Θα μπορούσαμε σήμερα να αλλάξουμε την τροχιά ενός αστεροειδή που βρίσκεται σε πορεία σύγκρουσης με τον πλανήτη μας;


Οι επιστήμονες απαντούν στο ερώτημα και έχουν καλά και κακά νέα. Τι έδειξαν τα δεδομένα της αποστολής DART και τι θα χρειαστεί για να πετύχει μια τέτοια σωτήρια εκτροπή.


Πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια ένας αστεροειδής οδήγησε στο τέλος της εποχής των δεινοσαύρων. Θα μπορούσαμε σήμερα να αποτρέψουμε μια τέτοια καταστροφική συνάντηση; Με την αποστολή DART (Double Asteroid Redirection Test) η NASA επιχείρησε να δώσει απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα. Στις 26 Σεπτεμβρίου 2022 έπληξε έναν αστεροειδή τον οποίο ονόμασε Δίμορφο, με στόχο να αλλάξει την τροχιά του.

Με την τεχνική ανατροπή «kinetic impactor» η NASA θέλησε να διαπιστώσει αν πράγματι μπορούμε να αποφύγουμε έναν τεράστιο διαστημικό βράχο που βρίσκεται σε πορεία σύγκρουσης με τον πλανήτη μας.

Μετά την επιτυχή πρόσκρουση στον Δίμορφο η αμερικανική διαστημική υπηρεσία αναλύει τα δεδομένα που προέκυψαν. Η ομάδα της αποστολής DART, της οποίας ηγήθηκε το Johns Hopkins Applied Physics Laboratory (APL), διαπίστωσε πως μια τέτοια αποστολή μπορεί να είναι όντως αποτελεσματική ως προς την εκτροπή ενός αστεροειδούς. Είναι το πρώτο  σημαντικό βήμα ως προς την αποτροπή ενός τέτοιου συμβάντος στο μέλλον.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν σε τέσσερα επιστημονικά άρθρα στο Nature. Μεταξύ άλλων, δείχνουν πως η αναχαίτιση ενός αστεροειδούς με διάμετρο περίπου μισού μιλίου όπως ο Δίμορφος μπορεί να επιτευχθεί χωρίς προηγούμενη αναγνωριστική αποστολή (αν και σίγουρα θα βοηθούσε). Ωστόσο υπάρχουν και τα κακά νέα. Σε σχετική ανακοίνωση της NASA τονίζεται πως για να είναι επιτυχημένη μια τέτοια αποστολή χρειάζεται ένα πολύ μεγάλο χρονικό περιθώριο, πιθανότατα πάνω από δέκα χρόνια. Για να εκτρέψουμε έναν αστεροειδή θα πρέπει να τον εντοπίσουμε δεκάδες χρόνια πριν και να γνωρίζουμε ότι βρίσκεται σε πορεία σύγκρουσης. Τότε θα μπορούσαμε να οργανώσουμε μια αποστολή που θα άλλαζε την τροχία του και θα τον έστελνε να περάσει δίπλα από τον πλανήτη μας. Πάντως, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι η επιτυχία του DART «δημιουργεί αισιοδοξία σχετικά με τη δυνατότητα της ανθρωπότητας να προστατέψει τη Γη από την απειλή ενός αστεροειδούς».

Πέραν από την αξία της αποστολής ως προς την επιβεβαίωση της συγκεκριμένης τεχνικής ως αποτελεσματικού μέσου πλανητικής άμυνας, η DARΤ είναι ιδιαίτερα σημαντική και ως προς τη μελέτη των αστεροειδών, καθώς η πρόσκρουση έκανε τον Δίμορφο «ενεργό αστεροειδή»- έναν διαστημικό βράχο που κινείται σαν αστεροειδής, μα έχει «ουρά» σαν κομήτης. Επιστήμονες θεωρούσαν πως κάποιοι ενεργοί αστεροειδείς είναι αποτέλεσμα προσκρούσεων, ωστόσο μέχρι τώρα κανείς δεν είχε δει την «ενεργοποίηση» ενός αστεροειδούς και το σκάφος της αποστολής DART επιβεβαίωσε ακριβώς αυτό.

Όσο τώρα για τις πιθανότητες να βρεθούμε σε πορεία σύγκρουσης με έναν μεγάλο αστεροειδή κάποια στιγμή στο μέλλον η επιστημονική κοινότητα δυστυχώς συμφωνεί ότι είναι μεγάλες.