Η Νάταλι Γουντ στο West Side Story και η Όντρεϊ Χέμπορν στο «Ωραία μου Κυρία» απέδωσαν η
καθεμία έναν ρόλο σταθμό στην καριέρα τους. Ωστόσο σε κανένα από τα τραγούδια τους
δεν ακούγεται η φωνή τους!
«Ω Νάταλι, είναι απλά υπέροχο, απολύτως υπέροχο». Αυτό είπαν
οι παραγωγοί του Χόλιγουντ στη Νάταλι Γουντ καθώς τραγουδούσε ως Μαρία τα
τραγούδια του West Side Story του 1961. Αμέσως μετά όμως, στράφηκαν και
έκλεισαν το μάτι στη Μάρνι Νίξον, τη γυναίκα που, εν αγνοία της Γουντ, θα
ηχογραφούσε ξανά όλα τα τραγούδια της Μαρίας.
Πιθανότατα οι περισσότεροι
από εσάς- αν όχι όλοι!- δεν θα έχετε δει ποτέ την εικόνα της Μάρνι Νίξον
ούτε θα την έχετε θαυμάσει για τις υποκριτικές της ικανότητες. Ωστόσο, χωρίς να
το ξέρετε, σίγουρα κάποια στιγμή στη ζωή σας θα έχετε ακούσει την μαγευτική
φωνή της. Το μόνο πρόβλημα είναι πως καθώς ακούγατε την φωνή της νομίζατε ότι
ακούγατε να τραγουδούν η Νάταλι Γουντ ή η Όντρεϊ Χέπμπορν ή η Ντέμπορα Κερ ή
ακόμα και η Μέριλιν Μονρόε. Πίσω όμως από όλες αυτές τις εντυπωσιακές σταρ
κρυβόταν πάντα η Νίξον με την εντυπωσιακή σοπράνο φωνή της!
Οι New York Times έχουν χαρακτηρίσει την Νίξον ως την πιο «αφανή τραγουδίστρια του αμερικανικού κινηματογράφου» και πράγματι πολλές φορές ακόμα και οι ίδιες οι πρωταγωνίστριες δεν ήξεραν ότι η Νίξον τις ντουμπλάριζε στα τραγούδια τους! Η Νίξον δεν έχει τραγουδήσει μόνο όλα τα τραγούδια της Γουντ για το West Side Story, αλλά και αυτά της Χέπμπορν για το My Fair Lady (Ωραία μου Κυρία), της Κερ για το The King and I (Ο Βασιλιάς κι Εγώ) και της Μονρόε για το Gentlemen Prefer Blondes (Οι Άνδρες προτιμούν τις Ξανθές). Πάντως, σύμφωνα με την ίδια την Νίξον, η Μονρόε είχε τραγουδήσει μόνη της όλο το «Diamonds Are A Girl’s Best Friend» εκτός από έναν δύσκολο στίχο, το «These rocks don’t lose their shape».
«Somewhere»,
«I Feel Pretty», «I Could Have Danced All Night» και «Getting to Know You»; Όλα αυτά τα αξέχαστα κινηματογραφικά
τραγούδια στην πραγματικότητα τα έχει τραγουδήσει η Νίξον!
Η αρχή
Η Μάρνι Νίξον δεν είχε σκοπό να γίνει η φωνή κανενός εκτός
από του εαυτού της. Αφού έπαιξε σε μια σειρά από ταινίες του Χόλιγουντ ως
παιδί, έγινε μαθήτρια της διάσημης σοπράνο Βέρα Σβαρτς και ξεκίνησε μια καριέρα
ως τραγουδίστρια όπερας. Η καριέρα της ως τραγουδίστρια-φάντασμα προέκυψε
τυχαία. Στην πρώτη εμφάνιση της… φωνής της τραγούδησε γλυκά ως οι άγγελοι που άκουσε
η Ίνγκριντ Μπέργκμαν στην «Ιωάννα της Λορένης»
του 1948. Αμέσως μετά της ζητήθηκε να ντουμπλάρει μερικά τραγούδια για τη σταρ
του Χόλιγουντ, Μάργκαρετ Ο’ Μπράιαν για την ταινία του 1948, Big City.
Αντικατέστησε ξανά τη φωνή της Ο' Μπράιαν την επόμενη χρονιά, αυτή τη φορά για
ένα δύσκολο ινδουιστικό νανούρισμα στο The Secret Garden.
Ο όρκος σιωπής
Η Νίξον ανακάλυψε γρήγορα ότι μπορούσε να αντικατοπτρίζει τα
συναισθήματα των ηθοποιών και να μιμείται τη χροιά της φωνής τους στο τραγούδι
της τόσο όμοια που το κοινό δεν μπορούσε να καταλάβει την αλλαγή. Και πράγματι
ήταν ζωτικής σημασίας να μην το καταλάβουν: το ισχυρό στούντιο παραγωγής Twentieth
Century Fox έβαλε τη Νίξον να ορκιστεί απόλυτη μυστικότητα για τα όσα έκαναν.
«Είπαν: “Αν κάποιος μάθει ποτέ ότι έκανες κάποιο μέρος του ντουμπλαρίσματος για
την Ντέμπορα Κερ, θα φροντίσουμε να μην δουλέψεις ποτέ ξανά σε αυτή την πόλη»,
είχε δηλώσει κάποτε Νίξον αναφερόμενη σε όσα της είχαν πει κάποτε. Παρά το
γεγονός ότι το soundtrack της ταινίας πούλησε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα και
η ταινία «Ο βασιλιάς και εγώ» έγινε τεράστια επιτυχία χάρη και στα τραγούδια της
Νίξον, η ίδια κέρδισε μόλις 420 δολάρια για να τραγουδήσει κάθε νότα των
τραγουδιών που ακούστηκε φαινομενικά από το στόμα της Ντέμπορα Κερ.
Θα ήταν εύκολο να αναρωτηθεί κανείς για ποιο λόγο τα στούντιο
δεν έπαιρναν εξ αρχής τη Νίξον για τους ρόλους αφού έκανε τόσο καλύτερη δουλειά;
Σήμερα, οι σκηνοθέτες είτε προσλαμβάνουν ηθοποιούς με αρκετή βαρύτητα στην
οθόνη για να αντισταθμίσουν το πιο μέτριο τραγούδι τους (σκεφτείτε την Έλενα
Μπόναμ Κάρτερ στο Sweeney Todd ή τη Νικόλ Κίντμαν στο Moulin Rouge), είτε δίνουν
τους ρόλους σε νέες ηθοποιούς που μπορούν να τραγουδήσουν άψογα (όπως ο Στίβεν
Σπίλμπεργκ έκανε με τη Ρέιτσελ Ζέγκλερ για τη νέα του εκδοχή του West Side
Story). Αλλά τότε, «το Χόλιγουντ ήθελε αναγνωρίσιμα αστέρια», εξήγησε κάποτε η
Νίξον. «Και το γεγονός ότι πολλές σταρ δεν μπορούσαν να τραγουδήσουν, ήταν ένα
μικρό μόνο πρόβλημα για τους μεγάλους παραγωγούς».
Η οργή της Νάταλι Γουντ
Αρκετές από τις σταρ που ντούμπλαρε η Νίξον άφηναν με χαρά
τη σοπράνο να τις κάνει να ακούγονται καλά. Ωστόσο, άλλες ένιωθαν βαθιά
προσβεβλημένες από αυτό και μόνο στη σκέψη. Η Νάταλι Γουντ ήταν σίγουρα μια από
τις δεύτερες. Έτσι, το στούντιο θεωρώντας ότι δεν γίνεται να τραγουδήσει η
Γουντ στη ταινία καθώς αυτό θα υποβάθμιζε το αποτέλεσμα αποφάσισε να την αφήσει
το σκοτάδι! Έτσι, καθ' όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων του West Side Story η
Γουντ ηχογράφησε όλα τα τραγούδια που ακούγεται να λέει και η παραγωγή την
άφησε να ζει μέσα στην άγνοια της καθώς φοβούνταν ότι αν η σταρ μάθαινε ότι όλα
τα τραγούδια της θα «πεταχτούν» θα τα παρατούσε και θα έφευγε. Μάλιστα, στα
γυρίσματα η Γουντ άκουγε τον εαυτό της να τραγουδά, για να κρατά το ρυθμό και
όχι τη Νίξον που ακούστηκε τελικά στην ταινία.
«Όλο αυτό με έκανε να νιώθω πολύ άβολα», είχε πει η Νίξον στον Τέρι Γκρος του NPR το 2003. Ένιωθε άβολα που την αναγκάζανε να της πει ψέματα καθώς από τη μια ηχογραφούσε κρυφά τα τραγούδια της και από την άλλη έπρεπε να την βοηθά και να την καθοδηγεί όταν η Γουντ έμπαινε στο στούντιο για να ηχογραφήσει τα δικά της. Όταν οι παραγωγοί κορόιδευαν ουσιαστικά τη Γουντ πίσω από την πλάτη της, «απλώς ένιωσα ότι ήθελα να ανατριχιάσω». Μόλις η ταινία μπήκε με ασφάλεια στο κουτί, είπαν στη Γουντ την αλήθεια. «Απ’ ό,τι άκουσα, ήταν απλά εξαγριωμένη», είπε η Νίξον, «και βγήκε από το στούντιο γεμάτη οργή».
Ωστόσο, η εντυπωσιακή πληρωμή, οι λαμπερές κριτικές και το
σάρωμα της ταινίας στα Βραβεία Όσκαρ (κέρδισε 10, αν και η ίδια η Γουντ δεν
προτάθηκε) άμβλυναν το πλήγμα. Την ίδια στιγμή όμως η Νίξον δεν πληρωνόταν
σχεδόν καθόλου, το όνομά της δεν υπήρχε
πουθενά στους τίτλους, ενώ ο ρόλος της κρατήθηκε αυστηρά μυστικός. Μάλιστα, αμειβόταν
τόσο άσχημα που ο συνθέτης του μιούζικαλ Λέοναρντ Μπέρνσταϊν της έδωσε ένα
ποσοστό του δικού του μεριδίου από το soundtrack, γνωρίζοντας ότι χωρίς τη φωνή
της στα τραγούδια, η ταινία δεν θα μπορούσε να γίνει αυτό που έγινε. Σήμερα,
υπάρχουν μερικά κλιπ από τα αυθεντικά τραγούδια της Γουντ στο διαδίκτυο. Παρόλο
που τα τραγούδια της Μαρίας είναι τεχνικά πολύ δύσκολα, η Γουντ δεν ήταν τόσο
κακή όσο θα φανταζόταν κανείς. Μερικές παραφωνίες σε ένα σημείο ή μερικές αδυναμίες
σε άλλο.
Η αντίδραση της Όντρεϊ Χέπμπορν
Η άλλη μεγάλη σταρ που κλήθηκε να ντουμπλάρει η Νίξον ήταν η
Όντρεϊ Χέπμπορν στο ρόλο της στο «Ωραία μου Κυρία». Όπως θυμάται η Νίξον, η
Χέπμπορν αποδέχθηκε πιο εύκολα το ντουμπλάρισμά της. Μάλιστα, πήγαινε με τη
λιμουζίνα της τη Νίξον στο σετ κάθε μέρα και προσπαθούσε να τη βοηθήσει να
προφέρει ορισμένες λέξεις, μιας και η Αμερικανίδα Νίξον έπρεπε να μάθει να μιλά
με λονδρέζικη προφορά. Ωστόσο, και η Χέπμπορν ήθελε απεγνωσμένα να τραγουδήσει
μόνη της στην ταινία. Της είχαν πει ότι αν συνέχιζε να προπονείται και να
βελτιώνεται, η φωνή της Νίξον θα αντικαθιστούσε μόνο τις ψιλές νότες, αν και αυτό
ήταν μάλλον μια κενή υπόσχεση.
Η επιλογή της Όντρεϊ Χέπμπορν για τον ρόλο της Ελάιζα
Ντούλιτλ έναντι της Τζούλι Άντριους- η οποία είχε ήδη υποδυθεί τον ρόλο στο
θέατρο και είχε εξαιρετική φωνή- ήταν ήδη αμφιλεγόμενη και η Χέπμπορν ένιωθε την πίεση. Σκέφτηκε ότι «έχοντας
πάρει τη θέση της Τζούλι, αν μετά δεν μπορούσε να τραγουδήσει, θα είχε πολύ
άσχημο αντίκτυπο γι’ αυτήν», ανέφερε ο μουσικοσυνθέτης
Αντρέ Πρεβίν μιλώντας στον βιογράφο της Χέπμπορν, Μπάρι Παρίς.
Η Χέπμπορν έκανε εντατικά μαθήματα φωνητικής και έμπαινε κρυφά στο στούντιο ηχογράφησης, αφού η Νίξον τελείωνε το ντουμπλάρισμα για να προσπαθήσει να ηχογραφήσει μια αρκετά καλή λήψη ώστε να συμφωνήσουν να χρησιμοποιήσουν τη φωνή της. «Μου έδιναν κασέτες με το τραγούδι της», είπε η Νίξον στο περιοδικό People το 2015, «και την άκουσα να λέει [στον εαυτό της]: ‘Ω, κατάρα, νομίζω ότι μπορώ να τα καταφέρω καλύτερα. Ίσως δεν μπορώ’. Ήταν πολύ σκληρή με τον εαυτό της. Αλλά συνέχιζε να προσπαθεί».
Τελικά, ανακοινώθηκε στη Χέπμπορν ότι παρ' όλη την εκπαίδευση, τις πρόβες, την ηχογράφηση και τις επαναλήψεις, σχεδόν κανένα από τα τραγούδια της δεν θα χρησιμοποιηθεί. «Ω!» είπε εκείνη και έφυγε από το σετ. Την επόμενη μέρα επέστρεψε και ζήτησε συγγνώμη για την «κακή» συμπεριφορά της. «Αυτή ήταν η ιδέα της, του τι σημαίνει να είναι πολύ κακιά», θυμάται η Νίξον. «Συμφώνησε διστακτικά ότι δεν τραγουδούσε ακριβώς όπως ήθελαν να τραγουδήσει. Ήταν πολύ βοηθητική». Στο τέλος, η σχέση της Χέπμπορν με την Νίξον έγινε περισσότερο μια σχέση συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού. «Ένιωσα πραγματικά συνδεδεμένη μαζί της».
Αποκτώντας τη δική της
φωνή
Η Νίξον δεν είδε ποτέ τον εαυτό της ως μια ασώματη φωνή. Δεν
ήθελε απλώς να βγάζει τις σωστές νότες, αλλά να μεταφέρει αυτό που σκεφτόταν
και ένιωθε η κάθε ηθοποιός. «Είναι συναρπαστικό να μπαίνεις μέσα στις ηθοποιούς
για τις οποίες τραγουδάς», είπε στο New York Journal-American το 1964. «Είναι
σαν να τους κόβεις το κεφάλι και να βλέπεις τι υπάρχει από κάτω. Πρέπει να
ξέρεις πώς νιώθουν, αλλά και πώς μιλάνε, για να τραγουδήσεις όπως θα
τραγουδούσαν – αν μπορούσαν να τραγουδήσουν»
Ωστόσο, όταν βγήκε η ταινία «Ωραία μου Κυρία», η Νίξον αποφάσισε
ότι είχε τελειώσει με το ντουμπλάρισμα. Πρώτα απ' όλα, είχε βαρεθεί να μην
παίρνει καμία αναγνώριση για τη δουλειά της. Δεύτερον, υπέφερε από μια κρίση
ταυτότητας: «Έμαθα να προσαρμόζω τη φωνή μου έτσι ώστε να ταιριάζει στις
κινήσεις του προσώπου και του στόματος, ακόμα και την προφορά, των ηθοποιών για
τις οποίες τραγούδησα», είπε. «Δάνεισα τη φωνή μου σε τόσες πολλές άλλες, που
ένιωσα ότι η φωνή μου δεν μου ανήκε πια. Ήταν απόκοσμο. Είχα χάσει μέρος του
εαυτού μου».
Μέχρι το 1981 ήταν πλέον ένα κοινό μυστικό ότι η Μάρνι Νίξον
είχε τραγουδήσει στη θέση της Χέπμπορν και της Γουντ. Μάλιστα, όταν η Νίξον ξεκίνησε να εργάζεται σε
νυχτερινό κέντρο διασκέδασης εκείνη τη χρονιά, οι New York Times είχαν
γράψει για την παρουσίαση της παράσταση: «Η τραγουδίστρια φάντασμα ξεκινάει μόνη
της». Η παράσταση ήταν ένας φόρος τιμής στους Λέρνερ και Λόου, τον στιχουργό
και τον συνθέτη πίσω από μια σειρά από επιτυχημένα μιούζικαλ,
συμπεριλαμβανομένου του My Fair Lady. Αυτό σήμαινε ότι η Νίξον μπορούσε να
τραγουδήσει τα «Wouldn’t It Be Loverly» και «I Could Have Danced All Night» –
«και αυτή τη φορά», είπε στον Τύπο, «κανείς δεν πρόκειται να ξεγελαστεί και να
σκεφτεί ότι τραγουδάει η Όντρεϊ Χέπμορν».
Η Νίξον αφού σταμάτησε να ντουμπλάρει ηθοποιούς στα τραγούδια της συμμετείχε σε λίγες ταινίες (είχε το μικρό ρόλο της αδερφής Σοφίας στη Μελωδία της Ευτυχίας) και σειρές με το όνομά της, ωστόσο συμμετείχε σε πολλές όπερες και μιούζικαλ στου Μπρόντγουεϊ και σε άλλα θέατρα σε όλες τις ΗΠΑ. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 86 ετών το 2016 από καρκίνο, τον οποίο είχε ήδη νικήσει δύο φορές στη ζωή της.