H τελευταία μέρα της La Hoya


Αρχαιολόγοι ανασυνθέτουν τα φρικτά γεγονότα που οδήγησαν στην εξαφάνιση μιας ολόκληρης πόλης την Εποχή του Σιδήρου

Στην περιοχή που σήμερα ονομάζουμε Χώρα των Βάσκων (βόρεια Ισπανία) βρέθηκαν το 1935 τα "ίχνη" μιας μικρής πόλης. Οι κάτοικοι αποκαλούσαν το μέρος La Hoya (ο λάκκος ή ο τάφος). Το 1973 οι αρχαιολόγοι ασχολήθηκαν για πρώτη φορά σοβαρά με την περιοχή. Ξεκίνησαν ανασκαφές και ανακάλυψαν τα πρώτα ευρήματα. Περίπου μισό αιώνα μετά η αρχαιολογική έρευνα και η σύγχρονη τεχνολογία αποκάλυψαν με συγκλονιστικές λεπτομέρειες τη μοίρα της La Hoya, μιας πόλης που άνθισε την εποχή του Σιδήρου και έσβησε μέσα σε μια μέρα.

Τα γεγονότα που αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη και οι αναλύσεις συνέβησαν κάποια στιγμή ανάμεσα στο 350 έως το 200π.Χ. Η πόλη βρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Έβρο και αποτελούσε σημαντικό εμπορικό κέντρο της εποχής. Διέθετε μεγάλα κτίρια, δρόμους και τείχη.  Πιθανότατα διοικούνταν από μια ελίτ αριστοκρατών-πολεμάρχων. Τα στοιχεία έδειξαν ότι είχε εμπορικές σχέσεις με περιοχές που βρίσκονταν σε πολύ μεγάλη απόσταση. Η La Hoya ευημερούσε και οι κάτοικοι της ζούσαν μια όμορφη, για τα δεδομένα της εποχής, ζωή μέχρι που έγινε η επίθεση...

Μοναδικός στόχος η καταστροφή

Οι αρχαιολόγοι δηλώνουν σίγουροι ότι η πόλη δέχθηκε απροειδοποίητα επίθεση από μια μεγάλη στρατιωτική δύναμη. Δεν είχε προετοιμαστεί και δεν πρόλαβε να αμυνθεί οργανωμένα. Οι επιτιθέμενοι επιτέθηκαν ξαφνικά, μπήκαν γρήγορα στην πόλη με έναν και μοναδικό σκοπό, να μην αφήσουν κανέναν ζωντανό και να καταστρέψουν τα πάντα.

Όπως τονίζει η αναφορά, η οποία δημοσιεύθηκε την 1η Οκτωβρίου 2020 από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και την υπογράφουν τέσσερις αρχαιολόγοι, η επίθεση στην πόλη είχε αποκλειστικό στόχο την ολική καταστροφή της και όχι την κατάκτηση της. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι επιτιθέμενοι άφησαν πίσω τους πολύτιμα αντικείμενα και διάφορα πράγματα που θα μπορούσαν να πάρουν ως λάφυρα.

Άντρες, γυναίκες, παιδιά, ακόμα και ζώα δολοφονήθηκαν χωρίς έλεος από έναν στρατό που είχε μοναδικό σκοπό να εξαφανίσει την πόλη. Η οστεολογική και παθολογική ανάλυση που έγινε σε συνολικά 13 σκελετούς έδειξε ότι οι κάτοικοι της La Hoya είχαν δολοφονηθεί βίαια χωρίς να προβάλουν αντίσταση. Ένας άντρας κι ένα νεαρό κορίτσι βρέθηκαν με κομμένα χέρια ενώ κάποιοι είχαν μαχαιρωθεί πισώπλατα, πιθανότατα στην προσπάθεια τους να ξεφύγουν. Ένας από τους σκελετούς είχε σημάδια από πολλαπλά χτυπήματα στο θώρακα ενώ σε έναν άλλο έλειπε το κεφάλι. Όπως τονίζει η έρευνα ήταν σύνηθες για την εποχή τα κεφάλια να κρατούνται ως τρόπαιο.

 


Απέραντο νεκροταφείο

Μετά τη σφαγή ο στρατός που έκανε την ξαφνική επίθεση έβαλε φωτιά σε κάθε κτίριο της πόλης θέλοντας να την καταστρέψει ολοσχερώς. Τα ευρήματα έδειξαν ότι κανείς δεν επέστρεψε στη La Hoya, κανείς δεν έθαψε τα θύματα της επίθεσης, ούτε έγινε προσπάθεια αναδόμησης. Οι σοροί έμειναν άταφοι μέσα στα κατεστραμμένα σπίτια, στους δρόμους και τις πλατείες. Η La Hoya έγινε ένα απέραντο νεκροταφείο που δεν επισκεπτόταν κανείς και με την πάροδο του χρόνου εξαφανίστηκε. Όπως τονίζουν οι αρχαιολόγοι βρήκαν τους σκελετούς των θυμάτων στα σημεία που έχασαν τη ζωή τους. Πιθανότατα μέρος του πληθυσμού της La Hoya αιχμαλωτίστηκε και μεταφέρθηκε στην πόλη που έκανε την επίθεση.

Η επίθεση αλλάζει τα δεδομένα


Περίπου 2.500 χρόνια μετά λοιπόν η επιστήμη κατάφερε να μας δώσει μια λεπτομερή εικόνα της τελευταίας μέρας μιας πόλης αλλά και γενικότερα της αγριότητας της εποχής. Ενώ όμως για κάποιον που δεν είναι ειδικός η επίθεση και η καταστροφή της La Hoya φαντάζει κάτι σύνηθες για την Εποχή του Σιδήρου οι επιστήμονες μιλούν για μια ανακάλυψη που αλλάζει τα δεδομένα. Η σφαγή αποτελεί απόδειξη ότι στην περιοχή της Ιβηρικής υπήρχαν πόλεις που είχαν τη δυνατότητα να οργανώσουν μια μαζική στρατιωτική επιχείρηση.

Η επικρατούσα άποψη ανέφερε ότι στην Ιβηρική Χερσόνησο την Εποχή του Σιδήρου η ζωή ήταν ειρηνική και σημειώνονταν μόνο κάποιες μικρές επιθέσεις κυρίως με στόχο την κλοπή. Η οργάνωση και η βιαιότητα της επίθεσης στη La Hoya καταρρίπτει κάτι τέτοιο. «Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι προϊστορικές κοινωνίες της περιοχής δεν ήταν τόσο φιλειρηνικές όσο παρουσιάζονταν. Οργάνωναν και εκτελούσαν επιχειρήσεις με στόχο την απόλυτη καταστροφή πριν από του Ρωμαίους» τονίζεται στην έρευνα που αλλάζει την αντίληψη ότι αυτά τα φαινόμενα εισήχθηκαν στην Ιβηρική από τους Ρωμαίους.

Πέραν βέβαια από την επιστημονική βαρύτητα αυτό που σοκάρει είναι η εικόνα της πόλης που ζει την καθημερινότητα της και μέσα σε λίγες ώρες καταστρέφεται ολοσχερώς και για πάντα.