Και μετά την παραπομπή τι;


Ο πρόεδρος Τραμπ έγινε ο τρίτος Αμερικανός πρόεδρος που παραπέμπεται. Ποια είναι η διαδικασία και πόσο πιθανό είναι τελικά να καθαιρεθεί


Η ελεγχόμενη από τους Δημοκρατικούς, Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε υπέρ της παραπομπής του Ντόναλντ Τραμπ. Έγινε έτσι ο τρίτος πρόεδρος που παραπέμπεται μετά τον Άντριου Τζόνσον το 1868 και τον Μπιλ Κλίντον το 1998. Κανείς από τους προηγούμενους δύο δεν καθαιρέθηκε. Όσον αφορά τον Ρίτσαρντ Νιξον παραιτήθηκε ενώ η υπόθεση παραπομπής του βρισκόταν ακόμα στο στάδιο της συζήτησης.

Ποια είναι όμως πλέον η διαδικασία που θα ακολουθηθεί σύμφωνα με τα όσα ορίζει το αμερικάνικό σύνταγμα και πόσο είναι τελικά πιθανό ο Τραμπ να γίνει ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που εκπίπτει του αξιώματος του;

Ποιες είναι οι κατηγορίες

Ο Τραμπ παραπέμφθηκε με τις κατηγορίες της κατάχρησης εξουσίας και της παρεμπόδισης του Κογκρέσου κατά της διαδικασία παραπομπής. Κατηγορείται ότι πίεσε την ουκρανική κυβέρνηση ώστε να ανοίξει μια έρευνα για τον Τζο Μπάιντεν και τον γιο του. Ο Μπάιντεν θεωρείται ο πιθανότερος αντίπαλος του Τραμπ στις εκλογές του 2020 και οι δημοσκοπήσεις τον δίνουν να προηγείται. Η δεύτερη κατηγορία αφορά τη συμπεριφορά του Τραμπ κατά τη διάρκεια της διαδικασίας που οδήγησε στην παραπομπή. Δεν συνεργάστηκε, δεν παρέδωσε τα στοιχεία που του ζητήθηκαν και έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του να παρεμποδίσει το έργο της επιτροπής.

Η έρευνα παραπομπής ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο όταν πληροφοριοδότης, του οποίου το όνομα παραμένει μυστικό, αποκάλυψε ότι σε τηλεφωνική συνομιλία με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντμίρ Ζελένσκι, ο Τραμπ του ζήτησε να ξεκινήσει έρευνα για τον Μπάιντεν και τον γιο του Χάντερ που υπήρξε μέλος του διοικητικού συμβουλίου ουκρανικής εταιρίας φυσικού αερίου. Επιπλέον ο Τραμπ ζήτησε από τον Ζελένσκι να ερευνήσει την πιθανότητα να παρουσιαστούν στοιχεία που να δείχνουν ότι η Ρωσία δεν παρενέβη στις αμερικάνικες προεδρικές του 2016. Το τηλεφώνημα έγινε στις 25 Ιουλίου και στο απομαγνητοφωνημένο κείμενο που δόθηκε στη δημοσιότητα πράγματι ο Τραμπ ζητά από το Ζελένσκι τα παραπάνω.

Αυτό που επίσης αποδείχθηκε είναι ότι η κυβέρνηση Τραμπ είχε "κλειδώσει" μια εγκεκριμένη στρατιωτική βοήθεια 400 εκατ. δολαρίων προς την Ουκρανία. Τη χρησιμοποιούσε ως μοχλό πίεσης για να πετύχει αυτό που θέλει και να γίνει η έρευνα για τον Μπάιντεν.

Ποια είναι τα επόμενα βήματα;

Πλέον το επόμενο βήμα στη διαδικασία είναι να αποσταλούν τα εγκεκριμένα άρθρα παραπομπής στη Γερουσία. Εκεί τα μέλη της θα αναλύσουν τα στοιχεία, θα ακούσουν καταθέσεις και τελικά θα ψηφίσουν για το αν θα απαλλαχθεί ή θα καταδικαστεί ο Τραμπ. Τη διαδικασία εποπτεύει ο πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ. Παράλληλα η Βουλή των Αντιπρόσωπων θα επιλέξει τους λεγόμενους "μάνατζερ παραπομπής" οι οποίοι θα παρουσιάσουν την υπόθεση στα μέλη της Γερουσίας. Η μορφή της δίκης θα αποφασιστει από τους Γερουσιαστές. Πιθανότατα ο Ντόναλντ Τραμπ δεν θα δώσει το παρών και θα εκπροσωπηθεί από ομάδα δικηγόρων. 
Ακόμα δεν υπάρχει ημερομηνία έναρξης της διαδικασίας αλλά πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Δημοκρατικοί έχουν εγκρίνει ένα αρχικό πλάνο. Σύμφωνα με αυτό η δίκη στη Γερουσία θα ξεκινήσει στις 6 Ιανουαρίου. Ωστόσο, θεωρείται απίθανο οι Ρεπουμπλικάνοι να συμφωνήσουν με αυτή την πρόταση.


Ο Νάνσι Πελόζι πάντως απέφυγε να απαντήσει σε ερωτήσεις για το πότε σκοπεύει να στείλει τα άρθρα παραπομπής στη Γερουσία. "Πρέπει να δούμε και τις διαδικασίες από τη μεριά της Γερουσίας. Μέχρι τώρα δεν έχουμε δει κάτι που να μας φαίνεται δίκαιο. Θα αποφασίσουμε ομαδικά για τα επόμενα μας βήματα" τόνισε. Όλα συνηγορούν ότι οι Δημοκρατικοί θα προσπαθήσουν να διαμορφώσουν τις καλύτερες δυνατές συνθήκες πριν στείλουν το θέμα στη Γερουσία. Όσον αφορά το πόσο θα κρατήσει η δίκη τίποτα δεν είναι σίγουρο. Ενδεικτικά πάντως η δίκη του Κλίντον είχε ολοκληρωθεί σε πέντε εβδομάδες. 

Είναι πιθανό να καθαιρεθεί;

Το να γίνει ο Ντόναλντ Τραμπ ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που καθαιρείται είναι εξαιρετικά απίθανο-αν όχι αδύνατο. Για να βγει οριστική απόφαση πρέπει να υπάρξει πλειοψηφία 2/3 στα 100 μέλη της Γερουσίας (67 ψήφοι). Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν 53 μέλη στη Γερουσία, οι Δημοκρατικοί 45 και υπάρχουν και δύο Ανεξάρτητοι. Για να καταδικαστεί λοιπόν ο Τραμπ έστω για μια από τις κατηγορίες και να καθαιρεθεί πρέπει τουλάχιστον 20 Γερουσιαστές των Ρεπουμπλικάνων να σπάσουν την κομματική γραμμή και να ψηφίσουν κατά του. Οι αναλυτές τονίζουν πως αν υπάρξουν διαρροές θα είναι ελάχιστες. Οι Ρεπουμπλικάνοι Γερουσιαστές δεν θέλουν να "λερώσουν" το κόμμα τους με την κηλίδα της πρώτης καθαίρεσης προέδρου στην ιστορία της χώρας.

"Πολλοί δεν εγκρίνουν τον Τραμπ, αρκετοί τον αντιπαθούν αλλά αυτό δεν είναι αρκετό" τονίζεται από ειδικούς σε θέματα Γερουσίας. Ήδη ο Μιτς ΜακΚόνελ, ηγέτης της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας στη Γερουσία, δείχνει σιδερένια πυγμή και στέλνει μήνυμα σε όποιον σκέφτεται να αποσκιρτήσει. Ξεκαθάρισε στους Δημοκρατικούς ότι δεν θα δεχθεί να καλέσουν νέους μάρτυρες και δεν σκοπεύει να τους διευκολύνει.

Τι έγινε στις προηγούμενες δίκες

Το 1868 ο Άντριου Τζόνσον είχε παραπεμφθεί με έντεκα κατηγορίες. Η υπόθεση αναλώθηκε σε έναν ατέρμονο διαξιφισμό για τα διαδικαστικά και ανούσιους μονολόγους. Τελικά ο Τζόνσον διεσώθη για μια μόλις ψήφο. Η Γερουσία είχε τότε 54 μέλη με τα 35 να ψηφίζουν υπέρ της ενοχής του και τα 19 κατά. Για να καθαιρεθεί χρειάζονταν 36 ψήφοι. Ο Τζόνσον συνέχισε τη θητεία και την ολοκλήρωσε αλλά ήταν ουσιαστικά παραγκωνισμένος. Παρότι ήταν ευρέως αποδεκτό ότι έπρεπε να καθαιρεθεί όσοι τον στήριξαν τόνισαν ότι το έκαναν για συνταγματικούς λόγους και για να προστατέψουν το θεσμό.

Το 1998 ο Μπιλ Κλίντον παραπέμφθηκε επίσης με συνολικά έντεκα κατηγορίες. Η υπόθεση είχε να κάνει με το θέμα της Μόνικα Λιουίνσκι και το γεγονός ότι ο Αμερικάνος πρόεδρος διέψευδε την ερωτική τους σχέση. Στις 9 Φεβρουαρίου 1999 πραγματοποιήθηκε η ψηφοφορία. Στην πρώτη οι ψήφοι ήταν 55-45 υπέρ της αθωότητας του Κλίτον και για το δεύτερο άρθρο υπήρξε ισοψηφία με 50-50. Έτσι παρέμεινε στην προεδρία. 

Ποιος θα αναλάβει;

Στο απίθανο σενάριο να κατακερματιστεί η κομματική γραμμή των Ρεπουμπλικάνων και να καθαιρεθεί τελικά ο Ντόναλντ Τραμπ η χώρα δεν θα πάει σε εκλογές. Την προεδρία θα αναλάβει ο αντιπρόεδρος, Μάικ Πενς και θα ολοκληρώσει τη θητεία έως τις 20 Ιανουαρίου 2021. Ο Τραμπ όμως δεν θα έχει δικαίωμα να διεκδικήσει εκ νέου τον προεδρικό θώκο στις εκλογές του Νοεμβρίου του 2020. Οι Ρεπουμπλικάνοι θα επιλέξουν άλλον υποψήφιο. Όλα συνηγορούν ότι δεν θα χρειαστεί και ο Τραμπ θα είναι παρών στις εκλογές.