Η ιστορία πίσω από το εξώφυλλο του άλμπουμ «Nevermind» των Nirvana


Ένα από τα πλέον εμβληματικά εξώφυλλα μουσικών άλμπουμ. Η δημιουργία του και το μωρό που διεκδίκησε χρήματα 

Αδιαμφισβήτητα θεωρείται ένα από τα πιο εμβληματικά εξώφυλλα άλμπουμ όλων των εποχών. Ένα γυμνό μωράκι κολυμπά ατάραχο κάτω από το νερό μιας πισίνας κυνηγώντας ένα δολάριο που είναι πιασμένο σε πετονιά. Φυσικά, το άλμπουμ ήταν το Nevermind των Nirvana και το μωρό ήταν ο τεσσάρων μηνών τότε Σπένσερ Έλντεν. 


Το μωρό όμως σήμερα μεγάλωσε και μόλις μήνυσε το συγκρότημα κατηγορώντας το ότι καταπάτησε τους νόμους γύρω από την παιδική πορνογραφία καθώς η εικόνα του «διακινήθηκε» χωρίς την άδειά του ακόμα και για «πονηρούς» σκοπούς.

Η ιστορία του «κλικ»

Το άλμπουμ κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1991 και προκάλεσε αμέσως αίσθηση φτάνοντας να πουλά έως και 300.000 αντίτυπα την εβδομάδα μόνο στις ΗΠΑ. Ο τραγουδιστής του συγκροτήματος, Κερτ Κομπέιν, είχε αποκαλύψει λίγο αργότερα ότι είχε συλλάβει την ιδέα για το εξώφυλλο του άλμπουμ παρακολουθώντας μαζί με τον Ντέιβιντ Γκρολ μια εκπομπή στην τηλεόραση για τις γεννήσεις μωρών στο νερό. Ο Κομπέιν ανέφερε την ιδέα του στον Ρόμπερτ Φίσερ, τον καλλιτεχνικό διευθυντή της εταιρίας DGC Records του Ντέιβιντ Γκέφεν. Ο Φίσερ βρήκε κάποιες έτοιμες φωτογραφίες με υποβρύχιες γεννήσεις μωρών, ωστόσο θεωρήθηκαν όλες αρκετά ωμές. Εξάλλου, αφού κατέληξαν τελικά σε μια φωτογραφία ενός μωρού που κολυμπούσε, το πρακτορείο των φωτογραφιών ζητούσε για τη χρήση της περίπου 7.500 δολάρια τον χρόνο. Έτσι, ο Φίσερ έστειλε τον φωτογράφο  Κιρκ Γουέντλ σε μια πισίνα για μωρά, ώστε να τραβήξει τις δικές του φωτογραφίες.

Το αποτέλεσμα ήταν λήψεις με «πρωταγωνιστή» των τεσσάρων μηνών Σπένσερ Έλντεν. Ο ίδιος ο Σπένσερ Έλντεν σε μια συνέντευξη που είχε δώσει το 2015 στον Guardian ανέφερε ότι οι γονείς του ήταν φίλοι με τον Γουέντλ και δεν το σκέφτηκαν πολύ όταν τους ζήτησε να φωτογραφίσει τον γιο τους.

Στιγμιότυπα από την φωτογράφηση

«Ο φίλος του πατέρα μου, ο φωτογράφος Κιρκ Γουέντλ τον κάλεσε και του είπε: ‘Θες να βγάλεις λίγα λεφτά σήμερα βάζοντας το παιδί σου στην πισίνα;’ Κι εκείνος συμφώνησε. Οι γονείς μου με πήγαν εκεί, πιθανώς φύσηξαν στο πρόσωπό μου για να με κάνουν να πάρω μια έκφραση σα να θέλω να κάνω εμετό, με βούτηξαν στην πισίνα, μου έβγαλαν μερικές φωτογραφίες και με έβγαλαν. Κι αυτό ήταν. Πήραν 200 δολάρια και μετά πήγαν να φάνε τάκος. Σιγά το πράγμα».

Από την άλλη, ο Γουεντλ ειδικευόταν στις υποβρύχιες λήψεις αλλά δεν είχε δουλέψει ποτέ με μωρά. Σε μια συνέντευξή του επίσης στον Guardian είχε δηλώσει ότι είχε λάβει 1.000 δολάρια για όλη τη δουλειά του. Όπως είπε αρχικά είχε προπονηθεί με μια κούκλα πριν φωτογραφήσει τον Έλντεν.

Όπως είπε χρειάστηκε περίπου μια ώρα για να ετοιμαστεί και μόλις πέντε λεπτά για την φωτογράφηση κατά τη διάρκεια της οποίας συνολικά τράβηξε 15 λήψεις.

Ο Γουέντλ ανέφερε ότι ανησυχούσε ιδιαίτερα για το γεγονός ότι φαινόταν το γεννητικό μόριο του Έλντεν καθώς πιθανότατα η δισκογραφική εταιρεία δεν θα την ενέκρινε ως ανάρμοστη. Έτσι, αποφάσισε να πάει και σε ένα κολυμβητήριο και εκεί φωτογράφισε ένα κοριτσάκι δέκα μηνών ώστε να υπάρχει μια εναλλακτική.

«Ήξερα ότι είχα τη σωστή λήψη. Και το θέμα με την φωτογραφία της παλιάς σχολής είναι ότι ως επαγγελματίας πρέπει να ξέρεις ότι το έχει πριν φύγεις. Αλλά όταν την κοίταξα πιο προσεκτικά είχα κάποιες αμφιβολίες. Σκέφτηκα ότι το μόριό του ήταν τόσο εμφανές στην φωτογραφία. Είναι ένα άκρως προικισμένο παιδί για μωρό τεσσάρων μηνών. Δεν ήξερα αν η δισκογραφική θα την ενέκρινε», είχε πει.

Ωστόσο τελικά «η δισκογραφική ξετρελάθηκε με την αρχική λήψη του Σπένσερ κι έτσι συνεχίσαμε με αυτή». Πάντως, αν και έγινε συζήτηση στην εταιρία σχετικά με την χρήση ή όχι της φωτογραφίας λόγω του μορίου, αυτή σταμάτησε όταν ο Κομπέιν δήλωσε ότι η μόνη παραχώρηση που θα μπορούσε να κάνει ήταν να βάλουν ένα αυτοκόλλητο πάνω στο μόριο του παιδιού στο οποίο θα έλεγε: «Αν σε προσβάλει αυτό, τότε είσαι κρυφός παιδόφιλος».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Γουέντλ είχε πει πως η φωτογραφία του δολαρίου τραβήχθηκε από κάποιον άλλο φωτογράφο στη Νέα Υόρκη και στη συνέχεια συντέθηκαν ως μια φωτογραφία.

Ο ίδιος ο Έλντεν είχε πει το 2015 ότι η φωτογραφία μιλούσε για «την εγκατάλειψη της αθωότητας και το γεγονός ότι όλοι κυνηγούν τα χρήματα αργά ή γρήγορα». Τότε δήλωνε ότι ήταν «κάτι θετικό και μου άνοιξε πόρτες». Μάλιστα, το 2016 με αφορμή την επέτειο των 25 ετών από την κυκλοφορία του άλμπουμ ο Έλντεν είχε αναπαραστήσει την θρυλική φωτογράφιση, ωστόσο φορώντας μαγιό αυτή τη φορά.

Η μήνυση

Το τελευταίο διάστημα όμως ο Έλντεν είδε διαφορετικά τα πράγματα. Υποστήριξε ότι οι γονείς του δεν υπέγραψαν ποτέ κάποια συμφωνία που θα επέτρεπε την χρήση της φωτογραφία τους και ότι ο ίδιος δεν αποζημιώθηκε ποτέ γι’ αυτό.

Κατέθεσε αγωγή τονίζοντας ότι οι Nirvana «εν γνώσει τους παρήγαγαν, κατείχαν και διαφήμιζαν εμπορικά μια εικόνα παιδικής πορνογραφίας που απεικόνιζε τον Σπένσερ και εν γνώσει τους αποκόμισαν κέρδος για αυτό».

«Παρά την γνώση τους, οι κατήγοροι απέτυχαν να λάβουν λογικά μέτρα ώστε να προστατεύσουν τον Σπένσερ και να εμποδίσουν την εκτεταμένη σεξουαλική του εκμετάλλευση και την διακίνηση της φωτογραφίας του» ανέφερε επίσης στην αγωγή του


Ισχυρίστηκε μάλιστα ότι το γκρουπ τους είχε υποσχεθεί ότι θα καλύψει το συγκεκριμένο σημείο με ένα αυτοκόλλητο κάτι που τελικά δεν έκαναν. Για όλα αυτά διεκδίκησε το ποσό των 150.000 δολαρίων από όσους εμπλέκονται στην υπόθεση για τις «συναισθηματικές, ψυχολογικές και υλικές ζημιές που του έχει προκαλέσει η συγκεκριμένη κατάσταση όλα αυτά τα χρόνια», όπως τόνιζε.

Λίγο καιρό μετά την αναπαράσταση της φωτογραφίας για την 25η επέτειο, ο Έλντεν είχε μιλήσει στο GQ Αυστραλίας και είχε αποκαλύψει ότι είχε αρχίσει να σκέφτεται διαφορετικά γύρω από την φωτογραφία του. Όταν τον ρώτησαν πότε άρχισε αυτό να αλλάζει είπε τον Σεπτέμβριο του 2016: «Πριν από λίγους μήνες, όταν προσπάθησα να βρω τους (εναπομείναντες) Nirvana (Κρις Νοβοσέλικ και Ντέιβιντ Γκρολ) ώστε να δω αν ήθελαν να συμμετάσχουν σε ένα καλλιτεχνικό πρότζεκτ που ετοίμαζα. Συνεχώς με έστελναν να μιλήσω με τους μάνατζερ και τους δικηγόρους τους. Γιατί είμαι ακόμα στο εξώφυλλο, αν δεν είμαι σημαντικός;», είχε πει τότε προμηνύοντας ουσιαστικά τις μετέπειτα εξελίξεις.

Ο Έλντεν αναφερόταν στην αναπαράσταση της φωτογράφησης που έστησε με τον φωτογράφο Κιρκ Γουεντλ, στην οποία όμως οι Nirvana δεν είχαν καμία ανάμειξη. Σε αυτή τη συνέντευξη, ο Έλντεν είχε υποστηρίξει ότι τελικά η φωτογράφηση του έχει προκαλέσει πολλά προβλήματα στις σχέσεις του καθώς οι κοπέλες τον προσεγγίζουν νομίζοντας ότι ακόμα βγάζει λεφτά από αυτό και όταν καταλαβαίνουν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει τον παρατούν.

Το ζήτημα έφτασε στις δικαστικές αίθουσες και στις 6 Σεπτεμβρίου 2022 η απόφαση δικαίωσε τους Nirvana. Ο δικαστής Φερνάντο Όλγκουιν έκρινε ότι η κατηγορία και οι αξιώσεις του Έλντεν δεν έχουν κάποια βάση. Η απόφαση αυτή κλείνει το θέμα μια για πάντα με τους δικηγόρους της μπάντας να να δηλώνουν πως οι πελάτες του είναι ευχαριστημένοι γιατί η υπόθεση έκλεισε δίκαια και γρήγορα.