Γιατί στην Ιταλία πεθαίνουν τόσοι πολλοί από κοροναϊό;


Η Ιταλία βρίσκεται σε καραντίνα ενώ μετρά τα περισσότερα κρούσματα και νεκρούς αναλογικά με τον πληθυσμό της ακόμα και σε σύγκριση με την Κίνα


Στις 31 Ιανουαρίου 2020, ο νέος κοροναϊός SARS-CoV-2 έφτασε στην Ιταλία. Δύο τουρίστες από την Κίνα που επισκέφτηκαν το Μιλάνο και από εκεί τη Ρώμη με λεωφορείο διαγνώστηκαν ως τα δύο πρώτα κρούσματα της χώρας. Στις 6 Φεβρουαρίου ένα ακόμα κρούσμα καταγράφηκε. Σήμερα, 40 ημέρες μετά, η επιδημία του κοροναϊού μοιάζει να έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο με την Ιταλία να είναι πλέον η χώρα με τα περισσότερα κρούσματα και τους περισσότερους νεκρούς εκτός της Κίνας.

Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζουζέπε Κόντε, εδώ και λίγες ώρες μετέτρεψε ολόκληρη την Ιταλία σε «κόκκινη ζώνη». Αυτό σημαίνει ότι οι 60 εκατ. πολίτες της χώρας δεν θα πρέπει να βγαίνουν από τα σπίτια τους παρά μόνο για πολύ σοβαρούς λόγους, ενώ δεν γίνεται καν λόγος για μετακινήσεις μεταξύ των πόλεων. Κανείς δεν μπαίνει και δεν βγαίνει από τη χώρα.

Περισσότεροι νεκροί από οπουδήποτε αλλού

Το πιο ανησυχητικό στοιχείο για την Ιταλία είναι ότι αναλογικά με τον πληθυσμό της εμφανίζει τα περισσότερα κρούσματα παγκοσμίως, ενώ ο αριθμός των ασθενών που χάνουν τη ζωή τους είναι πολύ υψηλότερος από κάθε άλλη χώρα, ακόμα και την Κίνα. Οι ειδικοί προσπαθούν να εντοπίσουν την αιτία πίσω από αυτό το γεγονός, αν και η απάντηση δεν μπορεί να είναι μόνο μια.

Η Κίνα του 1,3 δισεκατομμυρίου ανθρώπων και «πηγή» του νέου κοροναϊού μετρά μέχρι σήμερα 80.761 κρούσματα και 3.136 θανάτους. Αυτό σημαίνει ότι αναλογούν 56,1 περιστατικά σε κάθε εκατομμύριο του πληθυσμού. Από την άλλη, η Ιταλία καταγράφει 9.172 κρούσματα και 463 θανάτους. Έτσι, σε κάθε ένα εκατομμύριο του πληθυσμού εντοπίζει κανείς 151,7 περιστατικά!

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η θνησιμότητα του νέου κοροναϊού, βάσει των τελευταίων δεδομένων που έχουν αναλυθεί κυμαίνεται στο 3,4%. Ωστόσο, στην περίπτωση της Ιταλίας το ποσοστό αυτό την περασμένη εβδομάδα ήταν ήδη αυξημένο στο 3,8%, ενώ με τα μέχρι χθες δεδομένα εκτοξεύτηκε στο 4,9%-5%.  Μόνο χθες, μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο 97 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Ιταλία.

Παράλληλα, η Ιταλία είναι η χώρα όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη αύξηση σε ημερήσια βάση τόσο των κρουσμάτων όσων και των θανάτων ξεπερνώντας πλέον κατά πολύ την Κίνα, όπου η επιδημία φαίνεται να οδεύει σε ύφεση.

Συγκριτικά, μέχρι τη Δευτέρα 9 Μαρτίου, η Νότια Κορέα και η Ιταλία είχαν περίπου τον ίδιο αριθμό κρουσμάτων, ωστόσο η Ιταλία είχε σχεδόν 7,5 φορές περισσότερους νεκρούς. Συγκεκριμένα η Ιταλία μέχρι το πρωί της Δευτέρας είχε αναφέρει 7.375 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 366 νεκρούς και η Νότια Κορέα 7.375 και 50 αντίστοιχα. Μια μέρα μετά, στις 10 Μαρτίου, τα νούμερα για την Ιταλία εκτοξεύτηκαν στα 9.172 (+1797) κρούσματα με 463 (+97) θανάτους. Από την άλλη η Νότια Κορέα έφτασε στα 7.513 κρούσματα και στους 54 θανάτους.

Οι επικίνδυνες ομάδες

Οι αξιωματούχοι της Ιταλίας τονίζουν συνεχώς ότι οι περισσότεροι από τους ασθενείς που απεβίωσαν ήταν υπερήλικες άνω των 80 ή 90 ετών και είχαν επιβαρυμένη υγεία, ενώ αρκετοί ήταν καρκινοπαθείς ή αντιμετώπιζαν χρόνιες παθήσεις.

Πράγματι, ο κοροναϊός φαίνεται ότι «προτιμά» ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας με επιβαρυμένους οργανισμούς και άτομα με χρόνια νοσήματα και κυρίως διαβήτη, πνευμονοπάθειες, καρδιοπάθειες, ηπατοπάθειες και καρκινοπαθείς. Ωστόσο αυτό ισχύει σε όλες τις χώρες και όχι μόνο στην Ιταλία.

Σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουν επεξεργαστεί οι επιστήμονες  για άτομα ηλικίας άνω των 80 ετών η θνησιμότητα είναι πολλαπλάσια του μέσου όρου 3,4% και υπολογίζεται στο 14,8% (επί του συνόλου των κρουσμάτων) και έως 21,9% (επί των επιβεβαιωμένων). Για ηλικίες 70-79 ετών είναι έως 8%, 60-69 ετών είναι έως 3,6%, 50-59 ετών έως 1,3%, 40-49 ετών έως 0,4%, 10-39 ετών έως 0,2% και σχεδόν 0% για παιδιά 0-9 ετών.

Χώρα γερόντων

Πολλοί ειδικοί συνδέουν την τεράστια έξαρση των κρουσμάτων και των δυσανάλογα πολλών θανάτων στην Ιταλία με το γεγονός ότι ο πληθυσμός της χώρας είναι γερασμένος.

Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ιταλία έχει το χαμηλότερο ποσοστό νέων και το υψηλότερο σε ηλικιωμένους στην Ένωση. Συγκεκριμένα, το 2018 ο αριθμός των Ιταλών ηλικίας άνω των 65 ετών ήταν στο 22,6%. Η μέση ηλικία είναι τα 45,9 έτη ενώ ο μέσος όρος στις χώρες της ΕΕ είναι 42,8.

«Στην περίπτωση του κοροναϊού πρέπει να λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι η Ιταλία έχει έναν μεγάλο αριθμό ηλικιωμένων πολιτών, πολύ μεγαλύτερο απ′ ό,τι η Κίνα», αναφέρουν συχνά οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι στην Ιταλία.

Ο παγκόσμιος μέσος όρος της θνησιμότητας του κοροναϊου που βρίσκεται στο 3,4% έχει υπολογιστεί κατά κύριο λόγο βάσει των Κινέζων ασθενών, όπου ο μέσος όρος ηλικίας των κατοίκων είναι πολύ μικρότερος από αυτόν της Ιταλίας και πολλών ακόμα χωρών. Γι’ αυτό άλλωστε, ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα ποσοστά μπορεί να αλλάξουν καθώς  πολλά κρούσματα ιδιαίτερα σε νεότερο πληθυσμό δεν εντοπίζονται αφού πολλοί είναι είτε ασυμπτωματικοί είτε τα συμπτώματα που παρουσιάζουν είναι πολύ ήπια και δεν εξετάζονται για τον κοροναϊό.

Οι άλλες εξηγήσεις

Αν και μια εξήγηση για το μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας στην Ιταλία θα μπορούσε να είναι ο γερασμένος πληθυσμός, δεν είναι η μόνη. Πολλοί υποστηρίζουν ότι περισσότερο επιβαρύνει την κατάσταση η υπερφόρτωση των νοσοκομείων ειδικά στον ιταλικό βορρά και στην επαρχία της Λομβαρδίας, η οποία έχει πληγεί περισσότερο. Ασθενείς με κοροναϊό μπορεί να έρθουν σε επαφή με άλλους ασθενείς, οι οποίοι έχουν ήδη εξασθενημένο οργανισμό. Η μόλυνση και με κοροναϊό θα είναι γι’ αυτούς καταστροφική.

Αυτό συνδέεται με τη δεύτερη εξήγηση που προτάσσεται. Ο γενικός μέσος όρος θνησιμότητας της Ιταλίας έχει εκτοξευτεί εξαιτίας συγκεκριμένων περιοχών της χώρας, όπως είναι η Λομβαρδία. Εκεί, το ποσοστό φτάνει ακόμα και στο 6,4%, ενώ σε άλλες περιοχές βρίσκεται πολύ χαμηλότερα και από το γενικό μέσο όρο κοντά στο 2,8%. Στη Λομβαρδία άλλωστε έχει καταγραφεί η συντριπτική πλειονότητα των κρουσμάτων και των θανάτων.

Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα ποσοστά κρουσμάτων και θανάτων στην Ιταλία είναι τόσο υψηλά καθώς διεξάγει δεκάδες χιλιάδες ελέγχους σε όλη την χώρα ακόμα και με την υποψία της ασθένειας. Έτσι, καταγράφονται σχεδόν όλα τα κρούσματα, ενώ σε άλλες χώρες πολλά από αυτά μπορεί να παραβλέπονται ως απλό κρύωμα και να μην καταχωρούνται ως κοροναϊός.

Σίγουρα η απάντηση για τα όσα συμβαίνουν στην Ιταλία- κι όλο τον κόσμο- δεν μπορεί να είναι μια και απόλυτη. Η δημογραφική σύνθεση της χώρας, η ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού ή η ολιγωρία που μπορεί να επιδείχθηκε, η επάρκεια σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό αλλά και δομές ακόμα και οι κλιματολογικές συνθήκες συμβάλουν το καθένα με τον τρόπο του στην έξαρση της επιδημίας. Και πάνω απ’ όλα βρίσκεται η υπεύθυνη στάση του κάθε πολίτη που θα πρέπει να φροντίσει να προστατεύσει τον εαυτό του και τους γύρω του ακολουθώντας τις οδηγίες των επιστημόνων και μόνο.