδικός
Σαλόμι Γκάμπο.
Σεξ για επιβίωση...
Οι φόβοι πάντως των οικογενειών για τα κορίτσια δεν είναι
χωρίς βάση. Αντιμετωπίσουν τεράστιο κίνδυνο σεξουαλική κακοποίησης και
εκμετάλλευσης. Ακόμα και ο ΟΗΕ παραδέχεται ότι τα ποσοστά του λεγόμενου σεξ
επιβίωσης (απελπισμένες γυναίκες που στρέφονται στο σεξ για να επιζήσουν) σε
καταυλισμούς και κοινότητες προσφύγων είναι πολύ υψηλά.
"Για τις γυναίκες η έλλειψη εργασίας και οι συνωστισμένες
με κόσμο περιοχές δημιουργούν έναν μεγαλύτερο κίνδυνο σεξουαλική βίας. Προς το
παρόν λίγες τέτοιες περιπτώσεις έχουν καταγγελθεί αλλά ο ΟΗΕ ανησυχεί πως πάρα
πολλά περιστατικά δεν αναφέρονται και αντιμετωπίζονται εσωτερικά μέσω των
γερόντων της κοινότητας" αναφέρει ο εκπρόσωπος του Οργανισμού, Γουίλιαμ
Σπίντλερ.
Τα πράγματα είναι πολύ άσχημα και εντός του Καμερούν όπου
13% των κοριτσιών παντρεύονται μέχρι να γίνουν 13 ετών και το 38% μέχρι τα 18
τους χρόνια. Επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το 20% των κοριτσιών που πηγαίνουν
ακόμα σχολείο μένουν έγκυος και η μόρφωση τους διακόπτεται ξαφνικά.
Επιστρέφοντας στο σιδέρωμα του στήθους η πλειονότητα των
οικογενειών το αντιμετωπίζει τόσο ως ένα μέτρο αποφυγής της σεξουαλικής κακοποίησης
όσο και ένα θέμα παράδοσης. "Ένιωθα ότι είχα απομείνει μόνο εγώ που δεν το
είχα κάνει. Έπρεπε να το κάνω για να είμαι σαν τα άλλα κορίτσια" τονίζει η
Πάμελα.
Το δεδομένο πάντως παραμένει ότι το σιδέρωμα του στήθους έχει
πολύ άσχημες συνέπειες για την ψυχική και σωματική υγεία των θυμάτων. "Τα
κορίτσια που το έχουν υποστεί έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο
του μαστού, κύστες και ανικανότητα θηλασμού. Φυσικά υπάρχει πάντα και το θέμα
των ψυχολογικών θεμάτων που δημιουργεί. Αυτή όμως η πρακτική πρέπει να σταματήσει
μέσα από τις οικογένειες. Είναι καιρός να βάλουν ένα τέλος σε αυτό το βασανιστήριο"
αναφέρει η Γκάμπο.