Οι επιστήμονες παρατήρησαν ένα περίεργο θέαμα στην καρδιά του Γαλαξία μας και τώρα αναζητούν εξηγήσεις
Κοντά στην καρδιά του Γαλαξία μας, περίπου 25.000 έτη φωτός μακριά από εμάς, στέκεται ένα αστέρι που είναι 100 φορές όσο ο δικός μας ήλιος. Η ύπαρξή του δεν θα ήταν τόσο περίεργη, αν οι επιστήμονες δεν διαπίστωναν πρόσφατα ότι το αστέρι αυτό… αναβοσβήνει.
Οι μετρήσεις των τηλεσκοπίων αποκάλυψαν ότι το συγκεκριμένο
αστέρι για μερικές εκατοντάδες ημέρες χάνει την λάμψη του κατά 97% και στη
συνέχεια επανέρχεται σιγά σιγά στην προηγούμενη φωτεινότητα του.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτή η ξαφνική και αναπάντεχη
συσκότιση του αστεριού πιθανότατα οφείλεται σε κάποιον πλανήτη που βρίσκεται σε
τροχιά γύρω από το αστέρι ή σε κάποιο άλλο αστέρι που το συνοδεύει και
περιβάλλεται από έναν δίσκο σκόνης, ο οποίος εμποδίζει το φως να φτάσει στη Γη,
όταν περνά από μπροστά του.
«Μοιάζει να εμφανίζεται από το πουθενά», δήλωσε ο Δρ Λι Σμιθ
από το Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, σχετικά με την
ξαφνική εξασθένιση της λάμψης του αστεριού. Άρχισε να σβήνει στις αρχές του
2012 και σχεδόν εξαφανίστηκε μέχρι τον Απρίλιο του ίδιου έτους πριν εμφανιστεί
και πάλι μέσα στις επόμενες 100 ημέρες.
Οι αστρονόμοι παρατήρησαν το μυστηριώδες λαμπερό αστέρι από δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από το τηλεσκόπιο Vista, το οποίο βρίσκεται στο Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο στη Χιλή. Το τηλεσκόπιο παρακολουθεί ένα δισεκατομμύριο αστέρια για σχεδόν μια δεκαετία αναζητώντας αυτά που διέφεραν στην φωτεινότητα στον υπέρυθρο χώρο του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος.
Όταν οι επιστήμονες εντοπίζουν έναν μεταβλητό αστέρα, δηλαδή
ένα αστέρι που αλλάζει, το οποίο όμως δεν μπορεί να ενταχθεί σε καμία από τις ήδη
γνωστές κατηγορίες το ονομάζουν «what is this» (τι είναι αυτό) ή απλά «WIT». Έτσι
και το συγκεκριμένο αστέρι που τρεμοσβήνει πήρε το όνομα VVV-WIT-08.
Το συγκεκριμένο αστέρι βρίσκεται σε μια αρκετά πυκνή περιοχή
του γαλαξία μας και γι’ αυτό οι επιστήμονες εξέτασαν το ενδεχόμενο κάποιο
άγνωστο σκοτεινό αντικείμενο να περνά από μπροστά του. Οι προσομοιώσεις ωστόσο
έδειξαν ότι κάτι τέτοιο θα ήταν εξαιρετικά απίθανο εφόσον δεν βλέπουμε τεράστιο
αριθμό σκοτεινών αντικειμένων να περιπλανώνται ελεύθερα στον Milky Way.
Πολύ πιο πιθανό είναι το ενδεχόμενο η θέαση του VVV-WIT-08
να εμποδίζεται από τον σκονισμένο δίσκο κάποιου πλανήτη σε τροχιά ή ενός άλλου αστεριού. Οι υπολογισμοί των αστρονόμων, οι
οποίοι δημοσιεύτηκαν στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society,
υποδηλώνουν ότι ο δίσκος έγειρε μοιάζοντας με έλλειψη από την γη και θα πρέπει
να είναι γιγάντιος έχοντας ακτίνα τουλάχιστον το ένα τέταρτο της απόστασης της Γης
από τον ήλιο.
Πάντως, δεν είναι η πρώτη φορά που οι αστρονόμοι εντοπίζουν
κάποιο αστέρι που αναβοσβήνει. Ένας τεράστιος δίσκος σκόνης αναγκάζει το
γιγαντιαίο αστέρι Epsilon Aurigae να χάσει περίπου το 50% της φωτεινότητάς του
κάθε 27 χρόνια. Ένα άλλο αστέρι γνωστό ως TYC 2505-672-1 είναι μέρος ενός δυαδικού συστήματος και εμφανίζει
έκλειψη εξαιτίας του δίσκου που βρίσκεται γύρω από το συνοδό του αστέρι κάθε 69
χρόνια.
Είναι άγνωστο αν και πότε το VVV-WIT-08 θα χάσει ξανά τη λάμψη του. Οι αστρονόμοι πάντως
υπολογίζουν αυτό να συμβεί κάποια στιγμή μεταξύ των επόμενων 20 με 200 ετών. Δύο
ακόμα αστέρια που τρεμοπαίζουν εντοπίστηκαν κοντά στο VVV-WIT-08, αλλά οι επιστήμονες έχουν πολύ λίγα στοιχεία γι’ αυτά.
Πάντως, οι νέες αυτές ανακαλύψεις θα βοηθήσουν τους αστρονόμους
να κατανοήσουν καλύτερα αυτό που μοιάζει να είναι μια νέα κατηγορία αστεριών
που αναβοσβήνουν.
«Όταν αρχίζεις να δημιουργείς ομάδες από αυτά τα πράγματα,
μπορείς να εξετάσεις τα χαρακτηριστικά τους ως σύνολο και να ξεκλειδώσεις τα
μυστήρια σχετικά με το από πού προέρχονται αυτοί οι δίσκοι. Μας επιτρέπει να
μάθουμε πώς εξελίσσονται αυτά τα συστήματα και τι κάνουν στο τέλος της ζωής του»,
καταλήγει ο Σμιθ.