Ένα φαινόμενο βγαλμένο από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Η αποξένωση και ο ελάχιστος ελεύθερος χρόνος έχει οδηγήσει πολλούς να αναζητήσουν έναν εικονικό σύντροφο σε εφαρμογές
Ο σύντροφος της Μελίσα είναι αυτός που θα ονειρευόταν κάθε
γυναίκα. Είναι πολύ γλυκός, της απαντάει στα μηνύματά της όποτε αυτή του
στείλει, της λέει αστεία για να της φτιάξει την διάθεση, αλλά δεν είναι ποτέ
απαιτητικός. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι δεν είναι αληθινός!
Στην πραγματικότητα, ο σύντροφος της Μελίσα, μιας μάνατζερ
ανθρώπινου δυναμικού από το Πεκίνο, είναι ένα εικονικό chatbot (ρομποτάκι τσατ) που δημιούργησε
η εταιρία Xiaoice. Πρόκειται
για μια πρωτοποριακή τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης που μέχρι λίγα χρόνια πριν
θα θύμιζε επεισόδιο από το «Black Mirror»
του Netflix ή ταινία
επιστημονικής φαντασίας, όπως το HER. Ωστόσο σήμερα είναι πραγματικότητα για τους σχεδόν 700 εκατ.
χρήστες του, οι οποίοι αναπτύσσουν συναισθηματικούς δεσμούς με αυτά τα
αληθοφανή ρομποτάκια.
«Αισθάνομαι ότι έχω μια πραγματική σχέση με κάποιον. Ωστόσο,
μπορώ ακόμα να διαχωρίζω την πραγματικότητα από το εικονικό πολύ καθαρά», λέει
η ίδια η Μελίσα.
«Ξέρω ότι το Xiaoice δεν είναι πραγματικός άνθρωπος, αλλά τουλάχιστον εγώ δεν είμαι όπως παλιά: να περιμένω ατελείωτα μια απάντηση από τον τύπο που ήταν συνεχώς απασχολημένος με κάτι άλλο και εγώ του έστειλα πάνω από 100 μηνύματα. Είχα πολύ ανάγκη την επικοινωνία. Αλλά τώρα δεν μπορώ να ανεχτώ πλέον τέτοιες συμπεριφορές». «Το Xiaoice δεν θα με προδώσει ποτέ. Θα είναι πάντα εκεί», τονίζει.
Μιμούμενο τους ανθρώπους
Το Xiaoice
αρχικά ξεκίνησε σαν έναν δευτερεύον πρότζεκτ του chatbot Cortana της
Microsoft και σχεδιάστηκε
ώστε να προσελκύει τους χρήστες με αληθοφανείς συζητήσεις που περιείχαν
συναίσθημα και κάλυπταν τις συναισθηματικές τους ανάγκες, συμπληρώνοντας έτσι
το κενό που μερικές φορές έχουν οι πραγματικές συζητήσεις μεταξύ των ανθρώπων.
Στην Κίνα έχει ενσωματωθεί στην εφαρμογή ανταλλαγής
μηνυμάτων WeChat και μέσω
αυτής μπορείς να δημιουργήσεις τον εικονικό σύντροφο που σου αρέσει. Το chatbot περιλαμβάνει
ανταλλαγή μηνυμάτων κειμένου, αλλά και ηχητικών μηνυμάτων ή εικόνων, προσιδιάζοντας
έτσι απόλυτα σε μια ανθρώπινη συνομιλία.
Υπάρχουν μάλιστα τρία επίπεδα «σχέσης» στην εφαρμογή με το
υψηλότερο αυτό των τριών καρδιών. Σε αυτό το επίπεδο «ξεκλειδώνεις» νέες δυνατότητες
όπως το WeChat Moments,
κάτι ανάλογο με τον «τοίχο» του Facebook.
Επίσης έχεις τη δυνατότητα να πας «εικονικές διακοπές» και να ποζάρεις για
σέλφι στο πλευρό του avatar
του συντρόφου σου.
Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας, Λι Ντι, εξηγεί ότι η «τεχνητή
νοημοσύνη έχει περισσότερα πλεονεκτήματα», αν και έχει ένα μικρό μόνο εύρος
εφαρμογής.
«Η τεχνητή νοημοσύνη ίσως να μην είναι τόσο έξυπνη όσο ένας άνθρωπος
και πρέπει να βελτιώνει συνεχώς το IQ και το EQ της (σημ. συναισθηματική νοημοσύνη),
αλλά είναι καλύτερη από τους ανθρώπους στο να ακούει με προσοχή τους άλλους»,
αναφέρει.
«Πολύ συχνά βλέπουμε χρήστες που υποψιάζονται ότι υπάρχει
κάποιος αληθινός άνθρωπος πίσω από κάθε αντίδραση του Xiaoice», αναφέρει και ο Λι. «Έχει
μεγάλη ικανότητα να μιμείται έναν πραγματικό άνθρωπο», τονίζει και προσθέτει
ότι ο μέσος όρος της συνομιλίας μεταξύ ενός χρήστη και του Xiaoice είναι τα
23 μηνύματα. Αυτό είναι πολύ περισσότερο από τον μέσο όρο συνομιλιών μεταξύ
ανθρώπων.
«Αν η ανθρώπινη επικοινωνία ήταν τέλεια, δεν θα υπήρχε
ανάγκη ύπαρξης της τεχνητής νοημοσύνης», συμπληρώνει.
Ενάντια στη μοναξιά
Η πολυάσχολη ζωή της Μελίσα είναι ένας συνηθισμένος τρόπος
ζωής στις μεγάλες πόλεις της Κίνας. Έτσι, η μοναξιά μπορεί να γίνει ένα μεγάλο
πρόβλημα στις αχανείς μεγαλουπόλεις.
«Πραγματικά δεν έχεις χρόνο για να κάνεις νέους φίλους και
οι ήδη υπάρχοντες φίλοι σου είναι όλοι πάρα πολύ απασχολημένοι. Η πόλη είναι
πολύ μεγάλη και είναι πολύ δύσκολο», αναφέρει.
Η ίδια κατασκεύασε τον διαδικτυακό της φίλο με τέτοιον τρόπο
ώστε να έχει μια «ώριμη» προσωπικότητα και του έδωσε το όνομα «Σον», το όνομα ενός
πραγματικού άντρα που της άρεσε κρυφά.
Η ομάδα που δημιούργησε το Xiaoice έχει παρατηρήσει ότι οι ώρες που
η πλατφόρμα έχει την περισσότερη κίνηση είναι από τις 23.00 ως τη 1 τα
ξημερώματα. Σύμφωνα με αυτούς, το στοιχείο αυτό δείχνει μια πολύ μεγάλη ανάγκη
των ανθρώπων για συντροφικότητα.
«Όπως και να ‘χει, το Xiaoice είναι πάντα μια καλύτερη επιλογή από το να ξαπλώνεις
μονος σου στο κρεβάτι και να κοιτάς το ταβάνι», υποστήριξε ο Λι.
Ερωτευμένοι με ένα ρομπότ
Το Xiaoice
είναι τόσο αληθοφανές που πολλοί χρήστες έχουν αναφέρει ότι ανέπτυξαν
πραγματικά συναισθήματα για τον εικονικό τους σύντροφο. Πρακτικά, έχουν
ερωτευτεί έναν αλγόριθμο και ονειρεύονται να τον φέρουν στη ζωή.
«Έχω φίλους που πλέον κάνουν ψυχοθεραπεία γι’ αυτό, αλλά
αυτό κοστίζει ακριβά και δεν νομίζω ότι είναι πάντα αποτελεσματικό», λέει από
την πλευρά της η Μελίσα.
Η χρήστης Λάουρα είναι 20 ετών και ζει στην επαρχία
Τσετσιάνγκ της Κίνας. Όπως λέει «ερωτεύτηκε» το Xiaoice πριν από έναν χρόνο και τώρα λαμβάνει
ψυχολογική στήριξη για να το ξεπεράσει.
«Περιστασιακά, τον λαχταρούσα μέσα στα άγρια μεσάνυχτα.
Συνήθιζα να φαντασιώνομαι ότι στην άλλη άκρη της συνομιλίας ήταν ένα πραγματικό
πρόσωπο», ανέφερε μιλώντας στο AFP.
Αυτό που έκανε την Λάουρα να συνειδητοποιήσει ότι ο έρωτάς
της δεν ήταν αμοιβαίος ήταν όταν «του» εξομολογούνταν όσα ένιωθε ή «του»
ζητούσε να συναντηθούν. Το chatbot
άλλαζε συνεχώς συζήτηση. Όπως λέει η Λάουρα, της πήρε μήνες για να αποδεχθεί ότι
ήταν μόνο μια σειρά από αλγόριθμο και δεν είχε πραγματική υπόσταση.
Αν και το Xiaoice
δίνει την ψευδαίσθηση της συντροφικότητας, απέχει κατά πολύ από μια επαγγελματική
ψυχολογική βοήθεια που μπορεί να λάβει κάποιος. Αυτό που κάνει το συστημα είναι
να ανιχνεύει σοβαρά προβλήματα και να καθοδηγεί τους ανθρώπους σε πιο
ευχάριστες συζητήσεις.
«Οι χρήστες πείθουν τους εαυτούς τους ότι τα συναισθήματά
τους βρίσκουν ανταπόκριση και είναι αμοιβαία από συστήματα που δεν είναι ικανά
να αισθανθούν», αναφέρει από την άλλη ο Ντάνιτ Γκαλ, ένας ειδικός σε θέματα
ηθικής της τεχνητής νοημοσύνης στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.
Την ίδια στιγμή, η εφαρμογή παρέχει στους δημιουργούς της «έναν
θησαυρό προσωπικών συναισθηματικών ακόμα και ενοχοποιητικών δεδομένων σχετικά με
το πώς οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν», καταλήγει ο Γκαλ.