Η μαγική στιγμή που ηχεί ένα μουσικό όργανο παράγοντας τον ίδιο ήχο που άκουσαν οι Σταυροφόροι
Αφού υποδέχτηκε τους Σταυροφόρους, όταν έφτασαν στους Ιερούς
Τόπους ώστε να τους ανακτήσουν από τους Άραβες, ένα μεσαιωνικό εκκλησιαστικό
όργανο σιώπησε για 800 χρόνια μέχρι που τώρα ήχησε ξανά.
Το μεσαιωνικό όργανο ανακαλύφθηκε το 1906 στον βιβλικό τόπο
γέννησης του Ιησού Χριστού, στη Βηθλεέμ, κοντά στην εκκλησία της Γέννησης. Το
όργανο μετά από αιώνες αχρησίας δεν μπορούσε πλέον να βγάλει τους ήχους του και
έμεινε σιωπηλό όλα αυτά τα χρόνια.
Τελικά, μετά από μια διαδικασία αποκατάστασης το όργανο ήχησε
ξανά στην Ιερουσαλήμ, στο μοναστήρι του Αγίου Σωτήρα, το οποίο βρίσκεται μέσα
στα τείχη της παλιάς πόλης.
«Είναι πραγματικά ο αρχικός ήχος: η ίδια δόνηση που άκουσαν
οι Σταυροφόροι στην Εκκλησία της Γεννήσεως» δήλωσε ενθουσιασμένος στο Γαλλικό
Πρακτορείο ο Ντέιβιντ Καταλούνια, ένας Ισπανός ερευνητής που εργάστηκε για
περισσότερα από πέντε χρόνια, ώστε να επαναφέρει στη ζωή το εκκλησιαστικό
όργανο του 11ου αιώνα.
«Μας ανοίγει ένα παράθυρο στο παρελθόν... Έχουμε την
ευκαιρία για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία να ακούσουμε έναν μεσαιωνικό ήχο
που είναι χιλίων ετών».
«Είναι σαν να βρίσκεις έναν ζωντανό δεινόσαυρο, επειδή είναι κάτι που ξέραμε ότι υπήρχε αλλά το γνωρίζουμε μόνο από απολιθώματα, επομένως υπάρχουν πολύ περιορισμένα στοιχεία», δήλωσε ο Άλβαρο Τόρεντε, μουσικολόγος που συμμετείχε στο έργο αποκατάστασης.
«Δεν πρόκειται για απολίθωμα, αυτό είναι το πραγματικό
αντικείμενο και ο πραγματικός ήχος», δήλωσε στο AFP.
Σύμφωνα με τον πατέρα Εουτζένιο Αλλιάτα, Φραγκισκανό
αρχαιολόγο που συμμετέχει σε αποστολή στους Ιερούς Τόπους, συμπεριλαμβανομένης
της Εκκλησίας της Γέννησης στη Βηθλεέμ, το τεράστιο εκκλησιαστικό όργανο
ανακαλύφθηκε «σχεδόν τυχαία» το 1906, κατά τη διάρκεια της κατασκευής ενός
ξενώνα προσκυνητών, όταν οι 222 χάλκινοι σωλήνες του και ένα καμπαναριό ξεπρόβαλαν
από το έδαφος.
Το όργανο φαίνεται ότι είχε θαφτεί με «μεγάλη προσοχή»,
σύμφωνα με την Καταλούνια, γι’ αυτό και οι ερευνητές κατάφεραν να το
ανακατασκευάσουν στο μεγαλύτερο μέρος του – απομένουν μόνο 18 σωλήνες που δεν
λειτουργούν ακόμα.
“It's really the original sound: the same vibration that the Crusaders heard at the Nativity Church"
— AFP News Agency (@AFP) September 11, 2025
Silent for 800 years, restored medieval organ sings again in Jerusalem.
It was discovered in 1906 at the Biblical birthplace of Jesus Christ in Bethlehemhttps://t.co/KZMhqfn1vB pic.twitter.com/qBqR4BuT1E
«Η ελπίδα που είχαν οι Σταυροφόροι που έθαψαν αυτά τα
κομμάτια, ότι μια μέρα θα αντηχούσαν ξανά, δεν ήταν μάταιη» είπε χαρακτηριστικά
ο Κους βαν ντε Λίντε, ένας από τους κορυφαίους ειδικούς οργάνων στον κόσμο, ο
οποίος συμμετείχε στην αποκατάσταση.
«Ήταν τεράστια τιμή να γίνω μάρτυρας και να συμμετάσχω στην
ανάστασή τους», συνέχισε.
Για τους ειδικούς, το όργανο είναι μοναδικό όχι μόνο για την
πολυπλοκότητά του – είναι χαρακτηριστικό ότι χρειάζονται 18 αυλοί για να
παράγουν μία μόνο νότα - ή για την απίστευτα καλή κατάσταση στην οποία βρέθηκε,
αλλά και για την αρχαιότητά του.
Ενώ τα παλαιότερα παρόμοια όργανα που είχαν μελετηθεί ως
τώρα από τους ιστορικούς χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα, αυτό κατασκευάστηκε
τον 11ο αιώνα στη Γαλλία, για να μεταφερθεί στη συνέχεια στη Βηθλεέμ από τους
Σταυροφόρους τον 12ο αιώνα, δήλωσε ο Καταλούνια.
«Οι Χριστιανοί της Ευρώπης έφεραν στην Εκκλησία της Γεννήσεως
στη Βηθλεέμ το πιο πρωτοποριακό μουσικό όργανο που χρησιμοποιούνταν εκείνη την
εποχή στη λειτουργία: ένα όργανο που σχεδιάστηκε για να γίνει το έμβλημα της
ιερής μουσικής», δήλωσε ο Τορέντε στο AFP.
Όπως λέει ο Τορέντε ελπίζει ότι η ανακάλυψη θα πυροδοτήσει
περισσότερο ενδιαφέρον για αυτό που η ερευνητική ομάδα αποκαλεί απλώς «το
όργανο της Βηθλεέμ» το οποίο, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν έχει «τραγουδήσει» ακόμη
όλες τις μελωδίες του.