Εκατομμύρια άνθρωποι ασπάζονται πλέον φανατικά τις θεωρίες συνωμοσίας της QAnon. Τι συμβαίνει όμως με τους ανθρώπους που δεν τους ακολουθούν, με αυτούς που... αφήνουν πίσω;
Αν κάθε εποχή είχε μια θεωρία συνωμοσίας που επικρατούσε έναντι των άλλων σήμερα αυτή θα ήταν η QAnon. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται απλώς για μια θεωρία. Είναι ένα ολόκληρο κίνημα, το οποίο ενσωματώνει σχεδόν όλες τις ακραίες θεωρίες συνωμοσίας σε ένα. Σε αυτό έχουν βρει «καταφύγιο» άνθρωποι που θεωρούν ότι μας ελέγχουν πλούσιοι σατανιστές παιδόφιλοι, αντιεμβολιαστές, άνθρωποι που αρνούνται την ύπαρξη του Covid-19, αντιεξουσιαστές, άνθρωποι που εναντιώνονται στην κρεατοφαγία και πολλοί ακόμα. Η ένταση και η πίστη με την οποία ακολουθούν αυτό το κίνημα οι υποστηρικτές του οδηγεί τις περισσότερες φορές ακόμα και στη ρήξη με τους δικούς τους ανθρώπους, την οικογένειά τους και τους φίλους τους. Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που προτιμούν να αποξενωθούν από την οικογένειά τους ώστε να μείνουν πιστοί στις ιδέες τους καθώς είναι σίγουροι ότι απλώς οι άλλοι είναι «πρόβατα» που ακολουθούν την μάζα και οι ίδιοι τελικά… θα δικαιωθούν.
Ο Guardian μίλησε με αυτούς που έμειναν από την… άλλη πλευρά. Με
ανθρώπους που «έχασαν» τους αγαπημένους τους όταν εκείνοι αποτραβήχτηκαν στον
κόσμο της QAnon και αρνήθηκαν να έχουν
επαφή με όποιον δεν τους ακολουθήσει.
Ο δίδυμος αδερφός που
έγινε ένας άγνωστος
«Το βράδυ που ξαπλώνω μένω συνήθως ξύπνιος και σκέφτομαι
συνεχώς μήπως ο αδερφός μου πυροβολήσει διαδηλωτές», λέει στον Guardian ο
36χρονος Ντάνιελ, το όνομα του οποίο έχει αλλαχθεί για να προστατέψει την
οικογένειά του.
Ο Ντάνιελ είχε πάντοτε πολύ στενή σχέση με τον δίδυμο αδερφό
του Γκρεγκ. Είχαν όπως λέει «αυτό το πράγμα των διδύμων, το δέσιμο των
διδύμων». Οι δυο τους συναντιούνταν πολύ συχνά όταν έμεναν και οι δύο στην
Γουίτσιτα του Κάνσας, περνούσαν μαζί τις διακοπές και τις αργίες και μιλούσαν
τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα ακόμα και όταν ο Ντάνιελ μετακόμισε πολύ
μακριά. Πάντοτε είχαν διαφορές στις πολιτικές τους ιδεολογίες- ο Ντάνιελ ήταν
κεντρώος Δημοκρατικός, ενώ ο Γκρεγκ ήταν λιμπερταριανιστής- αλλά οι πολιτικές
τους διαφορές δεν είχαν σταθεί ποτέ εμπόδιο στην προσωπική τους σχέση.
Στις αρχές Ιουνίου όμως τσακώθηκαν πολύ άσχημα. Ο Ντάνιελ
έμαθε από την μητέρα τους ότι ο Γκρεγκ έκανε αναρτήσεις στους λογαριασμούς του
στα social media
σχετικά με τους Boogaloo Boys,
μια ακροδεξιά οργάνωση στις ΗΠΑ, η οποία προσπαθεί να υποκινήσει έναν εμφύλιο
πόλεμο στη χώρα. Όταν ο Ντάνιελ κάλεσε τον Γκρεγκ και τον ρώτησε τι σχέση είχε
με αυτήν την οργάνωση, αυτός επέμενε ότι το «κίνημα Boogaloo» ήταν απλώς ένα διαδικτυακό
αστείο. Όμως, ο Γκρεγκ του είπε ότι ο ίδιος ευχόταν να ξεσπάσει εμφύλιος
πόλεμος στη χώρα. Τα δύο αδέρφια άρχισαν
να τσακώνονται έντονα και τελικά έκλεισαν τον τηλέφωνό τους απότομα.
Στην 1η Ιουλίου, ο Ντάνιελ κάλεσε τον Γκρεγκ για
να του ζητήσει συγγνώμη και να τα ξαναβρούν. Ο Γκρεγκ του είπε ότι βιαζόταν
καθώς έπρεπε να πάει σε μια διαδήλωση κατά του κινήματος Black Lives Matter (BLM) στο Λόρενς του Κάνσας. Είχε πάρει
μαζί του όλα τα του τα όπλα και σκόπευε να βοηθήσει την τοπική αστυνομία να βρει και να ταυτοποιήσει τους διαδηλωτές.
Σύμφωνα με τον Γκρεγκ όλοι οι διαδηλωτές του BLM και οι αντιφασίστες απλώς λεηλατούσαν τις περιουσίες των
άλλων ανθρώπων και σκόπευε να κάνει ό,τι μπορούσε για να τους σταματήσει. «Μου
είπε ότι η αντιφά λιντσάριζε ανθρώπους και τους έστελνε σε στρατόπεδα επανεκπαίδευσης», λέει ο
Ντάνιελ. Τίποτα από όσα είπε ο Γκρεγκ στον Ντάνιελ δεν ανταποκρινόταν στην
αλήθεια. Τα δύο αδέρφια δεν έχουν μιλήσει ξανά από τότε. «Δεν μπορούσε να
διακρίνει ποια ήταν η πραγματικότητα. Δεν ήξερα με ποιον μιλούσα πια. Ήταν σαν
να μιλούσα με κάποιον άγνωστο», αναφέρει ο Ντάνιελ.
Στην διαδήλωση υπήρξαν τελικά όντως περιστατικά βίας, όχι
όμως από την πλευρά των διαδηλωτών BLM: δύο αυτοκίνητα επιχείρησαν να περάσουν πάνω από τους
διαδηλωτές, ευτυχώς χωρίς τελικά να τραυματίσουν κανέναν.
Ο Ντάνιελ άρχισε να ψάχνει στο διαδίκτυο προσπαθώντας να
καταλάβει από πού έπαιρνε αυτές τις λανθασμένες πληροφορίες ο αδερφός του. Θυμόταν
ότι ο Γκρεγκ είχε μιλήσει κάποτε γενικά για ένα δίκτυο παιδοφιλίας, αλλά τότε ο
Ντάνιελ νόμιζε ότι ο αδερφός του αναφερόταν στο κύκλωμα που είχε στήσει ο
Τζέφρι Έπστιν θεωρώντας ότι το θέμα τον είχε ταράξει καθώς και τα δύο αδέρφια
είχαν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση ως παιδιά.
Όμως, ο Ντάνιελ μέσα από την αναζήτησή του έμαθε για η QAnon.
Ο βασικός πυρήνας της θεωρίας της QAnon υποστηρίζει
ότι «Υπάρχει μια παγκόσμια κλίκα σατανιστών παιδόφιλων η οποία κυβερνά τον
κόσμο και ουσιαστικά ελέγχει τα πάντα, από την πολιτική και τα μίντια μέχρι και
το Χόλιγουντ ακολουθώντας ένα σχέδιο συγκάλυψης για να μην αποκαλυφθούν τα ίχνη
της. Το μόνο που διατάραξε την παγκόσμια κυριαρχία της Κλίκας ήταν η εκλογή του
Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Ο Τραμπ είναι ο εκλεκτός που θα
καταστρέψει την Κλίκα και θα ελευθερώσει τον κόσμο. Η QAnon έχει σκοπό να
αποκαλύψει τα σκοτεινά σχέδια της κλίκας και να στηρίξει τον Τραμπ, ενώ στην
προσπάθεια του έχει σύμμαχους μια ομάδα υψηλόβαθμων στελεχών των μυστικών
υπηρεσιών και του στρατού, τη γνωστή ως QTeam».
Αν και η θεωρία μοιάζει περισσότερο με ένα κακογραμμένο
σενάριο ταινίας, η QAnon έχει βρει πάρα πολλούς υποστηρικτές στις ΗΠΑ αλλά και
σε όλον τον κόσμο (ακόμα και στη χώρα μας), ενώ έχει τη στήριξη πολλών
Ρεπουμπλικανών ηγετών που βλέπουν σε αυτό μια ευκαιρία να κερδίσουν ψήφους.
Σύμφωνα με τον Guardian
μέχρι τον Ιούνιο, η QAnon είχε πάνω
από τρία εκατομμύρια ακολούθους στις σελίδες της στο Facebook και το Instagram, ενώ έχει
πρωτοεμφανιστεί τον Οκτώβριο του 2017.
Ο σύντροφος που
απέκτησε εμμονή
Για το FBI η QAnon είναι μια εγχώρια τρομοκρατική απειλή. Όμως για
όσους έχουν χάσει τους αγαπημένους τους εξαιτίας του, η QAnon καταστρέφει
οικογένειες και σχέσεις με μια πολύπλευρη viral ιδέα την οποία είναι πολύ δύσκολο
να πολεμήσεις. Αν και αρχικά, οι υποστηρικτές της QAnon προέρχονταν αρχικά από το «στρατόπεδο»
του Τραμπ, οι θεωρίες άρχισαν σιγά σιγά να πείθουν κι άλλους.
«Όταν ο Τραμπ εξελέγη πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Μάικ είχε
πραγματικά ταραχτεί», αναφέρει η Σούζαν, μια 33χρονη δασκάλα από την Μινέαπολις
στην Μινεσότα. «Κανείς από εμάς δεν τον ψήφισε. Ο Μάικ δεν είχε να πει τίποτα
θετικό γι’ αυτόν. Τώρα όμως υποστηρίζει ότι ο Τραμπ συνεργάζεται με τον Τζον Φ.
Κένεντι Τζ. για να γλιτώσει τον κόσμο από τους παιδόφιλους και την διακίνηση
ανθρώπων».
Η Σούζαν είχε σχέση με τον Μάικ για επτά χρόνια. Τα ονόματά
τους έχουν αλλαχθεί μετά από έκκληση της Σούζαν, ώστε να μην έχει επιπλέον
αντιδικίες με τον Μάικ. Στην αρχή αυτό που τράβηξε την Σούζαν στον Μάικ ήταν η
καλοσύνη του και ο αλτρουισμός του. «Σκέφτεται πάντα τους άλλους και είναι αισιόδοξος.
Συνεχώς με ωθούσε να κάνω καλύτερα πράγματα», αναφέρει η κοπέλα.
Ανέκαθεν ο Μάικ ασχολούνταν με διάφορες συνωμοσίες και έλεγε
περίεργα πράγματα για τους εξωγήινους και την φθορίωση του νερού, αλλά η Σούζαν
τα θεωρούσε «αξιαγάπητα και περίεργα και άκακα», αναφέρει. Όμως πριν έναν
περίπου χρόνο, ο Μάικ άρχισε να μιλά για η QAnon.
Αφού ξεκίνησε η πανδημία του κοροναϊού, ο Μάικ περνούσε
περισσότερο χρόνο στο σπίτι και στο διαδίκτυο και εθίστηκε στα μέσα κοινωνικής
δικτύωσης. «Η κατάσταση επιδεινώθηκε με γεωμετρική πρόοδο. Περνούσε ατελείωτες
ώρες ‘ψάχνοντας’, δηλαδή παρακολουθώντας βίντεο στο YouTube και διαβάζοντας συνεχώς το Twitter».
Το ζευγάρι άρχισε να τσακώνεται συχνά. Ο Μάικ προσπαθούσε
συνεχώς να την πείσει, της έστελνε βίντεο, τα οποία η ίδια έβρισκε ανησυχητικά.
«Τρελαινόταν επειδή δεν ήμουν ‘ανοιχτόμυαλη’. Έλεγε ότι με έχουν προγραμματίσει
ή ότι δεν αντιλαμβάνομαι ότι είμαι σκλάβος του συστήματος ή ότι βρίσκεται σε
εξέλιξη ένας μυστικός πόλεμος. Αυτός είχε όλες τις πληροφορίες και εγώ δεν
έκανα καμία έρευνα. Φτάσαμε σε ένα σημείο όπου εγώ πλέον δεν του έδινα καμία
σημασία», αναφέρει η Σούζαν.
Αντί για να ερευνήσει τα μυστικά που μας κρύβουν, η Σούζαν έκανε
τη δική της έρευνα για το πώς να μιλήσει κανείς σε αγαπημένους που έχουν μπει
σε σέχτες. Προσπάθησε να βρει έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας με τον Μάικ και
τον ενθάρρυνε να ελέγξει τις διαφωνίες τους και να μην παραβλέπει πράγματα
απλώς και μόνο επειδή δεν επιβεβαίωναν αυτό που είχε στο μυαλό του. Ωστόσο,
τίποτα δεν απέδωσε. Η Σούζαν πλέον πιστεύει ότι η σχέση τους έχει τελειώσει.
«Θα ήθελα να τον βοηθήσω για να βγει από η QAnon, αν το ήθελε, αλλά δεν μοιάζει
να θέλει να φύγει», αναφέρει.
Η φίλη που βρέθηκε σε
άλλη πραγματικότητα
«Δεν υπάρχει κανένα αποδεικτικό στοιχείο που να δείχνει ότι
η πίστη σε θεωρίες συνωμοσίες, όπως η QAnon, θα έπρεπε να θεωρείται σύμπτωμα
κάποιας ψυχικής ασθένειας», αναφέρει ο Τζόζεφ Πιέρ, ψυχίατρος και καθηγητής στο
τμήμα ψυχιατρικής και συμπεριφορικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο UCLA. Ο ίδιος μάλιστα έχει
ασχοληθεί εις βάθος με το φαινόμενο QAnon, γράφοντας γι’ αυτό μια σειρά από άρθρα στο επιστημονικό
περιοδικό Psychology Today.
«Από τη στιγμή που η QAnon έχει παρομοιαστεί με μια
διαδικτυακή σέχτα, είναι πιθανό ότι τα στοιχεία σχετικά με το ποιος τείνει να
εντάσσεται σε σέχτες - άνθρωποι που νιώθουν μόνοι ή παλεύουν με το άγχος και
την κατάθλιψη και αναζητούν να βρουν συναισθηματική ταύτιση με άλλους ανθρώπους
και ένταξη σε μια ομάδα- θα μπορούν να εντοπιστούν και σε κάποιον που βυθίζεται
στον διαδικτυακό κόσμο της QAnon»,
αναφέρει ο Πιέρ.
Η ανάλυση αυτή μοιάζει πολύ λογική στην 35χρονη Κρίσταλ
Γουέντ, η οποία γνώρισε την καλύτερη φίλη της, την Ντενίζ, σε μια σχολή
αισθητικής πριν από πάρα πολλά χρόνια. Αν και η Κρίσταλ μετακόμισε σε άλλη
πολιτεία, κράτησε πολύ στενή επαφή με την Ντενίζ μέσω διαδικτύου και σχεδόν
καθημερινά μιλούσαν για ώρες στο τηλέφωνο.
«Συνηθίζαμε να μιλούμε για τα πάντα. Αν ήμουν ταραγμένη,
ήταν το πρώτο άτομο που θα έπαιρνα τηλέφωνο και θα με συνέφερνε. Με έκανε να
νιώθω ισορροπημένη», αναφέρει η Κρίσταλ.
Τον Απρίλιο του 2020, η Ντενίζ άρχισε να βγαίνει με έναν
άντρα, τον οποίο η Κρίσταλ δεν γνώριζε. Η Ντενίζ της εκμυστηρεύτηκε ότι την
ανησυχούσαν οι αναρτήσεις του στο διαδίκτυο και τόσο ασυνάρτητες φαίνονταν. Της
έστειλε μάλιστα να δει και η ίδια τι εννοούσε. «Δεν υπήρχαν τελείες. Πήγαινε
από το θεό, στον διάβολο και μετά στην Κέιτι Πέρι», αναφέρει η Ντενίζ.
Ανέβαζε μάλιστα συχνά τις θεωρίες της QAnon και προς απογοήτευση της Κρίσταλ, η
φίλη της έμοιαζε να πιστεύει κάποιες από αυτές. Οι ισχυρισμοί της QAnon βασίζονται συχνά σε κάποιες αλήθειες,
όπως είναι το δίκτυο παιδοφιλίας που είχε στήσει ο Τζέφρι Έπστιν και οι
αποκαλύψεις για τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις που έχουν έρθει στο φως από τον
κόσμο του Χόλιγουντ. Αλλά στον κόσμο των συνωμοσιών, δεν υπάρχουν τυχαία
περιστατικά και συμπτώσεις και τα πάντα συνδέονται με έναν γελοίο τρόπο. «Το
πήγαινε σε άλλο επίπεδο. Κρυμμένα μηνύματα στα βίντεο κλιπ, σύμβολα των illuminati, διάσημοι που
κακοποιούσαν παιδιά για να αποκτήσουν αιώνια νεότητα», αναφέρει η Κρίσταλ.
Η σχέση της Ντενίζ με αυτόν τον άντρα άντεξε μόνο δύο μήνες
και σύμφωνα με τα όσα έμαθε η Κρίσταλ ήταν συχνά εκρηκτική και βίαιη. Ωστόσο,
στις συζητήσεις των δύο φίλων, το θέμα πήγαινε πολύ συχνά σε ένα πιο…
μυστικιστικό επίπεδο. «Η Ντενίζ άρχισε να λέει ότι δεν έφταιγε αυτός που της
φερόταν τόσο άσχημα, αλλά υπέφερε επειδή τον είχαν καταλάβει δαιμονικές
δυνάμεις», λέει η Κρίσταλ.
Η Ντενίζ από παλιότερα ενδιαφερόταν για την πνευματικότητα
της Νέας Εποχής και δεν ήταν ιδιαίτερα θρησκευόμενη, αλλά ο νέος της φίλος
έμοιαζε να την παρασύρει προς μια μορφή του Χριστιανισμού πιο κοντά στην
Αποκάλυψη. Η Ντενίζ πέταξε τις κάρτες ταρώ που είχε καθώς πλέον πείστηκε ότι
«προσκαλούσαν δαίμονες» στο σπίτι της και άρχισε να ανεβάζει συχνά στους
λογαριασμούς της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποσπάσματα από την Βίβλο.
«Ποτέ δεν θα κατέκρινα έναν φίλο μου, επειδή είναι
θρησκευόμενος. Αλλά στην Ντενίζ συνέβη μέσα σε μια νύχτα και δεν έμοιαζε
καθόλου φυσιολογικό», αναφέρει η Κρίσταλ. Η ίδια προσπάθησε να διαχειριστεί την
κατάσταση με διακριτικό τρόπο θεωρώντας ότι η φίλη της περνάει μια τραυματική
περίοδο. Όταν όμως η σχέση της φίλης της με αυτόν τον άντρα τελείωσε, η Ντενίζ
άρχισε να μιλά για το «Pizzagate»,
μια θεωρία συνωμοσίας που ουσιαστικά ήταν ο πρόδρομος της QAnon.
Σύμφωνα με την θεωρία του «Pizzagate» που κυκλοφόρησε το 2016 λίγο
πριν τις αμερικανικές εκλογές, η Χίλαρι Κλίντον και άλλα επιφανή στελέχη του
δημοκρατικού κόμματος, εκμεταλλεύονταν και πωλούσαν παιδιά, τα οποία έκρυβαν σε
μια πιτσαρία στην Ουάσινγκτον, την Comet Ping Pong. Παρόλο που η θεωρία αποδείχτηκε καταφανώς ψευδής, πολλοί
συνεχίζουν να την πιστεύουν και μάλιστα το 2020 με την πανδημία του κοροναϊού
απέκτησε και πάλι νέα δυναμική.
Όπως λέει η Κρίσταλ πάγωσε όταν άκουσε την Ντενίζ να της
αναφέρει αυτή τη θεωρία. Μέχρι τότε δεν είχε συνειδητοποιήσει πραγματικά πόσο
βαθιά είχε απορροφηθεί στον κόσμο των συνωμοσιών. «Ένιωσα το στομάχι μου να
ανακατεύεται. Ένιωσα πραγματικά άρρωστη», αφηγείται η Κρίσταλ.
Η Ντενίζ σε αυτό το σημείο άρχισε να στέλνει βίντεο στην
Κρίσταλ. Ένα από αυτά με τίτλο «PedoGate
2020» ξεκινούσε με μια ανατριχιαστική μουσική πιάνου και ένας αφηγητής με απαλή
φωνή υποστήριζε ότι υπάρχει ένα κρυμμένο μήνυμα σε μια φωτογραφία με τον Μπαράκ
Ομπάμα και τον σεφ Άντονι Μπουρντέν, το οποίο συνδέεται με το κύκλωμα
παιδοφιλίας. Παράλληλα, συνέδεε φαινομενικά ασύνδετες πληροφορίες μπερδεύοντας hashtag του Instagram , τον
ιδιοκτήτη της πιτσαρίας Comet Ping Pong,
Τζέιμς Αλεφαντής και την διασημότητα του ίντερνετ και ράπερ Ντανιέλ Μπρεγκόλι (Bhad Bhabie).
«Δεν μπορούσα να δω ούτε ένα λεπτό από αυτά τα βίντεο. Ήταν
τελείως παρανοϊκά», αναφέρει η Κρίσταλ.
Αφού το κίνημα Black Lives Matter γιγαντώθηκε στις ΗΠΑ τον Ιούνιο, η
Κρίσταλ έγινε πιο ενεργή στο Facebook και το Instagram ανεβάζοντας αναρτήσεις στήριξης σε αυτό. Ωστόσο, με αυτόν τον
τρόπο ξεκίνησε άθελά της και έναν διαδικτυακό ψυχρό πόλεμο με την καλύτερη φίλη
της. Κι αυτό γιατί η Ντενίζ ήταν πεπεισμένη ότι η πανδημία και το κίνημα Black Lives Matter ήταν προσεκτικά
οργανωμένα τεχνάσματα για να αποπροσανατολίσουν τον κόσμο από αυτά που κατήγγειλε
η QAnon. Πλέον οι δυο τους δεν διαφωνούσαν απλώς πολιτικά ή ιδεολογικά.
Διαφωνούσαν ουσιαστικά για την φύση της πραγματικότητας. Δεν συζήτησαν ποτέ
σχετικά με αυτό. Οι συζητήσεις τους απλώς σταμάτησαν.
«Δεν έχω επικοινωνήσει μαζί της κι αυτή δεν έχει
επικοινωνήσει μαζί μου. Πώς γινόταν να ξέρω ένα άτομο τόσα πολλά χρόνια και να
μην γνωρίζω ότι είναι έτσι; Τελικά, δεν μπορώ να κρίνω σωστά τους ανθρώπους;»,
καταλήγει η Κρίσταλ.
Όταν δεν ξέρεις πια
τι σκέφτεσαι η γυναίκα σου
«Κάθε τύπος ανθρώπου μπορεί να ελκύεται από αυτές τις
ομάδες. Είναι ανθρώπινο χαρακτηριστικό οι άνθρωποι να πέφτουν θύματα
εκμετάλλευσης σε πολλές περιπτώσεις. Δεν είναι χαζός ή κακός άνθρωπος. Πρέπει
να συνεχίζουμε να μορφωνόμαστε», εξηγεί ο Στίβεν Χασάν, ένας σύμβουλος ψυχικής
υγείας που ειδικεύεται στις καταστροφικές σέχτες και τον έλεγχο του μυαλού.
Ο Χασάν προσφέρει συμβουλές στα μέλη οικογενειών και φίλους
ατόμων που έχουν ασπαστεί τη θεωρία συνωμοσίας της QAnon και τους προτρέπει να συζητούν
προσεκτικά μαζί τους και να τους απομακρύνουν από πληροφορίες συνωμοσίας
ενθαρρύνοντάς τους να αναζητούν την αλήθεια.
Ωστόσο, το να προσπαθείς να καταπολεμήσεις μια ιδέα που έχει
ασπαστεί ένας αγαπημένος σου είναι περίπλοκο εγχείρημα.
«Πραγματικά δεν ξέρω τι σκέφτεται η γυναίκα μου και δεν
είναι η δουλειά μου να ξέρω όλα όσα σκέφτεται. Είναι ένας αυτόνομος άνθρωπος,
αλλά την ίδια στιγμή βρισκόμαστε σε εντελώς αντίθετες κατευθύνσεις στην κλίμακα
της πραγματικότητας», αναφέρει ο 56χρονος Χένρι από το Πόρτλαντ του Όρεγκον.
Η γυναίκα του Χένρι, η Λίσα, άρχισε να μιλά σχετικά με την QAnon σε ένα οικογενειακό
δείπνο. Ο Χένρι συνειδητοποίησε ξαφνικά
ότι η γυναίκα του πίστευε ότι είχαν απαγάγει παιδιά και τα κρατούσαν
φυλακισμένα σε μια μυστική βάση στον πλανήτη Άρη.
Η Λίσα μεγάλωσε σε μια κοινότητα Ευαγγελιστών, αλλά
απομακρύνθηκε από την πίστη της ως
ενήλικας και πλέον δεν θεωρεί τον εαυτό της θρησκευόμενη. Ο Χένρι θεωρεί
όμως ότι η έλξη που άσκησε η QAnon στην Λίσα έχει να κάνει σε ένα βαθμό με την ομοιότητα που
έχει με τον Χριστιανισμό: οι αναφορές στην αιώνια πάλη μεταξύ καλού και κακού,
ένας Μεσσίας τον οποίο πολλοί απορρίπτουν (ο Τραμπ), η ιστορία που μιλά για
θυσία των αθώων. Η QAnon μιλά επίσης και για την «Καταιγίδα», στην οποία αναφέρεται
με τον βιβλικό όρο της Τελικής Κρίσης. Σύμφωνα με την QAnon αυτή θα
έρθει όταν ο Τραμπ και ο αμερικανικός στρατός θα διεξάγουν μια παγκόσμια
εκκαθάριση των μελών της υποτιθέμενης κλίκας των παιδόφιλων σατανιστών.
«Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι ότι έχει υποστεί πλύση
εγκεφάλου. Προσπαθώ πολύ σκληρά, για να της δείξω ότι είμαι με το μέρος της.
Και οι δύο θέλουμε την αλήθεια, θέλουμε το ίδιο πράγμα», αναφέρει ο Χένρι.
Σε μια προσπάθεια να αποκόψει την Λίσα από πηγές
παραπληροφόρησης, ο Χένρι λέει ότι μπαίνει συχνά από το iPad της στους λογαριασμούς της στο Facebook και
το YouTube. Όσο πιο
προσεκτικά μπορεί την διαγράφει από μέλος σε λογαριασμούς της QAnon. Ωστόσο νιώθει άβολα σχετικά με
αυτό που κάνει καθώς αισθάνεται ότι παρεμβαίνει στον χώρο της.
«Δεν μου αρέσει να ψάχνω ούτε είμαι ζηλιάρης, αλλά αυτό το
πράγμα είναι επικίνδυνο. Δεν χρειάζεται να έχουμε τις ίδιες πολιτικές απόψεις,
αλλά δεν μπορεί να είναι σε διαφορετική πραγματικότητα», τονίζει.
Η ομάδα στήριξης του Reddit
Στο Reddit
υπάρχει μια ολόκληρη υποενότητα που ονομάζεται r/QAnonCasualties (Απώλειες QAnon). Εκεί, οι χρήστες μοιράζονται ιστορίες για αγαπημένους
τους με τους οποίους έχουν απομακρυνθεί επειδή οι τελευταίοι προσχώρησαν στην
QAnon. «Έχασα τον γάμο μου εξαιτίας της
QAnon», γράφει ένας. «Έχασα ολόκληρη την οικογένειά μου απόψε», γράφει ο
άλλος. «Σταμάτησα να μιλάω στον πατέρα μου», μοιράζεται ένας τρίτος. Ο ένας
προσφέρει στήριξη στον άλλο και μαζί προσπαθούν να βρουν τους κοινούς
παράγοντες που θα μπορούσαν να οδήγησαν τους αγαπημένους τους να ασπάζονται
θεωρίες συνωμοσίας.
Κοινό σημείο σε όλες τις περιπτώσεις είναι η αποξένωση που
έχει προκληθεί σε αυτούς που μοιράζονται τις ιστορίες τους και στους αγαπημένους
τους. Σχεδόν πάντα οι «πιστοί» του QAnon κατηγορούν
πάντα τους… άλλους ότι έχουν γίνει πρόβατα ακούγοντας τα συστημικά μίντια και
δεν ενδιαφέρονται να ερευνήσουν περισσότερο για όσα «πραγματικά» συμβαίνουν
γύρω μας. Αντίθετα οι ίδιοι ερευνούν συνεχώς μέσα από βίντεο του YouTube και
από ιστοσελίδες αμφιβόλου εγκυρότητας. Σε όλες τις περιπτώσεις «βομβαρδίζουν» τους
δικούς τους με βίντεο ώστε να τους… ανοίξουν τα μάτια.
Μια από αυτούς που μοιράζονται τις εμπειρίες τους
παρουσιάζει μια ιστορία που είναι πολύ περισσότερο επικίνδυνη. Η ίδια εργάζεται
ως κοινωνική λειτουργός προσπαθώντας να σώσει θύματα τράφικινγκ. Δουλεύοντας σε
μια υπόθεση χρειάστηκε να περιμένει 35 λεπτά στην γραμμή για να μιλήσει με κάποιον
από την κρατική υπηρεσία Human Trafficking Hotline,
το οποίο προσφέρει βοήθεια σε αυτές τις περιπτώσεις. Τελικά, χρειάστηκε να
κάνει μια διαδικτυακή αναφορά αναλύοντας πλήρως την υπόθεση του θύματος και
ζητώντας έναν τρόπο δράσης, όπως πρέπει σε αυτές τις περιπτώσεις. Οι άνθρωποι
που την κρατούσαν αιχμάλωτη δεν της επέτρεπαν να έχει τηλέφωνο, οπότε ο μόνος
τρόπος για να επικοινωνήσουν ήταν να μπει στο νοσοκομείο. Η υπηρεσία τελικά της
απάντησε δύο εβδομάδες μετά παρέχοντάς της ένα σχέδιο για να βοηθήσει το θύμα. Ως
τότε όμως η κοινωνική λειτουργός είχε χάσει την επαφή μαζί της.
Σύμφωνα με την ίδια για όλα φταίει η QAnon. Η υπηρεσία Human Trafficking Hotline είχε γεμίσει
με αναφορές σχετικά με την «υπόθεση Wayfair», η οποία ξέσπασε στις αρχές του καλοκαιριού ύστερα από
μια εξωφρενική εικασία που έκανε κάποιο μέλος της QAnon με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνει
να ανταποκριθεί άμεσα στις πραγματικές υποθέσεις. Σύμφωνα με αυτήν, η εταιρεία
επίπλων Wayfair εμπλεκόταν
σε διακίνηση παιδιών. Ο συνωμοσιολόγος στήριζε τη θεωρία του στο γεγονός ότι
στην ιστοσελίδα της εταιρίας πωλούνταν ντουλάπες που είχαν ονόματα παιδιών που
είχαν εξαφανιστεί από τις ΗΠΑ, ενώ η τιμή τους ήταν παράλογα υψηλή καθώς οι
ντουλάπες πωλούνταν με παιδιά κρυμμένα μέσα τους! Όσο παρανοϊκό κι αν ακούγεται
υπήρξαν πολλοί άνθρωποι που πίστεψαν αυτή τη θεωρία κατακλύζοντας το τηλεφωνικό
κέντρο της Human Trafficking Hotline και κάνοντας
καταγγελίες, οι οποίες όμως όφειλαν να ελεγχθούν όλες. Παρόλο που η Wayfair αναγκάστηκε να
αποσύρει τις ντουλάπες από την ιστοσελίδα της και παρόλο που τα παιδιά στα
οποία υποτίθεται ότι αντιστοιχούσαν τα ονόματα των ντουλαπών στις περισσότερες
περιπτώσεις δεν ήταν πια εξαφανισμένα, αλλά είχαν βρεθεί (ένα από αυτά μάλιστα-ενήλικη
γυναίκα πια- έκανε live στο Facebook για να αποδείξει ότι ζει και είναι ελεύθερη), πολλοί
συνεχίζουν να πιστεύουν αυτή την εξωφρενική ιστορία.
«Η ανικανότητα να σκεφτεί κανείς κριτικά και να κάνει ένα
βήμα πίσω εξετάζοντας την αληθοφάνεια μιας θεωρίας συνωμοσίας, κόστισε στην
πελάτη μου και σε πολλούς ακόμα μια ευκαιρία ελευθερίας και δικαιοσύνης. Σκεφτείτε
το αυτό λίγο την επόμενη φορά που θα αποφασίσετε να συμμετέχετε στην αθεμελίωτη
απόδοση δικαιοσύνης ως όχλος», αναφέρει η κοινωνική λειτουργός.
Η QAnon
βασίζει την επιτυχία της στο γεγονός ότι προσφέρει μια διαφορετική
πραγματικότητα. Αυτή μοιάζει πράγματι ζοφερή με παιδιά που κακοποιούνται και μια
«φτιαχτή» πανδημία για να ελεγχθούν οι μάζες, αλλά την ίδια στιγμή προσφέρει
ένα «χάπι» εξόδου απ’ όλα αυτά. Σίγουρα είναι πιο αισιόδοξο από την αληθινή
πραγματικότητα όπου το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών συνεχώς μεγαλώνει, η
κλιματική αλλαγή απειλεί την ανθρωπότητα, η πανδημία της Covid-19 πράγματι σκοτώνει ανθρώπους και
εκατομμύρια παιδιά σε όλον τον κόσμο πέφτουν θύματα κακοποίησης χωρίς να υπάρχει
κάποιος Μεσσίας που τελικά θα τα σώσει όλα.
Για τους «πιστούς», η QAnon είναι η απάντηση στο απόλυτο χάος που επικρατεί στην
πραγματικότητα στον πλανήτη μας, είναι η ελπίδα για να αποκατασταθεί η τάξη και
η δικαιοσύνη, αν αυτά υπήρξαν ποτέ. Αν στο μεταξύ πρέπει να θυσιάσεις την
αλήθεια και την λογική, ίσως για κάποιους τελικά να μην έχει τόση σημασία.