Χάνεται η μάχη κατά του αναλφαβητισμού. Τραγική η κατάσταση στις χώρες με χαμηλό βιοτικό επίπεδο
Στην "ευημερούσα Δύση" πολλοί θεωρούν ότι ο αναλφαβητισμός είναι «ασθένεια» του
παρελθόντος που πλέον έχει σχεδόν εξαλειφθεί πλήρως. Η αλήθεια όμως απέχει πολύ
από αυτό, καθώς η Unesco προειδοποιεί ότι μέχρι το 2030 ένα στα έξι παιδιά παγκοσμίως
ηλικίας 6 έως 17 ετών και ο ένας στους τρεις ενήλικες δεν θα γνωρίζουν να διαβάζουν και να γράφουν.
Κι αυτό γιατί τα κράτη του ΟΗΕ φαίνεται να έχουν «ξεχάσει» τους
Στόχους για Βιώσιμη Ανάπτυξη (Sustainable Development Goals) που έθεσαν το
2015. Ο τέταρτος στόχος όριζε ότι όλα τα κράτη θα πρέπει να δράσουν για την
καταπολέμηση του αναλφαβητισμού παγκοσμίως. Πέντε σχεδόν χρόνια μετά την
θέσπιση των στόχων, η Unesco
ερεύνησε σε 72 χώρες κατά πόσο τα κράτη έχουν ακολουθήσει το χρονοδιάγραμμα και
το συμπέρασμα ήταν αποκαρδιωτικό.
Σύμφωνα με την Unesco, τα κράτη μοιάζει να έχουν θέσει στο περιθώριο τον στόχο
αυτό και μετά τον πρώτο «ενθουσιασμό», σχεδόν αδιαφορούν για τα μέτρα που
πρέπει να λάβουν, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες. Έτσι, σύμφωνα με την μελέτη
αν δεν αλλάξει κάτι ως το 2030 (τελικό έτος για την επίτευξη των Στόχων), ένα
στα έξι παιδιά παγκοσμίως ηλικίας 6 έως 17 ετών δεν θα έχουν πρόσβαση στην
εκπαίδευση. Ακόμα, το 40% των παιδιών σε όλον τον κόσμο δεν θα ολοκληρώνουν
ούτε την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ένα ποσοστό που εκτοξεύεται στο 50% για τις χώρες
της υποσαχάριας Αφρικής.
«Τα νούμερα φανερώνουν μια ανησυχητική αδράνεια των χωρών,
οι οποίες πριν από λίγα χρόνια ήταν τόσο πρόθυμες να ακολουθήσουν αισιόδοξους
στόχους και να επιτύχουν», αναφέρει η πρώην πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας και
μέλος του ΟΗΕ για την εκπαίδευση, Έλεν Κλαρκ.
Αν και πολλές χώρες έχουν προχωρήσει σε διάφορες ενέργειες
για να διευκολύνουν την πρόσβαση των παιδιών τους στα σχολεία (δωρεάν δίδακτρα
σε αυτόχθονες της Βολιβίας και κατάργηση των διδάκτρων για τους πιο φτωχούς του
Βιετνάμ) το βασικό πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει κανένα πλάνο για σύνδεση της εκπαίδευσης
με άλλους τομείς, όπως με την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στα παιδιά ή
τη σύνδεση με την μετέπειτα αγορά εργασίας. Έτσι, οι προσπάθειες μοιάζουν
αποσπασματικές με αποτέλεσμα να μην αποφέρουν ένα ουσιώδες αποτέλεσμα.
Ακόμα, κατά την έρευνα της Unesco διαπιστώθηκαν
μεγάλες διαφοροποιήσεις ως προς το πώς αντιμετωπίζει κάθε κράτος την
εκπαίδευση. Έτσι, αν και ο γενικός παγκόσμιος δείκτης της μόρφωσης παρουσιάζει
άνοδο, στις χώρες με μέτριο βιοτικό επίπεδο τα ποσοστά της μόρφωσης παραμένουν
στάσιμα, ενώ στις χώρες με χαμηλό βιοτικό επίπεδο παρουσιάζουν συνεχή κάμψη. Αν
δεν αλλάξει κάτι σε αυτήν την τάση στις αναπτυσσόμενες χώρες αναμένεται ως το
2030 ότι το 20% των νέων ανθρώπων και το 30% των ενηλίκων να μην γνωρίζουν
ανάγνωση. Σήμερα, υπολογίζεται ότι 750 εκατ. ενήλικες παγκοσμίως είναι
αναλφάβητοι.
Οι Στόχοι για την Βιώσιμη Ανάπτυξη θεσπίστηκαν για όλους τους
πολίτες παγκοσμίως ωστόσο σύμφωνα με τα στοιχεία της Unesco μόλις το 4% του φτωχότερου 20%
του πλανήτη καταφέρνει να ολοκληρώσει την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Το ποσοστό φτάνει στο 36% για τους πλούσιους των χωρών αυτών.
Αν και τα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά, η Unesco επισημαίνει ότι η κατάσταση είναι
προς το παρόν αναστρέψιμη. Αρκεί, τα κράτη να ασχοληθούν οργανωμένα με το
σύστημα της εκπαίδευσης και να θεσπίσουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σε κάθε
βαθμίδα της εκπαίδευσης. Διαφορετικά, ίσως ο αναλφαβητισμός γίνει ξανά μια
μάστιγα τεραστίων διαστάσεων ειδικά στις πιο φτωχές χώρες του πλανήτη.