Μια νεαρή Αφγανή κατάφερε να ξεφύγει από τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και βρέθηκε εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία. Αυτή είναι η ιστορία της
Τον περασμένο Αύγουστο, η Μασούμα Τατζίκ κατάφερε να ξεφύγει
από το Αφγανιστάν, όταν η χώρα της πέρασε στα χέρια των Ταλιμπάν, οι οποίοι την
πήγαν πίσω σε μια εφιαλτική εποχή. Βρήκε καταφύγιο στο Κίεβο της Ουκρανίας,
ωστόσο τώρα έπρεπε να πάρει ξανά το δρόμο της προσφυγιάς μετά την ρωσική
εισβολή. Για δεύτερη φορά μέσα σε έξι μήνες έπρεπε να φύγει για να σώσει τη ζωή
της.
Η 23χρονη Αφγανή είναι μηχανικός λογισμικού και αναλύτρια
δεδομένων και όπως λέει μιλώντας στον Λορέντζο Τόντο και τον Guardian, το σοκ και το τραύμα όταν
βρέθηκε σε άλλη μια εμπόλεμη ζώνη έχουν κλονίσει μέσα της την αίσθηση της
πραγματικότητας.
«Μερικές φορές, όταν κλείνω τα μάτια μου, όλα φαίνονται
σουρεαλιστικά», λέει, από την πολωνική πρωτεύουσα Βαρσοβία, όπου βρήκε
επιτέλους ένα μέρος σχετικά ασφαλές. «Όταν πήγαινα στα πολωνικά σύνορα από την
Λβιβ, είδα σκηνές που μου θύμισαν την εκκένωση της Καμπούλ. Κάθε φορά που έβλεπα
αυτές τις σκηνές ήταν σαν ένα deja vu. Είχα την αίσθηση ότι το είχα ξαναζήσει.
Δεν μπορούσα να το πιστέψω. Άφησα την οικογένεια και τους φίλους μου στο
Αφγανιστάν λίγους μήνες πριν και τώρα άφηνα τους φίλους μου στην Ουκρανία»,
λέει.
Ο πόλεμος και οι συγκρούσεις ακολουθούν την Μασούμα από τη
γέννησή της. Η ίδια γεννήθηκε πρόσφυγας στην Τεχεράνη, όταν η οικογένειά της, η
οποία είναι Χαζάρα μια εθνική μειονότητα που διώκεται στο Αφγανιστάν,
αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι της. Όταν η οικογένειά της επέστρεψε και παρά τα εμπόδια που τίθεντο πάντα
μπροστά της εξαιτίας του φύλου της και της εθνότητάς της, κατάφερε να κερδίσει υποτροφία
για το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο στο Αφγανιστάν και έγινε μια από τις καλύτερες
μαθήτριες στην τάξη της.
Τον περασμένο Αύγουστο, η Μασούμα ζούσε και σπούδαζε στην
Καμπούλ όταν οι Ταλιμπάν έφτασαν στις πύλες της πόλης στις 14 του μήνα. Μέσα σε
24 ώρες χιλιάδες άνθρωποι που ως τότε ένιωθαν προστατευμένοι από τον Εθνικό Στρατό
του Αφγανιστάν και τις αμερικανικές δυνάμεις, έπρεπε να ζήσουν πλέον υπό τον
νόμο των Ταλιμπάν. Η ίδια, ως γυναίκα και ως Χαζάρα, ένιωθε στόχος.
«Το αφεντικό μου μού τηλεφώνησε και μου είπε ότι πρέπει να
φύγω από την πόλη και ότι είχε βρει ένα τρόπο για να μας βγάλει εκτός», λέει. Μαζί
με χιλιάδες ακόμη απελπισμένους Αφγανούς κατάφερε να φτάσει στο αεροδρόμιο,
όπου αντίκρισε μια χαοτική κατάσταση. «Όταν μπήκαμε στο αεροδρόμιο, η κατάσταση
χειροτέρευε. Οι Ταλιμπάν ξυλοκοπούσαν ανθρώπους που έτρεχαν. Εμένα με μαστίγωσε
μια ομάδα Ταλιμπάν. Ήμουν τρομοκρατημένη», λέει.
Μετά από μέρες αναμονής, στις 21 Αυγούστου, η Μασούμα
κουβαλώντας μόνο μια τσάντα που είχε μέσα το λάπτοπ της και το βιβλίο της Ελίφ
Σαφάκ, «Οι 40 κανόνες της αγάπης», κατάφερε να βρει μια θέση σε ένα αεροπλάνο
με προορισμό το Κίεβο.
Μόνη σε μια ξένη πόλη με άλλη γλώσσα και ζώντας ως
πρόσφυγας, άρχισε να προσπαθεί να ξαναφτιάξει τη ζωή της. «Μετά από μερικούς
μήνες, βρέθηκα άνεργη επειδή η εταιρεία στην οποία εργαζόμουν έκλεινε», λέει.
«Αλλά δεν τα παράτησα και έπιασα άλλη δουλειά εξ αποστάσεως ως αναλύτρια δεδομένων
για μια σερβική εταιρεία».
Όμως, έξι μήνες μετά και ενώ είχε αρχίσει να κάνει φίλους, η
ζωή της κατέρρευσε χωρίς καμία προειδοποίηση για ακόμα μια φορά. Στις 24
Φεβρουαρίου, τα ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Ουκρανία και κατευθύνθηκαν
προς το Κίεβο, το οποίο έγινε επίσης στόχος αεροπορικών επιδρομών. Για την Μασούμα,
ήταν ώρα να δραπετεύσει ξανά.
«Άρχισα να σκέφτομαι, υπάρχει κάποια χώρα χωρίς πόλεμο, για
να πάω εκεί;» λέει με δάκρυα στα μάτια. «Και γιατί, ανάμεσα σε όλους τους
ανθρώπους στον κόσμο, γιατί σε μένα; Γιατί δεν μπορώ να έχω μια κανονική ζωή
όπως αυτή οποιουδήποτε άλλου 23χρονου κοριτσιού στην Ευρώπη;».
Η Μασούμα κατάφερε να φτάσει στη Λβιβ όπου ήρθε σε επαφή με μια ομάδα Πολωνών εθελοντών στο Facebook, οι οποίοι πέρασαν τα σύνορα της Ουκρανίας για να την φέρουν με ασφάλεια στην Πολωνία.
«Πριν φύγω, δεν έτρωγα για να εξοικονομήσω τα λίγα χρήματα
που είχα, ώστε να σωθώ», λέει.
Έφτασε στη Βαρσοβία την περασμένη Πέμπτη, όπου συναντήθηκε
ξανά με μια Αφγανή φίλη από την Καμπούλ, που ζει στην Πολωνία μετά την κατάληψη
των Ταλιμπάν. Τώρα πρέπει να ξαναρχίσει να φτιάχνει τη ζωή της για τρίτη φορά.
«Αυτή τη φορά, θα ζω κάθε μέρα όπως έρχεται», λέει. «Επειδή,
αν έχω μάθει ένα πράγμα αυτούς τους έξι μήνες, είναι ότι πραγματικά δεν ξέρουμε
τι μας επιφυλάσσει το αύριο».