Οι επιστήμονες έχουν ακόμα ερωτηματικά για το περίεργο αντικείμενο που πέρασε απο το Ηλιακό Σύστημα. Σήμερα ένας από αυτούς προσπαθεί να αποδείξει ότι ήταν δημιούργημα ενός άλλου πολιτισμού
Το 2017 ένα παράξενο αντικείμενο εμφανίστηκε στο ηλιακό μας σύστημα. Ο αστρονόμος Ρόμπερτ Γουέρικ στις 19 Οκτωβρίου 2017 είδε ένα παράξενο ουράνιο σώμα που έμοιαζε με πούρο και είχε μήκος περίπου ένα χιλιόμετρο. Το σώμα κινούνταν σε μια εξαιρετικά υπερβολική τροχιά παρουσιάζοντας τη μεγαλύτερη εκκεντρότητα που έχει παρατηρηθεί ποτέ στο Ηλιακό Σύστημα.
Το περίεργο αυτό σώμα, το οποίο θεωρήθηκε ότι προέρχεται από το
διαστρικό διάστημα, ονομάστηκε Ομουαμούα (στη χαβανέζικη διάλεκτο σημαίνει
«αγγελιαφόρος από μακριά που φθάνει πρώτος») και φαίνεται ότι απλώς… έτυχε να
περνά από εδώ. Στις 29 μέρες κατά τις οποίες μπορέσαμε να το παρακολουθήσουμε έγινε το κύριο αντικείμενο παρατήρησης των αστρονόμων, ενώ ταξίδευε περίπου 33.000.000
χιλιόμετρα μακριά από τη Γη.
Οι εικασίες για το τι ακριβώς ήταν αυτό το μυστήριο ουράνιο
σώμα ήταν από την πρώτη στιγμή πολλές. Αρχικά θεωρήθηκε κομήτης, αλλά μία
εβδομάδα αργότερα κατατάχθηκε επίσημα στους αστεροειδείς. Ωστόσο, από την πρώτη
στιγμή δεν έλειψαν οι φωνές σοβαρών επιστημόνων που έθεταν στο τραπέζι ακόμα μια
περίπτωση: την εξωγήινη τεχνολογία. Αν και κανείς δεν μπόρεσε πρακτικά να
απορρίψει μετά βεβαιότητας οποιαδήποτε πιθανότητα, η ιδέα περί εξωγήινων μάλλον
τέθηκε από νωρίς στο περιθώριο.
Ωστόσο τώρα ο έγκριτος αστροφυσικός και Καθηγητής Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του
Χάρβαρντ, Άβι Λεμπ, με ένα βιβλίο του έρχεται να ταράξει τα νερά. Συγκεκριμένα στο βιβλίο «Extraterrestrial:
The First Sign of Intelligent Life Beyond Earth» (Εξωγήινοι: Το πρώτο σημάδι
εξελιγμένης μορφής ζωής πέρα από τη Γη), ο Λεμπ υποστηρίζει ότι ο Ομουαμούα
ήταν μια τεχνητή κατασκευή από κάποιον εξωγήινο πολιτισμό που ταξίδευε
διαγαλαξιακά με σκοπό ίσως να βρει ενδείξεις ζωής.
«Η πιο εντυπωσιακή πλευρά της πιθανότητας ο Ομουαμούα να
είναι τόσο περίεργος και διαφορετικός από οποιονδήποτε άλλο αστεροειδή ή κομήτη
έχουμε δει ως τώρα είναι ότι ίσως είναι προϊόν κάποιας εξωγήινης τεχνολογίας»,
αναφέρει ο Λεμπ στο Vice.
«Αν αυτό ισχύει, ίσως δεν είμαστε ‘το πιο έξυπνο μπισκότο στο βάζο’ ή το ‘πιο
έξυπνο παιδί της γειτονιάς’. Θα πρέπει να ψάξουμε να βρούμε παρόμοια
διαγαλαξιακά αντικείμενα», συμπληρώνει. Όπως τονίζει στο βιβλίο του το γεγονός
ότι ήταν αρκετά «αστραφτερό» και ότι η κίνησή του ήταν τόσο περίεργη και
γρήγορη που δεν έμοιαζε να επηρεάζεται από την έλξη του Ήλιου είναι στοιχεία
που μπορούν να υποδηλώνουν ότι κινούνταν μέσω κάποιας άλλης μορφής ενέργειας.
Το 2019 ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ δημοσίευσαν μια μελέτη στο περιοδικό Nature Astronomy στην οποία κατέληγαν ότι ο Ομουαμούα ήταν πράγματι παράξενος εξαιτίας του χρώματός του, του γεγονότος ότι η προώθησή του δεν έμοιαζε με αυτή των κομητών και το γεγονός ότι δεν έβγαζε αέρια όπως θα έπρεπε να κάνει ένας κομήτης. Ωστόσο, ανέφεραν επίσης ότι ήταν μάλλον απίθανο να πρόκειται για κάποια εξωγήινη τεχνολογία: «Ο Ομουαμούα έχει κάποια ασυνήθιστα στοιχεία, αλλά αυτό δεν αποτελεί αρκετή απόδειξη για να συμπεράνουμε ότι πρόκειται για εξωγήινους», ανέφερε ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, ο Μάθιου Νάιτ. «Ως επιστήμονας έχω εκπαιδευτεί να μην σκέφτομαι απόλυτα, οπότε δεν μπορώ να πω με 100% σιγουριά ότι δεν ήταν εξωγήινοι», τόνισε και ανέφερε ότι ο ίδιος πιστεύει ότι το σώμα αποτελούσε «πρωτοπλανητικό υλικό», δηλαδή δομικό υλικό κάποιου πλανήτη.
Από την πλευρά του και ο Λεμπ λέει ότι δεν θέλει να προβεί
σε συμπεράσματα για να γεμίσει απλώς τα κενά στις γνώσεις μας με εικασίες. Υποστηρίζει
στο βιβλίο του ότι αυτός ο τρόπος σκέψης είναι απλώς αδαής και τονίζει ότι θα
πρέπει να σκεφτόμαστε όλες τις πιθανότητες ειδικά επειδή, όπως λέει, οι
άνθρωποι δεν είναι οι εξυπνότεροι του σύμπαντος.
«Η πλειονότητα της κοινότητας των αστρονόμων συνέχισαν απλώς
τη δουλειά τους και αγνόησαν τις ανωμαλίες του Ομουαμούα, ανέφερε ο Λεμπ. «Κάποιοι
αστρονόμοι προσπάθησαν να εξηγήσουν αυτές τις ανωμαλίες αλλά χρειάστηκε να
επικαλεστούν αντικείμενα που δεν τα έχουμε δει ποτέ, όπως ένα παγόβουνο
υδρογόνου ή «συστάδες σκόνης», στοιχεία που δεν είναι πιθανό να μπορούν να
επιζήσουν σε ένα τόσο μακρύ διαστρικό ταξίδι», τονίζει.
Φυσικά δεν μπορούμε να ξέρουμε με σιγουριά τι ακριβώς ήταν
αυτό το σώμα, ωστόσο ο Λεμπ εμφανίζεται σίγουρος ότι επρόκειτο για ένα
αντικείμενο κάποιου μακρινού εξωγήινου πολιτισμού.
«Αυτό που τονίζω είναι ότι είναι τόσο δύσκολο να εξηγήσεις
τα περίεργα χαρακτηριστικά του Ομουαμούα με βάση τις κλασικές φυσικές
διαδικασίες, οπότε η μελέτη αντικειμένων τέτοιου είδους και στο μέλλον θα μας
μάθει πράγματα είτε για ασυνήθιστες φυσικές πηγές είτε για κάποιον άλλον
πολιτισμό. Ας συλλέξουμε λοιπόν στοιχεία και ας μην βασιζόμαστε σε
προκαταλήψεις», τονίζει.
Τι ξέρουμε επίσημα
για τον Ομουαμούα
Φυσικά όσες εικασίες κι αν έχουν γίνει σχετικά με τον Ομουαμούα
αυτές παραμένουν απλώς εικασίες. Από την πλευρά της η NASA επιβεβαίωσε ότι το σώμα αυτό ήταν το
πρώτο διαστρικό αντικείμενο που εισήλθε στο ηλιακό μας σύστημα, προωθήθηκε με
τρόπο που δεν θύμιζε κομήτη και «οι αστρονόμοι δεν είχαν δει ποτέ ξανά ως τώρα κάποιο
φυσικό σώμα με τόσο περίεργες αναλογίες στο ηλιακό σύστημα».
Σε μια αναλυτική παρουσίαση η αστρονόμος Ελίζαμπεθ Λαντάου της
NASA παρουσίασε
αυτά που ξέρουμε σχετικά με το περίεργο διαστρικό αντικείμενο.
Είναι βέβαιο ότι ο Ομουαμούα δεν είναι αντικείμενο που υπήρχε στο ηλιακό μας σύστημα. Ταξίδευε με 87,3 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο και
πέρασε τόσο γρήγορα από τη Γη και το σύστημα μας που δεν φαίνεται να
επηρεάστηκε από την έλξη του Ήλιου. Μάλιστα δεν φαίνεται να επηρεάστηκε ή να
αλληλεπίδρασε με κανέναν πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, ούτε καν τον τεράστιο Δία.
Η πορεία του από την άλλη ήταν υπερβολική. Αυτό σημαίνει ότι
το σώμα δεν παγιδεύτηκε στη βαρύτητα του Ήλιου και γι’ αυτό μπόρεσε να
δραπετεύσει από το Ηλιακό σύστημα καθώς δεν μπήκε σε κάποια ελλειπτική τροχιά. Ακολουθώντας
την τροχιά αυτή το σώμα βγήκε από το ηλιακό σύστημα χωρίς να έχει δυνατότητα να
επιστρέψει.
Αν και δεν έμοιαζε με κομήτη σε ορισμένα σημεία
συμπεριφερόταν ως τέτοιος. Οι κομήτες είναι ένα μικρό παγωμένο σώμα που όταν
θερμαίνεται από τον ήλιο δημιουργεί μια υποτυπώδη ατμόσφαιρα, ενώ τα στοιχεία της
επιφάνειάς του εξατμίζονται αφήνοντας πίσω του μια γραμμή αερίων. Αρχικά, οι
επιστήμονες θεώρησαν ότι ο Ομουαμούα ήταν κομήτης ωστόσο μέσα από την
παρατήρηση με τηλεσκόπιο δεν εντοπίστηκε σε καμία περίπτωση αυτό το αέριο
ίχνος. Γι’ αυτό κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ήταν αστεροειδής. Ωστόσο αντιλήφθηκαν
παράλληλα ότι το σώμα επιταχυνόταν συνεχώς και θεώρησαν ότι είναι πιθανό να υπάρχει
αυτό το ίχνος αερίου που θα είχε ένας κομήτης, απλώς δεν θα προλαβαίναμε να το
δούμε.
Οι αστρονόμοι είναι σχεδόν σίγουροι ότι το σώμα είχε μεγάλο
μήκος. Οι δραματικές του εναλλαγές στη φωτεινότητά του καθώς περνούσε από το
Ηλιακό σύστημα είναι ισχυρό στοιχείο που δείχνει ότι επρόκειτο για ένα πολύ
μακρύ σώμα. Υπολόγισαν μάλιστα ότι το μήκος πρέπει να είναι δέκα φορές
μεγαλύτερο από το πλάτος του, μια πρωτοφανής αναλογία που δεν έχει παρατηρηθεί
ποτέ ξανά στο διάστημα.
Παράλληλα οι εναλλαγές στη φωτεινότητά του υποδηλώνουν ότι
το σώμα περιστρεφόταν συνεχώς στο
διάστημα. Φαίνεται μάλιστα ότι δεν επρόκειτο για μια απλή περιστροφή
γύρω από τον άξονα του, αλλά παρουσίαζε και μια ακόμα περιστροφή σε τουλάχιστον έναν δεύτερο
άξονα. Η περιστροφή των αντικειμένων μπορεί εύκολα να αλλάξει ειδικά κατά την
απελευθέρωση αερίων, οπότε αυτή η συμπεριφορά θα μπορούσε να είχε ξεκινήσει
πρόσφατα. Το αντικείμενο φαίνεται να έκανε μια περιστροφή κάθε 7,3 ώρες.
Τι δεν ξέρουμε για το
Ομουαμούα
Αν και ο Ομουαμούα έχει παρουσιαστεί κατά κύριο λόγο σε
σχήμα πούρου δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα σίγουροι για το σχήμα του. Πέρα από
το γεγονός ότι έχει πρωτοφανείς αναλογίες στις διαστάσεις του οι επιστήμονες
δεν γνωρίζουν πώς ήταν η επιφάνειά του και ποια ήταν τα χαρακτηριστικά του. Η μακρόστενη
μορφή του θα μπορούσε να εξηγήσει την συμπεριφορά που παρουσίαζε στην
περιστροφή του, αλλά δεν μπορούμε να ξέρουμε με σιγουριά το ακριβές σχήμα του.
Φυσικά, άγνωστο παραμένει και το υλικό από το οποίο ήταν ο Ομουαμούα.
Οι κομήτες του ηλιακού μας συστήματος έχουν αρκετή σκόνη, αλλά επειδή οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να δουν σκόνη να εκτοξεύεται στο διάστημα δεν
μπορούν να είναι σίγουροι ότι ο Ομουαμούα είχε κάτι τέτοιο. Αν και είναι αδύνατο
ποτέ να είμαστε σίγουροι, θα μπορούσαν να υπάρχουν αέρια στοιχεία στην επιφάνειά τους,
όπως μονοξείδιο ή διοξείδιο του άνθρακα που είναι πιο απίθανο να παράγουν ουρά
αερίων.
Αν και οι επιστήμονες είναι σίγουροι ότι ο Ομουαμούα προήλθε
από κάποιο άλλο ηλιακό σύστημα στον γαλαξία δεν μπορούν να ξέρουν από ποιον. Οι
επιστήμονες παρατήρησαν ότι η ταχύτητα με την οποία εισήλθε το σώμα στον ηλιακό
μας σύστημα ήταν παρόμοια με αυτή της κίνησης των αστεριών κοντά σε αυτό και
από την στιγμή που η κίνηση των νέων αστεριών είναι πιο σταθερή από των
παλαιότερων, ο Ομουαμούα θα μπορούσε να έχει έρθει από κάποιο σχετικά νέο
σύστημα. Φυσικά αυτή είναι μόνο μια πιθανότητα. Το ίδιο εύκολα θα μπορούσε
να τριγυρίζει στον γαλαξία για δισεκατομμύρια χρόνια.
Ο Ομουαμούα χάθηκε από τα τηλεσκόπιά μας τον Ιανουάριο του
2018 συνεχίζοντας το ταξίδι του σε άγνωστα προς εμάς μέρη. Αν και βάσει της τροχιάς
του είναι αδύνατο να επιστρέψει ποτέ στο ηλιακό μας σύστημα, οι επιστήμονες
συνεχίζουν να μελετούν τα δεδομένα και τα στοιχεία γύρω από το αντικείμενο. Όσο για το αν
αποτέλεσε μια επίσκεψη από εξωγήινους πιθανότατα θα παραμείνει κι αυτό για
πάντα ένα μυστήριο.