Το Βιετνάμ αποτελεί ένα μοναδικό παγκόσμιο παράδειγμα. Η χώρα με τους 95 εκατ. κατοίκους σημείωσε μόνο 328 κρούσματα κοροναϊού και κανέναν απολύτως θάνατο. Αλλά πώς τα κατάφερε;
Ελάχιστες χώρες σε όλον τον κόσμο κατάφεραν να μείνουν σχεδόν
ανέγγιχτες από την πανδημία του κοροναϊού. Ειδικά σε χώρες με μεγάλο πληθυσμό,
τα κρούσματα αλλά και οι θάνατοι από κοροναϊό είναι σχεδόν αναπόφευκτα. Ωστόσο,
αρκετές χώρες κατάφεραν να διαχειριστούν επιτυχημένα την κατάσταση και να
μειώσουν τις περιπτώσεις μόλυνσης και τους θανάτους.
Ειδικότερα στην Ασία, όπου ξεκίνησαν όλα, χώρες όπως η Νότια
Κορέα, η Ταϊβάν και το Χονγκ Κονγκ κατάφεραν να μειώσουν δραστικά τον αντίκτυπο
της πανδημίας παρόλο που κι αυτές θρήνησαν αρκετά θύματα της νόσου. Ωστόσο, μια
χώρα της Ασίας ξεχωρίζει περισσότερο από τις άλλες.
Το Βιετνάμ, μια χώρα 95 εκατ. ανθρώπων, κατάφερε να έχει
μόλις 328 επιβεβαιωμένα κρούσματα και απολύτως κανέναν θάνατο ως σήμερα. Κι όλα
αυτά ενώ συνορεύει με την Κίνα και δέχεται συνεχώς επισκέπτες από εκεί. Η επίδοση
αυτή είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή ενώ σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για μια χώρα
χωρίς ιδιαίτερα ανεπτυγμένη οικονομία και σχετικά υποστελεχωμένο σύστημα υγείας
σε σχέση με άλλες χώρες της Ασίας, όπου σημειώθηκαν θάνατοι και χιλιάδες
κρούσματα. Ενδεικτικό είναι ότι στη χώρα σε κάθε 10.000 ανθρώπους αντιστοιχούν
μόλις 8 γιατροί, λιγότεροι κατά ένα τρίτο από το αντίστοιχο ποσοστό στη Νότια
Κορέα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Η χώρα ήταν μια από τις πρώτες στην Ασία που σταμάτησε το lockdown στα τέλη Απριλίου
ύστερα από μόλις τρεις εβδομάδες επιβολής του. Παρόλο που έχουν περάσει σχεδόν
40 μέρες από τότε που η ζωή επέστρεψε στους κανονικούς της ρυθμούς, δεν έχουν
ακόμα καταγραφεί νέα ντόπια κρούσματα, ενώ πολλές μέρες δεν υπάρχει ούτε ένα επιβεβαιωμένο
κρούσμα, ούτε καν εισαγόμενο.
Αν και πολλοί είναι σκεπτικοί απέναντι στο κατά πόσο η κομμουνιστική
κυβέρνηση του Νγκουγιέν Φου Τρονγκ παρουσιάζει όλα τα κρούσματα και τους πιθανούς
θανάτους, γιατροί μέσα από τα νοσοκομεία της χώρας φαίνεται να επιβεβαιώνουν
την κατάσταση. Ο λοιμωξιολόγος Γκάι Θγουέιτς που μίλησε στο CNN εργάζεται
καθημερινά σε ένα νοσοκομείο αναφοράς για τον κοροναϊό και ο ίδιος υποστηρίζει
ότι τα νούμερα είναι αληθινά.
«Καθημερινά βρίσκομαι στους θαλάμους των ασθενών. Ξέρω τις υποθέσεις,
ξέρω ότι δεν υπάρχει κανένας θάνατος», αναφέρει ο Θγουέιτς, ο οποίος είναι επίσης
επικεφαλής της μονάδας κλινικών μελετών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στην Χο
Τσι Μινχ.
«Αν υπήρχαν μη καταγεγραμμένες μεταδόσεις του ιού στην κοινότητα,
τότε στο νοσοκομείο θα το ξέραμε. Θα βλέπαμε ανθρώπους να έρχονται με
αναπνευστικά προβλήματα που δεν θα είχαν διαγνωστεί. Αυτό δεν έχει συμβεί»,
διαβεβαιώνει.
Η απάντηση στο πώς το Βιετνάμ κατάφερε να μην έχει κανέναν
καταγεγραμμένο θάνατο σύμφωνα με τους ειδικούς δεν είναι μόνο μια, αλλά είναι ένας
συνδυασμός πραγμάτων.
Γρήγορη δράση
Στην πραγματικότητα το Βιετνάμ έλαβε δράση για την
αντιμετώπιση του κοροναϊού πολύ πριν σημειωθεί το πρώτο κρούσμα στη χώρα. Την ώρα
που η Κίνα και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δήλωναν στις αρχές Ιανουαρίου ότι
ακόμα δεν είναι σίγουροι ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο,
το Βιετνάμ ξεκίνησε να προετοιμάζεται.
«Δεν περιμέναμε μόνο τις οδηγίες από τον ΠΟΥ.
Χρησιμοποιήσαμε δεδομένα που συλλέξαμε στοιχεία τόσο εκτός της χώρας όσο και
εντός και αποφασίσαμε να λάβουμε δράση νωρίς», αναφέρει στο CNN ο Φαμ Κουανγκ Τάι, ο επικεφαλής του
Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο
Ανόι.
Ήδη από τις αρχές Ιανουαρίου, στο αεροδρόμιο του Ανόι όλοι
οι επιβάτες που κατέφταναν στη χώρα ελέγχονταν για την θερμοκρασία τους. Όσοι
επισκέπτες εμφάνιζαν αυξημένη θερμοκρασία απομονώνονταν και παρακολουθούνταν
προσεκτικά.
Στα μέσα πια Ιανουαρίου, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της χώρας
Βου Ντουκ Νταμ έδωσε εντολή σε όλες τις κυβερνητικές υπηρεσίες να λάβουν «δραστικά
μέτρα» για να εμποδίσουν την εξάπλωση της ασθένειας και να εντείνουν τους ελέγχους
και την καραντίνα σε όλα τα σημεία εισόδου της χώρας, εναέρια, θαλάσσια και
επίγεια.
Στις 23 Ιανουαρίου, το Βιετνάμ κατέγραψε επίσημα τα δύο
πρώτα κρούσματα του κοροναϊού. Επρόκειτο για έναν Κινέζο πολίτη που ζούσε στο
Βιετνάμ και τον πατέρα του, ο οποίος είχε έρθει από την Ουχάν να επισκεφτεί το
γιο του. Την επόμενη μέρα, απαγορεύτηκαν όλες οι πτήσεις από και προς την
Ουχάν, την περιοχή της Κίνας απ’ όπου ξεκίνησε η επιδημία.
Στις 27 Ιανουαρίου, ενώ η χώρα γιόρταζε την βιετναμέζικη
Πρωτοχρονιά, ο πρωθυπουργός της χώρας Νγκουγιέν Σουάν Φουκ δήλωνε σε μια
έκτακτη συνεδρίαση του Κομμουνιστικού Κόμματος: «Ο πόλεμος απέναντι στην
επιδημία, είναι σαν τον πόλεμο απέναντι στον εχθρό» και κήρυττε με αυτόν τον
τρόπο επίσημα τον πόλεμο κατά της Covid-19. Τρεις μέρες μετά, οργάνωσε μια εθνική επιτροπή για τον έλεγχο
της επιδημίας, ενώ την ίδια μέρα ο ΠΟΥ αναγνώρισε τελικά ότι ο κοροναϊός αποτελεί
μια παγκόσμια υγειονομική απειλή.
Το Βιετνάμ στη 1 Φεβρουαρίου κατέγραφε μόνο έξι κρούσματα ωστόσο
κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση εθνικής επιδημίας. Απαγόρευσε όλες τις πτήσεις
μεταξύ Βιετνάμ και Κίνας και ανέστειλε τις βίζες όλων των Κινέζων πολιτών. Καθ’
όλη την διάρκεια του Φεβρουαρίου και ενώ ο κοροναϊός εξαπλωνόταν σε όλη την
Κίνα, την Ασία και έφτανε ως την Ευρώπη, το Βιετνάμ αύξανε τους περιορισμούς
στα ταξίδια και την καραντίνα σε όσους έφταναν στη χώρα από το εξωτερικό. Τελικά,
τον Μάρτιο απαγόρευσε την είσοδο στη χώρα σε κάθε ξένο πολίτη.
Την ίδια στιγμή το Βιετνάμ πήρε πολύ γρήγορα μέτρα
περιορισμού. Στις 12 Φεβρουαρίου, επέβαλε απαγόρευση μετακίνησης σε μια μεγάλη
επαρχιακή περιοχή βόρεια του Ανόι 10.000 κατοίκων. Οι κάτοικοι για 20 μέρες
απαγορευόταν να βγουν από τα σπίτια τους, αφού στην περιοχή σημειώθηκαν επτά
κρούσματα της νόσου. Επρόκειτο για το πρώτο lockdown μεγάλης κλίμακας εκτός της Κίνας.
Τα σχολεία και τα πανεπιστήμια που επρόκειτο να ανοίξουν μετά την βιετναμέζικη
Πρωτοχρονιά στις αρχές Φεβρουαρίου παρέμειναν κλειστά και δεν άνοιξαν παρά μόνο
στις αρχές Μαΐου.
Ο Θγουέιτς υποστηρίζει ότι η ταχύτητα της αντίδρασης
απέναντι στον κοροναϊό ήταν και ο βασικότερος λόγος της επιτυχίας τους. «Οι
κινήσεις τους στα τέλη Ιανουαρίου και στις αρχές Φεβρουαρίου ήταν πολύ πιο
γρήγορες από πολλών άλλων κρατών. Κι αυτό βοήθησε πολύ, ώστε να μπορέσουμε να
κρατήσουμε τον έλεγχο», τονίζει.
Λεπτομερείς έλεγχοι
και ιχνηλατήσεις
Οι αποφασιστικές πρώτες κινήσεις των αρχών περιόρισαν τα
κρούσματα σε μόλις 16 ως τις 13 Φεβρουαρίου, ένα περίπου μήνα ύστερα από τα δύο
πρώτα. Στη συνέχεια, για τρεις ολόκληρες εβδομάδες δεν υπήρξε ούτε ένα κρούσμα
στη χώρα. Τελικά, το δεύτερο κύμα της επιδημίας προκλήθηκε τον Μάρτιο από
ορισμένους Βιετναμέζους, οι οποίοι επέστρεψαν από το εξωτερικό. Οι αρχές αμέσως
έψαξαν και εντόπισαν τις επαφές όλων των ασθενών και τους τοποθέτησαν σε
υποχρεωτική καραντίνα δύο εβδομάδων.
«Έχουμε πολύ ισχυρό σύστημα: 63 τοπικά CDC (κέντρα ελέγχου ασθένειας), πάνω από 700 CDC σε επίπεδο περιφέρειας και περισσότερα από 11.000 κέντρα υγείας. Όλα αυτά συνέβαλαν για να ιχνηλατούμε τις επαφές», αναφέρει ο Φαμ Κουανγκ Τάι, ο επικεφαλής του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Ανόι.
Κάθε ασθενής που επιβεβαιώνεται ότι έχει κοροναϊό πρέπει να
δώσει μια υπερπλήρη λίστα όλων των ανθρώπων που είδε ή συνάντησε τις περασμένες
14 ημέρες. Ύστερα, τοποθετούνται ανακοινώσεις στις εφημερίδες και την τηλεόραση
σχετικά με τα μέρη που επισκέφτηκε ο ασθενής και πότε, ώστε να ενημερώνεται το
κοινό. Όσοι δουν ότι επισκέφτηκαν τα ίδια μέρη την ίδια χρονική στιγμή
καλούνται να επισκεφτούν τα ιατρικά κέντρα, ώστε να υποβληθούν δωρεάν σε τεστ.
Όταν σε ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία στο Βιετνάμ, το
Μπαχ Μάι στο Ανόι, καταγράφηκαν δεκάδες κρούσματα τον Μάρτιο, οι αρχές έκλεισαν
τον κτίριο και εντόπισαν σχεδόν 100.000 ανθρώπους που είχαν σχέση με αυτό, από
γιατρούς και νοσοκόμους μέχρι ασθενείς και τις κοντινές επαφές όλων αυτών,
αναφέρει ο Φαμ.
«Χρησιμοποιώντας την ιχνηλάτηση επαφών μπορέσαμε να
εντοπίσουμε σχεδόν τους πάντες και τους ζητήσαμε να μείνουν σπίτι τους σε
αυτοαπομόνωση. Σε περίπτωση που εμφάνιζαν συμπτώματα έπρεπε να πάνε σε ένα
ιατρικό κέντρο για να κάνουν δωρεάν το τεστ κοροναϊού», αναφέρει ο Φαμ. Οι αρχές
τελικά έκαναν τεστ σε περισσότερους από 15.000 ανθρώπους που είχαν σχέση με τα
νοσοκομεία.
Μάλιστα, η διαφορά της ιχνηλάτησης που εφάρμοσε το Βιετνάμ
είχε να κάνει με το γεγονός ότι δεν εντόπιζαν μόνο τις άμεσες επαφές κάποιου
ασθενή, αλλά ακόμα και τις έμμεσες. Όλες οι άμεσες επαφές κάθε ασθενή
τοποθετούνταν σε κυβερνητική απομόνωση σε νοσοκομεία, ξενοδοχεία ή χώρους
φιλοξενίας, ενώ κάποιες έμμεσες επαφές έπρεπε να αυτοαπομονωθούν σπίτια τους.
Μέχρι και την 1η Μαΐου, περίπου 70.000 άνθρωποι
είχαν τεθεί σε καραντίνα σε κυβερνητικές εγκαταστάσεις και πάνω από 140.000
είχαν απομονωθεί στα σπίτια τους, σύμφωνα με μια έρευνα 20 επιστημόνων στη
χώρα.
Σύμφωνα με την έρευνα, από τους πρώτους 270 ασθενείς του
κοροναϊού στη χώρα το 43% αυτών ήταν ασυμπτωματικοί κάτι που σύμφωνα με τους ερευνητές
τόνισε την αξία της αυστηρής ιχνηλάτησης και της καραντίνας. Όπως αναφέρουν, αν
οι αρχές δεν είχαν οδηγήσει αναγκαστικά σε καραντίνα τόσους πολλούς ανθρώπους
που είχαν έστω και μια μικρή πιθανότητα μόλυνσης ο ιός θα είχε εξαπλωθεί
αθόρυβα στη χώρα.
Ενημέρωση
Από την πρώτη στιγμή, οι αρχές του Βιετνάμ ενημέρωναν πλήρως
τους πολίτες για την κατάσταση της επιδημίας. Δημιουργήθηκαν εξειδικευμένες
ιστοσελίδες, τηλεφωνικές γραμμές πρώτης βοήθειας και εφαρμογές στα κινητά μέσα
από τα οποία οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν για όλες τις τελευταίες
εξελίξεις της επιδημίας και να λάβουν σχετικές πληροφορίες. Το υπουργείο Υγείας
δημιούργησε ακόμα και μια γραμμή αποστολής μηνυμάτων SMS για την αποστολή υπενθυμίσεων. Σύμφωνα
με τον Φαμ, σε μια μέρα οι τηλεφωνικές γραμμές μπορεί να λάμβαναν ως και 20.000
κλήσεις, χωρίς μάλιστα να προσμετρώνται οι κλήσεις σε τοπικά κέντρα.
Παράλληλα, το σύστημα ενημέρωσης της χώρας ενεργοποιήθηκε
από την πρώτη στιγμή ώστε να προσφέρει ενημέρωση μέσα από μεγάφωνα, αφίσες στους
δρόμους, τα κοινωνικά δίκτυα και τα μέσα ενημέρωσης. Στα τέλη Φεβρουαρίου, το
υπουργείο Υγείας κυκλοφόρησε ένα μουσικό βίντεο βασισμένο σε ένα διάσημο
βιετναμέζικο ποπ τραγούδι για να δείξει στους πολίτες πώς να πλένουν σωστά τα
χέρια τους και να τηρούν τους κανόνες υγιεινής. Το τραγούδι έγινε γνωστό ως «τραγούδι
του πλυσίματος των χεριών» και έγινε αμέσως viral συγκεντρώνοντας μέχρι στιγμής πάνω από 48 εκατ. views στο
Youtube.
Ο Θγουέιτς υποστηρίζει επίσης ότι σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της επιδημίας του Covid-19 έπαιξε και η εμπειρία της χώρας – τόσο σε επίπεδο κυβέρνησης όσο και σε επίπεδο πολιτών- με προηγούμενες επιδημίες, όπως αυτή του SARS το 2002-2003.
«Οι πολίτες αντιλαμβάνονται πλέον την σοβαρότητα των
μολυσματικών ασθενειών κάτι που δεν έχει συμβεί σε άλλες χώρες που δεν έχουν
ανάλογη εμπειρία, όπως στην Ευρώπη, την Βρετανία και τις ΗΠΑ. Αυτή η χώρα
καταλαβαίνει ότι αυτά τα πράγματα θα πρέπει να τα λαμβάνουμε σοβαρά υπ’ όψιν»,
τονίζει ο Θγουέιτς.