Η αεροσυνοδός που θυσιάστηκε για τους επιβάτες της

Η συγκλονιστική ιστορία της Νίρτζα Μπάνοτ. Όταν το αεροπλάνο, στο οποίο εργαζόταν, καταλήφθηκε από αεροπειρατές αυτή επέλεξε να μείνει και να βοηθήσει τον κόσμο

«Οι δύσκολες καταστάσεις δεν δημιουργούν ήρωες. Είναι κατά τη διάρκεια των δύσκολων καταστάσεων που αποκαλύπτεται ο ήρωας που έχουμε μέσα μας» έχει πει ο Αμερικανός πολιτικός Μπομπ Ράιλι. Όταν η 23χρονη Νίρτζα Μπάνοτ βρέθηκε αντιμέτωπη με μια κατάσταση τρόμου η ηρωίδα που είχε μέσα της έσωσε εκατοντάδες ζωές με τίμημα τη δική της.  

Το μοντέλο που έγινε αεροσυνοδός

Η Νίρτζα Μπάνοτ (Neerja Bhanot) γεννήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1963 στην Τσάντιγκαρ της Ινδίας, τρίτο παιδί (είχε δύο αδελφούς) του Χαρίς Μπάνοτ, δημοσιογράφου και αργότερα διευθυντή της Hindustan Times, και της Ράμα Μπάνοτ, μιας γυναίκας με έντονη παρουσία στην κοινότητα και βαθιά πίστη στην αξία της μόρφωσης και της ανεξαρτησίας για τα κορίτσια.

Η οικογένεια μετακόμισε στη Βομβάη όπου η Νίρτζα αποφοίτησε από το St. Xavier’s College ενώ παράλληλα εργάστηκε για λίγο ως μοντέλο. Από εκείνη την περίοδο υπάρχουν φωτογραφίες της από παρουσιάσεις ρούχων και διαφημιστικά.

Το 1985, σε ηλικία μόλις 21 ετών, παντρεύτηκε έναν επιχειρηματία με τον οποίο μετακόμισε στο Κατάρ. Ο γάμος αποδείχτηκε καταπιεστικός και σύντομος. H Νίρτζα υπέστη ψυχολογική κακοποίηση και εξαναγκασμούς. Μέσα σε λίγους μήνες αποφάσισε να επιστρέψει στην Ινδία.

Η επιστροφή της στην πατρίδα ήταν η αρχή μιας νέας ζωής. Ένα διαφημιστικό της Pan Am ζητούσε αεροσυνοδούς για διεθνείς πτήσεις. Εκείνη υπέβαλε αίτηση, πέρασε επιτυχώς τις απαιτητικές δοκιμασίες εκπαίδευσης στο Μαϊάμι και έγινε μέλος του πληρώματος της Pan American World Airways, η νεότερη Ινδή που είχε ποτέ αναλάβει καθήκοντα επικεφαλής καμπίνας στην εταιρεία.

Η αεροπειρατεία

Η πτήση 73 της Pan Am ξεκίνησε από τη Βομβάη και στις 04:30 της 5^ης Σεπτεμβρίου 1986 προσγειώθηκε στο Καράτσι. Η επόμενη στάση θα γινόταν στη Φρανκφούρτη και ο τελικός προορισμός ήταν η Νέα Υόρκη. Επέβαιναν συνολικά 379 άτομα (360 επιβάτες και 19 πλήρωμα).

Η αποβίβαση των επιβατών που είχαν προορισμό το Καράτσι είχε ολοκληρωθεί και ξεκινούσε η επιβίβαση αυτών που ξεκινούσαν από το πακιστανικό αεροδρόμιο. Ένα βανάκι πλησίασε το αεροπλάνο και  κατέβηκαν δύο άτομα, που φορούσαν αστυνομικές στολές και κρατούσαν όπλα. Στον κόσμο που περίμενε για να επιβιβαστεί βρίσκονταν δύο συνεργοί τους.

Οι άντρες με τις στολές πυροβόλησαν και σκότωσαν δύο άτομα που φόρτωναν το διπλανό αεροπλάνο. Στη συνέχεια μπήκαν στο Boeing 737 της Pan Am απαίτησαν να κλείσουν όλες οι πόρτες. Αν και βρισκόταν σε διαφορετικό σημείο του αεροσκάφους η Νίρτζα κατάλαβε τι συνέβαινε και ενημέρωσε τους πιλότους. Εκείνοι διέφυγαν από καταπακτή που βρίσκεται στον θόλο της καμπίνας.

Οι τρομοκράτες είχαν τον έλεγχο του αεροπλάνου το οποίο όμως πλέον είχε ακινητοποιηθεί χωρίς πιλότους. Όπως αποδείχθηκε αργότερα οι τέσσερις τρομοκράτες ήταν Παλαιστίνιοι, μέλη της Οργάνωσης «Αμπού Νιντάλ». Στόχος τους ήταν να χρησιμοποιήσουν το αεροπλάνο και τους ομήρους για να απελευθερώσουν κρατουμένους από την Κύπρο και το Ισραήλ.

Μακελειό

Χωρίς πιλότους όμως το σκάφος δεν μπορούσε να πάει πουθενά. Οι τρομοκράτες έδωσαν εντολή σε όλους του επιβαίνοντες να συγκεντρωθούν στο κέντρο του αεροπλάνου. Ρώτησαν ποιος είναι Αμερικάνος πολίτης και ο 29χρονος Ρατζές Κουμάρ σηκώθηκε. Ήταν Ινδός που είχε γεννηθεί στην Κένυα και ζούσε στην Καλιφόρνια. Είχε πάρει την αμερικανική υπηκοότητα λίγους μήνες πριν.

Ο αρχηγός των τρομοκρατών Ζαΐντ Σαφαρινί πήρε τον Κουμάρ στην μπροστινή είσοδο του αεροπλάνου και τον διέταξε να γονατίσει. Έστειλε τελεσίγραφο στον πύργο ελέγχου πως αν δεν έρθει πλήρωμα μέσε σε 30 λεπτά ο Κουμάρ θα εκτελεστεί. Πριν καν εκπνεύσει ο χρόνος πυροβόλησε τον 29χρονο στο κεφάλι και τον έσπρωξε έξω από το αεροπλάνο.

Στη συνέχεια ο Σαφαρινί ζήτησε από τις τρεις αεροσυνοδούς να συγκεντρώσουν τα διαβατήρια. Έχοντας καταλάβει πως οι τρομοκράτες ψάχνουν για Αμερικάνους και Ισραηλινούς οι αεροσυνοδοί έκρυψαν τα συγκεκριμένα διαβατήρια.

Έχοντας βρεθεί σε αδιέξοδο οι τρομοκράτες αποφάσισαν να βάλουν τέλος αυτοκτονώντας. Επιχείρησαν ανεπιτυχώς να πυροδοτήσουν ένα γιλέκο με εκρηκτικά και στη συνέχεια άρχισαν να πυροβολούν τους επιβάτες και να ρίχνουν χειροβομβίδες.

Η Νίρτζα και οι συνάδελφοι της άνοιξαν μια από τις εξόδους και πολλοί επιβάτες πήδηξαν στο έδαφος. Τελικά ξεκλείδωσαν και την έξοδο με την τσουλήθρα διαφυγής και η μεγαλύτερη μάζα των επιβατών διέφυγε από εκεί. Η Νίρτζα θα μπορούσε να έχει βγει αλλά επέλεξε να παραμείνει και να καθοδηγήσει τους επιβάτες προς την έξοδο. Οι μάρτυρες λένε ότι έσωσε δεκάδες ζωές

Εξοργισμένος από το γεγονός ότι το σχέδιο τους είχε αποτύχει και βλέποντας του επιβάτες να διαφεύγουν, ένας από τους τρομοκράτες πλησίασε την Νίρτζα και την πυροβόλησε εξ επαφής. Έπεσε νεκρή επί τόπου, μόλις δύο μέρες πριν τα 23^α γενέθλια της.

Εκτός από την Νίρτζα σκοτώθηκαν ακόμα 20 άτομα ενώ τραυματίστηκαν συνολικά 120.

Μετά τους πρώτους πυροβολισμούς μια ομάδα Πακιστανών κομάντο προσέγγισε το αεροπλάνο και τελικά κατάφερε να μπει μέσα. Συνέλαβε τους τέσσερις τρομοκράτες οι οποίοι, μαζί με έναν συνεργό τους, δικάστηκαν σε ισόβια. Ο Σαφαρινί εκδόθηκε στις ΗΠΑ και βρίσκεται σε φυλακή στην Ιντιάνα. Οι άλλοι τέσσερις όμως απελευθερώθηκαν το 2008 από το Πακιστάν.

«Ήταν ένας άγγελος»

Ο δρ. Κισόρε Μούρθι ήταν επιβάτης στην πτήση και υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας των όσων συνέβησαν. Χαρακτηριστικά θυμάται: «Πήγαινα στην Αμερική για ένα συνέδριο. Η πτήση της Pan Am ξεκινούσε από τη Βομβάη με ενδιάμεσο σταθμό την Φρανκφούρτη και τελικό τη Νέα Υόρκη. Ήταν έκπληξη για όλους μας όταν ενημέρωσαν ότι θα προσγειωθούμε στο Καράτσι πριν συνεχίσουμε για τη Γερμανία. Γνωρίζαμε ότι όλα τα αεροδρόμια σε Ινδία και Πακιστάν είχαν τεθεί σε συναγερμό μετά τον βομβαρδισμό του παλατιού του Καντάφι.

Προσγειωθήκαμε στο Καράτσι και το αεροπλανό κατελήφθη από τρομοκράτες. Η Νίρτζα ήταν εκπαιδευμένη κα ενημέρωσε τους πιλότους.

Επικοινωνούσε με τους τρομοκράτες σε σπαστά αραβικά. Επίσης μετέφραζε τις απαιτήσεις τους στον πύργο ελέγχου. Ήταν πολύ γενναία. Οι τρομοκράτες αναζητούσαν Αμερικάνους επιβάτες κι η Νίρτζα έκρυψε τα διαβατήρια. Όμως ένας άντρας σηκώθηκε και είπε ότι έχει αμερικάνικη υπηκοότητα. Σκέφτηκε ίσως ότι οι τρομοκράτες έψαχναν μόνο τους Ινδούς. Δεν κατάλαβε ότι αναζητούσαν Αμερικάνους. Τον πυροβόλησαν άμεσα και τον πέταξαν έξω από το αεροπλάνο.

Οι τρομοκράτες άρχισαν να ουρλιάζουν στα Αραβικά. Ανάγκασαν 300 επιβάτες να συγκεντρωθούν στο μπροστά μέρος της οικονομικής θέσης. Τέσσερις τρομοκράτες μας περικύκλωσαν κι άρχισαν να πυροβολούν και να πετούν χειροβομβίδες. Κάποιος άνοιξε την πόρτα που οδηγεί στο φτερό. Θυμάμαι τη Νίρτζά να του φωνάζει να χρησιμοποιήσει την έξοδο έκτακτης ανάγκης. Αυτός βγήκε στο φτερό και πήδηξε στο έδαφος. Τελικά έμεινε παράλυτος, είναι πολύ λυπηρό. 

Πιθανότατα οι τρομοκράτες ήταν εξοργισμένοι με την Νίρτζα για τον τρόπο που λειτούργησε, χρησιμοποίησε κάθε τρόπο για να σώσει τους επιβάτες. Ήμουν στην 6^η σειρά στην οικονομική θέση και θυμάμαι πολύ καθαρά πώς την πυροβόλησαν εξ επαφής μπροστά μου. Έπαθα σοκ όταν την είδα να πεθαίνει. Όποτε το σκέφτομαι αναρωτιέμαι: Είναι αυτή η ανθρωπότητα; Τι έκανε μια 23χρονη για να το αξίζει αυτό; Απλά προσπαθούσε να βοηθήσει τον κόσμο.

Η Νίρτζα ήταν από τα πρώτα άτομα που θα μπορούσαν να το σκάσουν. Ήταν εκπαιδευμένη και ήξερε τι ακριβώς συνέβαινε. Βρισκόταν στην μπροστά είσοδο του αεροσκάφους όταν επιβιβάστηκαν οι τρομοκράτες. Θα μπορούσε να φύγει όπως το έκαναν οι πιλότοι, αλλά επέλεξε να μείνει. Ήταν ένας άγγελος».

Η κυβέρνηση της Ινδίας απένειμε, μετά θάνατον, στην Νίτζρα το βραβείο Ashoka Chakra, την ύψιστη τιμή για πολίτη εν καιρό ειρήνης. Το 2004 κυκλοφόρησε γραμματόσημο με το πρόσωπο της.

*Στις 19 Φεβρουαρίου 2016 κυκλοφόρησε η ταινία “Neerja” η οποία αφηγείται την ιστορία της 5ης Σεπτεμβρίου 1986. Τη Νίρτζα ενσάρκωσε η Ινδή ηθοποιός Σόναμ Καπούρ. Ακολουθεί το τρέιλερ: