Από το 1999, όταν και ανέλαβε την ηγεσία, η Ρωσία έχει εμπλακεί σε αρκετές πολεμικές επιχειρήσεις. Έως σήμερα, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, έχει επικρατήσει σε όλες
Το 1999, μέσα σε ένα διάστημα πέντε μηνών, ο Βλάντιμιρ Πούτιν ανελίχθηκε στην ηγεσία της Ρωσίας και από τότε κανείς δεν έχει αμφισβητήσει την κυριαρχία του. Ορκίστηκε πρωθυπουργός στις 3 Αυγούστου 1989 και άμεσα κλήθηκε να αντιμετωπίσει έναν πόλεμο. Ο τρόπος που το έκανε ισχυροποίησε τη θέση του στη ρωσική πολιτική σκηνή και δημιούργησε την εικόνα που διατηρεί έως σήμερα. Στις 31 Δεκεμβρίου 1999 ο Μπόρις Γέλτσιν, ο οποίος δεν ήταν σε θέση πλέον να κυβερνήσει, παραιτήθηκε και ξεκίνησε και επίσημα η περίοδος Πούτιν. Η πρώτη επίσκεψη ήταν στα ρωσικά στρατεύματα που βρίσκονταν στην Τσετσενία.
Από τότε η Ρωσία υπό την ηγεσία του Πούτιν έχει εμπλακεί σε συνολικά επτά πολεμικές επιχειρήσεις. Σχεδόν σε όλες έχει επικρατήσει και έχει επιβάλει τη θέληση της.
1999-2009 - Δεύτερος
Πόλεμος της Τσετσενίας
Τον Αύγουστο του 1999 ισλαμιστές από την Τσετσενία εισέβαλαν στη ρωσική περιοχή του Νταγκοστάν και κήρυξαν «ιερό πόλεμο» κατά των Ρώσων. Ως πρωθυπουργός ο Πούτιν αντιμετώπισε με πυγμή την πρώτη μεγάλη πρόκληση της καριέρας του. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα οι Ισλαμιστές εκδιώχθηκαν από το Νταγκοστάν και μετά από πολιορκία δύο μηνών ο ρωσικός στρατός κατέλαβε την πρωτεύουσα της Τσετσενίας, Γκρόζνι. Έως το Μάιο του 2000 ουσιαστικά ήλεγχε όλη την χώρα. Τα επόμενα χρόνια πραγματοποιήθηκαν σποραδικές επιχειρήσεις εναντίον θυλάκων ισλαμιστών που είχαν απομείνει. Το 2009 το αυτονομιστικό κίνημα διαλύθηκε και επισήμως και ο ρωσικός στρατός σταμάτησε τις περιπολίες στην χώρα. Πλέον η Τσετσενία αποτελεί κομμάτι της ρωσικής ομοσπονδίας.
Με τον Δεύτερο Πόλεμο της Τσετσενίας ο Πούτιν ουσιαστικά συστήθηκε στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Η σκληρότητα με την οποία αντιμετώπισε τους αυτονομιστές σόκαρε. Ο στρατός βομβάρδισε μαζικά μη στρατιωτικούς στόχους και οι απώλειες αμάχων ήταν τεράστιες. Οι εκτελέσεις, οι βιασμοί και τα βασανιστήρια ήταν ο κανόνας και όχι η εξαίρεση με τον ρωσικό στρατό να λειτουργεί ακριβώς όπως οι ισλαμιστές.
2008 - Πόλεμος στη Γεωργία
O πρώτος πόλεμος του 21ου αιώνα επί ευρωπαϊκού εδάφους. Οι σχέσεις Ρωσίας-Γεωργίας είχαν διαρραγεί μετά την προσέγγιση της δεύτερης στη Δύση. Ο Πούτιν ακολούθησε τη... συνταγή που θα βλέπαμε και αργότερα στο Ντονμπάς. Από την 1η Αυγούστου 2008 αυτονομιστές από την περιοχή της Νότιας Οσετίας άρχισαν να επιτίθενται σε χωρία της Γεωργίας. Ο πρόεδρος Σαακασβίλι έκανε μια προσπάθεια κατάπαυσης των πυρών αλλά ένα νέο κύμα επιθέσεων ξεκίνησε. Στις 7 Αυγούστου έστειλε στρατό στη Νότια Οσετία.
Την επόμενη μέρα η Ρωσία εξαπέλυσε αυτό που και τότε αποκάλεσε «επιχείρηση ειρήνευσης». Μέσα σε λίγες μέρες ο γεωργιανός στρατός εκδιώχθηκε από τη Νότια Οσετία. Παράλληλα άνοιξε ένα δεύτερο μέτωπο στη Αμπχαζία. Με αεροπορία και ναυτικό η Ρωσία σφυροκόπησε θέσεις των Γεωργιανών.
Στις 26 Αυγούστου η Ρωσία ανακοίνωσε πως αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Διατήρησε στρατεύματα σε αρκετές πόλεις της Γεωργίας ως μοχλό πίεσης και όταν πλέον τα απέσυρε, στις 8 Οκτωβρίου 2008, το παρουσίασε ως κίνηση καλής θέλησης.
Ο πόλεμος στη Γεωργία έχει εκπληκτικές ομοιότητες με αυτό που βλέπουμε σήμερα στην Ουκρανία. Η Ρωσία από τότε ελέγχει απολύτως τις περιοχές της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Ειδικά στην περίπτωση της δεύτερης υπήρξαν πολλές αναφορές για καθαρίσεις χωριών που έμεναν Γεωργιανοί.
2009-2017 -
Συγκρούσεις στον Καύκασο
Στις 7 Οκτωβρίου 2007 ο Ντόκα Ουμάροφ, πρόεδρος της
αποκαλούμενης Δημοκρατίας της Ιτσκερίας (μια περιοχή στην Τσετσενία που ήλεγχαν
ισλαμιστές), ανακοίνωσε την ίδρυση του χαλιφάτου του Καυκάσου με τον ίδιο στη
θέση του εμίρη. Αρχικά ο περιορισμός του χαλιφάτου έγινε με τοπικές δυνάμεις.
Όταν όμως έκανε την πρώτη του τρομοκρατική επίθεση σε ρωσικό στόχο (ένα
τρένο στο Νέφτσι) η κυβέρνηση Πούτιν πήρε δραστικά μέτρα. Ξεκίνησε μια
οργανωμένη επιχείρηση που κορυφώθηκε μετά τη βομβιστική επίθεση στο Μετρό της
Μόσχας τον Μάρτιο του 2010 (40 νεκροί). Τον Σεπτέμβριο του 2013 ο Ουμάροφ δολοφονήθηκε
με δηλητήριο στο φαγητό του. Το 2015 σκοτώθηκαν δύο διάδοχοι του ο Αλιάσκαμπ
Κεμπέκοφ και ο Μαγκομέντ Σουλεϊμάνοφ. Οι ρωσικές επιχειρήσεις αποδεκάτισαν τη
στρατιωτική δύναμη του χαλιφάτου και όσοι επέζησαν διέφυγαν στη Συρία όπου
βρήκαν καταφύγιο στο ISIS και την Αλ Νούσρα. Ουσιαστικά το χαλιφάτο του Καυκάσου
διαλύθηκε το 2014. Οι τελευταίες επιχειρήσεις έγιναν το 2017.
2014 - Πόλεμος στον
Ντονμπάς
Στην Ουκρανία είχαμε μια επανάληψη όσων συνέβησαν στην Γεωργία του 2008. Η επανάσταση του 2014 στη χώρα και η στροφή της προς τη Δύση προκάλεσαν τη ρωσική αντίδραση. Ομάδες αυτονομιστών ξεκίνησαν επιχειρήσεις στην περιοχή του Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουχάνσκ). Η Ρωσία τους υποστήριξε με πολεμικό υλικό και στρατό χωρίς διακριτικά. Τότε το είχε ονομάσει «ανθρωπιστικό κομβόι».
Με συνοπτικές διαδικασίες ο Πούτιν ανακοίνωσε την προσάρτηση της Κριμαίας η οποία «σφραγίστηκε» με δημοψήφισμα. Στις 5 Σεπτεμβρίου 2014 υπογράφηκε το πρωτόκολλο του Μινσκ με το οποίο μπήκε τέλος στις πολεμικές επιχειρήσεις. Οι μάχες όμως συνεχίζονταν έως σήμερα έστω σποραδικά. Οι περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ ουσιαστικά ανεξαρτητοποιήθηκαν από την Ουκρανία και πέρασαν υπό ρωσικό έλεγχο. Η Διεθνής Κοινότητα αντιμετώπισε με αμηχανία το ζήτημα και ο Πούτιν ολοκλήρωσε το πρώτο μέρος του σχεδίου του πριν περάσει στο δεύτερο...
2014-2020 Εμφύλιος
στη Λιβύη
Μετά τη δολοφονία του Μουαμάρ Κανταφι η χώρα βυθίστηκε στο χάος. Ένας μόνιμος εμφύλιος ξέσπασε μεταξύ τοπικών πολεμάρχων, τζιχαντιστών και νοσταλγών του καθεστώτος που είχε πέσει. Η Ρωσία παρενέβη και από το 2017 και μετά υποστήριξε ανοιχτά και με κάθε τρόπο τον στρατάρχη Χαφτάρ. Με τη ρωσική υποστήριξη φάνηκε ότι θα καταφέρει να καταλάβει την εξουσία όμως η τουρκική παρέμβαση άλλαξε τα δεδομένα. Τελικά η κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης προσέγγισε τον Πούτιν και η ρωσική στήριξη στον Χαφτάρ ανακλήθηκε. Πλέον η Ρωσία δηλώνει ότι υποστηρίζει την εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα σε όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές και τονίζει ότι θα συμβάλει στην ανοικοδόμηση της χώρας. Οι αναλυτές τονίζουν ότι ο Πούτιν πήρε αυτό που ήθελε στη Λιβύη και έκρινε πως η συνέχιση του εμφυλίου δεν ήταν προς το συμφέρον της Ρωσίας.
2015 - έως σήμερα
Εμφύλιος στη Συρία
Βλέποντας την πλάστιγγα να γέρνει υπέρ των αντιπάλων του ο Μπασάρ αλ Άσαντ, τον Σεπτέμβριο του 2015, κάλεσε επισήμως τη Ρωσία να παρέμβει. Ο Βλάντιμιρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι ρωσικά στρατεύματα θα αναπτυχθούν στο συριακό έδαφος και θα παραμείνουν εκεί μέχρι να σταθεροποιηθεί η κατάσταση. Εκμεταλλευόμενος τη στάση της κυβέρνησης Τραμπ ο Ρώσος πρόεδρος έγινε από το 2017 και μετά ο κυρίαρχος του παιχνιδιού στη Συρία.
Στρατιωτικοί αναλυτές συμφωνούν ότι η ρωσική παρέμβαση άλλαξε τα δεδομένα στον Εμφύλιο της Συρίας. Το καθεστώς Άσαντ ανακατέλαβε πόλεις και στρατηγικές περιοχές και περιόρισε τόσο τους αντάρτες, όσο και το ISIS. Ρώσοι αξιωματούχοι ανακοίνωσαν ότι οι δυνάμεις τους πραγματοποίησαν δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και «εξουδετέρωσαν πάρα πολλές χιλιάδες τρομοκράτες». Με τη ρωσική παρέμβαση (και όχι μόνο βέβαια) ο Άσαντ ανέκτησε τον έλεγχο στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Στη Συρία ο Πούτιν κέρδισε πάρα πολλούς πόντους ως παγκόσμιος ηγέτης και κατά κάποιο τρόπο πήρε μια άτυπη εκδίκηση από τους ισλαμιστές για την σοβιετική πανωλεθρία στον Αφγανιστάν.
2018 Εμφύλιος στην Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία
Μια ρωσική παρέμβαση που λίγοι γνωρίζουν. Από το 2018, όταν ξεκίνησε ο εμφύλιος στην χώρα, η Ρωσία έγινε ο μεγαλύτερος σύμμαχος του προέδρου Ταουντέρα. Τον υποστηρίζουν με πολεμικό υλικό αλλά και μισθοφόρους στη σύγκρουση με τον συνασπισμό του Φρανσουά Μποζιζέ. Θεωρείται δεδομένο πως χωρίς τον ρωσικό παράγοντα η κυβέρνηση του Ταουντέρα θα είχε πέσει. Δεκάδες είναι οι αναφορές για εκκαθαρίσεις από μισθοφόρους της Wagner (ρωσική μισθοφορική εταιρία που λειτουργεί ως η ρομφαία της κυβέρνησης) σε περιοχές που κυριαρχούν οι αντάρτες. «Πέραν από την στρατιωτική παρέμβαση η Ρωσία έχει λόγο τόσο στο οικονομικό όσο και στο διπλωματικό κομμάτι στην χώρα» τονίζουν αναλυτές.
Ο Πούτιν και η στάση
της Δύσης
Πλέον ο Πούτιν μπήκε στη δεύτερη φάση του σχεδίου του για την Ουκρανία. Η ιστορία διδάσκει πως, τουλάχιστον έως τώρα, έχει καταφέρει να πετύχει τους στόχους του. Ο τρόπος που κινήθηκε στη Γεωργία αποτελεί έναν οδηγό για το τι μπορεί να ακολουθήσει.
Το ερώτημα είναι μέχρι που μπορεί να φτάσει ο Ρώσος ηγέτης
και μέχρι πότε η Δύση θα παραμένει αμήχανη και διστακτική. Είναι ξεκάθαρο πως σε
ένα καθεστώς οικονομικής παγκοσμιοποίησης και με τους πόρους που διαθέτει η Ρωσία,
οι Δυτικοί θέλουν να αποφύγουν την ολομέτωπη σύγκρουση γνωρίζοντας ότι θα πληγούν και οι ίδιοι.
Θα θυσιαστεί λοιπόν και η Ουκρανία στον βωμό των μεγαλύτερων συμφερόντων ή θα ο
πλανήτης θα επιτρέψει στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου;.