Land Rush: O αγώνας για τη γη που ανήκε σε άλλους


Όταν στις 22 Απριλίου 1889 ακούστηκε ο ήχος του κανονιού δεκάδες χιλιάδες μπήκαν στον αγώνα για ένα κομμάτι γη. Οι υποσχέχεις στους Ινδιάνους αποδεικνυόταν για μια ακόμα φορά ψεύτικες

To 1862 με τον Αμερικανικό Εμφύλιο να έχει πλέον κορυφωθεί, ο Έιμπραχαμ Λίνκολν υπέγραψε την λεγόμενη Homestead Act (Πράξη κατοικίας). Ο νόμος άνοιγε τον δρόμο για να εποικηθούν περιοχές στα Δυτικά. Ο κάθε πολίτης των ΗΠΑ μπορούσε να διεκδικήσει μια έκταση 840 στρεμμάτων στις λεγόμενες Unassigned Lands (Μη διανεμημένες γαίες). Η έκταση περνούσε στην ιδιοκτησία του κάθε πολίτη αν για τα επόμενα χρόνια καλλιεργούσε κομμάτι της. Η Homestead Act αποδείχθηκε εξαιρετικά δημοφιλής και δημιούργησε μια δίψα για γη. H επέκταση είναι η υλοποίηση του «Manifest Destiny» (έκδηλου πεπρωμένου) μας, υποστήριξαν οι πολίτες των ΗΠΑ.

Οι «μη διανεμημένες γαίες» όμως δεν ήταν ακατοίκητες. Ήταν το νέο σπίτι χιλιάδων ιθαγενών που είχαν εκδιωχθεί από τα βόρεια και ανατολικά. Οι επονομαζόμενες Πέντε Πολιτισμένες Φυλές (Τσερόκι, Τσόκτο, Τσίκασο, Κρίκ και Σέμινολ) αλλά και άλλες μικρότερες είχαν μετεγκατασταθεί μετά από πιέσεις ή με τη βία στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται η πολιτεία της Οκλαχόμα. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ τους είχε υποσχεθεί πως αυτή η γη θα ήταν δική τους «για όσο τ' αστέρα λάμπουν και τα ποτάμια κυλούν». Όπως αποδείχθηκε όμως η δίψα για εκμετάλλευση νέων εκτάσεων ήταν ισχυρότερη από το φως των αστεριών και το νερό των ποταμών...

The Land Rush

Το 1889 ψηφίστηκε η Indian Appropriations Act (η μετάφραση Πράξη Ινδιάνικης Εκμετάλλευσης θα ήταν η πιο ταιριαστή). Έδινε το δικαίωμα στον πρόεδρο Μπέντζαμιν Χάρισον να ανοίξει προς εγκατάσταση και χρήση μια έκταση οκτώ εκατομμυρίων στρεμμάτων. Στις 23 Μαρτίου 1889 ο Χάρισον υπέγραψε έναν νόμο σύμφωνα με τον οποίο η συγκεκριμένη έκταση άνοιξε για εποικισμό στις 22 Απριλίου 1889. Ήταν η μέρα του μεγάλου «Land Rush».

Boomers και Sooners

Πριν την απόφαση για επέκταση, η κυβέρνηση και το Κογκρέσο δεχόταν τεράστιες πιέσεις για να γίνει επέκταση προς τα δυτικά εις βάρος βέβαια των ιθαγενών. Έτσι γεννήθηκε το κίνημα των Boomers το οποίο οργάνωνε διαδηλώσεις υπέρ της επέκτασης και διογκωνόταν μόνιμα. Με την ανακοίνωση του «Land Rush» χιλιάδες οικογένειες Boomers ταξίδεψαν στα σύνορα των περιοχών που θα άνοιγαν και περίμεναν τη μεγάλη μέρα. Κάποιοι έμειναν εκεί για περίπου έναν μήνα με την ελπίδα να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο κομμάτι γης. Κάποιοι άλλοι όμως είχαν λάβει... δραστικότερα μέτρα.

Αυτοί ήταν οι λεγόμενοι Sooners που είχαν μπει στην περιοχή πριν τις 22 Απριλίου και είχαν εγκατασταθεί ήδη. Ήλπιζαν ότι οι αρχές δεν θα τους καταλάβουν και θα διατηρήσουν την έκταση.

 Μεσημέρι 22ης Απριλίου 1889

Την ημέρα του «Land Rush» πάνω από 50.000 άτομα  είχαν συγκεντρωθεί στα σύνορα της έκτασης που θα άνοιγε. Στις 11:50 π.μ. στρατιώτες ζήτησαν από τον κόσμο να λάβει θέσεις. Στις 12:00 μια βολή από κανόνι του Fort Reno σηματοδότησε και την έναρξη της επέκτασης. «Η γη κυριολεκτικά έτρεμε. Ο ήχος που ακουγόταν ήταν απόκοσμος. Σαν να είχαν ελευθερωθεί χιλιάδες άγρια ζώα. Χιλιάδες άλογα και άμαξες ξεχύθηκαν μπροστά» αναφέρει δημοσιογράφος που κατέγραψε το γεγονός.

Με το που δόθηκε το σήμα ξεκίνησε και ένα τρένο στο οποίο επέβαιναν κάποιοι που δεν είχαν άλογο η άμαξα. Το τρένο πήγαινε με σταθερή ταχύτητα 15 μιλίων ώστε να μην αποκτήσει προβάδισμα έναντι των άλλων και έκανε στάσεις σε συγκεκριμένα σημεία.

«50.000 άντρες, γυναίκες και παιδιά έτρεχαν για ένα κομμάτι από τη γη. Άκουγες τους ήχους από τις άμαξες αλλά και τα σφυριά που κάρφωναν πασσάλους. Κάποιοι τσακώνονταν ήδη και παρότι τα όπλα απαγορεύονταν ακούστηκαν πυροβολισμοί. Οι άνθρωποι ήταν σαν μύγες που βγαίνουν έξω από ένα βαρέλι με ζάχαρη. Μέσα σε λίγα λεπτά μια τεράστια έκταση λιβαδιού είχε γεμίσει με σκηνές και καλύβες. Είδαμε πόλεις να δημιουργούνται μέσα σε μια ώρα. Ήταν το θέαμα του αιώνα», αναφέρει ένας άλλος δημοσιογράφος. Πόλεις σαν την Οκλαχόμα Σίτι, το Νόρμαν και το Γκάθρι δημιουργήθηκαν εκείνη την ημέρα. «Το μεσημέρι της Δευτέρας 22 Απριλίου ο πληθυσμός του Γκάθρι ήταν μηδέν. Πριν να δύσει ο ήλιος ήταν το λιγότερο 10.000. Ήδη είχαν χαραχτεί δρόμοι, είχαν στηθεί μαγαζιά και είχαν γίνει κινήσεις για τον σχηματισμό της πρώτης δημοτικής αρχής», αναφέρει ρεπορτάζ περιοδικού της εποχής για την πόλη που αρχικά ήταν η πρωτεύουσα της Οκλαχόμα.. Υπολογίζεται ότι την πρώτη μέρα μπήκαν στην περιοχή περίπου 60.000 άτομα και μέσα στις επόμενες ακόμα 20.000.

Σε πολλές περιπτώσεις οι Boomers ήρθαν αντιμέτωποι με τους Sooners και τα αποτελέσματα ήταν εκρηκτικά. «Δύο άντρες με γρήγορα άλογα έφτασαν σε μια περιοχή και με έκπληξη είδαν έναν ηλικιωμένο να καλλιεργεί ήδη και να έχει μάλιστα και έναν κήπο με λουλούδια» αναφέρει ρεπορτάζ.

Τα αρμόδια γραφεία δέχθηκαν χιλιάδες αιτήσεις για κατοχύρωση εκτάσεων και τα δικαστήρια γέμισαν με υποθέσεις αμφισβήτησης κυριαρχίας και μηνύσεις σε Sooners. Οι «αγώνες για γη» θα συνεχίζονταν και τα επόμενα χρόνια αλλά οι προσπάθειες εξαπάτησης, τα επεισόδια και οι δικαστικές διαμάχες θα οδηγούσαν την κυβέρνηση να υιοθετήσει τελικά το σύστημα της κλήρωσης.

Επίλογος

«Την ώρα που χιλιάδες εποικιστές ορμούσαν με μια άγρια χαρά για να διεκδικήσουν το κομμάτι γης που ένιωθαν ότι τους ανήκει οι Ινδιάνοι θρηνούσαν» αναφέρει ένα κείμενο της εποχής. Μέσα στα επόμενα χρόνια ο πληθυσμός πολλαπλασιάστηκε και η περιοχή που ήταν γνωστή ως Ινδιάνικα Εδάφη το 1907 προσαρτήθηκε στην Ένωση ως πολιτεία της Οκλαχόμα. Οι Ινδιάνοι εκτοπίστηκαν, καταπιέστηκαν και σε πολλές περιπτώσεις αναγκάστηκαν (ή ξεγελάστηκαν) να πουλήσουν τεράστιες εκτάσεις σε λευκούς. Η γη που θα ήταν δική τους «για όσο τ' αστέρα λάμπουν και τα ποτάμια κυλούν» είχε πλέον άλλους ιδιοκτήτες. Μέσα στα επόμενα χρόνια θα εκτοπίζονταν ξανά και ξανά. Στα πιο αφιλόξενα μέρη, σε βάλτους και ερήμους και τελικά σε μικρούς καταυλισμούς γιατί η λαιμαργία για γη είχε φτάσει από τη μια ακτή της Βόρειας Αμερικής στην άλλη.