H ζωή του Τζέιμς Ερλ Ρέι, οι θεωρίες συνωμοσίας και οι λεπτομέρειες
της δολοφονίας του δρ. Κινγκ
Το απόγευμα της 4ης Απριλίου 1968 ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και
οι συνεργάτες βρίσκονταν στο δωμάτιο 306 του μοτέλ Lorraine στο
Μέμφις. Συζητούσαν για την εκδήλωση που θα πραγματοποιούταν σε λίγες ώρες. "Μπεν
θέλω να σιγουρευτείς ότι θα παίξεις το My Hand, Precious Lord
στη συνάντηση απόψε. Να το παίξεις πραγματικά όμορφα" είπε ο Κινγκ στον
μουσικό Μπεν Μπραντς. Σηκώθηκε και βγήκε στο μπαλκόνι του δωματίου για να πάρει
αέρα.
Η ώρα ήταν 18:01 όταν ο οδηγός του Κινγκ, Σόλομον Τζόουνς, ο
οποίος βρισκόταν μέσα στο δωμάτιο, φώναξε: "Δρ. Κινγκ, κάνει κρύο. Καλύτερα να
πάρετε ένα παλτό". Με το που τελείωσε την ατάκα του ακούστηκε ένα
πυροβολισμός. Η σφαίρα βρήκε τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στο δεξί μάγουλο, του
έσπασε το σαγόνι και στη συνέχεια διέλυσε αυχενικούς σπονδύλους και έκοψε τη
σφαγίτιδα φλέβα πριν τελικά σταματήσει στον αριστερό ώμο του.
Ο Κινγκ έπεσε με την πλάτη στο δάπεδο. Είχε χάσει τις
αισθήσεις του και αιμορραγούσε ακατάσχετα. Μια ώρα και τέσσερα λεπτά μετά, στις
19:05, ο άνθρωπος-σύμβολο στον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα έσβησε στο
νοσοκομείο Σεντ Τζόσεφ. Ο Τζειμς Ερλ Ρέι είχε ολοκληρώσει με επιτυχία την... αποστολή
του.
Τα πρώτα χρόνια
Ο Τζέιμς Ερλ Ρέι γεννήθηκε το 1928 στην μικρή κωμόπολη Άλτον
του Ιλινόι, Ήταν ο πρωτότοκος από συνολικά εννέα παιδιά. Ήταν επτά ετών όταν η
οικογένεια αναγκάστηκε να μετακομίσει και να αλλάξει το επίθετο από Ρέι σε
Ρέινες λόγω μιας οικονομικής απάτης του πατέρα.
Λίγο πριν τη λήξη του Β' Παγκοσμίου κατατάχθηκε στο στρατό
και θήτευσε στη Γερμανία. Το 1948 όμως αποπέμφθηκε για "ανικανότητα και μη
προσαρμοστικότητα". Απογοητευμένος ξεκίνησε την εγκληματική του καριέρα με
απάτες και ληστείες. Φυλακίστηκε για πρώτη φορά το 1952 και τα επόμενα χρόνια
μπαινόβγαινε στις φυλακές. Το 1959 συνελήφθη για ένοπλη ληστεία καταδικάστηκε
σε 20 χρόνια κάθειρξη. Τον Απρίλιο του 1967 κατάφερε να δραπετεύσει. Κρύφτηκε
στο φορτηγό που μετέφερε το ψωμί στη φυλακή.
Με ψεύτικο όνομα ταξίδεψε έως τον Καναδά και στη συνέχεια επέστρεψε
στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα την Αλαμπάμα. Έβγαλε δίπλωμα και αγόρασε μια Ford Mustang με
την οποία ταξίδεψε στο Μεξικό. Εκεί με το όνομα Έρικ Στάρβο Γκαλτ προσπάθησε να
γυρίσει ταινίες πορνό και να τις πουλήσει αλλά δεν κατάφερε να βγάλει τα
χρήματα που υπολόγιζε.
Το Νοέμβριου του 1967 επέστρεψε στις ΗΠΑ και εγκαταστάθηκε
στο Λος Άντζελες. Εκείνη την περίοδο πολιτικοποιήθηκε έντονα και υιοθέτησε
ακραίες ρατσιστικές απόψεις. Μιλούσε για την ανωτερότητα της λευκής φυλής,
υμνούσε τον Χίτλερ και εξέφραζε την επιθυμία να μετακομίσει στη Ροδεσία (σήμερα
Ζιμπάμπουε) όπου μια μικρή λευκή μειονότητα είχε εγκαθιδρύσει ένα ακραία
ρατσιστικό καθεστώς. Βοήθησε εθελοντικά την προεκλογική καμπάνια του Τζορτζ
Γουάλας που διεκδικούσε την προεδρία των ΗΠΑ με το σύνθημα "διαχωρισμός
πριν, διαχωρισμός τώρα, διαχωρισμός πάντα".
Το σχέδιο
Στις 18 Μαρτίου 1968 ο Τζέιμς Ερλ Ρέι έφτασε την Ατλάντα.
Έπιασε ένα δωμάτιο και αγόρασε έναν χάρτη της πόλης. Αργότερα το FBI θα
βρει τον συγκεκριμένο χάρτη στον οποίο ο Ρέι είχε κυκλώσει τις τοποθεσίες της
Εκκλησίας που πήγαινε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, του γραφείου του και του σπιτιού
του. Μετά από δύο μέρες στην Ατλάντα έκανε ένα ταξίδι στο Μπέρμινγχαμ όπου με
το όνομα Χάρβεϊ Λοουμέγιερ αγόρασε ένα τουφέκι Remington Model 760 Gamemaster, ένα κουτί με
20 σφαίρες και μια διόπτρα Redfield την οποία προσάρμοσε στο όπλο. Είπε στο
υπάλληλο του καταστήματος ότι σκόπευε να πάει για κυνήγι με τον αδελφό του.
Επέστρεψε στην Ατλάντα και εκεί έμαθε πως ο Κινγκ θα πήγαινε στο Μέμφις για να
συμπαρασταθεί στους εργάτες καθαριότητας που απεργούσαν για τη βελτίωση των
συνθηκών εργασίας και καλύτερους μισθούς. Στις 2 Απριλίου ο Τζέιμς Ερλ Ρέι
ξεκίνησε με τη λευκή του Mustang
το ταξίδι για το Μέμφις. Στη διαδρομή έκανε στάση και δοκίμασε το όπλο.
Στις 3 Απριλίου, λίγο μετά τις επτά το απόγευμα, έφτασε στην
Ατλάντα και έπιασε δωμάτιο στο ξενοδοχείο New Rebel Motor. Έδωσε το όνομα Έρικ Σ. Γκαλτ. Το επόμενο πρωί διάβασε στην
εφημερίδα "Memphis Commercial"
ότι ο Κινγκ έμενε το μοτέλ Lorraine.
Στις τρεις το απόγευμα πήγε στο κτίριο απέναντι από το Lorraine στο οποίο ενοικιάζονταν
δωμάτια. Επέμενε να νοικιάσει ένα του οποίου τα παράθυρα θα είχαν ορατότητα στο
Lorraine. Τα δύο κτίρια
χώριζε ένα πάρκινγκ.
Πλήρωσε στην υπεύθυνη Μπέσι Μπρίουερ το ενοίκιο μιας
εβδομάδας και υπέγραψε ως Τζον Γουίλαρντ. Αμέσως μετά έφυγε και πήγε να
αγοράσει ένα ζευγάρι κιάλια.
Η εκτέλεση
Ο Ρέι παρακολουθούσε με τα κιάλια από το δωμάτιο του Lorraine. Στις 17:55 είδε τον
Κινγκ να βγαίνει στο μπαλκόνι. Πήρε το όπλο του και κατέβηκε στο χολ. Μπήκε στο
κοινό μπάνιο και κλείδωσε την πόρτα. Ανέβηκε στην μπανιέρα και έσπασε το τζάμι
του παραθύρου. Σημάδεψε τον Κινγκ στο κεφάλι. Το όπλο που είχε αγοράσει ήταν
πολύ ισχυρό και ήξερε ότι μια σφαίρα ήταν αρκετή. Στις 18:01 τράβηξε τη
σκανδάλη.
Η απόδραση και η
σύλληψη
Αφού πυροβόλησε τον Κινγκ βγήκε τρέχοντας από το κτίριο και έφυγε
με τη λευκή του Mustang.
Κάποιοι μάρτυρες τον είδαν και το ανέφεραν αργότερα στην αστυνομία. Πίσω άφησε
το όπλο και τα κιάλια, αμφότερα με τα αποτυπώματα του πάνω. Η αστυνομία είχε
δώσει ήδη σήμα για μια ύποπτη λευκή Mustang αλλά ο Ρέι πρόλαβε να πάει στο
ξενοδοχείο New Rebel Motor,
να πάρει τα πράγματα του και να επιβιβαστεί σε λεωφορείο με προορισμό το
Ντιτρόιτ.
Στις 7 Απριλίου είχε φτάσει πλέον στο Τορόντο του Καναδά.
Εκεί έκλεψε μια ταυτότητα και κατάφερε να εκδώσει διαβατήριο στο όνομα Ρέιμον
Τζορτζ Σνέιντ.
Στις 6 Μαΐου έφτασε στο Λονδίνο και από εκεί ταξίδεψε στη Λισαβόνα.
Επέστρεψε στην αγγλική πρωτεύουσα και οργάνωσε το σχέδιο του για να πάει στη
χώρα των... ονείρων του, τη Ροδεσία. Στις 8 Ιουνίου η τύχη του τελείωσε. Συνελήφθη στο Χίθροου ενώ επιβιβαζόταν
σε πτήση για τις Βρυξέλλες. Μέσα σε λίγες μέρες ήταν πίσω στο Τένεσι
κατηγορούμενος για τη δολοφονία του Κινγκ.
Στις 10 Μαρτίου 1969, την ημέρα των 41ων γενεθλίων του, ο
Τζέιμς Ερλ Ρέι ομολόγησε ότι ήταν αυτός που σκότωσε τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Ήταν μια κίνηση τακτικής που του υπέδειξε ο δικηγόρος του για να αποφύγει τη
δίκη που πιθανότατα θα οδηγούσε στη θανατική ποινή. Με την ομολογία ο Ρέι
καταδικάστηκε σε 99 χρόνια φυλάκιση.
Τρεις μέρες μετά όμως απέλυσε τον δικηγόρο του και με
επιστολή στον δικαστή ανακάλεσε τα πάντα και ζήτησε να περάσει από δίκη Δεν
πήρε απάντηση και έστειλε και δεύτερη επιστολή. Τελικά κατέθεσε επίσημο αίτημα
το οποίο όμως απορρίφθηκε. Η ποινή των 99 ετών παρέμεινε.
Μεταφέρθηκε στη φυλακή στο Πετρός του Τένεσι. Στις 10
Ιουνίου 1977 κατάφερε να αποδράσει αλλά συνελήφθη τρεις μέρες μετά. Το 1979
έκανε νέα απόπειρα, αυτή τη φορά αποτυχημένη.
Ο Ραούλ
Ο Ρέι έπαιξε το χαρτί της συνωμοσίας αμέσως μόλις κατάλαβε
ότι η ποινή του δεν ανατρεπόταν και κέντρισε εκ νέου τα φώτα της δημοσιότητας. Υποστήριξε
ότι ένας άντρας που συνάντησε το 1967 στο Μόντρεαλ και του είχε συστηθεί ως
Ραούλ ήταν μπλεγμένος στη δολοφονία. Έλεγε ότι δεν πυροβόλησε ο ίδιος τον Κινγκ
και ότι "ίσως έχει μερικώς κάποια ευθύνη χωρίς όμως να το γνωρίζει".
Το 1977 έδωσε συνέντευξη στο περιοδικό Playboy και δέχθηκε να περάσει από
ανιχνευτή ψεύδους. Σύμφωνα με τον δικηγόρο του τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ήταν
αυτός που έκανε τη δολοφονία και ότι τη σχεδίασε και την εκτέλεσε μόνος του. Τα
αποτελέσματα του τεστ δεν δημοσιοποιήθηκαν ποτέ επίσημα.
Ο δημοσιογράφος Γουίλιαμ Μπράντφορντ Χιούι έκανε έρευνα πάνω
στα όσα υποστήριζε ο Ρέι και εντόπισε ανακολουθίες και κενά στην ιστορία του
ενώ δεν βρήκε ούτε ένα στοιχείο για τον Ραούλ. Ο Ρέι άλλαζε πολλές φορές
λεπτομέρειες από την ιστορία του ενώ αποκαλύφθηκε πως πίστευε ότι ο Τζορτζ
Γουαλας θα εκλεγόταν σύντομα πρόεδρος και θα τον βοηθούσε να μην μείνει για
μεγάλο χρονικό διάστημα στη φυλακή.
Η κοινή γνώμη και κυρίως η μαύρη κοινότητα όμως δεν μπορούσε
να αποδεχθεί ότι ένας μικροκακοποιός είχε σκοτώσει το ίνδαλμα τους. "Δεν
υπάρχει περίπτωση ένα λευκό αγόρι των δέκα σεντς να κατέστρωσε ένα σχέδιο
δολοφονίας ένα μαύρου άντρα εκατομμυρίων" δήλωνε ο φίλος του Κινγκ, Τζέιμς
Μπέβελ και ακριβώς πάνω σε αυτό "πατούσε" ο Ρέι και συνέχιζε να
μιλάει για εμπλοκή κι άλλων ατόμων.
Το 1992 κυκλοφόρησε ένα βιβλίο στο οποίο ανέφερε ότι ο
"Ραούλ" ήταν αυτός που του έδωσε το όπλο και έστησε την επιχείρηση. Πέντε
χρόνια μετά κατάφερε να προσεγγίσει ακόμα και την οικογένεια του Μάρτιν Λούθερ
Κινγκ. Ο γιος του ακτιβιστή, Ντέξτερ, συνάντησε τον Ρέι στη φυλακή και τον
ρώτησε αν ήταν αυτός που δολοφόνησε τον πατέρα του. "Δεν είχα καμία σχέση με αυτό. Όχι, δεν το έκανα όχι. Αλλά όπως λέω κάποιες φορές είναι δύσκολο να απαντήσεις αυτές
τις ερωτήσεις και πρέπει να κάνεις μια προσωπική αξιολόγηση" του απάντησε.
Το τέλος του Τζέιμς Ερλ Ρέι ήρθε στις 23 Απριλίου 1998 αλλά
ήταν προδιαγεγραμμένο από τον Ιούνιο του 1981. Τότε είχε δεχθεί επίθεση στη
βιβλιοθήκη της φυλακής. Τρεις μαύροι κρατούμενοι τον είχαν μαχαιρώσει 22 φορές.
Κατάφερε να επιζήσει αλλά κατά την μετάγγιση αίματος μολύνθηκε με Ηπατίτιδα C. Από αυτή την ασθένεια
πέθανε σε ηλικία 70 ετών. Αποτεφρώθηκε και οι στάχτες του σκορπίστηκαν κάπου
στην Ιρλανδία, την πατρίδα των γονιών του.
Οι νέες έρευνες
Η οικογένεια του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δεν αποδέχθηκε ποτέ ότι
ο Ρέι μπορεί να ήταν ο δολοφόνος και πίεζε μόνιμα να ανοίξει η υπόθεση. Το 1993
ο Λόιντ Τζόβερς, ένα εστιάτορας από το Μέμφις μίλησε σε τηλεοπτική εκπομπή και
υποστήριξε ότι σε συνεργασία με τη Μαφία και άτομα της αμερικανικής κυβέρνησης
οργάνωσαν τη δολοφονία του Κινγκ. Ο Τζόβερς είπε ότι ο ίδιος προσέλαβε τον
αστυνομικό Ερλ Κλαρκ για να εκτελέσει τον ακτιβιστή. Η οικογένεια του Κινγκ
πήγε την υπόθεση στα δικαστήρια και πέτυχε συμβολική καταδίκη του Τζόβερς. Η
δίκη όμως ήταν παρωδία και η απόφαση στηρίχθηκε σε φήμες και υποθετικές
δηλώσεις ατόμων που δεν βρίσκονταν στη ζωή. Αργότερα ο βασικός μάρτυρας που
είχε παρουσιάσει ο Τζόβερς παραδέχθηκε ότι έλεγε ψέματα ενώ ο εστιάτορας
προσπάθησε να πουλήσει την ιστορία του για 300.000 δολάρια.
Παρ' όλα αυτά το 1998 ο Μπιλ Κλίντον έδωσε εντολή να γίνει
νέα έρευνα. Τα αποτελέσματα της ανακοινώθηκαν το 2000 και ανέφεραν ότι όλα τα
στοιχεία έδειξαν ότι ο Ρέι έδρασε μόνος του και ήταν αυτός που πυροβόλησε τον
Κινγκ.
Μοναχικός λύκος ή πιόνι;
Ακόμα και σήμερα υπάρχουν ερωτηματικά, όχι τόσο για τη
συμμετοχή του Ρέι όσο για το κατά πόσο οργάνωσε μόνος του τη δολοφονία. Ο
ιστορικός και συγγραφέας Χάμπτον Σάιντς είναι ο άνθρωπος που έχει ασχοληθεί όσο
κανείς άλλος με την υπόθεση. Στο βιβλίο του "Hellhound on His Trail: The Stalking of Martin Luther King Jr.
and the International Hunt for His Assassin" παρουσιάζει το
αποτέλεσμα της έρευνας ετών για το
θέμα. Μιλώντας
στο περιοδικό Time τονίζει ότι δεν βρήκε κανένα στοιχείο για εμπλοκή της CIA, του FBI ή της Μαφίας όπως υποστήριζαν κάποιες
θεωρίες. Προσθέτει ότι πολλά στοιχεία που υπήρξαν κατά του Ρέι δεν
δημοσιοποιήθηκαν ποτέ.
Παραδέχεται όμως ότι δεν κατάφερε να εξηγήσει το πώς ο Ρέι
έφτασε από μικροκακοποιός να οργανώσει τη δολοφονία ενός τόσο σημαντικού
προσώπου. Τι τον έκανε να περάσει από τις κλοπές στο φόνο. "Πιστεύω ότι
είχε βοήθεια αλλά ποτέ δεν βρήκα κανένα στοιχείο ότι μια ομάδα των βοήθησε.
Βρήκα όμως μυστήρια κενά στις κινήσεις του και δεν γνωρίζουμε με ποιους
συναντήθηκε. Το μεγαλύτερο όμως ερώτημα παραμένει η πηγή των χρημάτων που
διέθετε για να εκτελέσει το σχέδιο" τονίζει ο Σάιντς.
Όλα τα στοιχεία δείχνουν πως αυτόνομα ή με τη συμβολή
κάποιου-ων ο Τζέιμς Ερλ Ρέι ήταν ο άνθρωπος που πυροβόλησε και σκότωσε τον
Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Είτε είχε το ρόλο του μοναχικού λύκου, είτε του πιονιού
ήταν το μίσος που τον οδήγησε να τραβήξει τη σκανδάλη. Το μίσος απέναντι σε όλα
όσα συμβόλιζε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, απέναντι στο όνειρο του
"δόκτορα" να έρθει η μέρα που όλοι οι άνθρωποι θα έχουν τα ίδια
δικαιώματα και δεν θα κρίνονται από το χρώμα του δέρματος τους.