Ο συγγραφέας Σαλμάν Ρουσντί περιέγραψε στο δικαστήριο τη στιγμή που έφτασε κοντά στον θάνατο, αφού τον μαχαίρωσαν λόγω του βιβλίου του «Σατανικοί Στίχοι»
Οι «Σατανικοί Στίχοι» του συγγραφέα Σαλμάν Ρουσντί προκάλεσαν αίσθηση όταν κυκλοφόρησαν πριν από 35 χρόνια.
Ο Ρούσντι χρησιμοποίησε τον μαγικό ρεαλισμό και βασίστηκε σε
σύγχρονα γεγονότα και ανθρώπους για να δημιουργήσει τους χαρακτήρες του. Ο
τίτλος του βιβλίου αναφέρεται στους Σατανικούς στίχους, μια ομάδα στίχων από το
κοράνι που αναφέρονται σε τρεις παγανιστικές θεές της Μέκκας: Αλλάτ, αλ-Ουζά
και Μανάτ. Αν και το βιβλίο έλαβε διθυραμβικές κριτικές και απέσπασε το Βραβείο
Μπούκερ το 1988, προκάλεσε ταυτόχρονα την οργή ακραίων Μουσουλμάνων, οι οποίοι
κατηγόρησαν τον Ρουσντί για βλασφημία και χλευασμό της πίστης τους. Η οργή
μεταξύ των μουσουλμάνων είχε ως αποτέλεσμα ο Αγιατολάχ Χομεϊνί, τότε Ανώτατος
Ηγέτης του Ιράν, να ζητήσει τον θάνατο του Ρούσντι στις 14 Φεβρουαρίου 1989
εκδίδοντας φετφά εναντίον του. Το αποτέλεσμα ήταν αρκετές αποτυχημένες
απόπειρες δολοφονίας του Ρούσντι, ο οποίος τέθηκε υπό αστυνομική προστασία από
την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, και επιθέσεις σε πολλά συνδεδεμένα άτομα,
συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας του μεταφραστή του βιβλίου στα ιαπωνικά
Χιτόσι Ιγκαράσι το 1991.
Θα θεωρούσε κανείς ότι 35 χρόνια μετά, η οργή θα είχε
κοπάσει. Ωστόσο, το σπουδαιότερο έργο του Ρουσντί συνεχίζει να τον βάζει στο
στόχαστρο με τον συγγραφέα να δέχεται τον
Αύγουστο του 2022 μια ακόμα δολοφονική επίθεση. Η επίθεση σημειώθηκε στις ΗΠΑ στο αμφιθέατρο του ιδρύματος Chautauqua από τον 27χρονο Χαντί Ματάρ, ο οποίος μαχαίρωσε τον συγγραφέα περίπου 15 φορές με ένα μαχαίρι 30 εκατοστών λίγο
πριν ο Ρουσντί δώσει μια διάλεξη. Τον μαχαίρωσε στο κεφάλι, το λαιμό, τον κορμό και το αριστερό του
χέρι, ενώ ένα τραύμα στο δεξί μάτι τον τύφλωσε για πάντα και σοβαρές βλάβες προκλήθηκαν
στο συκώτι και την κοιλιά του.
Ο Βρετανός συγγραφέας, ινδικής καταγωγής, σε ηλικία 77 ετών
σήμερα βρέθηκε την Τρίτη 11 Φεβρουαρίου
στην αίθουσα ενός δικαστηρίου της Νέας Υόρκης, για να καταθέσει εναντίον του
άνδρα που κατηγορείται ότι τον μαχαίρωσε σε μια φρενήρη επίθεση.
Είδα το αίμα να ρέει πάνω στα ρούχα μου
Ο Ρουσντί περιέγραψε πώς καθόταν σε μια καρέκλα στη σκηνή, απέναντι από τον συν-ομιλητή Χένρι Ρις και το κοινό, όταν «άρχισε αυτή η επίθεση».
«Τον είδα μόνο την τελευταία στιγμή», είπε ο Ρουσντί. «Αντιλήφθηκα κάποιον που φορούσε μαύρα ρούχα ή σκούρα ρούχα και μαύρη μάσκα προσώπου να έρχεται προς τα εμένα από τα δεξιά μου. Μου έκαναν μεγάλη εντύπωση τα μάτια του, τα οποία ήταν σκοτεινά και μου φάνηκαν πολύ άγρια».
Ο Χαντί Ματάρ, 27 ετών, στεκόταν απέναντί του στο εδώλιο ακούγοντας χωρίς να αντιδρά όσα έλεγε ο συγγραφέας με τον οποίο βρέθηκε για πρώτη φορά στην ίδια αίθουσα μετά την επίθεση.
«Νόμιζα ότι με χτυπούσε με τη γροθιά του, αλλά είδα μια
μεγάλη ποσότητα αίματος να ρέει πάνω στα ρούχα μου. Με χτυπούσε επανειλημμένα.
Με χτυπούσε και με έκοβε», κατέθεσε ο Ρουσντί.
«Όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Με μαχαίρωσε επανειλημμένα, και
πιο οδυνηρά στο μάτι μου. Πάλεψα να ξεφύγω. Σήκωσα το χέρι μου σε αυτοάμυνα και
με μαχαίρωσε και σε αυτό», συνέχισε την περιγραφή του ο 77χρονος συγγραφέας. Ο
Ρουσντί ανέφερε ότι τον χτύπησε τόσες πολλές φορές που ήταν σίγουρος ότι θα
πεθάνει.
Όταν ρωτήθηκε πόσες φορές μαχαιρώθηκε, ο Ρούσντι απάντησε:
«Δεν κρατούσα λογαριασμό».
Περιέγραψε ότι σηκώθηκε από τη θέση του για να ξεφύγει από
τον δράστη, αλλά έπεσε. «Προσπαθούσε να με χτυπήσει όσες περισσότερες φορές
μπορούσε. Ήμουν πολύ βαριά τραυματισμένος και δεν μπορούσα πια να σταθώ
όρθιος», κατέθεσε, ενώ είπε κατ′ εκτίμησε ότι είχε χτυπηθεί 15 φορές από τον
δράστη του.
«Ούρλιαζα από τον πόνο», συνέχισε, περιγράφοντας το τραύμα
στο δεξί του μάτι που του στέρησε την όραση από εκείνη την πλευρά.
Έδειξε στους ενόρκους την άδεια κόγχη κάτω από ένα κάλυμμα
ματιού που φοράει τώρα: «Μπορείτε να δείτε το αποτέλεσμα. Δεν μου έχει
απομείνει καθόλου όραση εκεί», ανέφερε.
Ο Ρουσντί συνέχισε περιγράφοντας τις σκέψεις του ενώ κειτόταν αιμόφυρτος.
«Συνειδητοποίησα ότι ήμουν ξαπλωμένος πάνω σε μία μεγάλη ποσότητα αίματος. Η αίσθηση του χρόνου μου ήταν αρκετά θολή, πονούσα από το μάτι και το χέρι μου και συνειδητοποίησα ξεκάθαρα ότι πέθαινα».
Όπως είπε τον έβαλαν σε ένα φορείο και αργότερα τον μετέφεραν με ιατρικό ελικόπτερο έκτακτης ανάγκης. «Είχα αμυδρή επίγνωση του τι συνέβαινε μέχρι να προσγειωθεί το ελικόπτερο, και στη συνέχεια δε θυμάμαι τίποτα μέχρι πολύ αργότερα».
«Οι τραυματισμοί ήταν πολύ σοβαροί και χρειάστηκε πολύς χρόνος για να ανακάμψω. To τραύμα στον λαιμό μου ήταν τόσο βαθύ, που έπρεπε να συγκρατηθεί με μεταλλικές λάμες», είπε.
Ο συγγραφέας νοσηλεύτηκε για περισσότερες από δύο εβδομάδες και περιέγραψε πώς, ενώ βρισκόταν σε αναπνευστήρα, επικοινωνούσε κουνώντας τα πόδια του.
Στο πλαίσιο μιας σύντομης αντεξέτασης, ο Ρουσντί ρωτήθηκε από τους συνήγορους του Ματάρ σχετικά με τη μνήμη του και συμφώνησε ότι υπάρχουν ψευδείς αναμνήσεις. Μάλιστα, έφερε ως παράδειγμα την αρχική του ανάμνηση «ότι σηκώθηκα για να τον αντιμετωπίσω (τον Ματάρ), αλλά αυτό δεν ήταν αλήθεια. Καθόμουν».
Ο Ρουσντί συμφώνησε με τους δικηγόρους του Ματάρ ότι η ελευθερία της έκφρασης, το δικαίωμα σε δίκη με ενόρκους και η δίκαιη διαδικασία είναι πολύτιμα δικαιώματα και δήλωσε ότι δεν είχε καμία επαφή με τον κατηγορούμενο πριν από την υποτιθέμενη επίθεση.
Ερωτηθείς αν ο Ματάρ του είχε μιλήσει καθόλου κατά τη διάρκεια του περιστατικού, ο Ρουσντί είπε: «Δεν το έκανε».
Ο Ματάρ δηλώνει ότι είναι αθώος
Ο Mατάρ, πολίτης με διπλή υπηκοότητα, των ΗΠΑ και του Λιβάνου, κατηγορείται για απόπειρα δολοφονίας και επίθεση. Έχει δηλώσει αθώος.
Ο Ματάρ μπαίνοντας στο δικαστήριο μουρμούρισε: «Από το
ποτάμι ως τη θάλασσα, η Παλαιστίνη θα είναι ελεύθερη», οικειοποιούμενος ένα
σύνθημα επίκαιρο και γνωστό σε όλο τον κόσμο λόγω του πολέμου στη Γάζα.
Από την υπόθεση απουσιάζει μέχρι στιγμής οποιαδήποτε αναφορά στη φετφά του Αγιατολάχ Χομεϊνί με την οποία ζητούσε το θάνατο του Ρουσντί. Οι εισαγγελείς λένε ότι μπορούν να εξασφαλίσουν μια καταδίκη χωρίς αναφορά σε αυτήν. Παλιότερα, ο Ματάρ είχε δηλώσει στα μέσα ενημέρωσης ότι είχε διαβάσει μόνο δύο σελίδες από τους «Σατανικούς Στίχους», αλλά πίστευε ότι ο συγγραφέας είχε «επιτεθεί στο Ισλάμ». Η δικαστική του ομάδα πάντως τώρα προσπαθεί να αποσυνδέσει το έγκλημά του από την φετφά που υπάρχει εναντίον του Ρουσντί από το 1991.
Η δίκη θα διαρκέσει έως και δύο εβδομάδες, δήλωσαν οι
δικηγόροι.