Πώς είναι να ξυπνάς από κώμα;

 


Άνθρωποι που βίωσαν την εμπειρία αφηγούνται

Μέσα σε 15 μέρες από τότε που μολύνθηκε από Covid-19 ο 29χρονος Κάλουμ Σπενς έπεσε σε κώμα. «Οι ακτινογραφία θώρακα έδειξε ότι ο Covid μου είχε προκαλέσει πνευμονία και στους δύο πνεύμονες και τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα μου είχαν πέσει κάτω από το 90%. Με έβαλαν στην εντατική και στη συνέχεια σε μηχανική υποστήριξη για να αναπνέω» λέει ο ίδιος. Στη συνέχεια έπεσε σε κώμα κατάσταση στην οποία έμεινε για επτά μέρες. «Όταν ξύπνησα δεν ήταν τίποτα που να μοιάζει με αυτό που βλέπουμε στις ταινίες και την τηλεόραση» τονίζει και αφηγείται το πώς ένιωθε:

«Επειδή για τρεις μέρες αφότου ξύπνησα είχα επίμονες παραισθήσεις δυσκολευόμουν να εμπιστευτώ τις αναμνήσεις που είχα από τη μετάβαση. Για παράδειγμα από τη στιγμή που ξύπνησα είχα αυτή την παραίσθηση ότι ο χρόνος περνά πολύ γρήγορα. Κοιτούσα το ρολόι και μετά σκάναρα με τα μάτια μου το δωμάτιο. Όταν κοιτούσα ξανά το ρολόι είχαν περάσει 15 λεπτά. Την πρώτη φορά που πραγματικά συνειδητοποίησα ότι ήμουν σε κώμα ήταν δύο μέρες αφού ξύπνησα όταν ήρθε η μητέρα μου με τον αδελφό μου. Ήμουν πεπεισμένος ότι είχαν έρθει να με αποχαιρετήσουν.

Οι περισσότερες από τις παραισθήσεις αφορούσαν το προσωπικό του νοσοκομείου. Πίστευα ότι προσπαθούν να με σκοτώσουν γιατί θεωρούσα ότι είχα δολοφονήσει κάποιον έξω από ένα κλαμπ. Επίσης θεωρούσα ότι ένας λευκός πίνακας που υπήρχε στον τοίχο ήταν υπολογιστής και ο γιατρός μου έγραφε μηνύματα εκεί για τον φόνο που είχα διαπράξει.

Τελικά στον πίνακα ο γιατρός έγραφε απλά: Γεια σου Κάλουμ, σήμερα είναι 20 Ιανουαρίου και η νοσοκόμα σου είναι η Χάρτλεϊ.

 Ήμουν τόσο πεπεισμένος για τη δολοφονία που ικέτευα τη μητέρα μου να μου αποκαλύψει το όνομα του θύματος μου. Ήταν τραγικό γι' αυτή.

Αργότερα έμαθα ότι αυτή η κατάσταση ονομάζεται «ντελίριο της εντατικής» και τα 2/3 των ατόμων που μπαίνουν σε μηχανική υποστήριξη τη βιώνουν. Τώρα μοιάζει με μια αστεία ιστορία αλλά τότε ήταν πολύ τρομακτικό. Ευτυχώς πλέον δεν έχω σύγχυση και άγχος για το τι συνέβη και τι όχι.

Πέραν από τις παραισθήσεις είχα πρόβλημα με τη μνήμη μου. Το παλιότερο γεγονός που μπορούσα να θυμηθώ είναι κάποιες διακοπές τον Ιούλιο του 2020. Η μητέρα μου έπρεπε να μου υπενθυμίζει τι είχε συμβεί και όταν το έκανε οι αναμνήσεις επέστρεφαν αμέσως. Ήταν περίεργο σαν να χρειαζόταν να τις ξεκλειδώσει κάποιος.

Επιπλέον λόγω των παραλυτικών φαρμάκων οι μυες μου έπρεπε να μάθουν ξανά πώς να λειτουργούν. Πώς να σηκώσω το χέρι μου, πώς να εστιάζω τα μάτια μου και πώς να αφοδεύω. Χρειάστηκαν εβδομάδες έντονης φυσιοθεραπείας για να μπορέσω να περπατώ 1-2 μέτρα.

Ήταν μια τεράστια στιγμή όταν κατάφερα να σηκωθώ από το κρεβάτι και να πάω μόνος μου στην τουαλέτα. Χρειάστηκαν μήνες για να επανέλθω στη φυσική κατάσταση που ήμουν πριν το κώμα.

Ποτέ δεν είχα κάποιου είδους επιφοίτηση σαν αυτές που λένε ότι έχει όταν ζει μια εμπειρία κοντά στον θάνατο. Μια αφύπνιση που σε κάνει καλύτερο άνθρωπο και σε οδηγεί να δει τη ζωή διαφορετικά. Ποτέ δεν μου συνέβη κάτι τέτοιο. Απλά πλέον είμαι πιο ανεκτικός με τις βελόνες τις οποίες μισούσα πριν, χασμουριέμαι πολύ έντονα και φτερνίζομαι διαφορετικά. Είναι πολύ περίεργο».

«Κάποιες στιγμές άκουγα τις φωνές»

Ο Τζον είναι 40 ετών και έμεινε σε κώμα για 27 μέρες μετά από αυτοκινητιστικό: «Μετά τη σύγκρουση δεν θυμάμαι τίποτα μέχρι τη στιγμή που ξύπνησα στο νοσοκομείο. Ήμουν σε κώμα για περίπου έναν μήνα. Υπήρξαν ίσως κάποιες μικρές στιγμές μέσα σε αυτό το διάστημα που μπορούσα να ακούσω φωνές αλλά δεν μπορούσα να κινηθώ, να αντιδράσω ή να μιλήσω. Ήταν μια σουρεαλιστική εμπειρία να ακούω αυτές τις φωνές. Θυμάμαι να ακούω μέλη της οικογένειας μου, τους γιατρούς όταν με μετέφεραν σε άλλο δωμάτιο αλλά ήμουν ανίκανος να κάνω κάτι. Υπήρξαν στιγμές που ένιωθα ότι ήθελα να ξεφύγω αλλά δεν μπορούσα να ξυπνήσω. Θυμάμαι ότι κάποιες φορές πραγματικά ήλπιζα να μην ξυπνήσω. Αυτά οι στιγμές όμως ήταν μικρές σε διάστημα και συνέβησαν τυχαία. Σε όλη την υπόλοιπη διάρκεια δεν υπήρξε τίποτα.

Όταν ξύπνησα ήμουν απολύτως αποπροσανατολισμένος. Δεν ήξερα που βρίσκομαι και τι έχει συμβεί. Δεν είχα ιδέα πόσος χρόνος είχε περάσει, δεν ήμουν σίγουρος καν αν είχε περάσει χρόνος. Θυμάμαι αυτόν τον τύπο να λέει "Ορίστε να 'τος, το ήξερα ότι θα τα καταφέρει" και ένιωσα μπερδεμένος. Όταν ρώτησα τι έγινε μου είπαν ότι λίγο έλειψε να πεθάνω αλλά η θεραπεία με κράτησε ζωντανό.

Βρισκόμουν σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου 300χλμ μακριά από το σπίτι μου και έπρεπε να υπογράψω τόσα πολλά έγγραφα. Ήταν τόσο επίπονο ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσω τα χέρια μου. Έπρεπε να μάθω ξανά πως να τρώω, να ντύνομαι, να πλένομαι, να περπατώ, τα πάντα.

Επιπλέον ακόμα έχω ένα τεράστιο χρέος λόγω της θεραπείας. Χρειάστηκε να περάσουν 18 μήνες για να βρω δουλειά. Πολλές ώρες επίπονης φυσικής αποκατάστασης και να εξηγώ ξανά και ξανά στους εργοδότες ότι δεν εργαζόμουν γιατί είχα πέσει σε κώμα.

«Ξύπνησα και ζήτησα πίτσα»

Ο Τζον Πένινγκτον (φωτό) έμεινε σε κώμα για έξι ολόκληρους μήνες λόγω ενός σοβαρού εγκεφαλικού τραύματος. Όταν προς έκπληξη όλων ξύπνησε το πρώτο πράγμα που σκέφτηκε ήταν ότι πρέπει να πάει στη δουλειά.

«Ξύπνησα μια μέρα το 2015. Είχαν περάσει έξι μήνες αλλά πίστευα ότι είναι απλά το επόμενο πρωί και ήθελα να σηκωθώ να πάω στη δουλειά μου. Για κάποιο λόγο όμως τα πόδια και τα χέρια μου ήταν δεμένα. Πανικοβλήθηκα και μου πήρε χρόνο να συνειδητοποιήσω ότι βρίσκομαι σε νοσοκομείο. Πάτησα το κουμπί με το οποίο καλείς τη νοσοκόμα και ο άντρας που μου απάντησε φάνηκε ενοχλημένος. Με ρώτησε το όνομα μου και διάφορα άλλα με πολύ επιθετικό τρόπο. Απάντησα πολύ αμυντικά καθώς δεν καταλάβαινα γιατί είναι αγενής. Όπως αποδείχθηκε δεν πίστευε ότι ήμουν εγώ που του μιλούσα. Όχι μόνο δεν έπρεπε να μπορώ να μιλάω αλλά ούτε καν να έχω τις αισθήσεις μου.

Μια νοσοκόμα μπήκε στο δωμάτιο και περπατούσε σαν να έχω ξυπνήσει. Όταν με κοίταξε τα μάτια μας συναντήθηκαν. Της είπα: Γεια, μπορείς να με λύσεις για να πάω στην τουαλέτα.

Σχεδόν αμέσως δάκρυα γέμισαν τα μάτια της. Άνοιξε το στόμα της και το κάλυψε με το χέρι της και βγήκε τρέχοντας από το δωμάτιο. Αυτό με έκανε να σκεφτώ πως σίγουρα είχα σκοτώσει κάποιον. Πάτησα το κουμπί ξανά και ο άντρας μου είπε ότι η νοσοκόμα θα επιστρέψει. κόμπιασε και προσέθεσε πως απλά χρειάζεται ένα λεπτό.

Όταν επέστρεψε απολογήθηκε και μου εξήγησε ότι ήμουν σε κώμα λόγω σοβαρού εγκεφαλικού τραύματος και ο νευρολόγος είχε πει ότι αν τελικά ξυπνήσω δεν θα μπορώ να κάνω σχεδόν τίποτα. Ήταν πολύ πιθανό ότι θα κατέλεγα φυτό.

Φυσικά αυτό δεν συνέβη. Είχα κανονικά τις αισθήσεις μου και το φαγητό μύριζε θαυμάσια, μιλάμε βέβαια για φαγητό νοσοκομείου. Θυμάμαι μια νοσοκόμα με ρώτησε αν θέλω κάτι και της ζήτησα πίτσα. Γέλασε και μου είπε ότι δεν μπορούσε να μου φέρει πίτσα. Ήμουν πολύ απογοητευμένος.

Τελικά ήρθε ο νευρολόγος και μου εξήγησε το πρόβλημα που είχα. Μου είπε ότι κάποιος είχε κερδίσει ένα τεράστιο ποσό σε ένα τυχερό παιχνίδι αλλά εγώ ήμουν δέκα φορές πιο τυχερός αφού κατάφερα να ξυπνήσω.

Τα επόμενα δύο χρόνια πέρασαν με αποκατάσταση. Μάθαινα πώς να λειτουργώ και πάλι ως ενήλικας ενώ έπρεπε να αντιμετωπίσω τα προβλήματα από τον εγκεφαλικό τραυματισμό. Δεν το αντιμετώπισα καλά στην αρχή αλλά καθώς περνούσε ο καιρός και έβλεπα και άλλα άτομα που είχαν παρόμοιο πρόβλημα με το δικό μου κατάλαβα πόσο δίκιο είχε ο γιατρός μου. Είμαι ένας πολύ τυχερός άνθρωπος.

Λένε ότι όταν επιστρέφεις από ένα κώμα βιώνεις μεγάλη μοναξιά. Είναι αλήθεια ότι η μοναξιά που βίωσα ήταν τρομερή. Τίποτα δεν ήταν εύκολο. Είμαι ένας μεγαλόσωμος, σκληρός άντρας αλλά ακόμα βάζω τα κλάματα. Ευτυχώς είμαι αγωνιστής και δεν το βάζω κάτω.

Ήμουν τυχερός γιατί το αφεντικό μου συνέχισε να πληρώνει την ασφάλεια μου όσο ήμουν σε κώμα και μάλιστα με επισκέφθηκε και κάποιες φορές. Από την άλλη το διάστημα που ήμουν σε κώμα ο πατέρας μου αυτοκτόνησε. Δεν μπορούσε να αντέξει το γεγονός ότι οι γιατροί έλεγαν ότι δεν θα ξυπνήσω και την ίδια ώρα η αδελφή μου ήταν εθισμένη στη μεθαμφεταμίνη και αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα».