Eκατομμύρια ζώα πεθαίνουν, η τιμή του χοιρινού κρέατος αυξάνεται σε μόνιμη βάση και οι απαντήσεις βρίσκονται στην Κίνα
Το χοιρινό κρέας αποτελούσε μια φθηνή λύση για το
οικογενειακό τραπέζι. Στη χώρα μας καταναλώνεται μαζικά και αποτελεί ίσως το
δημοφιλέστερος είδος κρέατος. Τον τελευταίο καιρό όμως η τιμή του παρουσιάζει
μονίμως αυξητική τάση με αποτέλεσμα να είναι ακριβότερο κατά 20% ή ακόμα και
30%. Αναζητώντας τα αίτια αυτού του φαινομένου οδηγείσαι στην Κίνα και το
τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν εκεί οι εκτροφείς χοίρων.
Τον Αύγουστο του 2018 στην επαρχία Λιαονίνγκ εμφανίστηκε για
πρώτη φορά η επονομαζόμενη αφρικανική πανώλη των χοίρων (ASF). Μέσα σε έναν χρόνο η ασθένεια είχε
εξαπλωθεί σε όλη την χώρα και μέχρι τον Αύγουστο του 2019 είχε σκοτώσει το 40% του
πληθυσμού των χοίρων της Κίνας. Με δεδομένο ότι στην αχανή ασιατική χώρα
βρίσκεται το 50% των παγκόσμιου πληθυσμού χοίρων η πανώλη έχει ήδη σκοτώσει το
1/4 των γουρουνιών όλου του πλανήτη.
Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου οι οικονομικές απώλειες στην Κίνα,
λόγω της ασθένειας, έφταναν τα 141 δισ. δολάρια. "Τα αποτελέσματα είναι
εξίσου καταστροφικά με έναν πόλεμο. Επηρεάζει το εθνικό ακαθάριστο προϊόν και
τις ζωές των ανθρώπων. Έχει κοινωνικό αντίκτυπο σε οικονομικό αλλά και πολιτικό
επίπεδο" αναφέρει ο Κινέζος ειδικός σε θέματα μεταδιδόμενων νοσημάτων,
Κίου Χουάζι
Εξαπλώθηκε σαν
πυρκαγιά
Όπως ο ιός SARS
το 2002 έτσι και η πανώλη των χοιρινών φανέρωσε τα μεγάλα οργανωτικά προβλήματα
της Κίνας. Τις αδυναμίες της να αντιμετωπίσει μια ασθένεια και κυρίως να
εμποδίσει τη διάδοση της. Η έλλειψη πόρων και ανθρώπινου δυναμικού σε τοπικό
επίπεδο αποδείχθηκε επίσης καταστροφική.
Μέσα σε περίπου έξι μήνες η ασθένεια εξαπλώθηκε σε όλη τη
χώρα και ερήμωσε τεράστιες φάρμες. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι βασικός λόγος αυτής
της ραγδαίας εξάπλωσης αποτελεί η λανθασμένη πολιτική της κινεζικής κυβέρνησης
στα θέματα μόλυνσης.
Το 2015, θορυβημένη από τα επίπεδα μόλυνσης στο νερό λόγω
των κοπαδιών χοίρων και τον μονάδων εκτροφής, ανακοίνωσε άμεσα μέτρα. Αντί να
δώσει χρόνο στους εκτροφείς να εναρμονιστούν με κανόνες υγιεινής και προστασίας
των υδάτινων πόρων απαγόρευσε συνολικά την εκτροφή χοίρων στο Νότο.
Με μια απόφαση που ονομάστηκε "ο Βορράς εκτρέφει για να
καταναλώνει ο Νότος" τεράστια κοπάδια μεταφέρθηκαν σε επιλεγμένες
περιοχές. Υπολογίζεται ότι περίπου 102εκατ. χοίροι ταξίδεψαν χιλιάδες μίλια. Η
πορεία αυτή αποδείχθηκε ο νούμερο ένα λόγος εξάπλωσης. Περνούσαν από περιοχές
που είχαν ήδη μολυνθεί ενώ έρχονταν σε επαφή με ανθρώπους που "κουβαλούσαν"
τον ιό. Μπορεί η αφρικανική πανώλη των χοίρων να μην επηρεάζει τον άνθρωπο όμως
μπορεί να τη μεταφέρει και να τη μεταδώσει. Τελικά το 45% των χοίρων που
ασθένησαν μολύνθηκαν μέσω αυτών των ταξιδιών.
Προσπαθούσαν να γλιτώσουν
ζώα και χρήματα
Ένα ακόμα μεγάλο πρόβλημα αποτέλεσε το ανεπαρκές δίκτυο
εντοπισμού και καταγραφής της μόλυνσης. Το μέγεθος του προβλήματος
"μακιγαρίστηκε" με λανθασμένες πληροφορίες, προσπάθειες συγκάλυψης
και αργοπορημένες ή ψεύτικες αναφορές.
Τεράστιο θέμα ήταν και το σύστημα αποζημίωσης των χοίρων που
είτε πέθαιναν, είτε θανατώνονταν. Το ποσό ανά ζώο ήταν μικρό και το μεγαλύτερο
του μέρος έπρεπε να καλυφθεί από τις τοπικές αρχές. Έτσι οι εκτροφείς θανάτωναν
μόνο το φανερά μολυσμένο ζώο, ελπίζοντας ότι θα σταματήσουν την ασθένεια ενώ οι
αρχές έκαναν τα στραβά μάτια για να γλιτώσουν χρήματα.
Σε περιοχές που πλέον έχει χαθεί το μεγαλύτερο μέρος του
πληθυσμού χοίρων πριν λίγους μήνες αναφέρονταν ελάχιστα περιστατικά. Αυτό
αποτελεί απόδειξη προσπάθειας συγκάλυψης. Τα κοπάδια είχαν μολυνθεί αλλά δεν
είχαν γίνει αναφορές.
Επιπλέον πολλές είναι οι περιπτώσεις που εκτροφείς πουλούσαν
τα κοπάδια τους σε μακρινές περιοχές όταν εντόπιζαν κάποια μολυσμένα ζώα.
Θανάτωναν τους χοίρους που ήταν φανερό πως νοσούσαν και πωλούσαν σε χαμηλές
τιμές τα υπόλοιπα ζώα.
Ακόμα και κάποια μέτρα που πάρθηκαν για να αντιμετωπιστεί η
κρίση συνέβαλαν στην εξάπλωση της ασθένειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα
σφαγεία που τελικά αποτέλεσαν εστία μόλυνσης και πηγή μεταφοράς και μετάδοσης
της ασθένειας.
Με το κρέας πλέον να γίνεται δυσεύρετο η κινεζική κυβέρνηση
αναγκάστηκε να ρίξει στην αγορά 40.000 τόνους κατεψυγμένου χοιρινού, από τα αποθέματα
ασφαλείας, για να καλύψει στοιχειωδώς τη ζήτηση. Δεν έδωσε όμως λύση.
Η Κίνα ήταν ήδη η πρώτη χώρα σε εισαγωγές χοιρινού με
1.620.000 τόνους ετησίως. Με την πανώλη να σκοτώνει τα κοπάδια της η αγορά
στράφηκε σε περαιτέρω αύξηση των εισαγωγών. Αυτό πυροδότησε και το ντόμινο της
συνεχούς αύξησης της τιμής του χοιρινού σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς η ζήτηση
εκτοξεύθηκε ενώ η παγκόσμια παραγωγή παρουσίασε μεγάλη πτώση (λόγω της
ασθένειας).
"Πλέον ελέγχουμε
την κατάσταση"
Η κινεζική κυβέρνηση πλέον δηλώνει ότι ελέγχει την κατάσταση
και τα κρούσματα μειώνονται. Σε μια προσπάθεια να αναγεννήσει τη βιομηχανία
εκτροφής χοιρινών προσφέρει διάφορα κίνητρα όμως επιδοτήσεις και χαμηλότοκα
δάνεια. Ακόμα όμως και αν επαληθευθεί ότι η ασθένεια τέθηκε υπό έλεγχο θα
χρειαστούν πολλά χρόνια για να επιστρέψει η κινεζική παραγωγή χοιρινού στα
επίπεδα που ήταν. Την ίδια ώρα στην Ευρώπη κρούσματα έχουν παρουσιαστεί στην
Πολωνία όπου προχώρησε σε μαζικό κυνήγι των αγριόχοιρων απ' όπου ξεκινά η
αφρικανική πανώλη αλλά και στη γειτονική μας Βουλγαρία.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το Νοέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να
ορίσει νέες περιοχές υψηλού κινδύνου με επαρκή έκταση που θα πρέπει να
οριοθετηθούν στην Πολωνία και την Ελλάδα. Είχε προηγηθεί Κοινή Υπουργική
Απόφαση των υπουργείων Περιβάλλοντος, Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης και
Εσωτερικών που απελευθερώνει το κυνήγι για έναν χρόνο σε μια ζώνη βάθους 8 χιλιομέτρων από τα
σύνορα σε Ξάνθη, Δράμα, Σέρρες, Ροδόπη και Εβρο. Με την απόφαση, μάλιστα,
επιδοτείται με 100 ευρώ η θανάτωση ή ο εντοπισμός νεκρού αγριόχοιρου.
Ο χρόνος θα δείξει αν τα μέτρα είναι αρκετά και θα κρατήσουν
μακριά από την Ευρώπη μια μαζική εξάπλωση της αφρικανικής πανώλης των χοίρων.
Σε οικονομικό επίπεδο πάντως ο Νοέμβριος έκλεισε με την τιμή του χοιρινού στη
χώρα μας έχει παρουσιάσει αύξηση 20% και του χοιριδίου να έχει ανέβει κατά 55% σε
σχέση με πέρσι.