Μια μέρα σαν σήμερα ο Μπενίτο Μουσολίνι εκτελέστηκε μαζί με την ερωμένη του Κλάρα Πετάτσι
Την Άνοιξη του 1945 τα όνειρα του Μπενίτο Μουσολίνι για αναβίωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με τον ίδιο σε ρόλο Καίσαρα είχαν σβήσει. Πλέον το μόνο που τον απασχολούσε ήταν η επιβίωση του καθώς οι Σύμμαχοι προέλαυναν, ο ιταλικός λαός είχε ξεσηκωθεί και οι ναζιστικές δυνάμεις υποχωρούσαν σε κάθε μέτωπο.
Από τα μέσα Απριλίου είχε εγκατασταθεί στο Μιλάνο. Στο κτίριο της νομαρχίας της περιοχής αρχικά κατέστρωνε σχέδια για αντεπίθεση και μιλούσε για ένα ηρωικό τέλος. Ο Ντούτσε όμως δεν υπήρξε ποτέ ήρωας. Υπερίσχυσε το ένστικτο της αυτοσυντήρησης όπως είχε συμβεί τόσες φορές στο παρελθόν.
Στις 25 Απριλίου 1945 έφυγε από το κτίριο της νομαρχίας μαζί με τους στενούς του συνεργάτες και την ερωμένη του Κλάρα Πετάτσι (η σύζυγος του, ντόνα Ρακέλε, βρισκόταν στην πόλη Σαλό). Κατά την αποχώρηση του από το κτίριο ο φωτογραφικός φακός απαθανάτισε για τελευταία φορά ζωντανό τον Μουσολίνι (η φωτό από κάτω).
Όταν η Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης ενημερώθηκε για την φυγή του Ντούτσε εξέδωσε ανακοίνωση που ισοδυναμούσε με το τέλος του. «Τα μέλη της φασιστικής κυβέρνησης και οι ηγέτες τους που είναι ένοχοι για την καταπάτηση συνταγματικών δικαιωμάτων, καταπίεση των ελευθεριών του λαού, την προδοσία της χώρας και την καταστροφή της θα τιμωρηθούν με την ποινή του θανάτου» ανέφερε η ανακοίνωση.
Επιβαίνοντας στην Alfa Romeo που της είχε πάρει δώρο ο 61χρονος Μουσολίνι και η 33χρονη Πετάτσι συναντήθηκαν, στις 26 Απριλίου, με ένα κομβόι γερμανικών οχημάτων που έφευγαν από την Ιταλία.
Η σύλληψη
O Μουσολίνι, ως συνήθως, πόνταρε στους Γερμανούς για να αποδράσει. Φόρεσε μια δερμάτινη καπαρτίνα και κράνος αξιωματικού της Λουφτβάφε με την ελπίδα ότι δεν θα τον αναγνωρίσουν. Στόχος ήταν να περάσει τα βόρεια ιταλικά σύνορα και να διαφύγει στην Ελβετία.
Στις 27 Απριλίου όμως μια ομάδα παρτιζάνων σταμάτησε το κομβόι έξω από το χωριό Νόνγκο, κοντά στη λίμνη Κόμο. Η... μεταμφίεση δεν έσωσε τον Μουσολίνι. Τον αναγνώρισαν αμέσως και τον συνέλαβαν μαζί με την ερωμένη του.
Ο Ουρμπάνο Λατσάρο, ένας από τους ηγέτες της ομάδας των παρτιζάνων, θυμάται ότι ο Ντούτσε δεν είχε καμία σχέση με τον αγέρωχο υπερόπτη που είχε οδηγήσει την Ιταλία στην καταστροφή: «Το πρόσωπο του ήταν σαν κέρινο, το βλέμμα του παγωμένο και κάπως σαν τυφλό. Φαινόταν μια απόλυτη εξάντληση αλλά όχι φόβος. Ο Μουσολίνι φαινόταν να έχει χάσει πλέον κάθε θέληση, ήταν πνευματικά νεκρός».
Τον μετέφεραν στο Ντόνγκο όπου κρατήθηκε σε μια αποθήκη. Αρχικά μόνος του και στη συνέχεια μαζί με την Πετάτσι που επέμενε να είναι στο πλευρό του. Συνολικά στο κομβόι είχαν εντοπιστεί πάνω από πενήντα ηγέτες του φασιστικού κόμματος και οι οικογένειές τους.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Απριλίου 1945 ο Μουσολίνι και η Πετάτσι μεταφέρθηκαν σε μια φάρμα. Γύρω από το Ντόνγκο γίνονταν μάχες και οι παρτιζάνοι δεν ήθελαν να ρισκάρουν μια απόπειρα διάσωσης τους Ο Ντούτσε και η ερωμένη του (φωτό από κάτω) πέρασαν τη νύχτα κλειδωμένοι σε ένα δωμάτιο της αγροικίας.
Το απόγευμα της 28ης Απριλίου, ο ηγέτης των παρτιζάνων στη Βόρεια Ιταλία, Σάντρο Πετρίνι ανακοίνωσε στο Radio Milano τη σύλληψη του Μουσολίνι. «Κίτρινος από το μίσος και τον φόβο συνελήφθη προσπαθώντας να αποδράσει στα ελβετικά σύνορα. Πρέπει να παραδοθεί σε λαϊκό δικαστήριο και να κριθεί άμεσα. Αυτό θέλουμε παρότι πιστεύουμε πως ένα εκτελεστικό απόσπασμα είναι μια τιμή που δεν αξίζει αυτός ο άντρας. Θα του άξιζε να τον σκοτώσουν σαν σκυλί» ανέφερε.
Η εντολή
Την... πατρότητα της εντολής εκτέλεσης διεκδικούν δύο άτομα. Ο τότε γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας, Παλμίρο Τολιάτι υποστηρίζει ότι είχε δώσει σαφή εντολή για εκτέλεση του Μουσολίνι, πριν την σύλληψη του. Ο Τολιάτι έχει πει πως έδωσε την εντολή μέσω ασυρμάτου στις 26 Απριλίου 1945. Το έκανε ως αναπληρωτής πρωθυπουργός της κυβέρνησης της Ρώμης με τη σύμφωνη γνώμη όλη της ηγεσίας. Ο πρωθυπουργός Ιβανόε Μπονόμι διαψεύδει πώς έδωσε την έγκριση του.
O Λουίτζι Λόνγκο, κορυφαίο στέλεχος του ΚΚ Ιταλίας, αρχικά υποστήριξε ότι η εντολή ήρθε από την ηγεσία των παρτιζάνων. Αργότερα θα πει πως αυτός και ο Φέρμο Σολάρι ( κορυφαίο μέλος της Επιτροπής Απελευθέρωσης) συμφώνησαν ότι ο Μουσολίνι πρέπει να εκτελεστεί αμέσως μόλις ενημερώθηκαν για τη σύλληψη. Στη συνέχεια ο Λόνγκο έδωσε τη διαταγή.
Ο Λέο Βαλιάνι λέει πως η απόφαση πάρθηκε σε σύσκεψη της Επιτροπής Απελευθέρωσης τη νύχτα της 27ης Απριλίου. Επιβεβαιώνει ότι στη σύσκεψη έδωσε το παρών ο Λόνγκο και ότι ήταν τελικά αυτός που έδωσε την τελική εντολή στον παρτιζάνο Βάλτγερ Αουντίζιο να προχωρήσει άμεσα στην εκτέλεση. «Του είπε πήγαινε και πυροβόλησε τον. Ζήτησα από τον Άλντο Λαμπρέντι να πάει μαζί του» αναφέρει ο Λόνγκο.
Η εκτέλεση
Όπως και στο θέμα της εντολής έτσι και πάνω σε αυτό της εκτέλεσης υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Η πλέον αξιόπιστη είναι του Βάλτερ Αουντίζιο η οποία σε γενικές γραμμές επιβεβαιώνεται και από τον Λαμπρτέντι.
Οι δυο τους έφυγαν πολύ νωρίς το πρωί από το Μιλάνο για να εκτελέσουν τη διαταγή. Στο Ντόνγκο συνάντησαν τον τοπικό διοικητή των παρτιζάνων, Μπελίνι ντελέ Στέλε και τον ενημέρωσαν. Τού ζήτησαν να τους παραδώσει τον Μουσολίνι και την ερωμένη του για να προχωρήσουν στην εκτέλεση.
Το απόγευμα της 28ης Απριλίου 1945 πήγαν στην φάρμα και πήραν τον Μουσολίνι και την Πετάτσι. Τους μετέφεραν 20χλμ νότια στο χωριό Τζιουλίνο ντε Μετσέγκρα. Ήταν τέσσερις το απόγευμα όταν έφτασαν μπροστά στην βίλα Μπελμόντε. Ο Μουσολίνι και η Πετάτσι κατέβηκαν από το αυτοκίνητο και τους οδήγησαν να στηθούν στον εξωτερικό τοίχο της βίλας. Ο Αουντίζιο σήκωσε το όπλο του και πάτησε τη σκανδάλη. Δεν ακούστηκε τίποτα, το όπλο είχε μπλοκάρει. Πήρε το γαλλικό πολυβόλο MAS-38 του Μικέλε Μορέτι. Στις 16:10 της 28ης Απριλίου 1945 ο Ντούτσε και η ερωμένη του έπεφταν νεκροί, γαζωμένοι από τις σφαίρες του Αουντίζιο. Ο εκτελεστής υποστήριξε ότι ο Μουσολίνι δεν είπε τίποτα πριν δεχθεί τις σφαίρες. Σύμφωνα με τον Λαμπρέντι είπε: Σημάδεψε στην καρδιά μου.
Αναφορικά με την Πετάτσι υπάρχουν αναφορές που τονίζουν πως υπήρχαν διαφωνίες για την εκτέλεση της. Ο Αουντίζιο φέρεται να είπε ότι «είναι το ίδιο υπεύθυνη με τον Μουσολίνι». Μέσα στις επόμενες ώρες από την εκτέλεση του Μουσολίνι οι παρτιζάνοι θα εκτελούσαν τουλάχιστον 26 ακόμα μέλη του φασιστικού κόμματος.
Κρεμασμένος ανάποδα
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 29ης Απριλίου τα πτώματα του Μουσολίνι, της Πετάτσι και 14 ακόμα ατόμων μεταφέρθηκαν με φορτηγό στο Μιλάνο. Τα άφησαν στην πλατεία Λορέτο, στο μέρος όπου τον Αύγουστο του 1944 είχαν εκτελεστεί 15 παρτιζάνοι ως αντίποινα για βομβιστικές επιθέσεις.
Με το πρώτο φως ένα μεγάλο πλήθος συγκεντρώθηκε. Έφτυναν τα πτώματα των φασιστών, τα χτυπούσαν, τα ουρούσαν και κάποιοι τα πυροβολούσαν. Ειδικά το πρόσωπο του Μουσολίνι παραμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό.
«Το πλήθος ήταν οργισμένο και εκτός ελέγχου», θα πουν Αμερικάνοι στρατιώτες που έφτασαν στην πλατεία εκείνο το πρωί.
Στη συνέχεια τα πτώματα του Μουσολίνι, της Πετάτσι και άλλων φασιστών κρεμάστηκαν ανάποδα με γάντζους από ένα μεταλλικό πλαίσιο ενός υπό ανέγερση πρατηρίου καυσίμων. Εκεί βγήκαν και οι διάσημες πλέον φωτογραφίες.
Το απόγευμα της 29ης Απριλίου η αμερικανική στρατιωτική διοίκηση που είχε φτάσει στην πόλη έδωσε διαταγή να ξεκρεμαστούν τα πτώματα και να μεταφερθούν στο νεκροτομείο για νεκροψία. Εκεί Αμερικάνος φωτογράφος τράβηξε μια σειρά από μακάβριες πόζες του παραμορφωμένου σε σημείο που δεν αναγνωριζόταν Μουσολίνι δίπλα στην Πετάτσι.
Η νεκροψία έδειξε ότι ο Ντούτσε είχε δεχθεί τουλάχιστον επτά σφαίρες (κάποιες αναφορές μιλούν για εννέα). Οι τέσσερις είχαν βρει την καρδιά του. Ένα κομμάτι του εγκεφάλου του κόπηκε και στάλθηκε στις ΗΠΑ για ανάλυση.
Το λείψανο
Το πτώμα του θάφτηκε στο νεκροταφείο Μουζόκο, έξω από το Μιλάνο σε τάφο χωρίς όνομα. Το Καθολικό Πάσχα του 1946 ο νεαρός φασίστας Ντομένικο Λεκίζι μαζί με δύο φραγκισκανούς καλόγερους ξέθαψαν το λείψανο και το έκλεψαν. Για τέσσερις μήνες το μετέφεραν από το ένα μέρος στο άλλο. Τελικά τον Αύγουστο του 1946 εντοπίστηκε σε ένα μοναστήρι έξω από το Μιλάνο και έλειπε το ένα πόδι.
Οι αρχές μετέφεραν το λείψανο στη μικρή πόλη Κέρο Ματζιόρε (σε μοναστήρι καπουτσίνων) όπου έμεινε για τα επόμενα ένεκα χρόνια.
Τον Μάιο του 1957 ο πρωθυπουργός Αντόνε Τζόλι (ο οποίος υποστηριζόταν από το ακροδεξιό κόμμα που είχε αντιπρόεδρο τον Λεκίζι) ανακοίνωσε ότι το λείψανο του Μουσολίνι θα μεταφερθεί και θα ταφεί στη γενέτειρα του, το Πρεντάπιο.
Η μεταφορά έγινε την 1η Σεπτεμβρίου 1957 και από τότε ο τάφος του Μουσολίνι αποτελεί σημείο λατρείας για τους νοσταλγούς του και τους νεο-φασίστες. Τρεις φορές το χρόνο πραγματοποιούνται συγκεντρώσεις στο Πρεντάπιο στη μνήμη του. Το 1966 η αμερικάνικη κυβέρνηση επέστρεψε στην χήρα του Μουσολίνι το κομμάτι του εγκεφάλου του που είχε πάρει για ανάλυση. Το πόδι που χάθηκε την περίοδο της κλοπής του λειψάνου δεν βρέθηκε ποτέ.