Παραιτήσεις υπουργών που προκάλεσαν τριγμούς


Σκάνδαλα, πιέσεις, αποκαλύψεις αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις λόγοι ευθιξίας

Η παραίτηση υπουργών δεν είναι ένα συχνό φαινόμενο στην ελληνική πολιτική σκηνή. Συνήθως έρχεται μετά από την αποκάλυψη σκανδάλων ή σύγκρουση συμφερόντων. Σπάνια συναντάμε παραιτήσεις για λόγους ευθιξίας ή μετά από μεγάλες τραγωδίες. Στις μέρες μας η συζήτηση για το πότε πρέπει να παραιτείται ένας υπουργός έχει επανέλθει στο προσκήνιο. Τις τελευταίες δεκαετίες αρκετές ήταν οι περιπτώσεις παραιτήσεων υπουργών που προκάλεσαν τριγμούς. Ας θυμηθούμε κάποιες από τις πλέον χαρακτηριστικές.

Τσοβόλας αντί Σημίτη

Το 1987, ο Πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου αποφασίζει να αλλάξει την σταθεροποιητική πολιτική την οποία είχε αρχίσει να εφαρμόζει μετά τις εκλογές του 1985. Στόχος ήταν να περιορίσει τα ελλείμματα της χώρας αλλά το πολιτικό κόστος ήταν μεγάλο. Ο υπουργός Οικονομικών που είχε αναλάβει να εφαρμόσει αυτήν την πολιτική ήταν ο Κώστας Σημίτης. Όταν του ζητήθηκε να αλλάξει πορεία και να ακολουθήσει φιλολαϊκότερες πολιτικές με παροχές τότε υπέβαλε γραπτώς την παραίτησή του τονίζοντας ότι διαφωνεί με αυτή την αλλαγή στον οικονομικό σχεδιασμό. Ο Σημίτης αντικαταστάθηκε από τον Δημήτρη Τσοβόλα ο οποίος θα έμενε στην ιστορία για το γνωστό σύνθημα του Ανδρέα Παπανδρέου.

Το διαζύγιο Τρίτση-ΠΑΣΟΚ

Ο Αντώνης Τρίτσης ανέλαβε τον Απρίλιο του 1986 το υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Επιχείρησε να προωθήσει κάποια ριζοσπαστικά μέτρα με αποτέλεσμα να προκληθούν  μεγάλης έκτασης κινητοποιήσεις (απεργίες, καταλήψεις, σλλαλητήρια, μαθητών, φοιτητών και εκπαιδευτικών), που κορυφώθηκαν το 1988, με την πρώτη απεργία των καθηγητών της Μέσης Εκπαίδευσης σε εποχή εξετάσεων. Παράλληλα, μετά από συμφωνία του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου και του αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, ο νόμος 1700 του 1987 για τη ρύθμιση της εκκλησιαστικής περιουσίας, κατέστη ανενεργός. Έτσι, στις 7 Μαΐου 1988 ο Αντώνης Τρίτσης υπέβαλε την παραίτησή του με επιστολή του προς τον πρωθυπουργό, αφήνοντας αιχμές για τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα, το Εκτελεστικό Γραφείο και τους συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ. Περίπου έναν χρόνο μετά θα διαγραφόταν από το κόμμα.

Η σύγκρουση Δήμα-Μαρίκας Μητσοτάκη

Ένα λεκτικό επεισόδιο ανάμεσα στον τότε υπουργό Βιομηχανίας, Σταύρο Δήμα και τη σύζυγο του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, Μαρίκα οδήγησε στην παραίτηση του πρώτου το 1991. Ο τότε πρωθυπουργός είχε αποφασίσει να πραγματοποιηθεί μία επίσκεψη στον ελληνισμό των πρώην σοβιετικών χωρών, καθώς ήταν πρόσφατη η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, με επικεφαλής τον ίδιο και με την παρουσία υπουργών και Ελλήνων επιχειρηματιών. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εποχής ο Δήμας ήρθε σε ευθεία σύγκρουση με τη Μαρίκα Μητσοτάκη. Κάποιες πληροφορίες ανέφεραν μάλιστα ότι έφτασε στο σημείο να τον χαστουκίσει. Αιτία της σύγκρουσης ήταν η δυσαρέσκεια ορισμένων επιχειρηματιών για το γεγονός ότι η επίσκεψη δεν είχε προγραμματιστεί και αισθάνονταν παραμελημένοι. Ο Δήμας αποχώρησε από την επίσκεψη και παραιτήθηκε.

Η αποχώρηση Σαμαρά

Ο Αντώνης Σαμαράς ήταν η επιλογή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη για το υπουργείο Εξωτερικών. Οι δυο τους είχαν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις πάνω στον χειρισμό του ζητήματος της ονομασίας των Σκοπίων αλλά και της σημασίας του. Η στάση Σαμαρά ουσιαστικά οδηγεί και στην παραίτηση του τον Απρίλιο του 1992 και δημιουργεί μεγάλο ρήγμα στην κυβέρνηση. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ο Σαμαράς θα υποβάλει την παραίτηση του από βουλευτής, αποχωρώντας από τη Νέα Δημοκρατία και ιδρύοντας το 1993 την Πολιτική Άνοιξη.

Η υπονόμευση Πεπονή

Ο Αναστάσιος Πεπονής έχει μείνει γνωστός ως ο υπουργός του ΑΣΕΠ. Το 1994 έφερε τον νόμο ο οποίος φιλοδοξούσε να βάλει τέλος στους κομματικούς διορισμούς στο Δημόσιο και να δημιουργήσει ένα καθεστώς διαφάνειας. Το ΑΣΕΠ όμως δεν άρεσε σε πολλούς συναδέλφους του Πεπονή που έβλεπαν να χάνουν το σημαντικότερο όπλο ψηφοθηρίας. Τον Δεκέμβριο του 1994 παραιτήθηκε τονίζοντας πως πολλοί συνάδελφοί του υπονόμευαν το νόμο για τις προσλήψεις στο Δημόσιο, που ο ίδιος είχε εισηγηθεί. Ήταν μια δική του απόφαση και μάλιστα δέχθηκε πιέσεις να ανακαλέσει και να παραμείνει στη θέση του.

Η διπλή παραίτηση του Σάββα Τσιτουρίδη

Στις 22 Σεπτεμβρίου του 2004 ο Σάββας Τσιτουρίδης υποβάλει την παραίτησή του από Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μετά το θέμα που είχε δημιουργηθεί με την καταγγελία για παράτυπη μετεγγραφή του γιου του από το Πανεπιστήμιο Κρήτης στο Πάντειο της Αθήνας. Ο Τσιτουρίδης ισχυρίστηκε ότι η μετεγγραφή είχε ζητηθεί για λόγους ασφαλείας, εξαιτίας της πολιτικής ιδιότητας του πατέρα του, ενώ ο πρώην πρύτανης του Παντείου την είχε χαρακτηρίσει «καθ’ όλα νόμιμη». Το 2007 παραιτήθηκε και από Υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας με αφορμή τις εισαγγελικές έρευνες για χρηματιστηριακές πράξεις του στενού του συνεργάτη Ευγένιου Παπαδόπουλου στο διάστημα 1999-2000. Η παραίτηση Τσιτουρίδη ήρθε μετά από απαίτηση του τότε πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή.

Νόμιμο άρα ηθικό;

Στις 12 Σεπτεμβρίου του 2008 ο Βουλγαράκης ως υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας θα υποβάλλει την παραίτησή του από το κυβερνητικό σώμα. Η παραίτηση θα γίνει δεκτή και ήρθε μετά από κατηγορίες που αφορούσαν την εμπλοκή του σε υπεράκτια εταιρεία διαχείρισης ακινήτων αλλά και αυτήν της συζύγου του με την υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου. Η οικογένεια Βουλγαράκη κατηγορήθηκε ότι η εταιρεία στην οποία συμμετείχε αναμείχθηκε στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας της Μονής.  Από την πλευρά του ο Βουλγαράκης υποστήριξε ότι το σύνταγμα της Ελλάδος δεν απαγορεύει την ιδιοκτησία ενώ όσον αφορά το ζήτημα του ασυμβίβαστου, που ίσχυε την εποχή που συστάθηκε η εταιρεία, δήλωσε ότι ήταν απλώς μέτοχος και σε καμία περίπτωση δεν άσκησε ρόλο διαχειριστή. Τότε ακούστηκε και το «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό».

Αναψυκτήριο με φιλοξενούμενους

Ο Βασίλης Μαγγίνας ήταν υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας όταν έσκασαν δύο σκάνδαλα που τον ενέπλεκαν. Δημοσίευμα ανέφερε ότι ο Υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας κατέχει πολεοδομική άδεια για αναψυκτήριο, βάσει της οποίας έχει χτίσει την κατοικία του στο Κορωπί, σε χωροταξική ζώνη που δεν είναι οικιστική. Επιπλέον κατηγορήθηκε ότι στο κτήμα του απασχολούσε δύο αλλοδαπούς εργάτες τους οποίους δεν είχε ασφαλίσει. Ισχυριζόταν όταν ήταν φιλοξενούμενοι του. Παραιτήθηκε τον Δεκέμβριο του 2007 για λόγους ευθιξίας αλλά ήταν γνωστό  ότι δέχθηκε πιέσεις για μην πληγωθεί άλλο η εικόνα της κυβέρνησης. .

Μέσα σε λίγους μήνες

Ελάχιστους μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον Γιώργο Παπανδρέου ο υφυπουργός Εσωτερικών, Ντίνος Ρόβλιας παραιτείται. Ήταν Δεκέμβριος του 2009 και η παραίτηση ήρθε κατόπιν δημοσιευμάτων που εμφάνιζαν το πολιτικό γραφείο του Ρόβλια να ασχολείται με αιτήματα μεταθέσεων αστυνομικών και στρατιωτικών. Σε δήλωσή του τότε, ο Ντίνος Ρόβλιας είχε τονίσει: «Ανέλαβα την πολιτική ευθύνη και υπέβαλα την παραίτησή μου ανεξάρτητα από την ουσία της καταγγελίας, για να μην προξενήσω το ελάχιστο πρόβλημα στην κυβέρνηση, πολλώ μάλλον σ’ αυτή την κρίσιμη για τη χώρα περίοδο».

Παραίτηση λόγω ραδιοφωνικών δηλώσεων

Το 2016 ο υφυπουργός Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων Παναγιώτης Σγουρίδης δήλωσε σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ότι ο Αλέξης Τσίπρας παραπλάνησε τους αγρότες, όπως έκαναν παλαιότερα οι πρώην Πρωθυπουργοί Αντώνης Σαμαράς και Γιώργος Παπανδρέου, προκειμένου να κερδίσει τις ψήφους τους και τις εκλογές. Η δήλωσε προκάλεσε σάλο. Ο Σγουρίδης επιχείρησε να ανασκευάσει τονίζοντας  ότι δεν είπε ακριβώς αυτό. Δεν έπεισε και τελικά έθεσε την παραίτησή του στη διάθεση του πρωθυπουργού η οποία και θα γίνει δεκτή.

Παραίτηση λόγω επιδόματος

Τον Φλεβάρη του 2018 προκαλείται σάλος από την αποκάλυψη πως η αναπληρωματική υπουργός Εργασίας, Ράνια Αντωνοπούλου και ο σύζυγος  της υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Δημήτρης Παπαδημητρίου έπαιρναν για δύο χρόνια επίδομα ενοικίου για σπίτι που νοίκιαζαν στο Κολωνάκι. Αρχικά παραιτήθηκε η Αντωνοπουλου και λίγες ώρες μετά ο Παπαδημητρίου. Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε άμεσα δεκτές τις παραιτήσεις καθώς η υπόθεση προκάλεσε μεγάλο πλήγμα στην κυβέρνηση του.

Κοτζιάς εναντίον Καμμένου

Οκτώβριος του 2018 και ο υπουργός εξωτερικών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Νίκος Κοτζιάς υποβάλει την παραίτηση του στον Αλέξη Τσίπρα. Γίνεται αμέσως δεκτή. Ο Κοτζιάς είναι ο χαμένος στην κόντρα με τον Πάνο Καμμένο στη συμφωνία για την ονομασία των Σκοπίων. Ο Καμμένος του έχει εξαπολύσει επίθεση με απίστευτες κατηγορίες (μεταξύ των οποίων και ότι χρηματίζεται από τον Τζορτζ Σόρος). Ο Κοτζιάς περιμένει τη στήριξη του πρωθυπουργού ο οποίος τηρεί ίσες αποστάσεις στο θέμα και έτσι οδηγείται στην παραίτηση. Στην 9σέλιδη επιστολή του μιλάει για εθνικά επιζήμια κυβερνητική διγλωσσία. Η αποχώρηση Κοτζιά ερμηνεύθηκε ως επικράτηση του Πάνου Καμμένου και προκάλεσε δυσαρέσκεια στους κύκλους του ΣΥΡΙΖΑ. 

Η περίπτωση Γερουλάνου

Το 2012 ο υπουργός Πολιτισμού, Παύλος Γερουλάνος έστειλε επιστολή παραίτησης στον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, μετά την κλοπή εκθεμάτων από το μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας. Ήταν η δεύτερη ληστεία επί υπουργίας Γερουλάνου μετά από αυτή στην Εθνική Πινακοθήκη. «Καταρχήν υπάρχουν οι λόγοι ευθιξίας. Όταν είσαι Υπουργός Πολιτισμού και ληστεύουν το Μουσείο της Ολυμπίας, το λιγότερο που μπορείς να κάνεις είναι να παραιτηθείς. Ακόμα κι αν δεν φταις εσύ προσωπικά. Και χαίρομαι για το γεγονός ότι αρκετοί συνάδελφοί μου στη Βουλή αντιμετώπισαν την ενέργειά μου όχι με καχυποψία ή κυνισμό αλλά με αισθήματα φιλίας και κατανόησης. Θέλω να τους ευχαριστήσω για τη στάση τους» είχε δηλώσει.