Πέντε χρόνια μετά την εξαφάνιση των 43 Μεξικανών φοιτητών
στην Ιγκουάλα οι οικογένειες ψάχνουν απαντήσεις για το τι ακριβώς συνέβη στα
παιδιά τους και ποιοι είναι οι πραγματικοί υπεύθυνοι
Εδώ και πέντε χρόνια μια υπόθεση στοιχειώνει το Μεξικό. Στις
26 Σεπτεμβρίου του 2014, στην πόλη Ιγκουάλα, 43 φοιτητές εξαφανίστηκαν και από
τότε κανείς δεν έχει βρει το παραμικρό ίχνος τους. Το τι συνέβη είναι λίγο πολύ
γνωστό. Οι φοιτητές είχαν ταξιδέψει στην πόλη για την ετήσια πορεία διαμαρτυρίας
που γίνεται εκεί. Το τοπικό έθιμο θέλει τους φοιτητές από τις γύρω περιοχές να
καταλαμβάνουν λεωφορεία και τα ταξιδεύουν με αυτά στην Ιγκουάλα.
Οι 43 φοιτητές από την Αγιοτζινάπα κατέλαβαν το λάθος
λεωφορείο. Όλα συνηγορούν ότι στον χώρο αποσκευών του κουβαλούσε ναρκωτικά και
αυτό σφράγισε τη μοίρα των παιδιών. Η τοπική αστυνομία τους σταμάτησε,
πυροβόλησε τα οχήματα και τελικά παρέδωσε τους φοιτητές στη συμμορία Ουνίδος
Γκερέρος. Αυτοί αφού τους βασάνισαν, τους εκτέλεσαν. Στη συνέχεια έκαψαν τα
πτώματα, τα κονιορτοποίησαν και έριξαν τη στάχτη σε ένα ποτάμι.
Πέντε χρόνια μετά οι οικογένειες διαδηλώνουν ακόμα με το σύνθημα "ζωντανούς τους πήρατε, ζωντανούς να μας τους φέρετε πίσω. Ξέρουν ότι τα 43 παιδία έχουν εκτελεστεί αλλά ζητούν απαντήσεις και τιμωρία όλων όσων σχετίζονται με το έγκλημα.
"Φώναζαν είμαστε
φοιτητές, είμαστε άοπλοι"
Στο χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει από εκεί τη νύχτα
κάποια στόματα άνοιξαν. Χωρίς να αποκαλύψουν το όνομα τους αυτόπτες μάρτυρες
διηγούνται τι συνέβη. "Αστυνομικοί με βαρύ οπλισμό έφτιαξαν ένα οδόφραγμα
και μας είπαν να κατεβάσουμε τα ρολά μας" λέει μια κυρία που έχει
κατάστημα στην οδό που σταμάτησαν τα λεωφορεία. "Λίγα λεπτά μετά
εμφανίστηκαν τα πούλμαν της Red Arrow που κουβαλούσαν τους φοιτητές. Προσπαθούσαν να ξεφύγουν αλλά
τους ανάγκασαν να σταματήσουν. Οι αστυνομικοί μας σημάδευαν με τα όπλα τους και
μας έλεγαν να μπούμε μέσα και να μην κοιτάζουμε. Μετά ξεκίνησαν να πυροβολούν
τους φοιτητές. Τους ακούσαμε να φωνάζουν "είμαστε φοιτητές, είμαστε
άοπλοι, βοήθεια, βοήθεια" τονίζει.
"Αυτή ήταν η πρώτη επίθεση και κράτησε περίπου μισή
ώρα. Μετά κάποιοι από εμάς φωνάξαμε στους φοιτητές να φύγουν αλλά είχαν παγώσει
και δεν ήξεραν που να πάνε. Δεν ήταν από πόλη μας αλλά από την Αγιοτζινάπα και
δεν ήξεραν την περιοχή. Έπαιρναν τηλέφωνα για να μάθουν τι γίνεται. Ήταν πολύ
τρομοκρατημένοι για να φύγουν. Μετά από δύο ώρες ήρθε η δεύτερη επίθεση. Είχαν
στολές και πιο βαρύ οπλισμό αλλά δεν ήταν αστυνομικοί. Ήταν εγκληματίες, μέλη συμμορίας. Κρυβόμουν
αλλά κατάφερα να δω αρκετά. Πυροβολούσαν και μετά άκουσα κάποια από τα παιδιά
να κλαίνε και να φωνάζουν. Τους έκλειναν όμως το στόμα και δεν ακούγονταν πολύ.
Τους βασάνιζαν. Άκουγα τους άντρες να λένε "σκάστε μπάσταρδα" καθώς
τους χτυπούσαν και τους έκοβαν. Οι φοιτητές ικέτευαν για βοήθεια αλλά δεν
μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Αν ανοίγαμε τις πόρτες μας θα μας σκότωσαν.
Ένιωσα τόσο αδύναμη" αναφέρει η Μεξικάνα.
"Το πρωί βγήκαμε έξω με τον γιό μου. Όλα τα πτώματα
είχαν εξαφανιστεί. Βρήκαμε μόνο τρία δάχτυλα. Τους τα
είχαν κόψει. Ο γείτονας μου βρήκα λίγα
ακόμα. Τα βγάλαμε φωτογραφίες αλλά μετά τις σβήσαμε γιατί φοβόμαστε ότι θα
έρχονταν και για εμάς. Το μόνο που μπορούσαμε να κάνουμε για τα παιδιά ήταν να
θάψουμε τα δάχτυλα τους κάτω από ένα δέντρο. Ακόμα σκέφτομαι το γεγονός ότι δεν
μπόρεσα να τα βοηθήσω. Ο κόσμος πρέπει να μάθει για τη συνεργασία των αρχών με
τις συμμορίες, τη διαφθορά, την συγκάλυψη. Και αυτό είναι μόνο η κορυφή στο
παγόβουνο. Δεν μπορώ να πω κάτι άλλο" τονίζει.
"Παντού είχε
λιμνούλες από αίμα"
Ο Μάρκο Κρους Φλόρες ήταν ένας από τους φοιτητές που πήγε
στην Ιγκουάλα αφού έμαθε ότι οι αρχές επιτέθηκαν στους συμμαθητές του.
"Μάθαμε ότι πυροβόλησαν έναν συμφοιτητή μας τον Άλντο και αποφασίσαμε να
πάμε γρήγορα στην Ιγκουάλα για να βοηθήσουμε. Όταν φτάσαμε βρήκαμε τα
λεωφορεία. Είχαν τρύπες από σφαίρες και λιμνούλες από αίμα σε πολλά σημεία. Πολλοί έκλαιγαν. Ο
Άλντο ήταν στο
έδαφος. Τον
είχαν πυροβολήσει στο κεφάλι. Ήρθαν δημοσιογράφοι και μια ομάδα που έμοιαζε να
αποτελείται από αστυνομικούς και πολίτες άρχισε να μας πυροβολεί. Τρέξαμε"
λέει και προσθέτει: "Το πρωί μας είπαν ότι οι συμφοιτητές μας έχουν
συλληφθεί. Πήγαμε στο τμήμα για να τους βγάλουμε. Μας είπαν ότι δεν
βρίσκονται εκεί. Πήγαμε σε κάθε τμήμα και παντού η ίδια απάντηση. Δεν ξέραμε
που τους είχαν πάει. Χάθηκαν".
Ο Κρους είναι σήμερα δάσκαλος σε Δημοτικό σχολείο. Το 2014
ήταν 21 ετών και τονίζει πως δεν έχει περάσει ημέρα που να μην σκέφτεται τους
χαμένους του συμφοιτητές. "Δεν μπορείς απλά να συνεχίσεις τη ζωή σου
γνωρίζοντας ότι οι συμφοιτητές που έχουν εξαφανιστεί. Ξέρω ότι το να λυθεί αυτή
η υπόθεση δεν είναι κάτι απλό. Ξέρω ότι θα πάρει χρόνο. Όμως η ελπίδα πεθαίνει
τελευταία και θα συνεχίσουμε να βγαίνουμε στους δρόμους μέχρι να μάθουμε που
βρίσκονται" τονίζει.
Συγκάλυψη
Η τότε κυβέρνηση του Ενρίκε Πένια Νιέτο έκανε μια φανερά
άκομψη προσπάθεια να κλείσει την υπόθεση το γρηγορότερο δυνατό. Μέσω ομολογιών,
που αποσπάστηκαν πιθανότατα με βασανιστήρια, εξασφάλισε πως οι αρχές θα βγουν
εκτός... κάδρου. Όλη η ευθύνη έπεσε πάνω σε μέλη συμμοριών και τον τότε δήμαρχο
της Ιγκουάλα. Ανεξάρτητοι ερευνητές, μαρτυρίες και στοιχεία αποδεικνύουν όμως
ότι η κυβέρνηση είχε συγκαλύψει τα πραγματικά γεγονότα. Ο νέος πρόεδρος του
Μεξικού Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, σε μια προσπάθεια να εκμεταλλευτεί
πολιτικά το θέμα, άνοιξε ξανά την υπόθεση. Μέσω της νέας έρευνας που έχει
ξεκινήσει, εδώ και περίπου έναν χρόνο, οι μισοί από τους συλληφθέντες έχουν
ελευθερωθεί καθώς δεν υπήρχαν στοιχεία εναντίον τους.
"Αυτό επιβεβαιώνει αυτό που λέγαμε από την αρχή"
λέει η Έρικα Γκεβάρα Ρόσας, διευθύντρια της Διεθνής Αμνηστίας στο Μεξικό:
"Η έρευνα που έγινε από την κυβέρνηση του Νιέτο ήταν γεμάτη συγκαλύψεις
και λάθος στοιχεία. Πλέον βλέπουμε μια πρόοδο αλλά τα πράγματα κινούνται πολύ
αργά και δεν έχουμε δει ακόμα νέα στοιχεία".
Η δημοσιογράφος Άναμπελ Ερνάντες, που έχει γράψει βιβλίο για
την υπόθεση, δεν είναι αισιόδοξη. "Είναι αδιανόητο το γεγονός ότι στοιχεία
που έπρεπε να ερευνηθούν πριν πέντε χρόνια δεν έχουν ερευνηθεί ακόμα. Το
πρόβλημα είναι ότι άνθρωποι που συμμετείχαν στην συγκάλυψη διατηρούν ακόμα τη
θέση τους. Αστυνομικοί που κατηγορούνται για βασανισμούς δουλεύουν ακόμα"
τονίζει.
"Δεν έχουμε ούτε
έναν τάφο"
Η εξαφάνιση των 43 φοιτητών στην Ιγκουάλα, δυστυχώς για το
Μεξικό, είναι μια ακόμα υπόθεση που αποδεικνύει το πόσο βαθειά μέσα στη δομή
του κράτους έχει φτάσει το "χέρι" των καρτέλ. Οι φοιτητές βρέθηκαν τη
λάθος στιγμή στο λάθος μέρος και προστέθηκαν στη μακρά λίστα με τις παράπλευρες
απώλειες. Εφηβοι, εργάτες, δημοσιογράφοι εκτελούνται καθημερινά στο Μεξικό.
Όπως όμως δηλώνει η μητέρα ενός εκ των εξαφανισμένων φοιτητών "εμείς δεν
έχουμε καν κάτι για να το θάψουμε όπως πρέπει. Δεν έχουμε έναν τάφο να
πηγαίνουμε και να θρηνούμε".