Θα μπορούσε ένας επιβάτης χωρίς γνώσεις να προσγειώσει ένα αεροπλάνο;


Ειδικοί απαντούν στο ερώτημα και ξεκαθαρίζουν ότι αυτά που έχουμε δει στο… Χόλιγουντ δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα

Το έχουμε δει στο σινεμά πάρα πολλές φορές. Ένα αεροπλάνο μένει, για διάφορους λόγους, ακυβέρνητο και ένας επιβάτης, ο οποίος δεν έχει γνώσεις πιλότου, καταφέρνει να το ελέγξει και τελικά να το προσγειώσει παίρνοντας οδηγίες από τον πύργο ελέγχου. Όπως όμως έχει πει ο Γάλλος σκηνοθέτης, Ζαν Λικ Γκοντάρ «το σινεμά είναι η πιο όμορφη απάτη του κόσμου». Θα μπορούσε πράγματι ένας απλός άνθρωπος να ελέγξει ένα αεροσκάφος και να το οδηγήσει με ασφάλεια στο διάδρομο προσγείωσης;

Απίθανο σενάριο

Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι οι αεροπορικές εταιρίες έχουν λάβει τα μέτρα τους ώστε να αποφευχθεί το σενάριο να χρειαστεί ένας «μη πιλότος» να κυβερνήσει το αεροπλάνο. Σε κάθε πτήση υπάρχει ο συγκυβερνήτης ο οποίος είναι ένας απολύτως εκπαιδευμένος πιλότος ο οποίος μπορεί να αναλάβει ανά πάσα στιγμή. Στις πολύωρες πτήσεις υπάρχει και στο προσωπικό ασφαλείας άτομο το οποίο γνωρίζει πώς να κυβερνήσει ένα αεροπλάνο. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι μια πτήση της Continental Airlines από τις Βρυξέλλες στο Νιου Τζέρσεϊ το 2009. Ο πιλότος πέθανε καθώς το αεροσκάφος διέσχιζε τον Ατλαντικό και το υπόλοιπο της πτήσης ανέλαβαν οι δύο συγκυβερνήτες του.

Για να αποφευχθεί ακόμα και αυτό το σενάριο οι πιλότοι υποβάλλονται σε εξονυχιστικές ιατρικές εξετάσεις. Επιπλέον, στις πολύωρες πτήσεις κυβερνήτης και συγκυβερνήτης δεν τρώνε το ίδιο γεύμα ώστε αν δεν πάει κάτι καλά έστω ο ένας να είναι σε κατάσταση να πιλοτάρει.

«Οι κανόνες και οι εφεδρείες κάνουν εξαιρετικά απίθανο το σενάριο μια εμπορική πτήση να μείνει ακυβέρνητη. Αν όμως για κάποιο λόγο αυτό συνέβαινε τότε θα χρειαζόταν κάποιος με εμπειρία στις πτήσεις έστω και σε μικρά αεροσκάφη» τονίζει ο εκπαιδευτής πιλότων, Νταν Μπάινστεντ,  

Σε μια περίπτωση το 2014 ένας από τους επιβάτες κλήθηκε να βοηθήσει τον συγκυβερνήτη όταν ο πιλότος έπαθε καρδιακή προσβολή εν ώρα πτήσης. Ο συγκεκριμένος επιβάτης όμως ήταν πιλότος ο οποίος βρισκόταν σε άδεια.

«Σαν να κάνεις επέμβαση στον εγκέφαλο»

«Κάποιος που δεν είναι πιλότος δεν θα είχε την παραμικρή ιδέα ακόμα και για το πώς να χρησιμοποιήσει τις επικοινωνίες. Δεν το συζητάμε για το πώς να πετάξει και να προσγειώσει το σκάφος. Οι πιθανότητες μιας επιτυχημένης κατάληξης σε ένα τέτοιο σενάριο είναι μηδενικές» τονίζει ο πιλότος Πάτρικ Σμιθ διαψεύδοντας τα κινηματογραφικά στούντιο.

Όσο για τον αυτόματο πιλότο πράγματι θα μπορούσε να αναλάβει την πτήση αλλά η προσγείωση είναι μια διαφορετική υπόθεση. Μόλις πρόσφατα μια γερμανική εταιρία ανέπτυξε ένα σύστημα αυτόματης προσγείωσης σε περίπτωση που ο πιλότος δεν μπορεί για κάποιο λόγο να το κάνει. Αφορά όμως μόνο μικρά αεροσκάφη και συγκεκριμένα μοντέλα και θα χρειαστούν πολλά χρόνια, ίσως δεκαετίες, για να εφαρμοστεί στα μεγάλα εμπορικά σκάφη.

«Είναι πάντα απογοητευτικό το τι πιστεύει ο μέσος άνθρωπος για το πώς πετούν τα σύγχρονα αεροπλάνα και τι ακριβώς κάνει ο πιλότος. Έχουν μια απίστευτα μεγαλοποιημένη εικόνα για τις αυτόματες λειτουργίες της καμπίνας και πώς οι πιλότοι αλληλοεπιδρούν με τις αυτοματοποιήσεις. Ο κόσμος θεωρεί ότι είναι πολύ πιο εύκολο απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα» τονίζει ο Σμιθ.  

Σε ένα άρθρο του το 2019 αναφέρει για το ζήτημα της πτήσης από ένα άτομο που δεν γνωρίζει πως να το κάνει: «Θα πρέπει να του δώσεις οδηγίες από τα 35.000 πόδια έως το σημείο όπου θα μπει η αυτόματη προσέγγιση. Οδηγίες για το πώς θα στρίψει, πώς θα ανέβει και θα κατέβει αλλά και πώς θα βάλει τον εξοπλισμό στη σωστή θέση για προσγείωση. Θα είναι το ίδιο εύκολο με το να δίνεις τηλεφωνικά οδηγίες σε κάποιον που δεν έχει αγγίζει ποτέ νυστέρι για να κάνει μια επέμβαση στο εγκέφαλο».

Όλοι οι ειδικοί λοιπόν συμφωνούν ότι ένας επιβάτης χωρίς γνώσεις θα ήταν αδύνατο να πετάξει και να προσγειώσει ένα αεροπλάνο όσο και καλές οδηγίες να έπαιρνε από τον πύργο ελέγχου. Είναι μια τόσο πολύπλοκη διαδικασία που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν πιθανότητες για ένα happy ending τύπου Χόλιγουντ.