Μια ακόμα νίκη: Οι Γιαγιάδες της Πλατείας Μαΐου βρήκαν το 140ό μωρό που εκλάπη επί δικτατορίας Βιντέλα στην Αργεντινή

Η ακούραστη οργάνωση συνεχίζει να προσπαθεί μισό αιώνα αργότερα να εντοπίσει τα εκατοντάδες κλεμμένα μωρά αγωνιστών που συνελήφθησαν από την δικτατορία Βιντέλα 

Οι Γιαγιάδες της Πλατείας ντε Μάγιο στην Αργεντινή εδώ και περίπου μισό αιώνα δεν έχουν σταματήσει να παλεύουν. Σκοπός τους είναι να βρουν όσο το δυνατόν περισσότερα από τα εκατοντάδες βρέφη και νήπια που είχαν κλαπεί από κρατούμενους και κρατούμενες, ή εξαφανισθέντες κι εξαφανισθείσες, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας του Βιντέλα (1976-1983).

Τώρα, η συνεχής τους μάχη απέδωσε έναν ακόμα καρπό. Όπως ανακοίνωσαν τη Δευτέρα 8 Ιουλίου 2025 κατάφεραν να εντοπίσουν το «εγγόνι υπ’ αριθμόν 140»!

Όπως ανακοινώθηκε το 140ο εγγόνι που ταυτοποιήθηκε, χωρίς να δοθούν στη δημοσιότητα τα ακριβή του στοιχεία για λόγους προστασίας της ιδιωτικότητας, είναι 48 ετών και ζει στο Μπουένος Αϊρες.

Ο άνδρας είναι γιος της Γκρασιέλα Αλίσια Ρομέρο και του Ραούλ Εουχένιο Μετς, οι οποίοι απήχθησαν από τον στρατό στις 16 Δεκεμβρίου 1976 στην Κουτράλ Κο, μια πόλη στην επαρχία Νεουκέν, και έκτοτε εξαφανίστηκαν για πάντα. Η Ρομέρο ήταν πέντε μηνών έγκυος όταν οι στρατιωτικοί έκαναν έφοδο στο σπίτι όπου ζούσε το ζευγάρι με την ενός έτους κόρη τους. Το παιδί γεννήθηκε τελικά τον Απρίλιο του 1977, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, που ανέφεραν επίσης πως η μητέρα υπέστη βασανιστήρια και δολοφονήθηκε.

Η τότε ενός έτους κόρη του ζευγαριού είναι η Αδριάνα Μετς, την οποία είχαν αναλάβει αρχικά γείτονες του ζευγαριού και μετά ο παππούς και η γιαγιά της, οι οποίοι δεν έπαψαν ποτέ να ψάχνουν το χαμένο εγγόνι τους. Δυστυχώς, η γιαγιά τους πέθανε το 1992 χωρίς να μάθει ποτέ για το χαμένο της εγγόνι.

Η Αδριάνα, μέλος πλέον και η ίδια της οργάνωσης «Γιαγιάδες της Πλατείας ντε Μάγιο»,   βρισκόταν στην ανακοίνωση της εύρεσης του αδερφού της και δεν έκρυψε την έντονη συναισθηματική φόρτισή της, έχοντας πλάι της την ακούραστη πρόεδρο των Γιαγιάδων, την 94χρονη πλέον Εστέλα δε Καρλότο.

«Τώρα, ξέρω πού είναι ο αδελφός μου», είπε η Αδριάνα, που δεν τον έχει ακόμη συναντήσει διά ζώσης, αλλά μίλησε μαζί του μέσω βιντεοκλήσης.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Μπουένος Άιρες, η Αδριάνα είπε ότι κατά την πρώτη της συνομιλία με τον αδελφό της, έμαθε ότι αυτός είχε μεγαλώσει ως μοναχοπαίδι. Γιόρτασε την επανένωσή τους ως την αρχή ενός νέου κεφαλαίου για την οικογένειά τους.

«Από εδώ και στο εξής, όλα είναι κέρδος για την οικογένεια Μετς-Ρομέρο», είπε.

«Ευχαριστούμε τις ‘Γιαγιάδες’ που μας δίδαξαν ότι αυτή η αναζήτηση είναι συλλογική και ότι πρέπει να συνεχίσουμε για λογαριασμό των 300 εγγονιών που εξακολουθούν να αγνοούνται», είπε η Μετς.

«Με την αποκατάσταση του 140ου εγγονιού, επιβεβαιώνουμε για άλλη μια φορά ότι τα εγγόνια μας είναι ανάμεσά μας - και ότι χάρη στην επιμονή και την ακούραστη δουλειά 47 ετών αγώνα, θα συνεχίσουν να εμφανίζονται περισσότερα. Αυτός ο αγώνας δεν μπορεί να διεξαχθεί μοναχικά», δήλωσε η Εστέλα ντε Καρλότο, 94 ετών, πρόεδρος των Γιαγιάδων της Πλατείας ντε Μάιο.

Σύμφωνα με τις «Γιαγιάδες», υπάρχουν ακόμα εκατοντάδες άνθρωποι ηλικίας μεταξύ 45 και 49 ετών που θα μπορούσαν να βρίσκονται οπουδήποτε στον κόσμο και οι οποίοι δεν έχουν ιδέα ότι απήχθησαν ως παιδιά.

Επί χούντας, εκατοντάδες παιδιά – 300 ως 400, κατά εκτιμήσεις – είχαν κλαπεί αφού κατά κανόνα γεννήθηκαν από μητέρες που βρίσκονταν υπό κράτηση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δόθηκαν σε ανάδοχους γονείς ή ζευγάρια που ήθελαν να υιοθετήσουν. Κατά κανόνα, τα νοικοκυριά αυτά ήταν «φίλα προσκείμενα» στο στρατιωτικό καθεστώς.

Κατά τη διάρκεια σχεδόν 50 χρόνων έρευνας, οι Γιαγιάδες, αξιοποιώντας ληξιαρχικά στοιχεία, μαρτυρίες κι εξετάσεις DNA έχουν καταφέρει να αποκαλύψουν την πραγματική ταυτότητα 140 προσώπων από αυτά τα παιδιά.

Στην υπόθεση της Αδριάνας και του αδελφού της, η σύνδεση έγινε χάρη σε ανώνυμη πληροφορία. Κατόπιν υπήρξε επικοινωνία με τον 48χρονο «για να δούμε αν δεχόταν να κάνει τεστ DNA. Δέχθηκε, κι αποδείχτηκε πως είναι αδελφός μου», εξήγησε η Αδριάνα.

Στο πλαίσιο της διαδικασίας αναζήτησής της, το 2009 η Αδριάνα άνοιξε ένα ιστολόγιο με τίτλο «Poncho de Lana» (Μάλλινο Πόντσο) στο οποίο έγραφε γράμματα στον αδελφό της κάθε 17 Απριλίου, την ημέρα των γενεθλίων του, όπως την είχαν μάθει από μάρτυρες που ήταν με τη μητέρα του. Σε αυτά του έλεγε ποια ήταν, πως τον έψαχνε και πόσο περίμενε να τον βρει. Η Αδριάνα δεν είναι σίγουρη αν τα διάβασε, αν και της είπε ότι είδε το ιστολόγιό της όταν έψαξε το επώνυμο της οικογένειας.

Οι γονείς τους είναι ανάμεσα στους 30.000 νεκρούς κι εξαφανισμένους επί δικτατορίας, κατά εκτιμήσεις μη κυβερνητικών οργανώσεων υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο αριθμός αυτός όμως αμφισβητείται σήμερα έντονα από την κυβέρνηση του ακροδεξιού προέδρου Χαβιέρ Μιλέι, που διαβεβαιώνει πως είναι υποτριπλάσιος. Στην κυβέρνησή του προσάπτεται ιστορικός αναθεωρητισμός από τους αντιπάλους τους.

Η ταυτοποίηση του «140ού» ανακοινώθηκε επτά μήνες έπειτα από εκείνη της «εγγονής υπ’ αριθμόν 139», της 40χρονης σήμερα κόρης ενός ζευγαριού αγωνιστών της αριστεράς που είχε απαχθεί το 1979 κι η τύχη του αγνοείται έκτοτε. Το «εγγόνι υπ’ αριθμόν 138» είχε εντοπιστεί τον Δεκέμβριο του 2024.

Αναζητώντας τα εγγόνια

Εκατοντάδες από αυτές τις «υιοθεσίες» έρχονταν στο φως ήδη από το 1983, όταν και καταλύθηκε η δικτατορία Βιντέλα. Ωστόσο, μόλις το 2021 άρχισαν να γίνονται προσπάθειες μεγάλης κλίμακας για τον εντοπισμό των παιδιών, όταν η τότε κυβέρνηση της Αργεντινής έστειλε εκατοντάδες κιτ τεστ DNA στα προξενεία της σε όλο τον κόσμο, σε μια προσπάθεια να δοθούν ονόματα σε άγνωστα θύματα και να βρεθούν τα παιδιά των αγνοουμένων, πολλά από τα οποία δεν γνωρίζουν την πραγματική τους ταυτότητα.

Ωστόσο, η προσπάθεια αυτή «φρέναρε» το 2023, όταν ο ακροδεξιός πρόεδρος Χαβιέρ Μιλέι ανέλαβε τα καθήκοντά του στην Αργεντινή, με ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις προσπάθειές του να ξαναγράψει την ιστορία και να ανατρέψει τη μακροχρόνια συναίνεση για τα εγκλήματα της δικτατορίας.

Η μη κυβερνητική οργάνωση των Γιαγιάδων, τον κατηγορεί πως έχει πάψει να ενισχύει τις έρευνές της, στ’ όνομα μέτρων αναδιάρθρωσης του δημόσιου τομέα και δημοσιονομικής λιτότητας. Η οργάνωση προσέφυγε στη δικαιοσύνη τον Ιούνιο, ζητώντας να περισωθεί η αυτονομία της Εθνικής Τράπεζας Γενετικών Δεδομένων, κρίσιμης σημασίας για τη δουλειά της, καθώς έχει «παραλύσει», όπως τόνισε. Τον Μάιο, μια αντιπροσωπεία από τις «Γιαγιάδες της Πλατείας ντε Μάγιο» συναντήθηκε με αξιωματούχους της ΕΕ στις Βρυξέλλες για να ζητήσει υποστήριξη για την επέκταση των τεστ DNA για την αναγνώριση αγνοούμενων παιδιών και να καταγγείλει τις προσπάθειες του Μιλέι να διαλύσει την αναζήτηση αγνοουμένων.

Ο ακραίος φιλελεύθερος, ακροδεξιός Χαβιέρ Μιλέι, πρόεδρος της Αργεντινής από τα τέλη του 2023, έχει στηλιτεύσει επανειλημμένα τις «γιάφκες» και τις «άνετες δουλίτσες» που είναι κατ’ αυτόν οι θέσεις εργασίας στο δημόσιο αφιερωμένες σε υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συχνά καταλαμβάνουν άνθρωποι του χώρου της αριστεράς.

Έχει έτσι ανακοινώσει τη μείωση κατά 30% του προσωπικού της πρώην Γραμματείας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία διοικητικά υπάγεται στο υπουργείο Δικαιοσύνης, υποβιβάζοντάς την σε «υπογραμματεία». Επίσης, διέταξε το κλείσιμο της ειδικής μονάδας έρευνας της Εθνικής Επιτροπής για το Δικαίωμα στην Ταυτότητα, αποχρηματοδότησε την εθνική τράπεζα γενετικών δεδομένων, διέλυσε την ομάδα έρευνας και ανάλυσης των αρχείων των ενόπλων δυνάμεων και δίνει πλέον περιορισμένη πρόσβαση σε επίσημα έγγραφα στα υπουργεία Άμυνας και Ασφάλειας.