Οι επιστήμονες δεν περίμεναν ότι θα βρουν τόση ζωή σε ένα από τα βαθύτερα και πιο σκοτεινά σημεία του πλανήτη μας
Σε βάθος 10 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, εκεί που δεν θα το περίμενε κανείς οι επιστήμονες ανακάλυψαν κάτι που δεν είχαν φανταστεί: ζωή και αποικίες οργανισμών!
Όπως αναφέρει το περιοδικό FuturaSciences, ένα κινεζικό υποβρύχιο
καταδύθηκε σε ένα από τα πιο βαθιά μέρη των ωκεανών. Η ζώνη της αβύσσου εκτείνεται
σε βάθος από 6.000 έως 11.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια των ωκεανών και
είναι μια από τις πιο απρόσιτες και μυστηριώδεις περιοχές του πλανήτη μας. Περνώντας
αυτά τα 6 χιλιόμετρα βάθος το φως δεν διεισδύει ποτέ και η πίεση είναι
συντριπτική. Εκεί, η ζωή μοιάζει αδύνατο να αναπτυχθεί ή τουλάχιστον
περιορίζεται σε μικρόβια και άλλες μικροσκοπικές μορφές ζωής.
Ωστόσο, η Κουρίλ (Kuril), μια τάφρος που βρίσκεται ανατολικά
της Ιαπωνίας στον Ειρηνικό Ωκεανό και εντός της ζώνης της αβύσσου έκρυβε μέχρι τώρα ένα μεγάλο μυστικό. Η
Κούριλ είναι ένα από τα βαθύτερα μέρη στη Γη με μέγιστο βάθος 10.542 μέτρα κι όμως
εκεί οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα ολόκληρο οικοσύστημα που σφύζει από ζωή!
Το 2024, μια ομάδα Κινέζων ερευνητών βούτηξε στα σκοτεινά βάθη
της τάφρου με το επανδρωμένο βαθυσκάφος Fendouzhe φτάνοντας ως τον πυθμένα της
τάφρου.
Εκεί ανακάλυψαν ότι σε αντίθεση με ό,τι πίστευαν μέχρι
σήμερα, αυτά τα βαθιά νερά δεν κατοικούνται μόνο από μικροσκοπικούς
μικροοργανισμούς. Οι ερευνητές ανακάλυψαν εκεί χιλιάδες σωληνοειδή σκουλήκια,
ορισμένα με μήκος έως και 30 εκατοστών, μαλάκια, καρκινοειδή, ακόμη και
θαλάσσια αγγούρια!
Πώς επιβιώνει η ζωή
Οι περισσότεροι οργανισμοί που γνωρίζουμε για να επιζήσουν
χρειάζονται το φως του ήλιου. Ωστόσο, οι επιστήμονες κατέγραψαν αποικίες ζώων σε 41 ξεχωριστές και απόλυτα σκοτεινές τοποθεσίες που εξαρτώνται από τη χημειοσύνθεση, για να
ζήσουν.
Σε αντίθεση με την πλειονότητα των οργανισμών στη Γη, οι
οποίοι αντλούν την ενέργειά τους από το φως μέσω της φωτοσύνθεσης, αυτοί οι οργανισμοί
εξαρτώνται από χημικές ενώσεις όπως το μεθάνιο και ο άνθρακας, οι οποίες
διαφεύγουν από ρωγμές στο βυθό.
«Ανακαλύψαμε ακμάζουσες κοινότητες που βασίζονται στη
χημειοσύνθεση σε ένα εκπληκτικό βάθος 9.533 μέτρων», δήλωσε η Μένγκραν Ντου,
επικεφαλής επιστήμονας της αποστολής.
Εργαστηριακές δοκιμές σε δείγματα νερού από την τάφρο έδειξαν ότι το
μεθάνιο παράγεται εξ ολοκλήρου από μικρόβια και όχι από πετρώματα κάτι που
υποδηλώνει ότι η παροχή ενέργειας σε αυτά τα βάθη εξαρτάται από την βιολογία και όχι από την γεωλογία.
Η ίδια μελέτη αναφέρει ότι εντοπίστηκαν συγκεντρώσεις
μεθανίου στην άμμο, οι οποίες είναι 200 φορές υψηλότερες από ό,τι μπορεί να
συγκρατήσει το θαλασσινό νερό σε αυτά τα βάθη.
Το πλήρωμα του Fendouzhe πέρασε συνολικά 150 ώρες στον
πυθμένα κατά τη διάρκεια 24 καταδύσεων, συλλέγοντας πυρήνες με ρομποτικούς
βραχίονες και κατευθύνοντας κάμερες υψηλής ευκρίνειας κατά μήκος των ρωγμών. Το
βαθυσκάφος είναι ειδικά ενισχυμένο ώστε να μπορεί να αντέξει την υψηλότατη πίεση
σε αυτά τα βάθη, η οποία κανονικά θα διέλυε έναν άνθρωπο στο δευτερόλεπτο.
Κάθε κατάδυση αποκάλυπτε κάτι νέο, από εκτάσεις με μύδια στο
μέγεθος πιάτων μέχρι «χωράφια» στρωμένα με λευκά μικρόβια που θύμιζαν φαντάσματα.
Πολλά από αυτά τα στρώματα βρίσκονταν πάνω από ορατές ρωγμές, οι οποίες
πιθανότατα αποτελούν διαδρομές διαρροής που διοχετεύουν χημικά προς τα πάνω από
βαθύτερα στρώματα ιζημάτων.
Τα πιο συχνά ζώα που συνάντησαν οι επιστήμονες ήταν σωληνοειδή
σκουλήκια με κόκκινες άκρες και κοχύλια με παχύ κέλυφος. Και τα δύο είδη
φιλοξενούν βακτήρια μέσα στους ιστούς τους που τρέφονται με αέρια των τάφρων
και παρέχουν θρεπτικά συστατικά στους ξενιστές τους.
Η ανακάλυψη αυτή, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature,
υποδηλώνει ότι τέτοιες ομάδες οργανισμών θα μπορούσαν να είναι πιο διαδεδομένες
σε άλλες υποθαλάσσιες τάφρους, σε βάθη που δεν θεωρούνταν προηγουμένως δυνατές.
Εξάλλου, η επιστημονική ομάδα εξέτασε μόλις 2 σημεία της αχανούς τάφρου και
μένουν πολλά ακόμα να γίνουν, για να μπορέσουμε να έχουμε μια πιο σφαιρική
εικόνα.
Τα νέα αυτά δεδομένα όμως δημιουργούν πολλά ερωτηματικά για τη
βιωσιμότητα των έργων εξόρυξης στο βυθό. Την ώρα που αρκετές χώρες,
συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών, επιδιώκουν να
εκμεταλλευτούν τους πόρους των ωκεάνιων τάφρων για σπάνια ορυκτά, οι
επιστήμονες προειδοποιούν ότι αυτό θα μπορούσε να καταστρέψει αυτά τα εν
πολλοίς άγνωστα και εύθραυστα ακόμη οικοσυστήματα. Ακόμα χειρότερα, η διαρροή στα ανώτερα στρώματα αυτού του μεθανίου και του διοξειδίου του άνθρακα, που παράγεται στις ρωγμές
των τάφρων, θα μπορούσε να επιδεινώσει δραματικά το ήδη
επιβαρυμένο κλίμα του πλανήτη.
Την ίδια στιγμή, η γνώση αυτή διευρύνει την αναζήτηση ζωής εκτός
της Γης. Εάν τα μικρόβια μπορούν να θρέψουν ολόκληρες κοινότητες ζώων στις
σκοτεινές τάφρους των ωκεανών, παρόμοιες χημικές ουσίες θα μπορούσαν να
υποστηρίξουν εξωγήινες μορφές ζωής κάτω από τους πάγους της Ευρώπης ή του
Εγκέλαδου, των δορυφόρων του Δία και του Κρόνου αντίστοιχα.
«Η ανθεκτικότητα και η ομορφιά τους με άφησαν άναυδη», είπε
η Ντου.
Δείτε το βίντεο από την κατάδυση: