Παρότι είχε το παράδειγμα της Ιταλίας και γνώριζε το πόσο
επικίνδυνος είναι ο ιός βιώνει μια τεράστια τραγωδία. Πώς έφτασε σε αυτή την
κατάσταση;
Η Ισπανία βιώνει μια από τις πιο σκοτεινές και πιο
δραματικές στιγμές στη σύγχρονη ιστορία της. Με 738 νεκρούς το περασμένο 24ώρο
πέρασε στην πρώτη θέση του μακάβριου πίνακα των θυμάτων του κοροναϊού
ξεπερνώντας την Ιταλία.
Αυτή τη στιγμή η χώρα της Ιβηρικής είναι το επίκεντρο της
πανδημίας, ένα τρομακτικός "τίτλος" που πέρασε από χώρα σε χώρα τους
τελευταίους μήνες. Ξεκίνησε από την Κίνα και την Ουχάν για να ταξιδέψει στο
Ιράν και την Ιταλία. Καθώς κινείται προς τα δυτικά δεν γνωρίζουμε ποιος θα
ακολουθήσει.
Τι όμως πήγε στραβά; Η Ισπανία είδε δει τι
συνέβη στην Κίνα και το Ιράν. Είχε επίσης δίπλα της το παράδειγμα της Ιταλίας μόλις 400 μίλια στην άλλη
πλευρά της Μεσογείου. Ήξερε πως ο ιός μπορεί να διαδοθεί ταχύτατα μέσα στην
Ευρώπη.
Οι Ισπανοί όμως δεν μπορούν να κατηγορούν την εγγύτητα με
την Ιταλία. Δεν συνορεύουν όπως η Γαλλία, η Ελβετία, η Αυστρία και η Σλοβενία,
χώρες που πηγαίνουν πολύ καλύτερα από την Ισπανία.
Ίσως μάλιστα να ήταν ένας από τους λόγους για την αργή
κινητοποίηση της χώρας. Η Ισπανία θεωρούσε ότι βρισκόταν πολύ μακριά. "Η
Ισπανία θα έχει μόνο λίγα κρούσματα" προέβλεπε στις 9 Φεβρουαρίου ο
γιατρός Φερνάνδο Σιμόν, επικεφαλής του τομέα της υγείας στη Μαδρίτη,
Έξι εβδομάδες αργότερα ανακοινώνει καθημερινά εκατοντάδες
θανάτους. Ήδη ο αριθμός των νεκρών κατά κεφαλή είναι τρεις φορές μεγαλύτερος
από αυτόν του Ιράν και 40 φορές υψηλότερος από της Κίνας.
Στις 19 Φεβρουαρίου 2,500 οπαδοί της Βαλένθια ταξίδεψαν στο
Μιλάνο και συγχρωτίστηκαν με 40.000 υποστηρικτές της Αταλάντα για ένα παιχνίδι Champions League. O δήμαρχος του
Μπέργκαμο, Τζιόρτζιο Γκόρι χαρακτήρισε το παιχνίδι "βόμβα που εξερράγη και
έστειλε τον ιό σε όλη τη Λομβαρδία".
Τελικά στην Ισπανία παίκτες της Βαλένθια, οπαδοί και
αθλητικογράφοι ήταν από τους πρώτους που νόσησαν με τον ιό.
Ένας βασικός λόγος για τη γρήγορη διάδοση του κοροναϊού στην
Ισπανία πιθανότατα είναι απολύτως απλοϊκός. Ο καιρός στη χώρα ήταν πολύ καλός
με θερμοκρασίες κοντά στους 20 βαθμούς κελσίου. Οι καφετέριες και τα μπαρ στη
Μαδρίτη ήταν γεμάτα κόσμο που αγκαλιαζόταν, φιλιόταν και μιλούσε σε απόσταση
λίγων εκατοστών ο ένας από τον άλλο.
Στις 8 Μαρτίου, μια εβδομάδα πριν η κυβέρνηση επιβάλει
καραντίνα στη χώρα, μεγάλες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια της
παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας. Τρεις μέρες μετά 3.000 οπαδοί της Ατλέτικο
συγκεντρώθηκαν στο αεροδρόμιο και πέταξαν για το Λίβερπουλ, για ακόμα ένα
ποδοσφαιρικό παιχνίδι για το Champions League.
Γηροκομεία και οι επιπτώσεις της κρίσης
Η κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ αντέδρασε καθυστερημένα και
αδέξια. Η χώρα είχε ελλείψεις σε βασικό εξοπλισμό. Αναπνευστήρες, προστατευτικό
υλικό για τους γιατρούς και τεστ για το ιό. Ακόμα προσπαθεί να τα συγκεντρώσει
και η Κίνα έγινε από θύτης, σωτήρας. Πολλοί από τους Κινέζους μετανάστες που το
προηγούμενο διάστημα είχαν κλειστεί μέσα στα σπίτια για να αποφύγουν τις
ρατσιστικές επιθέσεις τώρα παρενέβησαν ώστε να σταλεί υλικό στην Ισπανία από
την πατρίδα τους.
Ο ιός απογύμνωσε δύο μεγάλα προβλήματα στο ισπανικό σύστημα
υγείας. Το ένα ήταν τα ιδιωτικά γηροκομεία που προσπαθούσαν να βγάλουν κέρδος
κρατώντας μόνο τις συντάξεις των τροφίμων τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να
λειτουργούν με ελάχιστο προσωπικό και να είναι εντελώς απροετοίμαστα. Ο ιός
τους παρέσυρε με ένα ποσοστό θνησιμότητας πάνω από 20%. Ο στρατός επενέβη και
βρήκε ανθρώπους να κείτονται νεκροί στα κρεβάτια τους.
Το δεύτερο πρόβλημα δημιουργήθηκε από την περίοδο της
αυστηρής λιτότητας. Η Ισπανία έχει ένα εκπληκτικό σύστημα υγείας το οποίο όμως
χτυπήθηκε από τις περικοπές που επέφερε η οικονομική κρίση. Οι λειτουργικές
κλίνες μειώθηκαν όπως και το προσωπικό. Το σύστημα αποδιοργανώθηκε και δεν είναι
πλέον το ίδιο αποτελεσματικό και προετοιμασμένο.
Το κλίμα των...
διακοπών
Όταν ο Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει κατάσταση
έκτακτης ανάγκης χρειάστηκε ακόμα 24 ώρες για να τα υλοποιήσει. Έτσι ο
πληθυσμός της Μαδρίτης αλλά και άλλων μεγάλων πόλεων είχε το χρόνο να φύγει και
να ταξιδέψει σε όλα τα μέρη της επαρχίας.
Επιπλέον το γεγονός ότι οι τοπικές κυβερνήσεις της Μαδρίτης
είχαν κλείσει νωρίτερα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα χωρίς να πάρουν άλλα μέτρα ήταν
καταστροφικό. Δημιουργήθηκε ένα κλίμα διακοπών με τα μπαρ και τα πάρκα να είναι
για μέρες γεμάτα και πολλές οικογένειες να πηγαίνουν στα εξοχικά τους και τις
παραλίες.
Τελικά η καραντίνα ξεκίνησε στις 14 Μαρτίου και αντιμετώπισε
τη λαϊκή αντίδραση. Κάποιοι πετούσαν αυγά από τα μπαλκόνια σε αστυνομικούς που
σταματούσαν τον κόσμο που κυκλοφορούσε. Συγκεκριμένοι πολιτικοί μάλιστα
έκλεισαν το μάτι σε αυτές τις αντιδράσεις και δήλωναν ότι τα μέτρα θα πρέπει να
είναι πιο χαλαρά. Με το νούμερο των νεκρών όμως να ανεβαίνει ραγδαία πλέον θεωρείται
δεδομένο ότι η καραντίνα θα επεκταθεί πέραν της 11ής Απριλίου και κανείς δεν
γνωρίζει πότε η χώρα θα καταφέρει να επιστρέψει στην κανονικότητα.
Ίσως τα χειρότερα να
είναι μπροστά
Όταν όλο αυτό τελειώσει η Ισπανία θα είναι εξαιρετικά εύθραυστη.
Όταν το 2008 χτυπήθηκε από την οικονομική κρίση η ανεργία έφτασε στο 27%, το
δημόσιο χρέος εκτοξεύτηκε και η ύφεση ήταν από τις χειρότερες που σημειώθηκαν
στην Ευρώπη. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και αυτή τη χρονιά.
Οι λύσεις που επιβλήθηκαν μια δεκαετία πριν με μέτρα λιτότητας,
απώλεια εργασιών και μειώσεις μισθών και δεν θα γίνουν ανεκτά για μια ακόμα φορά.
Ο οικονομολόγος Τόνι Ρολδάν υπολόγισε ότι η χώρα θα χρειαστεί ένα δάνειο περίπου
200δισ. ευρώ από τον ESM
για να σταθεροποιηθεί. Αυτό όμως θα περιμένει. Προς το παρόν η Ισπανία πρέπει
να νικήσει τον ιό. Αυτή είναι η πιο δύσκολη στιγμή για τη χώρα αλλά ίσως να έρθουν
και χειρότερα στο άμεσο μέλλον.