Η ιστορία του Βεβέλ Γκαρθία που εκτελέστηκε σε ηλικία 22 ετών
Η οδός Hermanos de la Lejía (ή Rua Irmans da Lejia όπως αναφέρεται ο δρόμος στην τοπική διάλεκτο) είναι ένα μικρό στενό στα βόρεια της Κορούνια στη Γαλικία. Πήρε το όνομα του το 2002 όταν το δημοτικό συμβούλιο της ισπανικής πόλης αποφάσισε να αποτίσει έτσι φόρο τιμής σε μια οικογένεια που πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος στα πρώτα χρόνια του Ισπανικού Εμφυλίου. Τρία αδέλφια έχασαν τη ζωή τους για την αντίσταση. Ο Βεβέλ Γκαρθία ήταν ένας από αυτούς. Ο τρόπος που αψήφησε το εκτελεστικό απόσπασμα έκανε ακόμα και τον Ουρουγουανό συγγραφέα, Εντουάρντο Γκαλεάνο, να του αφιερώσει ένα κεφάλαιο στο αριστουργηματικό του βιβλίο «Καθρέφτες».
Αυτοί με τις χλωρίνες
Ο Βεβέλ γεννήθηκε το 1918 στο Ριβαδέο στην επαρχία του Λούγο. Ήταν ένα από τα οκτώ παιδιά του Χοσέ Γκαρθία Ιγκλέσιας και τη Κόντσα Βιβάρεθ. Όπως και όλα τα αδέλφια του έτσι κι αυτός πήρε το όνομα ενός γνωστού σοσιαλιστή της εποχής. Ο πατέρας του ήταν φανατικός σοσιαλιστής και επέλεξε το Βέβελ λόγω του Γερμανού ηγέτη των σοσιαλιστών Φερντινάντ Αουγκούστ Μπέμπελ.
Η οικογένεια μετακόμισε στην Κορούνια όπου έγινε γνωστή, στην τοπική διάλεκτο της Γαλικίας, ως οι «Os da lexia», αυτοί της χλωρίνης δηλαδή. Ο Χοσέ Γκαρθία Ιγκλέσιας ήταν πωλητής και διανομέας χλωρίνης και οι γιοί του τον βοηθούσαν.
«Έφυγαν από το Ριβαδέο λόγω των ιδεών του πατέρα τους. Ουσιαστικά τον είχαν εξορίσει. Από τα οκτώ παιδιά ο μόνος που είχε βαφτιστεί σε εκκλησία ήταν ο Χοσέ. Στους υπόλοιπους απλά είχε δώσει ονόματα ο πατέρας τους, όλα επαναστατικά. Βολταίρος Χαουρές και το ένα παιδί λεγόταν Φρανς (Γαλλία)» λέει ο ιστορικός Κάρλος Φερνάντεθ.
Με τη φανέλα της Ντέπορ
Ο Βεβέλ είχε μεγάλο ταλέντο στο ποδόσφαιρο. Ξεκίνησε από μικρές ομάδες της περιοχής και τον Σεπτέμβριο του 1932 έκανε ντεμπούτο με τη μεγάλη ομάδα της πόλης, την Ντεπορτίβο. Το 2008 ο εκατοντάχρονος τότε Ροδρίγο Γκαρθία Βιθόσο μίλησε για τον Βέβελ με τον οποίο υπήρξαν συμπαίκτες στη Ντεπορτίβο. «Πώς να μην θυμάμαι τον Βεβέλ; Ζούσε στην οδό Σαν Ρόκε και πατέρας του ήταν από τους ηγέτες τους σοσιαλιστικού κόμματος στην πόλη. Ο Βέβελ ήταν ένα πολύ καλό παιδί. Ανέμελος και γενναίος. Δεν φοβόταν να αντιμετωπίσει την αστυνομία. Όταν ξεκίνησε η αντίσταση φορούσε τα σύμβολα της και περπατούσε περήφανος στο δρόμο. Ως ποδοσφαιριστής στην Ντεπορτίβο έπαιξε αλλαγή. Ήταν όμως μια καλή αλλαγή. Ήταν καλός επιθετικά. δεξιός εξτρέμ. Παρότι ήταν πολύ κοντός, σχεδόν νάνος, είχε πολύ καλά ποδοσφαιρικά στοιχεία αλλά το μυαλό του ήταν αλλού» θα πει Ροδρίγο Γκαρθία Βιθόσο στην εφημερίδα La Voz de Galicia.
Ο Βεβέλ έπαιξε 28 παιχνίδι με την Ντεπορτίβο, που αγωνιζόταν στη Σεγούνδα και έβαλε 11 γκολ. Η καλύτερη του σεζόν ήταν το 1933--34 όπου σε 20 συμμετοχές πέτυχε δέκα γκολ.
Μπροστά στο απόσπασμα
Όταν τον Ιούλιο του 1936 ξέσπασε το πραξικόπημα του Φράνκο που οδήγησε στον Εμφύλιο, ο Βεβέλ και τα αδέλφια του μπήκαν στην αντίσταση. Μετέφεραν υλικό προς το μέτωπο και έπαιρναν τραυματίες τους οποίους πήγαιναν σε νοσοκομείο της πόλης. Τέσσερα από τα αδέλφια ταξίδευαν προς την Αστούρια ήταν στις 25 Ιουλίου 1936 συνελήφθησαν στην περιοχή Γκουιτιρίθ. Ο Πεπίν κατάφερε τελικά να δραπετεύσει αλλά οι Βεβέλ, Φρανς και Χαουρές έπεσαν στα χέρια των αρχών.
Μετά από δίκη παρωδία καταδικάστηκαν σε θάνατο. Ο Χαουρές ήταν ανήλικος και η ποινή δεν εκτελέστηκε. Θα τον σκότωναν όμως λίγο αργότερα κατά τη διάρκεια μιας μεταφοράς σε άλλη φυλακή με την επίσημη δικαιολογία ότι επιχείρησε να δραπετεύσει.
Στις 29 Ιουλίου 1936 ο Βεβέλ και ο αδελφός του Φρανς μεταφέρθηκαν στην περιοχή Πούντα Ερμίνια στην Κορούνια. Τα μέλη του αποσπάσματος γνώριζαν τον Βέβελ λόγω του ότι έπαιζε στην Ντεπορτίβο. Ρώτησαν τους μελλοθάνατους αν είναι έτοιμο και αν ήθελαν κάτι τελευταίο. «Ναι εγώ θέλω» είπε ο Βεβέλ «Θέλω να κατουρήσω». Άνοιξε το παντελόνι του και ούρησε μπροστά στο απόσπασμα. «Είμαι έτοιμος τώρα» είπε. Μια τελευταία πράξη αντίστασης πριν δεχθεί τις σφαίρες που του έκοψαν το νήμα της ζωής στα 22 του χρόνια.
«Όσους έχω ρωτήσει λένε πως το περιστατικό ισχύει. Πώς το γνώριζαν από κάποιον που ήξερε την οικογένεια ή ήταν μέλος του αποσπάσματος. Αυτή τη στιγμή όμως δεν υπάρχει κάποιος μάρτυρας που να ζει και να μπορεί να το επιβεβαιώσει. Ο Βεβέλ πάντως δεν ήταν ο μοναδικός παίκτης της Ντέπορ που εκτέλεσαν στον Εμφύλιο. Το 1937 στο απόσπασμα είχε πεθάνει και ο Λέμος. Ε΄κανε το στρατιωτικό του και τον είχαν συλλάβει για συνωμοσία κατά των ανωτέρων του» τονίζει ο Κάρλος Φερνάντεθ.
Ο Βεβέλ του Γκαλεάνο
Ο Εδουάρδο Γκαλεάνο στους «Καθρέφτες» (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πάπυρος) παρουσιάζει τη δική του... εκδοχή της ιστορία του Βεβέλ:
Λα Κορούνια, καλοκαίρι του 1926, ο Βεβέλ Γκαρθία πρόκειται να τουφεκιστεί.
Ο Βεβέλ είναι αριστερός στο πόδι και στο πόδι.
Στο γήπεδο φοράει τη φανέλα της Ντέπορ. Μόλις βγει από το γήπεδο φοράει τη φανέλα της Σοσιαλιστικής Νεολαίας.
Έντεκα μέρες μετά το πραξικόπημα του Φράνκο, μόλις είκοσι δυο χρονών, βρίσκεται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα.
«Μια στιγμή» προστάζει.
Οι στρατιώτες, συντοπίτες του από τη Γαλικία και ποδοσφαιρόφιλοι, υπακούουν. Τότε ο Βεβέλ ξεκουμπώνει το παντελόνι του αργά και μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα ρίχνει ένα γερό χέσιμο. Ύστερα κουμπώνεται.
«Εντάξει τώρα»