Το αμάρτημα του πατρός μου

Ο Τζορτζ Γουάλας είχε χαρακτηριστεί ως ο πιο επικίνδυνος ρατσιστής στις ΗΠΑ. Η κόρη του Πέγκι αμφισβήτησε τον τρόπο που ανατράφηκε και θέλει μια διαφορετική κληρονομιά για τα παιδιά της

Η Πέγκι Γουάλας Κένεντι ήταν μόλις οκτώ ετών όταν πήρε μια πρώτη γεύση για το ποιος πραγματικά είναι ο πατέρας της. Ζούσε στο Κλέιτον, μια μικρή πόλη της Αλαμπάμα όπου ο διαχωρισμός μεταξύ λευκών και μαύρων ήταν ο απαράβατος κανόνας. Στο μυαλό της ο πατέρας της ήταν ένας γλυκός άνθρωπος που της έφερνε δώρα, την αποκαλούσε "sugah" και δεν μιλούσε ποτέ για πολιτική στο σπίτι.

Όταν μια μέρα όμως η μητέρα της την έστειλε να παραλάβει κάποια ρούχα από το σπίτι μιας μαύρης μοδίστρας ο κόσμος της μικρής Πέγκι συγκλονίστηκε.

Έφτασε στο σπίτι και ανέβηκε τα σκαλιά. Άκουσε τη μοδίστρα να λέει "Ο Τζορτζ Γουάλας δεν θέλει η κόρη του να μπαίνει σε σπίτια αράπηδων". Γύρισε και έφυγε χωρίς να πει τίποτα. "Ήμουν οκτώ ετών και δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί είπε κάτι τέτοιο. Με πλήγωσε πάρα πολύ. Δεν μπορούσα να τη δω αλλά ήξερα ότι ήταν πίσω από την πόρτα. Δεν μπορούσε να το κατανοήσω αλλά τώρα το καταλαβαίνω. Είναι κάτι που μένει μέσα μου" τονίζει.

Ήταν η πρώτη συνειδητοποίηση για το ποιος ακριβώς ήταν ο πατέρας της. Μετά από χρόνια θα τον έβλεπε, από τη θέση του κυβέρνηση της Αλαμπάμα, να επιχειρεί να σταματήσει ένα μαύρο κοριτσάκι να πάει στο σχολείο και να φωνάζει με μίσος "διαχωρισμός τώρα, διαχωρισμός αύριο, διαχωρισμός για πάντα". Το 1968 με όπλο τη ρατσιστική ρητορική έφτασε ακόμα και να διεκδικεί την προεδρία των ΗΠΑ, ως ανεξάρτητος υποψήφιος, παίζοντας τεράστιο ρόλο στην επικράτηση του Ρίτσαρντ Νίξον.

"Ένιωθα υποχρεωμένη να τον υπερασπίζομαι"

Λίγο πριν τα 70 της χρόνια πλέον η Πέγκι Γουάλας μιλάει για το πώς είναι να σε αναθρέφει ο άνθρωπος που κάποτε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ χαρακτήρισε ως τον "πιο επικίνδυνο ρατσιστή στην Αμερική".

"Αν το καλοκαίρι του 1958 ρωτούσα τον πατέρα μου αν είναι ρατσιστής δεν είμαι σίγουρη τι θα μου έλεγε. Για πολλά χρόνια ένιωθα υποχρεωμένη να υπερασπίζομαι τον χαρακτήρα και τις πράξεις του. Είχα υιοθετήσει την επίσημη γραμμή των Γουάλας. Ο μπαμπάς δεν ήταν ρατσιστής, ήταν απλά υπέρ του διαχωρισμού" λέει η Πέγκι Γουάλας.

Παρότι όμως βρέθηκε στη σκιά ενός τόσο ισχυρού ανθρώπου και ανατράφηκε με τις άρρωστες ιδέες του διαχωρισμού και της ανωτερότητας της λευκής φυλής η Πέγκι κατάφερε αυτό που για πολλούς είναι αδύνατο. Δεν επηρεάστηκε από τα όσα βίωνε στην οικογένεια της και γενικότερα τον ρατσιστικό-σκοτεινό Νότο της εποχής του Τζιμ Κρο και διαμόρφωσε τον δικό της χαρακτήρα. Για αυτό το "ταξίδι" έγραψε στο βιβλίο της "The Broken Road" που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Αφηγήθηκε πώς κατάφερε να ξεφύγει από όσα τη "δίδασκε" το περιβάλλον της και να φτάσει στο σημείο για γίνει ακτιβίστρια και να δίνει αγώνες υπέρ της ισότητας και κατά του ρατσισμού.

Το 2015 πήρε μέρος σε μια αναπαράσταση της ιστορικής πορείας στη Σέλμα. Κρατούσε το χέρι της κόρης του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. "Δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ αν η πορεία της ιστορίας θα άλλαζε αν τότε ο πατέρας μου και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ γνώριζαν ότι στην Αλαμπάμα ένα λευκό κορίτσι και ένα μαύρο που κρατούν τα χέρια τους θα είναι οι κόρες τους" γράφει, μεταξύ άλλων, η Γουάλας.

"Υπήρχε μόνο θυμός και μίσος"

Μιλάει για τους οπαδούς του πατέρα της που τον ευχαριστούσαν γιατί "κρατάει τους μαύρους στη θέση που πρέπει να είναι": "Τότε δεν κατανοούσα τι έλεγαν, φυσικά αργότερα κατάλαβα. Όταν ορκίστηκε το 1963 ως κυβερνήτης της Αλαμπάμπα ήμουν 12 ετών. Στεκόμουν στα αριστερά του όταν είπε: Διαχωρισμός τώρα, διαχωρισμός αύριο, διαχωρισμός για πάντα. Ο κόσμος τον αποθέωνε. Δεν καταλάβαινα τι σήμαιναν αυτές οι λέξεις. Πέντε μήνες μετά όταν στάθηκε μπροστά στην είσοδο του Πανεπιστημίου για να αποτρέψει μια μαύρη κοπέλα να εγγραφεί κατάλαβα. Στην καρδια μου ήξερα ότι είναι λάθος. Θυμάμαι όταν ένας άντρας ήρθε και ευχαρίστησε τον πατέρα μου που κρατάει τους μαύρους έξω από τα σχολεία μας σκεφτόμουν ότι ανήκουν σε αυτά τα σχολεία. Οι πολιτικές τους δεν ήταν οι δικές μου αλλά δεν είχα ποτέ φωνή μεγαλώνοντας. Κανείς δεν με ρωτούσε την άποψη μου. Όταν λοιπόν ο πατέρας μου στάθηκε μπροστά στην είσοδο όλοι θεωρούσαν ότι συμφωνώ μαζί του. Οι στενοί μου φίλοι ήξεραν ότι δεν είναι έτσι. Δεν το ανέφερα στον πατέρα μου αλλά πιστεύω ότι κατά κάποιο τρόπο γνώριζε ότι δεν συμφωνούσα. Δεν μου είπε όμως ποτέ τίποτα" τονίζει και προσθέτει: "Τα δύο μεγάλα κίνητρα στις συγκεντρώσεις του πατέρα μου ήταν ο φόβος και το μίσος. Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη πολιτική μόνο ο θυμός των λευκών της μεσαίας τάξης".

Η Πέγκι Γουάλας αποκαλύπτει ότι ο πατέρας της τρεφόταν από την αποδοχή του πλήθους. "Δεν είχε πολλούς φίλους. Ήταν πολύ δύσκολο να κάνει διάλογο ένας προς έναν. Ήθελε να έχει ένα πλήθος πάντα γύρω του. Πολλοί πολιτικοί έχουν αυτό το πρόβλημα. Το κοινό τους είναι η ικανοποίηση τους" αναφέρει.

Η απόπειρα

Στις 15 Μαΐου 1972 ο Γουάλας μιλούσε στο Λορέλ του Μέριλαντ. Ένας νεαρός τον πλησίασε και τον πυροβόλησε τέσσερις φορές στο σώμα. Παρότι σοβαρότατα τραυματισμένος ο Γουάλας επέζησε αλλά μια σφαίρα είχε σφηνωθεί στην σπονδυλική του στήλη. Δεν θα περπατούσε ποτέ ξανά στη ζωή του. Ο νεαρός που αποπειράθηκε να τον δολοφονήσει ήταν ο Άρθουρ Μπρέμερ. Ένας λευκός με ψυχολογικά προβλήματα που σχεδίαζε δύο εβδομάδες να σκοτώσει τον Γουάλας. Το 2007 βγήκε από τη φυλακή εκτίοντας 35 χρόνια.

Η Πέγκι Γουάλας σοκάρει στο βιβλίο της γράφοντας ότι η απόπειρα δολοφονίας την έκανε να νιώσει μια ανακούφιση.

Εξηγώντας το λέει: "Ήταν ο μόνος τρόπος να περιγράψω πως ένιωσα. Ήταν κάτι που εκείνη την εποχή το σκεφτόμουν καθημερινώς. Κάθε μέρα ξυπνούσα και αναρωτιόμουν αν τελικά θα είναι σήμερα που θα επιχειρήσουν να τον σκοτώσουν. Πέρασε αρκετός καιρός έτσι. Όταν λοιπόν μου είπαν ότι τον πυροβόλησαν ήταν μια ανακούφιση. Είχε τελειώσει. Δεν θα ξυπνούσα άλλη μέρα σκεπτόμενη αν αυτή θα ήταν η μέρα. Ένιωσα πολύ ένοχη για αυτή την ανακούφιση αλλά δεν υπάρχει άλλος τρόπος να το περιγράψω".

Σε ερώτηση αν προσπαθεί να επανορθώσει για τα όσα έκανε ο πατέρας της τονίζει: "Όχι! Θέλω να αφήσω μια διαφορετική κληρονομιά στους δύο γιούς μου από αυτή που μου άφησε ο πατέρα μας. Το 1996 είχε πάει με τον γιό μου Μπερνς στο μουσείο για τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στην Ατλάντα. Εκεί είχε τη φωτογραφία του παππού του να στέκεται μπροστά στην είσοδο του Πανεπιστημίου. Με ρώτησε: Γιατί ο Πόου-Πόου έκανε τέτοια πράγματα στους ανθρώπους. Τότε κατάλαβα ότι πρέπει να κάνω κάτι για τα παιδιά μου, κάτι που ο πατέρας μου δεν έκανε ποτέ για εμένα. Του είπα: Δεν ξέρω γιατί τα έκανε αλλά ξέρω ότι ήταν λάθος. Ίσως είναι ευθύνη δική μου και δική σου να βοηθήσουμε ώστε τα πράγματα να γίνουν σωστά.

Για πολύ καιρό σκεφτόμουν ότι πρέπει να χρησιμοποιήσω τη φωνή μου και να μιλήσω για θέματα που με παθιάζουν. Ίσως μπορώ να χτίσω μια κληρονομιά για τα παιδιά διαφορετική από αυτή που χτίστηκε για εμένα".

Ίσως εκφράζοντας και έναν ευσεβή πόθο η Γουαλας τονίζει ότι ο πατέρας της θα ήταν απογοητευμένος με τα όσα συμβαίνουν σήμερα στις ΗΠΑ και δεν θα ενέκρινε τον πρόεδρο Τραμπ.

Ο κόσμος δεν τον συγχώρεσε

Μετά την απόπειρα δολοφονίας και το γεγονός ότι πλέον δεν μπορούσε να περπατήσει ο Τζορτζ Γουάλας αναθεώρησε τα πάντα στη ζωή του. Προσπάθησε να αποτινάξει από πάνω του τον χαρακτηρισμό του "ακραίου ρατσιστή" χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία. Στο βιβλίο της Πέγκι Γουάλας υπάρχει μια αναφορά για το πώς πήγε κάποτε σε μια εκκλησία μαύρων και ζήτησε συγγνώμη για όσα έκανε. Παρ' όλα αυτά ο κόσμος ούτε ξέχασε ούτε τον συγχώρεσε. "Έλεγε συνέχεια ότι ποτέ δεν θα αποκατασταθεί η φήμη του. Ότι θα τον θυμούνται πάντα ως ρατσιστής και οπαδό του διαχωρισμού. Ήταν πικραμένος για αυτό. Έλεγε ότι άλλοι πολιτικοί έχουν αποκατασταθεί αλλά αυτό δεν θα συμβεί ποτέ με αυτόν" λέει η 69χρονη.

Η ιστορία της Πέγκι Γουάλας αποτελεί ένα σημείο αναφοράς για όσους πασχίζουν να ξεφύγουν από την κληρονομία της οικογένειας τους και τις επιρροές του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν.

Αφού τα κατάφερε η κόρη του "πιο επικίνδυνου ρατσιστή της Αμερικής" η οποία έζησε στο Νότο του διαχωρισμού και της μισαλλοδοξίας μπορεί να το καταφέρει ο καθένας. "Βλέπω ότι υπάρχει κόσμος που ζητά να πάμε πίσω σε εκείνες τις εποχές. Δεν μπορούμε να πάμε πίσω, μόνο μπροστά" τονίζει.