Ένα 15χρονο παιδί περιμένε περίπου 2.300 χρόνια για αποκαλύψει όλα όσα έκρυβε βαθιά στην σαρκοφάγο του
Πριν από περίπου 2.300 χρόνια στην Αίγυπτο, ένα αγόρι έφυγε
από τη ζωή. Ήταν μόλις στην εφηβεία του, αλλά κάποια άγνωστη σε εμάς αιτία του
στέρησε τη ζωή. Κατά την κοινή πρακτική της αιγυπτιακής θρησκείας, η οικογένειά
του τον μουμιοποίησε και στόλισε την μούμια του με 49 φυλαχτά και μια χρυσή
μάσκα για να τον οδηγήσει στην επόμενη ζωή.
Η μούμια του αγοριού ήρθε ξανά στο φως το 1916, όταν
αρχαιολόγοι ανέσκαψαν το νεκροταφείο Ναγκ ελ-Χασάι στη Νότια Αίγυπτο, το οποίο
θεωρείται ότι χρησιμοποιούνταν μεταξύ των ετών 332 και 30 π.Χ. Χιλιάδες
μουμιοποιημένα σώματα-πολλά από τα οποία βρίσκονταν ακόμα μέσα στις περίτεχνες
σαρκοφάγους τους- ανασκάφτηκαν στην Αίγυπτο τον 19ο και στις αρχές
του 20ου αιώνα πριν τελικά καταλήξουν στο Αιγυπτιακό Μουσείο του
Καΐρου.
Εκεί, μεταφέρθηκε μαζί με τις υπόλοιπες και η μούμια του
έφηβου αγοριού και τοποθετήθηκε στο υπόγειο του μουσείου όπου περίμενε
υπομονετικά για περισσότερο από έναν αιώνα να αποκαλύψει τα μυστικά της.
Οι ερευνητές προσπαθούν πάντοτε να ανακαλύψουν περισσότερα για την υγεία των αρχαίων ανθρώπων καθώς και τις τελετουργίες και τα πιστεύω των Αρχαίων Αιγυπτίων γύρω από τον θάνατο. Ωστόσο το να ανοίξεις μια μούμια και να εξετάσεις το σώμα παραμένει μέχρι σήμερα μια δύσκολη διαδικασία καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να καταστραφεί τελείως. Όμως σήμερα η τεχνολογία μας προσφέρει τη λύση. Οι ερευνητές εκτελούν πλέον αξονικές τομογραφίες στις μούμιες και καταφέρνουν έτσι να «ανοίξουν» ψηφιακά τις μυστηριώδεις σαρκοφάγους. Όταν εξέτασαν την σαρκοφάγο του νεαρού αγοριού τα αποτελέσματα τους εξέπληξαν.
Το… Χρυσό Αγόρι
Το σώμα του έφηβου αγοριού ήταν τοποθετημένο μέσα σε δύο
διαδοχικές σαρκοφάγους. Η εξωτερική ήταν απλή και είχε επιγραφή στα ελληνικά,
ενώ η εσωτερική ξύλινη σαρκοφάγος είχε περίτεχνα μοτίβα και μια χρυσή
απεικόνιση του προσώπου.
Όταν πραγματοποίησαν την αξονική τομογραφία ανακάλυψαν ότι
το αγόρι είχε ύψος 1 μέτρο και 28 εκατοστά. Ήταν μεταξύ 14 και 15 ετών, τα
δόντια του ήταν υγιή, ενώ το πρόσωπό του ήταν οβάλ και είχε μικρή μύτη και
κοντό πιγούνι. Όπως συνηθιζόταν στις μούμιες, τα εσωτερικά του όργανα είχαν
αφαιρεθεί μέσω μιας τομής με εξαίρεση την καρδιά του. Παράλληλα, ο εγκέφαλός
του είχε αφαιρεθεί από τη μύτη και είχε αντικατασταθεί με ρητίνη.
Αυτό όμως που ήταν το πιο εντυπωσιακό ήταν ότι το αγόρι έφερε 49 φυλαχτά με 21 διαφορετικά σχέδια, ενώ τα περισσότερα από αυτά ήταν χρυσά. Τα τόσα πολλά χρυσά φυλαχτά χάρισαν στον έφηβο το προσωνύμιο «Golden Boy» (Χρυσό Αγόρι). Σε αυτά συμπεριλαμβάνονταν και μια χρυσή γλώσσα που ήταν τοποθετημένη μέσα στο στόμα του αγοριού, αλλά και ένας χρυσός σκαραβαίος πάνω στην καρδιά του. Ένα χρυσό φυλαχτό δύο δαχτύλων ήταν τοποθετημένο δίπλα στο σημείο του πέους του πιθανότατα για να κρύψει κάποια τομή. Παράλληλα φορούσε μια χρυσή μάσκα στολισμένη με πολύτιμους λίθους.
«Εδώ δείχνουμε τον εκτεταμένο στολισμό αυτής της μούμιας.
Αποτελείται από 49 φυλαχτά. Ήταν όμορφα τοποθετημένα σε μια μοναδική
διαρρύθμιση από τρεις στήλες είτε ανάμεσα στις πτυχές του υφάσματος είτε μέσα
στις κοιλότητες του σώματος. Αυτά περιλαμβάνουν το Μάτι του Ώρου, τον
σκαραβαίο, το φυλαχτό Ακέτ του ορίζοντα, τον Κόμπο της Ίσιδας και άλλα. Πολλά ήταν
φτιαγμένα από χρυσό, ενώ άλλα από ημιπολύτιμους λίθους, πηλό ή φαγεντιανή. Ο
σκοπός τους ήταν να προστατεύουν το σώμα στη μετά θάνατον ζωή», εξηγεί η δρ
Σαχάρ Σαλέμ, συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Medicine.
Τα φυλαχτά στην αρχαία Αίγυπτο αντιπροσώπευαν ένα ευρύ φάσμα
θρησκευτικών πεποιθήσεων γύρω από τη μετά θάνατον ζωή.
«Ο σκαραβαίος της καρδιάς αναφέρεται στο κεφάλαιο 30 του
Βιβλίων των Νεκρών. Ήταν σημαντικός στην μετά θάνατον ζωή ώστε να κριθεί ο
νεκρός και να ‘ζυγιστεί’ η καρδιά του (Ψυχοστασία) έναντι του φτερού της Θεάς
της Δικαιοσύνης, της Αλήθειας και της Ευταξίας,
Μάατ», ανέφερε η Σαλέμ.
Από την άλλη, η χρυσή γλώσσα μέσα στο στόμα του διασφάλιζε
ότι το παιδί θα μπορούσε να μιλήσει στη μετά θάνατον ζωή. Ο κόμπος της Ίσιδας
από τη άλλη διασφάλιζε ότι η θεά Ίσις θα προστάτευε το σώμα του παιδιού, ενώ τα
φυλαχτά που απεικόνιζαν γεράκια και φτερά στρουθοκαμήλου συμβόλιζαν τις πνευματικές
και υλικές προεκτάσεις της ζωής.
Παρά την αξονική τομογραφία οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να
εντοπίσουν την αιτία θανάτου του παιδιού. Ο θάνατός του φέρεται να οφείλεται σε
φυσικά αίτια καθώς δεν βρέθηκαν σημάδια τραύματος ή ασθένειας. Άγνωστη παραμένει
και η ταυτότητά του. Ωστόσο, το γεγονός ότι τα δόντια του ήταν σε πολύ καλή
κατάσταση και ότι η μουμιοποίησή του ήταν ιδιαίτερα προσεγμένη υποδηλώνουν ότι
ήταν γόνος μιας οικογένειας με πολύ καλή κοινωνικο-οικονομική θέση.
Οι ερευνητές προσέθεσαν πως τα ευρήματα της μελέτης
υποδηλώνουν πως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι εκτιμούσαν τα παιδιά τους και τους
παρείχαν τελετουργική θεραπεία.
Ταξίδι μετά θάνατον
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν πως αυτόν που πεθαίνει τον περιμένει
μια μετά θάνατον ζωή. Ωστόσο, για να φτάσει κανείς σε αυτή τη νέα ζωή απαιτούσε
ένα πολύ επικίνδυνο ταξίδι μέσω του κάτω κόσμου και η είσοδος τελικά δεν ήταν
εγγυημένη καθώς έπρεπε να προηγηθεί μια τελευταία διαδικασία κρίσης για τον
νεκρό.
Γι’ αυτό η οικογένεια του νεκρού και οι ταριχευτές έκαναν
ό,τι μπορούσαν για να προετοιμάσουν το σώμα του και να διασφαλίσουν πως το
αγαπημένο τους πρόσωπο θα μπορούσε να φτάσει σε έναν ευτυχισμένο προορισμό. Φαίνεται
λοιπόν πως το «Χρυσό Αγόρι» είχε προετοιμαστεί εξαιρετικά γι’ αυτό το ταξίδι.
Στα πόδια του φορούσε λευκά σανδάλια, ενώ το σώμα του ήταν
στολισμένο με φτέρες και φορούσε θωρακική ασπίδα.
«Τα σανδάλια χρησιμοποιούνταν ώστε ο νεκρός να μπορεί να
περπατήσει και να βγει από το φέρετρό του. Σύμφωνα με το τελετουργικό ‘Βιβλίο
των Νεκρών’ των αρχαίων Αιγυπτίων, ο νεκρός έπρεπε να φορά λευκά σανδάλια και
να είναι ευσεβής και καθαρός πριν ξεκινήσει η νεκρική τελετουργία. Οι Αρχαίοι
Αιγύπτιοι εντυπωσιάζονταν από τα φυτά και τα λουλούδια καθώς πίστευαν ότι είχαν
συμβολικές και ιερές προεκτάσεις. Μπουκέτα φυτών και λουλουδιών τοποθετούνταν
πάντα δίπλα στον νεκρό κατά τη διάρκεια της κηδείας», προσθέτει η Σαλέμ.
«Αυτή η μούμια περικλείει όλες τις αιγυπτιακές πεποιθήσεις σχετικά με τη μετά θάνατον ζωή κατά την περίοδο των Πτολεμαίων», σημειώνεται σε ανακοίνωση του περιοδικού.