Μια απρόσμενη ανακάλυψη που ενθούσιασε τους επιστήμονες! Το γεύμα που κατέληξε ξανά στο χώμα
Ήταν ακόμα μια ηλιόλουστη-ίσως- ημέρα κάποια εκατομμύρια
χρόνια πριν. Ενώ οι γιγάντιοι δεινόσαυροι περνούσαν κάπου εκεί κοντά , ένα ζώο
αποφάσισε να φάει το γεύμα του που αποτελούνταν από μια μείξη προϊστορικών
αμφιβίων. Ωστόσο κάτι δεν πήγε καλά και πριν προλάβει καλά καλά να το χωνέψει,
είχε κάνει εμετό.
Αυτή θα μπορούσε να είναι η αρχή μιας ταινίας, η συνέχεια της
οποίας όμως θα γραφόταν περίπου 150 εκατομμύρια χρόνια. Για την επόμενη σκηνή
μεταφερόμαστε στο 2018. Μια ομάδα επιστημόνων βρίσκεται στην νοτιοανατολική
Γιούτα των ΗΠΑ και ερευνούν τον ονομαζόμενο «Σχηματισμό Μόρισον». Πρόκειται για
έναν βραχώδη σχηματισμό, ο οποίος χρονολογείται από την Ιουρασική Περίοδο (145-164
εκατ. χρόνια πριν) και είναι πλούσια σε απολιθώματα. Ωστόσο, τα ευρήματα κυρίως
αποτελούν υπολείμματα φυτών και άλλων οργανικών υλών και όχι τόσο οστά ζώων.
Αυτή τη φορά εντόπισαν έναν μικρό συμπαγή σορό μεγέθους
περίπου ενός τετραγωνικού εκατοστού, ο οποίος δεν ήταν τίποτα περισσότερο από απολιθωμένο
εμετό! Αυτός ο μικρός σορός έμελε να αποδειχθεί εξαιρετικά σημαντικός.
«Αυτό που μας εντυπωσίασε περισσότερο ήταν η πολύ μεγάλη
συγκέντρωση οστών ζώων σε μια σχετικά μικρή περιοχή», ανέφερε ο Τζον Φόστερ του
Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και επικεφαλής της σχετικής έρευνας που παρουσιάστηκε
στο περιοδικό επιστημονικής επιθεώρησης Palaios. «Συνήθως δεν υπάρχουν
υπολείμματα ζώων σε αυτήν την περιοχή, μονο φυτά. Και τα οστά που βρήκαμε δεν
ήταν διασκορπισμένα μεταξύ των βράχων, αλλά ήταν συγκεντρωμένα σε ένα σημείο. Αυτά
είναι τα πρώτα οστά που βρίσκουμε σε αυτήν την περιοχή», ανέφερε εξηγώντας τι τους
τράβηξε αρχικά την προσοχή σε αυτήν την τόσο μικρή περιοχή.
Αρχικά , η ομάδα δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι αυτό που
βρήκε ήταν ένας προϊστορικός εμετός. Αντίθετα, θεώρησαν ότι είχαν βρει τα οστά ενός
μικρού ζώου. Τελικά «καταλάβαμε ότι κάποια από αυτά δεν έμοιαζαν σωστά και ότι
τελικά δεν ήταν καν από μια μόνο σαλαμάνδρα. Κοιτώντας πιο προσεκτικά,
αντιληφθήκαμε ότι η άμορφη μάζα περιείχε μικροσκοπικά οστά που ανήκουν σε
τουλάχιστον δύο βατράχους, από τους οποίους ο ένας ήταν πιθανότατα ακόμα
γυρίνος και τουλάχιστον μια σαλαμάνδρα. Τότε αρχίσαμε να υποπτευόμαστε ότι αυτό
που βλέπαμε ήταν ο εμετός ενός ζώου», εξήγησε ο Φόστερ στο Live Science.
H διάταξη των οστών και το χημικό προφίλ του απολιθώματος
υποδεικνύουν ότι πρόκειται για εμετό, εξηγούν παράλληλα οι ερευνητές σε
ανακοίνωση της Υπηρεσίας Πολιτειακών Πάρκων της Γιούτα.
Τα οστά αμφιβίων είναι πολύ μικρά, με ορισμένα να μην
ξεπερνούν σε μήκος τα 3 χιλιοστά. Παρόλα αυτά, όμως, το σπάνιο εύρημα «μάς
προσφέρει μια σπάνια ματιά στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ ζώων σε αρχαία
οικοσυστήματα» δήλωσε το μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Τα υπολείμματα περιλαμβάνουν οστά από αμφίβια ζώα, ειδικά
μηριαία οστά από έναν βάτραχο και μια σαλαμάνδρα καθώς και σπονδύλους από ένα ή
παραπάνω άγνωστα είδη. Σχεδόν μια δωδεκάδα θραυσμάτων από οστά βρέθηκαν ενωμένα
μαζί με ένα κέλυφος απολιθωμένων μαλακών ιστών. Αντίθετα με τους κοπρόλιθους (τα
απολιθωμένα προϊστορικά κόπρανα), αυτό το μείγμα δεν είχε υποστεί πλήρως πέψη
οδηγώντας έτσι τους ερευνητές να θεωρήσουν ότι πρόκειται για απολιθωμένο εμετό.
Αν και έχουν βρεθεί διάφορα απολιθώματα εμετών σε διάφορα
σημεία του κόσμου, αυτό είναι το πρώτο που εντοπίζεται στον σχηματισμό Μόρισον
και οι ερευνητές το χαρακτήρισαν «μοναδικό στο είδος του».
Μάλιστα, οι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορούν να ανακαλύψουν
ακόμα περισσότερα στοιχεία από την μελέτη του απολιθώματος. «Πιστεύουμε ότι
υπάρχουν πολλά περισσότερα σε αυτό από μικροσκοπικά οστά αμφιβίων. Προχωρώντας με
τη χημική ανάλυση μπορούμε να αποκλείσουμε κάποιες πιθανότητες και να
επιβεβαιώσουμε από τι ακριβώς προέρχονται οι μαλακοί ιστοί», τονίζει ο Φόστερ.
Αυτό που παραμένει πάντως άγνωστο είναι το ζώο το οποίο
έκανε εμετό εκείνη την ημέρα. Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν μια ιδέα.
«Ορισμένα στοιχεία του απολιθώματος που έχουν να κάνουν με
την διάταξη και την συγκέντρωση των οστών σε αυτό, η μείξη των συγκεκριμένων
ζώων και η χημεία των οστών και των μαλακών οστών υποδηλώνουν ότι ο εμετός αυτός
προήλθε από ένα ζώο θηρευτή», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Υπηρεσίας
Πολιτειακών Πάρκων της Γιούτα.
Το απολίθωμα και κατ’επέκταση και ο εμετός χρονολογείται πίσω
στην εποχή της Ύστερης Ιουρασικής περιόδου, όταν οι τεράστιοι δεινόσαυροι, όπως
ο Βραχιόσαυρος και ο Στεγόσαυρος γυρνούσαν στη Γη. Ωστόσο, ο εμετός δεν προήλθε
από κάποιον δεινόσαυρο.
Οι επιστήμονες -βάσει των μέχρι τώρα απολιθωμάτων που έχουν
εντοπίσει- γνωρίζουν ότι η συγκεκριμένη περιοχή πιθανότατα ήταν λίμνη κατά την
Ιουρασική περίοδο, στην οποία κατοικούσαν ψάρια και αμφίβια και στις όχθες της φύονταν
φτέρες, γκίνγκο μπιλόμπα και προϊστορικά κωνοφόρα. Έτσι, οι επιστήμονες
υποθέτουν ότι το ζώο που έκανε τον εμετό ήταν πιθανώς ένα σκυλόψαρο του γλυκού
νερού, γνωστό και ως λασπόψαρο (Amia calva), είδος του γλυκού νερού που επιζεί μέχρι
και σήμερα στη Βόρεια Αμερική.
«Αν και δεν αποκλείουμε άλλους πιθανούς θηρευτές, το λασπόψαρο
είναι ο βασικός μας ύποπτος» είπε ο Φόστερ.
Άγνωστος παραμένει επίσης και ο λόγος που οδήγησε το λασπόψαρο
να κάνει εμετό. Η ερευνητική ομάδα εκτιμά
ότι πιθανώς το τρόμαξε κάποιο άλλο αρπακτικό και ήθελε να το αποπροσανατολίσει.
Παρόλο που ο εμετός αυτός σημειώθηκε πριν από εκατοντάδες
εκατομμύρια χρόνια μας δίνει πληροφορίες που μας θυμίζουν πολύ το σήμερα.
«Έχουμε τρία είδη ζώων που υπάρχουν μέχρι και σήμερα και τα
οποία αλληλεπιδρούσαν με τρόπους που το κάνουν και σήμερα. Η λεία καταναλώνεται
από τον θηρευτή και ο θηρευτής καταδιώκεται από άλλους θηρευτές. Αυτό και μόνο
δείχνει το πόσο παρόμοια ήταν τα αρχαία οικοσύστημα με αυτά που συμβαίνουν και
σήμερα στη Γη», τονίζει ο Φόστερ.
Οι ερευνητές τώρα ελπίζουν να βρουν και άλλα παρόμοια
απολιθώματα στην περιοχή. Όπως σχολίασε ο Τζέιμς Κέρκλαντ, παλαιοντολόγος της
Υπηρεσίας Πάρκων της Γιούτα, «πρέπει τώρα να χτενίσουμε την περιοχή για να
αναζητήσουμε κι άλλα μικρά θαύματα ανάμεσα στις φυλλωσιές».
Ο απολιθωμένος εμετός μπορεί να μην μοιάζει και τόσο
ελκυστικό εύρημα, ωστόσο τα στοιχεία που μας δίνει ανοίγουν ένα παράθυρο στη
ζωή που υπήρχε στη Γη πριν από εκατομμύρια χρόνια.