«Είναι σίγουρο ότι ένας μεγάλος αστεροειδής θα βρεθεί σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη»


Ο κορυφαίος αστροφυσικός Σταμάτης Κριμιζής μίλησε για τον μεγάλο κίνδυνο και τα μέτρα που ήδη λαμβάνουμε, αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο να λάβουμε ένα μήνυμα από εξωγήινο πολιτισμό ενώ σχολίασε και τα πλάνα του Ίλον Μασκ

Καλεσμένος στην εκπομπή της ΕΡΤ «Στο Κέντρο» ήταν ο Σταμάτης Κριμιζής. Ο κορυφαίος αστροφυσικός και πρωτοπόρος ερευνητής με συμμετοχή στα σπουδαιότερα διαστημικά προγράμματα της NASA, μίλησε στον δημοσιογράφο Γιώργο Κουβαρά και έδωσε απαντήσεις για όλα τα φλέγοντα ζητήματα που αφορούν την εξερεύνηση τους διαστήματος και τους κινδύνους για τον πλανήτη μας. Ο κ. Κριμιζής μίλησε για τις διαστημικές αποστολές στο άμεσο μέλλον, τους αστεροειδείς, την εξωγήινη ζωή αλλά και τα σχέδια που έχει παρουσιάσει ο Ίλον Μασκ για τον εποικισμό του Άρη.

«Πράγματι θα πάμε στον Άρη ως εξερευνητές. Γίνονται σοβαρές μελέτες και προετοιμασίες για τους πυραύλους που θα χρειαστούν γι’ αυτό το εγχείρημα. Μέσα στη δεκαετία του 2030, πιθανόν προς το τέλος της, θα υπάρξει μια αποστολή με ανθρώπινο πλήρωμα που θα πάει στον Άρη και θα τον εξερευνήσει» τόνισε αρχικά και αναφερόμενος στα περί εποικισμού είπε:

«Σε αυτό το κομμάτι, αυτά που πρεσβεύει ο Ίλον Μασκ είναι επιστημονική φαντασία. Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα τα οποία δεν ξέρουμε και μεγάλα εμπόδια. Θα αναφέρω μόνο δύο. Το ένα είναι ότι η ατμόσφαιρα του Άρη είναι μόνο έξι χιλιοστά της ατμοσφαιρικής πίεσης της Γης και είναι κυρίως διοξείδιο του άνθρακα. Επομένως δεν μπορούμε να αναπνεύσουμε.

Το δεύτερο είναι ότι δεν ξέρουμε πώς να αντιμετωπίσουμε την κοσμική ακτινοβολία και τις ηλιακές εκρήξεις που εκπέμπουν σωματίδια τα οποία μπορούν να καταστρέψουν τα μόρια του ανθρώπινου σώματος και οτιδήποτε ζωντανό. Μπορούν να σκοτώσουν το πλήρωμα. Οποιαδήποτε αποστολή πρέπει να είναι προετοιμασμένη να αμυνθεί στους οκτώ μήνες που θα χρειαστούν περίπου για να πάνε από τη Γη στο Άρη και όταν φτάσουν εκεί πρέπει να υπάρχει μια υπόγεια «κατοικία» ένα μέτρο κάτω από το έδαφος. Αυτές δεν είναι εύκολες καταστάσεις και ούτε μπορούν να κατασκευαστούν. Επομένως ο εποικισμός, δηλαδή μεγάλη μεταφορά ανθρώπινου πληρώματος και πολιτών για να ζήσουν στον Άρη είναι τουλάχιστον εκατοντάδες χρόνια μακριά».

Η σύσταση του Άρη και ο τουρισμός στη Σελήνη

Αναφορικά για το πού θα εστιάσουμε στα επόμενα χρόνια ο κ.Κριμιζής ανέφερε: «Αυτό που θα μας απασχοληθεί κυρίως τα επόμενα χρόνια είναι τα συστατικά του υπεδάφους του Άρη. Διότι σήμερα ξέρουμε ότι ο Άρης είχε μια πολύ πυκνή ατμόσφαιρα περίπου σαν της Γης τα πρώτα 500εκατ. χρόνια από τη δημιουργία του Ηλιακού μας Συστήματος και πάρα πολύ νερό στην επιφάνεια του και υποτίθεται στο υπέδαφος του. Έχει ήδη παγετώνες από νερό στο βόρειο και στο νότιο ημισφαίριο. Επομένως οι πιθανότητες να υπήρξε κάποια βιολογική δραστηριότητα είναι πολύ σοβαρές. Πώς μπορεί να το αποφασίσει κανείς αυτό; Όπως ξέρεις έχουμε στείλει διαστημόπλοια, προσεδαφίστηκαν, κάνουν επί τόπου αναλύσεις και έχουν βρει τώρα τελευταία οργανικά μόρια που σημαίνει ότι υπάρχουν υλικά τα οποία εμπεριέχουν άνθρακα υδρογόνο. Αλλά δεν ξέρει κανείς αν υπήρξε βιολογική δραστηριότητα και αν υπήρχαν παλαιοβακτήρια όπως στην περίπτωση της Γης όπου το πρώτο υπήρχε πριν 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Υπήρχε η δυνατότητα να είχε αναπτυχθεί αυτού του είδους η δραστηριότητα και στον Άρη. Θα έρθουν πίσω λοιπόν δείγματα στη Γη σε περίπου 8-10 χρόνια τα οποία θα τα εξετάσουμε στα εργαστήρια μας με μεγάλη λεπτομέρεια για να δούμε αν θα βρούμε κάτι έστω και απολιθωμένο.

Αυτό είναι το ένα. Το άλλο είναι ότι θα υπάρχει μεγάλη δραστηριότητα στο μέλλον στο φεγγάρι, οπωσδήποτε. Διότι εκεί είναι δυνατό να γίνει μια αποικία. Είναι τόσο κοντά και μπορούν να μεταφερθούν υλικά και να χρησιμοποιηθούν επί τόπου. Θα έχουμε πολύ μεγάλη εμπορική και τουριστική δραστηριότητα ανάμεσα στη Γη και στο φεγγάρι».  

«Ο Μασκ δεν είναι ενημερωμένος»

Αναφερόμενος στα όσα έχει πει ο Ίλον Μασκ για εποικισμό του Άρη έως το 2030 τόνισε: «Εγώ δεν το θεωρώ δυνατό ούτε για το ’30, ούτε για το ’40, ούτε για το ’50. Ήμουν σε ένα συνέδριο πριν 5-6 χρόνια στη Γουαδαλάχαρα στο Μεξικό και ο Ιλον Μασκ ήταν ένας από τους κύριους ομιλητές. Περιέγραψε το σενάριο του για τον εποικισμό του Άρη. Δεν ήθελα να τον φέρω σε αμηχανία και είπα σε έναν συνάδελφο να τον ρωτήσει τι θα κάνει αν γίνει μια ηλιακή έκρηξη και ο ήλιος εκπέμψει πρωτόνια υψηλής ενέργειας που μπορούν να σκοτώσουν το πλήρωμα;

Ο συνάδελφος σήκωσε το χέρι του και τον ρώτησε. Ο Μασκ μάλλον έμεινε κάπως έκπληκτος και μετά από λίγο λέει: Ξέρετε τι θα κάνουμε, θα στρέψουμε το διαστημόπλοιο ώστε τα πρωτόνια να χτυπούν μόνο τη μύτη του και όχι το υπόλοιπο κέλυφος.

Αυτό ήταν μια πάρα πολύ χαζή απάντηση διότι τα πρωτόνια διαχέονται. Έχω κάνει τη διδακτορική μου διατριβή πάνω στο πώς μεταφέρονται στο διάστημα. Θέλω να σας πω ότι δεν είναι τελείως ενημερωμένος για όλες τις πτυχές του διαστημικού ταξιδιού και τον λεγόμενο διαστημικό καιρό ο οποίος έχει έρθει στη σημερινή μας πραγματικότητα και δεν τον γνωρίζουμε καλά καλά».

Το κρίσιμο πείραμα της 27ης Σεπτεμβρίου

Ο κ.Κριμιζής αναφέρθηκε και στο πείραμα της NASA που θα γίνει στις 27 Σεπτεμβρίου (02:14 ώρα Ελλάδας) όταν ένα διαστημόπλοιο θα επιχειρήσει να εκτρέψει έναν αστεροειδή από την τροχιά του: «Έχουμε κατασκευάσει ένα διαστημόπλοιο στο εργαστήριο μας υπό την αιγίδα του γραφείου πλανητικής προστασίας της Γης. Αυτό το διαστημόπλοιο εκτοξεύθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2021 με σκοπό να ταξιδέψει σε έναν αστεροειδή που λέγεται Δίδυμος. Αυτός έχει έναν δορυφόρο τον οποίο ονομάσαμε Δίμορφο, τον ονομάσαμε έτσι γιατί όταν συγκρουστεί με το διαστημόπλοιο θα αλλάξει μορφή. Τι είναι αυτό θα μου πείτε;

Το θέμα είναι λοιπόν το εξής: Αν βρεθεί κάποιος αστεροειδής σε συγκρουσιακή πορεία με τη Γη τότε μπορεί κανείς να εκτρέψει τον αστεροειδή από την τροχιά την οποία βρίσκεται ώστε να μην συγκρουστεί με τη Γη. Αυτό λοιπόν είναι πρώτο πείραμα της ανθρωπότητας που θα προσπαθήσει να σπρώξει αν θέλετε αυτό το σύστημα αστεροειδών σε αλλαγή της τροχιάς του. Θα κάνει μετρήσεις και επί τόπου αλλά κυρίως με τηλεσκόπια από τη Γη καθώς ο Δίδυμος θα περάσει 11εκατ. χλμ από εμάς. Δεν υπάρχει κίνδυνος, απλώς είναι ένα τεστ. Θα δούμε πόσο μπορεί να αλλάξει η πορεία του με αυτή τη σύγκρουση».

Η σύγκρουση με αστεροειδή είναι σίγουρη αλλά…

Όσο για το αν υπάρχει η πιθανότητα να χτυπηθεί η Γη από αστεροειδή ο κ.Κριμιζής ήταν ξεκάθαρος: «Ξέρετε μέχρι πριν από 20 χρόνια όταν εκτοξεύσαμε την πρώτη αποστολή προς τον αστεροειδή που λεγόταν Near γνωρίζαμε για κάποιες δεκάδες αστεροειδείς οι οποίοι είχαν αρκετά μεγάλη διάμετρο για να καταστρέψουν τη Γη. Έγινε ένα πρόγραμμα από τη ΝASA και άλλες διαστημικές υπηρεσίες για να πραγματοποιηθεί μια έρευνα ώστε να βρεθούν πόσοι αστεροειδείς είναι κοντά στην τροχιά της Γης με τους οποίους μια σύγκρουση μαζί τους μπορεί να έχει μεγάλες επιπτώσεις. Από ένα χιλιόμετρο σε διάμετρο και πάνω. Τότε βρέθηκαν εκατοντάδες. Τώρα έχει κατέβει ο πήχης και μιλάμε για αστεροειδείς με διάμετρο πάνω από 100 μέτρα που επίσης μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη καταστροφή. Αυτοί είναι πάρα πολλές χιλιάδες. Λοιπόν η πιθανότητα ότι τα επόμενα 100 χρόνια θα γίνει μια σύγκρουση είναι σχεδόν σίγουρη. Κανείς δεν ξέρει πότε και αν όλοι οι αστεροειδείς που είναι επικίνδυνοι έχουν ταυτοποιηθεί. Η απάντηση λοιπόν είναι ναι, υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο αλλά τώρα έχουμε τη δυνατότητα να αμυνθούμε ως Γη. Τον καιρό που χτύπησε ο αστεροειδής που κατέστρεψε τους δεινοσαύρους πριν 62εκατ. χρόνια δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα».

Να απαντήσουμε ή όχι σε εξωγήινο μήνυμα;

Τέλος ρωτήθηκε για την προσπάθεια εντοπισμού εξωγήινης ζωής και τις δύο απόψεις που υπάρχουν αν αυτή επικοινωνήσει μαζί μας. Να απαντήσουμε ή να μείνουμε σιωπηλοί;

«Ξέρετε γενικά η επιστημονική κοινότητα το αντιμετωπίζει αυτό. Ήμουν μέλος μιας Επιτροπής της οποίας ο αντικειμενικός σκοπός ήταν να σχεδιάσει τι θα πει η ανθρωπότητα αν πράγματι υπάρξει ένα μήνυμα από το διάστημα. Υπάρχουν δύο όψεις αυτής της απάντησης. Η μία λέει ότι όταν είσαι σε ένα δάσος για το οποίο δεν ξέρεις τίποτα και ακούσεις κάποιους θορύβους δεν λες τίποτα γιατί αν πεις κάτι μπορεί να είναι θηρία και να σε φάνε. Προσπαθείς να καταλάβεις τι γίνεται. Η άλλη άποψη λέει ότι και βέβαια πρέπει να απαντήσουμε διότι σημαίνει ότι αυτός ο πολιτισμός έχει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες από τον δικό μας και δεν πρόκειται να μας καταστρέψουν αλλά θα μάθουμε πάρα πολλά. Εγώ ταυτίζομαι με τη δεύτερη άποψη οπωσδήποτε. Όταν προοδεύει η επιστήμη το ανθρώπινο είδος προοδεύει».