«Πούλησα την κόρη μου σε έναν ηλικιωμένο και πιθανότατα θα αναγκαστώ να πουλήσω ακόμα μια»


Οικογένειες στο Αφγανιστάν αναγκάζονται να πουλήσουν τα κορίτσια τους σε ηλικιωμένους για να επιζήσουν. Η 9χρονη Παρβάνα πουλήθηκε ήδη σε έναν 55χρονο


Η Παρβάνα Μαλίκ στα εννιά της χρόνια μοιάζει όπως κάθε κοριτσάκι στην ηλικία της. Σε ένα σκονισμένο ξέφωτο γελώντας,  με κόκκινα μάγουλα παίζει σκοινάκι με τους φίλους της και μοιάζει ξέγνοιαστη. Όταν όμως επιστρέφει στο σπίτι της, μια μικρή καλύβα με χωμάτινους τοίχους, το χαμόγελο της εξαφανίζεται καθώς εκεί βρίσκεται ξανά αντιμέτωπη με την μοίρα της: η Παρβάνα μόλις έχει πουληθεί ως νύφη σε έναν άγνωστο.

Ο άντρας που θέλει να αγοράσει την Παρβάνα για γυναίκα του είναι 55 χρονών και γι’ αυτήν δεν είναι τίποτα άλλο από έναν «γέρο με άσπρα φρύδια και πυκνή άσπρη γενειάδα», όπως τον περιγράφει η μικρή στους δημοσιογράφους του CNN. Όπως λέει ανησυχεί ότι θα την χτυπά και ότι θα την αναγκάζει να κάνει πολλές δουλειές στο σπίτι του.

Όμως οι γονείς της από την άλλη λένε ότι δεν έχουν άλλη επιλογή. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η οικογένεια της Παρβάνα ζει σε έναν καταυλισμό εκτοπισμένων στο Αφγανιστάν στην βορειοδυτική επαρχία Μπαντγίς, επιζώντας χάρη στην βοήθεια από τις ανθρωπιστικές οργανώσεις και από ευκαιριακές δουλειές.

Ωστόσο, η ζωή τους έγινε ακόμα πιο δύσκολη όταν οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία τον Αύγουστο. Από τότε, η διεθνής ανθρωπιστική συνεχώς μειώνεται και η οικονομία της χώρας καταρρέει και η οικογένεια δυσκολεύεται ακόμα και να καλύψει τις βασικές της ανάγκες, όπως το φαγητό. Ο πατέρας της Παρβάνα αναγκάστηκε να πουλήσει ήδη την 12χρονη αδερφή της πριν από λίγους μήνες.

Η Παρβάνα – και η αδερφή της- είναι ένα από τα πολλά κορίτσια του Αφγανιστάν που πωλούνται ως νύφες καθώς η ανθρωπιστική κρίση εντείνεται στη χώρα. Η πείνα έχει ωθήσει πολλές οικογένειες να λάβουν σκληρές αποφάσεις, ειδικά καθώς ο δύσκολος χειμώνας του Αφγανιστάν πλησιάζει.

Οι γονείς της Παρβάνα έδωσαν πλήρη πρόσβαση και άδεια στους δημοσιογράφους του CNN να μιλήσουν στα παιδιά και να δείξουν τα πρόσωπά τους επειδή όπως λένε δεν μπορούν να αλλάξουν αυτή τη συνήθεια από μόνοι τους.

«Μέρα με τη μέρα, ο αριθμός των οικογενειών που πουλάνε τα παιδιά τους συνεχώς αυξάνεται. Η έλλειψη τροφής, η έλλειψη εργασίας κάνει τις οικογένειες να νιώθουν ότι αναγκάζονται να το κάνουν αυτό», λέει ο Μοχάμαντ Ναγιέμ Ναζέμ, ένας ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων που βρίσκεται στο Μπαντγίς.

Η απόφαση

Ο Αμπντούλ Μαλίκ, ο πατέρας της Παρβάνα, δεν μπορεί να κοιμηθεί τα βράδια. Εν όψει της πώλησης της κόρης του νιώθει γεμάτος με ενοχές, ντροπή και ανησυχία, λέει στο CNN.

Προσπάθησε να αποφύγει την πώλησή της, ταξίδεψε ως την πρωτεύουσα της επαρχίας Κάλα-ε-Ναου, για να ψάξει για δουλειά χωρίς όμως αποτέλεσμα. Δανείστηκε «πολλά χρήματα» από συγγενείς και η σύζυγός του αναγκάστηκε να ζητιανεύει λίγο φαγητό από τους άλλους κατοίκους του καταυλισμού. Τίποτα όμως δεν είχε αποτέλεσμα και ένιωσε ότι δεν του μένει άλλη επιλογή αν θέλει να θρέψει την υπόλοιπη οικογένειά του.

«Η οικογένειά μας έχει οχτώ μέλη. Πρέπει να την πουλήσω για να κρατήσω ζωντανή την υπόλοιπη οικογένεια», αναφέρει στο CNN.

Ωστόσο, τα χρήματα από την πώληση της Παρβάνα θα συντηρήσουν την οικογένεια για λίγους μόνο μήνες και μετά ο Μαλίκ θα πρέπει να βρει μια άλλη λύση.

Η Παρβάνα από την πλευρά της λέει ότι ήλπιζε πως θα μπορέσει να αλλάξει τη γνώμη των γονιών της. Ονειρευόταν ότι θα γίνει δασκάλα και ότι δεν θα σταματήσει να πηγαίνει σχολείο. Ωστόσο, τα παρακαλετά της ήταν μάταια. Στις 24 Οκτωβρίου ο Κορμπάν, ο αγοραστής της, έφτασε στο σπίτι της οικογένειας και έδωσε στον πατέρα της Παρβάνα 200.000 αφγανίς (περίπου 2.000 δολάρια) με τη μορφή προβάτων, γης και χρημάτων. Ο Κορμπάν δεν περιέγραψε την πώληση ως γάμο λέγοντας ότι έχει ήδη μια σύζυγο, η οποία θα προσέχει την Παρβάνα σα να είναι δικό τους παιδί.

«Η Παρβάνα ήταν φθηνή και ο πατέρας της είναι πολύ φτωχός και χρειάζεται λεφτά. Θα δουλεύει στο σπίτι μου. Δεν θα την χτυπώ. Θα της συμπεριφέρομαι σαν μέλος της οικογένειας και θα είμαι καλός μαζί της», λέει ο Κορμπάν.

Η Παρβάνα έχοντας καλύψει το κεφάλι της με ένα μαύρο μαντήλι και έχοντας γύρω από το λαιμό της μια γιρλάντα λουλουδιών παραδόθηκε κλαίγοντας στον Κορμπάν από τον επίσης δακρυσμένο πατέρα της: «Αυτή είναι η νύφη σου. Σε παρακαλώ φρόντισέ τη. Είσαι υπεύθυνος πλέον γι’ αυτήν. Σε παρακαλώ να μην την χτυπάς», είπε στον αγοραστή.

Ο Κορμπάν συμφώνησε και πήρε την Παρβάνα από το χέρι. Καθώς οι δύο έφευγαν, η Παρβάνα προσπάθησε να μην στήσει τα πόδια της στο έδαφος για να μην φύγει, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Η Παρβάνα δεν είναι η μόνη

Από τη στιγμή που οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία, οι ιστορίες όπως της Παρβάνα είναι όλο και πιο συχνές. Παρόλο που παγκοσμίως απαγορεύεται ο γάμος παιδιών κάτω των 15 ετών στις επαρχιακές ειδικά περιοχές του Αφγανιστάν είναι κάτι που συνηθίζεται ανέκαθεν, ενώ μετά την αύξηση της πείνας και της απόγνωσης που προκλήθηκε μετά τον Αύγουστο έχει γιγαντωθεί.

Πάνω από τον μισό πληθυσμό του Αφγανιστάν αντιμετωπίζει πλέον έντονα προβλήματα στη σίτισή του, σύμφωνα με μια αναφορά του ΟΗΕ που είδε το φως αυτήν την εβδομάδα. Σύμφωνα με αυτή, πάνω από τρία εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών στο Αφγανιστάν θα έρθουν αντιμέτωπα με οξύ υποσιτισμό τους επόμενους μήνες. Την ίδια στιγμή οι τιμές των τροφίμων εκτοξεύονται, οι τράπεζες στερεύουν από χρήματα και οι εργάτες μένουν απλήρωτοι.

Σχεδόν 677.000 άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από τα σπίτια του τα τελευταία χρόνια εξαιτίας των μαχών που μαίνονταν στη χώρα, σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό των Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (UNOCHA) και έχουν γίνει πρόσφυγες μέσα στην πατρίδα τους. Πολλοί από αυτούς ζουν μέσα σε σκηνές ή σε αυτοσχέδιες καλύβες σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως η οικογένεια της Παρβάνα.

«Είναι απόλυτα κατακλυσμιαίο γεγονός. Δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν την κρίση σε λίγους μήνες ή εβδομάδες. Είμαστε ήδη μέσα στην κρίση», λέει η Χέδερ Μπαρ, η αναπληρώτρια διευθύντρια του τμήματος γυναικείων δικαιωμάτων του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονα για τα κορίτσια του Αφγανιστάν, τα οποία από την στιγμή που ανέλαβαν οι Ταλιμπάν βλέπουν τα αγόρια αδέρφια τους να πηγαίνουν κάθε μέρα σχολείο, ενώ αυτά μένουν σπίτι. Οι Ταλιμπάν υπόσχονται ότι καταστρώνουν ένα σχέδιο ώστε να μπορέσουν να επιστρέψουν και τα κορίτσια να γυρίζουν στα σχολεία, αλλά δεν έχουν πει πότε αυτό θα είναι έτοιμο ή τι όρους θα θέσουν.

Η αβεβαιότητα σε συνδυασμό με την αύξηση της φτώχειας έχει εξαναγκάσει πολλούς γονείς να πουλήσουν τα κορίτσια τους ως νύφες.

«Όσο ένα κορίτσι πήγαινε σχολείο, η οικογένεια επένδυε στο μέλλον της. από τη στιγμή που σταματά όμως την εκπαίδευσή της, τότε γίνεται όλο και πιο πιθανό να την στείλουν να παντρευτεί», λέει η Μπαρ.

Και μόλις ένα κορίτσι πουληθεί ως νύφη οι πιθανότητες να συνεχίσει την εκπαίδευσή της ή να κυνηγήσει ένα ανεξάρτητο μονοπάτι στη ζωής της πέφτουν στο μηδέν. Αντίθετα, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πολύ πιο δυσοίωνο μέλλον. Χωρίς πρόσβαση σε μεθόδους αντισύλληψης ή γυναικολογική φροντίδα, υπολογίζεται ότι σχεδόν το 10% των κοριτσιών ηλικίας 15 έως 19 ετών στο Αφγανιστάν γίνονται μητέρες κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Πολλά από τα κορίτσια είναι πολύ νέα για να θεωρηθεί ότι συναινούν στην σεξουαλική πράξη, ενώ αντιμετωπίζουν επιπλοκές στη γέννα καθώς το σώμα τους δεν είναι ακόμα έτοιμο για κάτι τέτοιο. Οι θάνατοι που συνδέονται με τη γέννα στα κορίτσια ηλικίας 15-19 ετών είναι σχεδόν διπλάσιοι σε σύγκριση με αυτές που καταγράφονται στις γυναίκες ηλικίας 20-24.

«Δεν θέλω να αφήσω τους γονείς μου»

Η δεκάχρονη Μαγκούλ ζουν στην επαρχία Γκορ του Αφγανιστάν και πλέον κλαίει κάθε μέρα καθώς ετοιμάζεται για την πώληση της σε έναν 70χρονο άντρα. Η Μαγκούλ πωλείται καθώς ο πατέρας της πρέπει να ξεχρεώσει το χρέος του. Οι γονείς της είχαν δανειστεί 200.000 αφγανίς (2.200 δολάρια) από έναν γείτονα στο χωριό τους, αλλά ο πατέρας της δεν μπορεί να βρει δουλειά πουθενά κι έτσι δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να αποπληρώσει το χρέος του.

Ο αγοραστής της Μαγκούλ έσυρε τον πατέρα της, τον Ιμπραχίμ, έξω από μια φυλακή των Ταλιμπάν και τον απείλησε ότι θα τον καταγγείλει και θα καταλήξει εκεί αν δεν αποπληρώσει το χρέος του. Ο Ιμπραχίμ λέει ότι υποσχέθηκε στον γείτονά του ότι θα τον αποπληρώσει σε ένα μήνα, όμως τώρα αυτός ο μήνας έχει σχεδόν περάσει. «Δεν ξέρω τι να κάνω», λέει ο Ιμπραχίμ. «Ακόμα και αν δεν του δώσω τις κόρες μου, θα τις πάρει», αναφέρει.

Η μητέρα της Μαγκούλ, Γκουλ Αφρόζ, νιώθει απόγνωση: «Προσεύχομαι στο Θεό να περάσουν αυτές οι κακές μερες», αναφέρει.

Όπως και ο Κορμπάν, ο αγοραστής της Μαγκούλ έχει υποσχεθεί ότι δεν θα την κακομεταχειρίζεται και ότι απλώς θέλει να τον βοηθά με το μαγείρεμα και το καθάρισμα του σπιτιού. Οι υποσχέσεις αυτές μοιάζουν όμως μάλλον ψεύτικες όταν συγκριθούν με τις απειλές που εκτοξεύει στην οικογένεια της Μαγκούλ.

«Πραγματικά δεν τον θέλω. Αν με αναγκάσουν να πάω, θα αυτοκτονήσω. Δεν θέλω να αφήσω τους γονείς μου», λέει η Μαγκούλ μέσα σε κλάματα καθώς κάθεται στο πάτωμα του σπιτιού τους.

Η κατάσταση είναι παρόμοια για μια άλλη εννεαμελή οικογένεια στην επαρχία Γκορ, η οποία πουλάει τις δύο του κόρες ηλικίας 4 και 9 ετών. Ο πατέρας δεν έχει δουλειά, όπως οι περισσότεροι στον καταυλισμό των εκτοπισμένων, ωστόσο η κατάσταση είναι ακόμα πιο δύσκολη γι’ αυτόν καθώς έχει προβλήματα αναπηρίας.

Προετοιμάζεται να πουλήσει τις κόρες του έναντι 100.000 αφγανίς (περίπου 1.100 δολάρια) το καθένα. Η τετράχρονη Ζάιτον λέει με τον παιδικό της τρόπο ότι ξέρει για ποιο λόγο γίνεται αυτό: «Επειδή είμαστε φτωχοί και δεν έχουμε φαγητό να φάμε».

Η γιαγιά τους, Ροξάνα, βρίσκεται σε απόγνωση: «Αν είχαμε φαγητό και κάποιον να μας βοηθήσει δεν θα το κάναμε ποτέ αυτό. Δεν έχουμε άλλη επιλογή», λέει με δάκρυα στα μάτια.

Η διεθνής ανθρωπιστική βοήθεια στερεύει

Οι τοπικοί ηγέτες των Ταλιμπάν στο Μπαντγίς λένε ότι σχεδιάζουν να διανείμουν φαγητό ώστε να σταματήσουν οι οικογένειες να πουλάνε τα κορίτσια τους: «Μόλις εφαρμόσουμε το σχέδιό μας, αν συνεχίσουν να πουλάνε τις κόρες τους θα πηγαίνουν φυλακή», λέει ο Μαλάουι Τζαλαλουντίν, ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Δικαιοσύνης των Ταλιμπάν.

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στο Μπαντγίς. Καθώς ο χειμώνας πλησιάζει, τόσο οι Ταλιμπάν όσο και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις κάνουν όλο και πιο έντονες εκκλήσεις για περισσότερη βοήθεια ελπίζοντας ότι έτσι θα σταματήσουν τους γάμους παιδιών.

Η επικράτηση των Ταλιμπάν και η αποχώρηση των Αμερικανών και των συμμάχων τους από τη χώρα έβαλε φρένο στην βοήθεια που προσφερόταν με αποτέλεσμα να σταματήσουν να δίνονται χρήματα που ήταν ζωτικής σημασίας για την οικονομία και την επιβίωση των ανθρώπων.

Οι ξένες χώρες και οι διάφοροι οργανισμοί είναι πλέον διστακτικοί στην προσφορά βοήθειας καθώς φοβούνται ότι θα κατηγορηθούν ότι βοηθούν το καθεστώς των Ταλιμπάν. Η οικονομία της χώρας βρίσκεται πλέον ένα βήμα από την κατάρρευση και οι δωρητές του ΟΗΕ υποσχέθηκαν τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι θα δώσουν πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια για ανθρωπιστική βοήθεια στο Αφγανιστάν, από τα οποία τα 606 εκατ. δολάρια είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση των πιο κρίσιμων ζητημάτων επιβίωσης. Ωστόσο, λιγότερα από τα μισά χρήματα έχουν φτάσει στο Αφγανιστάν καθώς κάποια από τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ δεν έχουν ακόμα καταβάλει το μερίδιό τους.

Οι οικογένειες με τις οποίες μίλησε το CNN καθώς και οι ειδικοί των ανθρωπιστικών οργανώσεων εξέφρασαν την απόγνωσή τους για την μείωση της βοήθειας τη στιγμή μάλιστα που η χώρα βρίσκεται στην πιο κρίσιμη στιγμή της.

Η Ισαμπέλ Μουσάρντ Κάρλσεν, επικεφαλής του UNOCHA, τόνισε ότι οι εργαζόμενοι των ανθρωπιστικών οργανώσεων παραμένουν το Αφγανιστάν προσφέροντας βοήθεια, ωστόσο αυτό δεν είναι αρκετό.

«Με το να μην δίνουν τα χρήματα, αυτοί που υποφέρουν είναι οι πιο αδύναμοι, οι φτωχοί και αυτά τα νεαρά κορίτσια», τονίζει η Κάρλσεν.

Η Μπαρ και η Κάρλσεν αναγνωρίζουν την ανάγκη των παγκόσμιων ηγετών να καταδείξουν ότι οι Ταλιμπάν είναι υπόλογοι για καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ωστόσο προειδοποιούν ότι όσο περισσότερο το Αφγανιστάν μείνει χωρίς διεθνή βοήθεια τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζουν οι οικογένειες να λιμοκτονήσουν και να αναγκαστούν να πουλήσουν τα κορίτσια τους. Ακόμα και οι ίδιοι οι Ταλιμπάν πλέον καλούν τη διεθνή κοινότητα να συνδράμει.

Ο Μαλίκ πάντως δεν έχει αυταπάτες και ξέρει πολύ καλά τι σημαίνει η πώληση της κόρης του αλλά και τι σημαίνει αυτή η ζοφερή κατάσταση για το μέλλον της οικογένειας του. Ο Κορμπάν υποστηρίζει ότι θα «χρησιμοποιήσει» την μικρή ως εργάτρια και όχι ως νύφη αλλά ο Μαλίκ ξέρει πολύ καλά ότι δεν έχει κανέναν έλεγχο στο τι θα συμβεί από εδώ και πέρα. «Ο ηλικιωμένος άντρας μου είπε: Πληρώνω για το κορίτσι και πλέον δεν έχεις καμία δουλειά με το τι θα κάνω με αυτή. Αυτός είναι δικός μου λογαριασμός» τονίζει ο Μαλίκ.

Με τον χειμώνα να έρχεται η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί. Κάποια στιγμή τα χρήματα από την πώληση της Παρβάνα θα τελειώσουν και η οικογένεια θα βρεθεί πάλι στην ίδια κατάσταση. «Όπως βλέπω τα πράγματα δεν έχουμε μέλλον, το μέλλον μας είναι κατεστραμμένο. Θα αναγκαστώ να πουλήσω μια ακόμα κόρη μου αν η οικονομική μου κατάσταση δεν βελτιωθεί, πιθανότητα αυτή που είναι δύο ετών» τονίζει ο Μαλίκ.