Σαράγεβο: Το ποδοσφαιρικό παιχνίδι που κατέληξε σε μακελειό


Μια ακόμα σελίδα φρίκης στην ιστορία του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας


Ο Μάιος του 1993 ήταν ένα καλός μήνας για το Σαράγεβο. Μετά από ένα μεγάλο διάστημα πολιορκίας η κατάσταση είχε ηρεμήσει και η ζωή επέστρεφε στην πόλη. «Ήταν ένα διάστημα ηρεμίας. Τα παιδιά μαζεύονταν έξω και έπαιζαν και ο κόσμος έγινε πιο ανέμελος. Σε κάποιοι σημείο είχαμε ξεχάσει ότι βρισκόμασταν υπό πολιορκία» θυμάται ο Ντάλιμπορ Μπάλιαν. Το κλίμα αυτό είχε περάσει και στους στρατιώτες των βοσνιακών δυνάμεων.

Ήθελαν να ξεφύγουν από τη φρίκη του πολέμου και την πίεση των συγκρούσεων με τις σερβικές δυνάμεις, οι οποίες είχαν περικυκλώσει την πόλη. Ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι ήταν ο ιδανικός τρόπος για να πάρουν έστω μια μικρή γεύση κανονικής ζωής.

Το ματς «διοργανώθηκε» για το πρωινό της 1ης Ιουνίου 1993 σε έναν τεράστιο χώρο (πλατεία την οποία χρησιμοποιούσαν και σαν πάρκινγκ) στη γειτονία Ντομπρίνια του Σαράγεβο. Ο κόσμος διψούσε για λίγη κανονικότητα και συγκεντρώθηκε για να δει τους νεαρούς στρατιώτες να παίζουν. Υπολογίζεται ότι πάνω από 200 άτομα βρισκόταν εκείνο το πρωινό στο αυτοσχέδιο γήπεδο στη Ντομπρίνια.

Η επίθεση

Στις 10:20 ακούστηκε ένα δυνατός κρότος. «Καταλάβαμε αμέσως ότι ήταν βολή μεγάλου διαμετρήματος από το πυροβολικό. Μέσα σε δευτερόλεπτα έγινε η έκρηξη και ακολούθησε πανικός. Γυναίκες και παιδιά έτρεχαν. Έβλεπες ανθρώπους που είχαν τραυματιστεί, άλλοι πολύ σοβαρά, άλλοι λιγότερο» λέει ο Μπάλιαν που εργαζόταν ως δάσκαλος και παρακολουθούσε το παιχνίδι μαζί με τους μαθητές τους.

Μεταξύ των παιδιών βρισκόταν και ο 11χρονος ανιψιός του, Μάρκο Ζίζιτς. «Άρχισα να ψάχνω τα παιδιά και τον Μάρκο. Έτρεξα από το πάρκινγκ στην παιδική χαρά που βρισκόταν περίπου στα 100 μέτρα. Αυτή η απόσταση μου φάνηκε σαν αιωνιότητα. Τα πόδια μου ήταν τόσο αδύναμα, δεν μπορούσε να κουνηθώ. Όταν έφτασα στην παιδική χαρά είδα πτώματα» θυμάται.

Τότε έπεσε και ο δεύτερος όλμος. «Πολύς κόσμος είχε τρέξει να βοηθήσει τους τραυματίες. Ο δεύτερος όλμος είχε στόχο το πλήθος και προκάλεσε περισσότερους θανάτους. Στο πάρκινγκ υπήρχαν ήδη καμένα αυτοκίνητα. Ο Μάρκο καθόταν δίπλα σε ένα από αυτά και ένα θραύσμα τον χτύπησε. Τον βρήκε σε αρτηρία. Η αδελφή του- η ανιψιά μου- παρακολουθούσε το σκηνικό από το παράθυρο. Τον είδε να πέφτει και να αιμορραγεί. Τον πήραμε και τον βάλαμε σε ένα αυτοκίνητο για να τον μεταφέρουμε στο νοσοκομείο», λέει ο Μπάλιαν.

Ο 11χρονος Μάρκο δεν τα κατάφερε. Ήταν ένα από τα 13 θύματα των δύο όλμων που έπεσαν κατά τη διάρκεια του ποδοσφαιρικού αγώνα στη Ντομπρίνια. Συνολικά 133 άτομα τραυματίστηκαν. Από τους νεκρούς επτά ήταν στρατιώτες των βοσνιακών δυνάμεων και οι υπόλοιποι άμαχοι, μεταξύ αυτών και τρία παιδιά.

Τυφλό χτύπημα...

Η έρευνα έδειξε ότι οι βολές ήρθαν από το νότιο μέρος της Λουκάβιστα, περιοχή που βρίσκονταν οι σερβικές δυνάμεις. Ο Βέλικο Στογιάνοβιτς ήταν ο διοικητής του τάγματος. Όταν ρωτήθηκε για το περιστατικό δεν θέλησε να σχολιάσει. Η επίθεση στην Ντομπρίνια ήταν ένα από τα πολλά εγκλήματα πολέμου που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων που οδήγησαν στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Όλες οι πλευρές χρησιμοποίησαν τα λεγόμενα «τυφλά χτυπήματα» κυρίως για να προκαλέσουν μαζικές απώλειες και να εκφοβίσουν τον πληθυσμό. Για την επίθεση στο ποδοσφαιρικό ματς στη Ντομπρίνια οι κατηγορούμενοι υποστήριξαν ότι ήταν απλά βολές κατά στρατιωτικού στόχου καθώς γνώριζαν πως στα κτίρια γύρω από την πλατεία έμεναν Βόσνιοι στρατιώτες.

Η πραγματικότητα είναι όμως πως οι νεαροί στρατιώτες την ώρα της επίθεσης απλά έπαιζαν ποδόσφαιρο και δεν ήταν οπλισμένοι ενώ εκατοντάδες άμαχοι τους παρακολουθούσαν. Μέχρι σήμερα δεν έχει αποσαφηνιστεί ποιος έδωσε την εντολή να χτυπηθεί η Ντομπρίνια που αποτελεί μια ακόμα σελίδα φρίκης στην ιστορία του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας.